[onesco's Luchtvoetganger is
;een „hoogvlieger'' geworden
Niels waardevols laat zich drukken
de olie met
24-urige
werkdag!
K.Y.P. wil lijn
beleid-De Quay
blijven volgen
Een waarschuwing
tan de mensheid
Schade door opdooi
lijkt mee te vallen
ABSURDITEIT WERD TOT IDEOLOGIE
LEEUWEN MOETEN
UIT GEULLE WEG
Behalve bij
wotiirigboiiiv
InlOOO+l gevallen
LETDSCH DAGBLAD ZATERDAG 9 MAART 1961
Advertentie
(Van onze correspondent in Parijs)
m toneelschrijver naar wie jaren en jaren geen sterveling had
^keken en voor wiens nieuwe stukken toen nog geen hond zich
fcr de kachel verroerde, wordt plotseling ontdekt.
\volg: al die verguisde stukken worden nu ijlings in alle talen
laid en in alle landen ter wereld gespeeld en de auteur wordt
lee/s en in koor uitgeroepen en gefêteerd als de grootste dra-
irg van zijn tijd. Wonder dat die schrijver het geloof-in-zich-
mat hij natuurlijk toch al wel had nu niet alleen bevestigd en
erkt ziet. maar zich bovendien ook nog verplicht acht de vraag
plotseling is ontstaan, met een hele reeks nieuwe stukken te
fdigen?
lukken waarin hij zichzelf nu hartgrondig ernstig lijkt te nemen
egenover de tijdgenoot van zijn waarheid te kunnen getuigen?
(iramaturg die Eugène Iones- heeft en rond hen wandelen niets
Lt - en die met zijn experi- f^i?he1W?Hgemo®dre;t ^minnelijke en
babbelende Britten, zoals alleen
jle eenacters inderdaad nieuwe Ionesco de Britten in al hun glim
lachende huisbakkenheid weet te la
ten babbelen. Illuster schrijver als
hy is, krijgt hij natuurlijk ook be
zoek van een journalist die hem om
een „boodschap" vraagt voor zijn le
zerspubliek.
Een boodschap
gronden en spreekt namen uit als Je
roen Bosch en Breughel.
Hij heeft in de toekomst kunnen
schouwen en het is zo verschrikkelijk
geweest dat hij met stomheid is ge
slagen en de dood ook hem heeft
aangeraakt. I)e zondagse Engelsen
voelen zich in hun onschuld teleur
gesteld zo niet verkocht, en ze keren
nu die rare Fransoos de rug toe om
gezellig thuis een kopje thee te gaan
drinken.
Het doek zakt.
Verontrusting
voor (Ie toekomst
In de luchtvoetganger heeft „de
meester van de absurditeit" zich uit
die geestesgesteldheid die haast een
ideologie ge vorden was. derhalve po
gen te bevrijden door middel van een
boodschap, een waarschuwing aan de
mensheid. Maar die poging tot be
vrijding is door onmacht de mom
pelende verwezenheid van de terug
gekeerde Bérenger in een anti
climax veranderd. Met alle eerbied
en warme sympathie voor de drijfve
ren waarop Ionesco zich beroepen
kan zijn intense, verontrusting
voor de toekomst van onze wereld die
vandaag haar eigen nucleaire onder
gang of explosie voorbereidt moet
helaas ook worden geconstateerd dat
Ioneco's talenten en middelen als
dramaturg hier geen enkele redelijke
verhouding mei die opzet welke
een tweede Shakespeare of Dante
zou behoeven onderhouden.
Ionesco heeft dat verschil tussen
doel en middelen ook zelf klaarblijke
lijk wel voorvoeld, waar hij vaststelt
dat de literatuur duizendmaal af
schuwelijker en wreder zal moeten
worden om de obsessies van het ac
tuele leven te kunnen evenaren.
Waar Ionesco die dimensie voor
alsnog echter niet bereiken kan en
wie onder tijdgenoten zou over die
macht wèl beschikken? moet men
slechts betreuren dat hij zo zijn oor
spronkelijke experimentele domein
hem te begrensd was geworden, nu
voorlopig de produktie niet liever
even had gestopt, in de hoop dat de
leegte waarvan ook Bérenger ge
waagde zich mettertijd mogelijk met
nieuwe creatieve krachten en span
ningen zou kunnen laden. Met alle
kwaliteiten van de aanloop is zijn
luchtvoetganger geen hoogvlieger ge
worden.
De bewaking, die de Rijkspolitie in
de straten van het Limburgse plaats
je Geulle had ingesteld bij het begin
en het uitgaan van de dorpsscholen
is uitgebreid tot een continuebewa-
king van 24 uur per dag. Dit, om
dat de wilde dieren van het dieren
park van de heer Blokker, zich gis
teren weer eens op straat hebben
vertoond en tal van inwoners van
het dorpje de schrik op het lijf
hebben gejaagd. De eigenaar van
het dierenpark heeft de drie leeuwen
van zijn bedrijf opgesloten in een
kamer van een oude boerderij. Het
schijnt, dat de leeuwen de deuren
in de boerderij zelf al kunnen ope
nen en sluiten, want geregeld ma
ken zij de laatste weken een uit
stapje door het dorp. Van alle kan
ten is er dezer dagen bij de eige
naar aangedrongen op betere en vei-
liger opsluiting van de wilde dieren.
1 Het gemeentebestuur is deze toestand
beu en vindt, dat de inwoners van
Geulle veel te goed zijn om voor de
leeuwen te worden geworpen. Zij
heeft daarom de ingevolge de alge
mene politieverordening aan de eige
naar van het park verleende vergun
ning voor het houden van wilde die
ren ingetrokken. Binnen een week
moet de levende have van het die
renpark uit de gemeente zijn ver
trokken. De heer Blokker zal ver
moedelijk met zijn dieren verhuizen
naar een gehuchtje in de gemeente
Simpelveld, de algemene politieveror
dening van Simpelveld oevat geen be
palingen omtrent het houden van
wilde dieren.
