1075
VEELVOUDIG FEEST VAN
HET LEIDSE GYMNASIUM
Veel belangstelling
Welfare-werk
voor
VOORTREKKERS
De schoolhet gebouween
leraar en twee verenigingen
binnenkort in (Ie bloemetjes
jongensmarkt
"féiÉmka
PANTALONS
Ajjd. Rijnland van Rode Kruis
Ds. P. Blok
bedankt
AARDBEVING
IN TURKIJE
Voèlfuxïch
Europa's lichte
geurige
pijptabak.
Opgericht 1 maart 1860
Dinsdag 12 maart 1963
Tweede blad no. 30904
Binnenkort viert het Leids Stedelijk Gymnasium een veelvoudig
feest. Het is namelijk dit jaar 125 jaar geleden, dat de ..Latijnse
Scholen waarvan de geschiedenis teruggaat tot het begin van de
veertiende eeuw. werden omgezet in een Stedelijk Gymnasium, de
eerste gemeentelijke school van dit type in ons land. Tevens was
het onlangs een kwart eeuw geleden, dat het huidige gebouw aan
de Fruinlaan in gebruik werd genomen.
Daarmee zijn de redenen tot het vieren van een groots feest nog
niet uitgeput. Er zal namelijk ook aandacht worden besteed aan het
vrij zeldzame feit, dat een van de leraren 35 jaar aan de school
verbonden is. Op 1 september 1928 ving dr. A. J. Koster zijn loop
baan als docent in de oude talen aan dit gymnasium aan.
Voorts viert de leerlingenvereniging Uno Sumus Animo het elf
de lustrum en herdenkt de vereniging ..Vrienden van het Leidse
Gymnasium" het 25-jarig bestaan.
De festiviteiten ter gelegenheid van deze jubilea worden ge
houden van 15 tot en met 19 maart.
i Dr. Koster heeft door zijn stimu-
I lerende wijze van lesgeven zijn leer- 1
lingen steeds enthousiasme en liefde 1
voor de oude talen en de klassieke
oudheid bijgebracht. Zyn uitnemen
de leraarsgaven berusten zowel op
grote vakkennis als op begrip en be
langstelling voor zijn leerlingen en I
de jeugd in het algemeen. Enige dui
zenden jongeren heeft hij in deze
jaren in de schoonheid van de oude
talen en de oudheid in het algemeen
ingeleid.
Reeds in begin
veertiende eeuw
De alleroudste geschiedenis van de
,|chool. waaruit 125 jaar geleden het
[Stedelijk Gymnasium ontstond, is
lilechts zeer fragmentarisch bekend.
;.In de archieven wordt reeds in 1324
melding gemaakt van de „Grote
School", later ook wel Latijnse School
genoemd, welke school een monopo
lie voor de Sleutelstad bezat om la-
tyn te onderwijzen. Men moet zich
deze school beslist niet al te groots
voorstellen. Zij bestond in die tijd
uit een gebouwtje van één verdie
ping zonder zoldering, slechts afge
dekt door een met riet bekleed dak.
De leerlingen zaten in deze school op
stro op de grond. In 1421 werd dit
onderkomen zo bouwvallig en uit de
tijd, dat er een nieuw gebouw tot
stand kwam. Inmiddels waren er
echter allerlei moeilijkheden gerezen
rond de monopoliepositie van de
school, waaruit in de jaren 1560
zelfs een actie voortvloeide tegen de
j ..bijscholen", die geleidelijk een be
langrijker functie waren gaan bekle
den. De moeilijkheden waren in
hoofdzaak een gevolg van de eenzij
dige oriëntering van het onderwijs
op de klassieke letteren.
Na enkele kleinere herzieningen
kwam er wel enige tijd een ople
ving, maar er was toch weer een
nieuw gebouw nodig om deze inzin-
I king geheel te overwinnen. Dat ge
bouw kwam in 1600 tot stand aan
de tegenwoordige Lokhorststraat.
Dit schoolgebouw vormt nog steeds
een van de architectonische be
zienswaardigheden in de oude bin
nenstad. Aanvankelijk werden er ze
ven klassen in ondergebracht, later
werd dit aantal tot zes verminderd.
Dr. A. KOSTER
docent in de oude talen, die met
zijn school mee jubileert.
nadien van de HBS, enige wijzigin
gen in het aantal leerjaren, en de
splitsing in een alpha- en beta-af-
deling) benevens nog twee verhui
zingen, een tachtig jaar en de laat
ste een kwart eeuw geleden. In 1883
werd het gebouw aan de Doeza-
straat betrokken, waar thans het
Gewestelijk Arbeidsbureau is geves
tigd. en op 8 januari 1938 het bij
zonder fraaie huidige gebouw aan
de Fruinlaan Dit laatstgenoemde ge
bouw, een schepping van de archi
tect Neisingh. voldeed in die tijd
aan de hoogste eisen, welke men
aan een Gymnasium kon stellen, en
biedt ook thans nog een zeer goed
onderkomen aan de school. De enige
„huisvestingsmoeilijkheid" waarmee
men echt te kampen heeft, is het
gebruik van de gymnastiekzaal en
aula. waarover men niet de volle
dige beschikking heeft aangezien
zeer veel andere organisaties hier
van eveneens gebruik maken voor
sport en oyeenkomsten van andere
aard.
Verschuiving
Het Stedelijk Gymnasium telt te
genwoordig ongeveer 300 leerlingen
en 26 leerkrachten. In de naoorlog
se jaren is een aanzienlijke verschui
ving opgetreden in het milieu, waar
uit de leerlingen afkomstig zijn. Hun
bestemming blijft echter dezelfde
van voor de oorlogde academische
a I studie. Hierin weerspiegelt zich de
Lerste lil <leil landt gunstige maatschappelijke ontwik-
i keling en het beurzen- en toelagen -
I beleid. Verreweg hel grootste deel
ivan de leerlingen, die de school met
I het einddiploma verlaten, kan men
nadien aan een van de Universitei
ten of Hogescholen terugvinden.
ouüe „Latijnse <jcnooi
tn de Lok horst straat, daterend
1600. Dit was de behuizing
het eerste stedelijke gymna-
m in den lande.
Zoekt U een schoorsteenkluk
wandklok nf wekker
I. d. W A 1 Lit Haarlemmerstr 207
beett net De beste merken
Junghans Kienzie - Mauthe.
De Latijnse School bleef zonder
I ingrijpende wijzigingen aan de Lok
horststraat bestaan tot 11 juli 1838.
Het aantal leerlingen liep echter
I weer terug door dezelfde moeilijk
heden als in het verleden.
Op die genoemde datum viel het
gedenkwaardige besluit van het ge
meentebestuur, om tot een grondige
reorganisatie over te gaan. Het was
op die dag dat de raad van de ge
meente „gezien de voordracht van
curatoren der Latijnse Scholen be
trekkelijk den zeer ongunstlgen staat
derzeive scholen, met aanwijzing der
middelen hoedanig dezelve zouden
kunnen worden verbeterd, door de
zelve op een andere wijze in te rig-
ten en in een Gymnasium te her-
sche. pen. alsmede de grondslagen
van zoodanige nieuwe organisatie
door Curatoren voornoemd ontwor
pen, besloot de tegenwoordige inrig-
ting te ontbinden".
Leiden was daarmede de eerste
gemeente in het land, waar men
gebruik maakte van de nieuwe wet
telijke regelingen op onderwijsge
bied, volgens welke een schooltype
van het Gymnasium met gemeente
lijke middelen kon worden gefinan
cierd. Korte tijd na de Leidse pri
meur volgden andere gemeenten, on
der meer Den Haag. Deze reorgani
satie bracht mee, dat in het onder
wijs meer aandacht besteed ging
worden aan wiskunde, geschiedenis
en aardrijkskunde.
De viering van deze jubilea gaat
gepaard met het elfde lustrum van
de leerlingenvereniging, de Gymna-
siastenbond Uno Sumus Animo. In
het verleden is er bij kroon-lustra
herhaaldelijk met waardering ge
schreven over de wijze, waarop deze
uit de aard steeds jeugdige vereni
ging met groot elan en met gevoel
van stijl ook buiten onderwijsver-
band een bindend element tussen
de leerlingen vormt. Ook de komen
de festiviteiten zullen zonder enige
twijfel van deze verdienstelijke kwa
liteiten getuigenis afleggen.
Festiviteiten
De feestviering begint op vrijdag
15 maart om 16.30 uur met een ont
vangst van genodigden door het ge
meentebestuur in de Burgerzaal van
het stadhuis.
De daarop volgende dag, zaterdag
16 maart, is de voornaamste feest
dag, waarbij vooral de reünisten aan
bod komen. Om tien uur des och
tends gaan de schooldeuren open
voor de oud-leerlingen, die na de of
ficiële opening van de dag in de
aula (opgeluisterd door muziek wel
ke door enige reünisten wordt uit
gevoerd» gelegenheid krijgen lessen
van hun vroegere leraren te volgen.
Daarna vindt in enkele schoolloka
len een gemeenschappelijke lunch
plaats.
Des middags om kwart voor drie
begint de huldiging van dr. Koster,
gevolgd door een receptie, aangebo
den door de Vrienden van het Leids
Gymnasium. Ook het bestuur van
USA zal dan recipiëren.
Om acht uur des avonds voeren
de leerlingen in de Schouwburg „Our
Town" van Thornton Wilder op in
de vertaling van mevr. A. L. de
Blieck-Kist en onder regie van Dolf
de Vries. Deze toneelvoorstelling zal
maandag 18 maart worden herhaald.
Op 19 maart vindt een bal plaats
voor de leerlingen.
Een kijkje op het tegenwoor
dige schoolgebouw van het Leids
Gymnasium, dat een kwart eeuw
geleden betrokken werd.
Eerste paal voor
Minerva in april
1 ie Commissie voor de Sociëteit
I nerva heeft de opdracht tot de
Iw van de nieuwe sociëteit ver-
3 ekt aan de Aannemingsmaat-
I appij v.h. H. en P. Voormolen te
I tterdam. Verwacht wordt, dat in
I loop van april met het heien zal
1 worden begonnen. Thans is men
j bezig met het opruimen van de
'wdamenten, voor zover die geen
(t kunnen doen by de nieuwbouw
n grote moeilijkheid bij de bouw
le aanvoer van materialen, aange-
de Vr ou wens teeg te smal is en
verkeer op de Breestraat die
figens zelf binnenkort gerecon-
i Werd wordt» zo min mogelijk be-
l merd mag worden. Besloten is.
Ss de Boommarkt iri de Rijn een
&gplaats op zolderschuiten in te
iten. Door middel van een op de
.-(benplaats van het PTT-terrein
"stelde uraan zal het materiaal
deze tijdelyke opslagplaats naar
bouwterrein worden gehesen over
Boommarkt en de daaraan ge
hi paiiaen.
'a de laatst gepubliceerde plannen
Ie voorgevel van de nieuw socië-
aan de Breestraat op een detail-
aan de ingang na ongewy-
£eb: 1 gebleven.
Belangrijke order
voor N.E.M.
•n de Nederlandsche Electrolasch
ffechappy (N.E.M. is de op-
tht verleend tot de bouw van een
lelling voor de beproeving van
Wgeneratoren, zoals deze bij
Reactoren voorkomen. Het pro-
is voor een zes megawatt model
een stoomgenerator. De bouw-
len bedragen ongeveer 1 miljoen
Ven.
ve
Nog twee
•huizingen
In de loop der jaren hebben nog
enkele organisatorische veranderin
gen plaats gevonden (de splitsing in
een A- en B-afJeling, de afsplitsing
Dr. A. J. Koster
Een van de 26 huidige leerkrach
ten, dr. A. J. Koster, zal bij de ko
mende feestelijkheden spciaal in de
bloemetjes worden gezet. Vyf ender-
tig jaar geleden ving hij zijn le
raarscarrière aan dit gymnasium
aan.
Deze trouw aan de eerste stand-
plaats is zeldzaam maar niet uniek.
Ook de huidige rectrix van het Leid-
jse Gymnasium mrj. dr. A. M. M.
I Smit begon haar loopbaan als lera-
■res aan deze school, waaraan zy
voortdurend verbonden is gebleven, i
Zy zal binnen afzienbare tijd het
zelfde jub leum kunnen vieren als
dr. Koster Met dit tweetal is het
i Leidse Gymnasium vermoedelijk wel
een eniek bolwerk van trouw
Ook in ander opzicht is deze
school wel een buitenbeentje niet
alleen omdat het de eerste in den
lande was. Zelden immers treft men
aan een gymnasium een rectrix aan.
even winig zal het voorkomen dat
deze functie bekleed wordt door een
niet-classicus. Een combinatie n
deze zeldzame feiten is ongetwijfeld
wel uniek. Mej. Smit doceert niet
oude talen maar Frans.
Dr. Koster werd op 30 november
1900 in Boskoop geboren. Hij is do
cent in de oude talen sinds 1 sep
tember 1928. In de cursus 1952-1953
was hij tevens conrector. In 1927
werd hy naast zyn leraarstaak be
noemd tot docent in de didactiek
der klassieke talen aan de Leidse
Universiteit. Sinds 1953 is hij aan
deze Universiteit tevens belast met
het geven van colleges aan de pre-
kandidaten in de oude talen S'nds
1952 is dr. Kosterlid van de Staats
examen-commissie.
kasa*
elke woensdag
houden de plooi erin.
Ze hebben een prima
pasvorm - smal model
zonder omslag - echt
voor jongens van deze
tijd.
Speciaal verlaagde
J. M. prijs
le«(ti|d 6 |a»r
met kleine stijging per maat
b.v. 10 jaar 13 J
q W»M JlSjglZglS
De afdeling Rijnland van het Ned.
Roode Kruis, omvattend de gemeen
ten Oegstgeest, Rijnsburg, Warmond
en Voorhout, hield gisteravond in
het Witte Huis te Oegstgeest onder
voorzitterschap van de burgemeester
van Rijnsburg, de heer B- H. Koo-
mans, haar jaarvergadering.
De heer Koomans verklaarde, dut j
de afdeling haar bijdrage had ge-
leverd in de acties met betrekking tot
de recente binnen- en buitenlandse
Directie Haags
Energiebedrij f
Ir. C. Klacssen (Leiden)
no. 2 op voordracht
Tot derde directeur van het Haag
se Gemeentelijk Energiebedryf zal
vermoedelijk worden benoemd ir. D.
Tinbergen, thans technisch adjunct
directeur van het Staatsgasbedrijf.
Tweede op de voordracht, waarmee
de gemeenteraad nog akkoord moet
gaan, staat ir. C. Klaassen, afde
lingschef bij de Stedelijke Fabrieken
voor gas en elektriciteit alhier. Twee
directeuren zijn. nadat het gasbe
drijf en het elektriciteitsbedrijf tot
het energiebedryf zyn samenge
voegd. al benoemd
Ds. P. Blok, predikant by de gere
formeerde gemeente in Dirksland,
heeft bedankt voor het op hem door
de kerkeraad van de gereformeerde
gemeente te Leiden uitgebrachte be
roep en voor dat van nog zeven an
dere gemeenten.
In 1883 verhuisde het gymna
sium naar de Doezastraat. Dit
gebouw, waar nu het Geweste
lijk Arbeidsbureau is gevestigd,
was reeds een halve eeuw later
niet meer geschikt voor huisves
ting van het voorbereidend ho
ger onderwijs. Geruime tijd wer
den. in afwachting van het tot
stand komen van de nieuwe
school aan de Fruinlaan. enkele
klassen ondergebracht in houten
noodlokalen.
In Denizli in het zuidwesten van
Turkije heeft zich gisterochtend een
aardbeving voorgedaan waardoor
honderd huizen werden verwoest,
maar slechts twee mensen verwon
dingen opliepen. Ondanks regenach
tig weer bleef de bevolking na de
twee aardschokken, die in totaal ne
gen seconden aanhielden, op straat.
Het instituut voor Geodesië in
Stockholm had een aardbeving in dit
gebied geregistreerd nadat deze eerst
voor een kernontploffing in Nova
Zembla was aangezien.
p-riodc dan moet w LTw hoede zijn
Als U zich rillerigvoelt in deze griep-
periode dan mo.'J|' Uw hoede zijn
Neem direct een™U*NK grieppoeder
en U voelt zich s(£dig veel beter. Ga
er mee door tot l^»ch weer helemaal
fit voelt. MEENK poeders helpen
snel en zijn gemakkelijk in te nemen.
Als U zich rillerig voelt in deze griep-
pe
er mee do^^tr^^' helemaal
fit vo«ll^]fy/ Er" hell,pn
snel en zijn eyiiank- lnk m t^nemen
AirÖf DcRS
per:<>de dan moet l: op 1 w t
rampen. Over de offervaardigheid
in de gemeenten, die in de afdeling
j Rijnland zijn opgenomen, was hij zeer
I tevreden.
Uit het jaarverslag bleek, dat het
ledental nu 2553 bedraagt. Het is
moeilijk om dit aantal uit te breiden
daar het niet eenvoudig is mensen te
vinden, die een ledenwerfactie op
touw willen zetten.
Voor het Welfare-werk bestaat
goede belangstelling. Dertien leden
hadden zich opgegeven voor het
volgen van de ingestelde cursus. Ook j
financieel loopt het Welfare-werk i
goed, daar de kosten grotendeels
bestreden kunnen worden uit de
opbrengst van een loterij.
Het Jeugd Rode Kruis ontwikkelt
zich goed, .speciaal in Warmond o.l.v.
mevr. Venker. Wat de Rode-Kruis-
Colonne betreft, deze komt nu los van
de B B Het kost veel inspanning om
de interesse aan te moedigen en het
hoofd der colonne staat dan ook voor
een moeilijke taak.
De penningmeesteresse, mevi. u.
H. Smits—Witvliet, kon de vergade-
ring niet bijwonen wegens zeer em-
Lezers schrijven...
Houdt Uw stad rein!
Als men van de Lammenschansweg
komende de tunnel is gepasseerd, j
krijgt men aan de rechterhand de
terreinen en gebouwen van de Leidse
Groenteveiling. Het eerste gedeelte is
afgezet met een muur en daarboven
met prikkeldraad, waaraan vele stuk-
ken papier hangen te wapperen als
vlaggen.
i Verder gaande is rondom het ter-
I rein water, om de groenteschuiten
■elegenheid te geven hun waren ter
veiling te brengen en aan de handel j
af te leveren.
Dit water nu is veranderd in een i
grote vuilnisbelt rondom de kant aan
de veiling, rotte appelen, sinaasappe
len. lege fruitkistjes, hout, papier enz
enz. Het vormt op sommige plaatsen
een dam. welke hier en daar boven
de wal uitsteekt.
Wie voor dit alles verantwoordelijk
is weet ik niet. ik neem echter aan
het bestuur van de veiling Krijgen we
nu wat warm en zonnig weer. dan
zal dit alles een stank veroorzaken,
wat het nu reeds in mindere mate
doet.
Het smerige gezicht dat dit alles
reeds nu oplevert, maakt op vreemde
ling en landgenoot een alles behalve
gunstige indruk van reinheid, welke
toch voor een veiling wel noodzake
lijk is. Het is dan ook te wensen dat
die vuilnisbelt ten spoedigste opge
ruimd wordt.
Met dank voor de plaatsing.
Abonnee S. Z. te L.
stige ziekte van haar echtgenoot. De
voorzitter, die haar namens het be
stuur sterkte toewenste in de smarte
lijke omstandigheden, verzocht de
heer G. J. Gans te Oegstgeest een
overzicht te geven van de financiële
stand van zaken. De heer Gans had
n.l. als lid van de kascommissie de
stukken bekeken.
Het bleek, dat het vermogen van
de afdeling ongeveer f 8000 bedraagt
en dat de exploitatie over 1962 een
gering tekort te zien gaf. Er was
evenwel wat achterstand ontstaan in
de inning van de contributies in
Rijnsburg. Deze gelden zijn nu afge
dragen zodat een gunstiger beeld
ontstond.
Daar plaats en datum van de
jaarvergadering van het Ned. Roode
Kruis nog niet bekend waren werd
de benoeming van afgevaardigden
naar deze landelijke vergadering uit
gesteld.
Op voorstel van het bestuur werd
in de nog steeds bestaande vacature
met algemene stemmen gekozen
mevr. Langemeijer. de echtgenote
van de burgemeester van Warmond.
NIEMEYER GARANDEERT DE KWALITEIT