Pierre Boulez is thans als gast-
dirigent bij het Concertgebouw-
orkest werkzaam. Hier ziet men
deze progressieve componist tij-'
dens een der repetities van de
door hem te leiden concerten.
Advertentie
(Van onze parlementaire redactie»
Met wie zij dan ook zal samenwer
ken, de fractie van de K.V.P. in de
Tweede Kamer zal er in de komen
de parlementaire periode naar stre
ven, dat het sociaal-economische be
leid van het kabinet-De Quay krach
tig zal worden voortgezet. De frac-
I tie aanvaardt deze erfenis van het
I kabinet-De Quav. De fractieleider v.
de K.V.P., dr. W. L. P. M. de Kort.
zei dit gisteravond in Utrecht in
de partijvergadering van z(jn geest-
verwanten.
(et en die met zijn experi-
eenacters inderdaad nieuwe
I voor het moderne toneel is in-
ten, heeft nu binnen enkele we-
farüs twee nieuwe werken ge-
üteerd die een hele avond in be
nemen ofschoon hun „levens-
f tot 40 minuten kennelijk nau-
kan reiken. Na Le rol se
dat al eerder is besproken
int Jean-Louis Barrault
wie ook Rhinoceros geschre
id) nu „Le pieton d'air" („De
fvoetgangcr"), een werk dat- in
(and, Düsseldorf echter al eer-
|erd „gerodeerd". Ook dit werk
al op. het repertoire van een
ederlandse gezelschappen ge-
Obsessie voor
(Ie dood
twee stukken hebben, behalve
lange lengte, veel met elkaar
n. Zoals bu al zijn avondvul-
werken werden ze naar een
verschenen novelle béwerkt,
aatiseerd. De hoofdpersoon
reer Bérenger en in de Pie-
raagt hij nog duidelijker de
n van de auteur en het is
iw de angst, de obsessie voor de
voor de toekomst, voor de on-
ig der wereld door de bom, die
wfdthema, zo niet de atmos-
epalen.
>elens derhalve die in de aller-
e mate respectabel zijn, doch
ïesco helaas niet of ternauwer-
termocht waar te maken. Ook
de aanhef amusant en veel-
nd. Bérenger, met zijn ietwat
lijke en fantasieloze echtgeno-
mede zijn dochter die hem als
fofeet adoreert, is met vakan-
ar Engeland vertrokken. Ze be-
zlch nu in het lieflijke land-
van Gloucestershire dat
6s Noël in de naieve trant van
iuanier Rousseau geschilderd
Bérenger antwoordt dat hij zich
leeg voelt leegheid die hem toch
niet weerhoudt de gevraagde bood
schap te verkondigen een apathie
waarvoor hij in de natuur dan ge
nezing zal zoeken.
i Gekoesterd door de sympathie en de
bewondering van zijn vrouw en
dochter en getroffen door de charmes
van het land, weet Bérenger die in
nerlijke onlusten inderdaad te over
winnen en ze maken dan allengs
plaats voor een soort lenteachtig en
lyrisch geluksgevoel. Nog steeds om
stuwd door de Engelse zondagswan
delaars met hun echtgenoten en kin
deren, maakt zich van Bérenger nu
zelfs een vreemde prikkeling, neiging,
ervaring meester. Het geluk maakt
hem lichter en hij bespeurt tot zijn
eigen verwonderde vreugde dat hij de
zwaartekracht nu overwonnen heeft.
Eerst enkele centimeters en dat wat
meer, ontstijgt hij nu met de licht
heid van een ballon de vaste grond.
Met de sierlijkheid van een engel
zweeft en daalt hij keer op keer om
tenslotte het wijde luchtruim te kun
nen kiezen. Niet alleen te voet, maar
zelfs ook nog op 'n fiets waarmee hij
nagestaard door de verbaasde Engel
sen en de onthutste en verontruste
madame Bérenger, nu temidden van
wolken, sterren en hemellichamen
verdwijnt. Die verontrusting van me
vrouw is niet van grond ontbloot. Ze
weet dat ze materieel en vooral psy
chisch het leven zonder monsieur niet
aan kan. Bovendien vindt ze zijn
dwaze gedrag voor haar Engelse
gastheren eigenlijk nogal „shocking".
Ze excuseert haar man tegenover die
omstanders met smoesjes en beloften
dat hij wel weer gauw terug zal ko
men. Maar in de lange tijd dat hij
zonder nieuws afwezig blijft, valt ze
in werkelijkheid steeds machtelozer
ten prooi aan wanhoop en vertwijfe
ling, waardoor de hele wereld voort
durend donkerder en zwarter voor
haar wordt. Op het hoogtepunt van
die panische angsten wordt, in de
gitzwarte hemel, echter een lichtje
gesignaleerd dat langzaam sterker en
feller schijnt, en waaruit zich ten
slotte Bérenger onthult.
Hij landt zonder rijwiel en
hij wordt omringd door de menigte
die gulzig maar geduldig, hem al een
Jules Verniaans reisverslag door de
kosmos van de lippen tracht te lezen.
Maar Bérengers lippen zijn dor en
bloedeloos geworden en zijn gelaat is
verstard en strak als een dodenmas
ker, hij prevelt slechts enkele onsa
menhangende woorden over nacht
merries. apocalyptische visioenen,
over modder en vuur en bloed en af-
1 Na uitvoerig de lof te hebben ge-
I zongen over het beleid van het ka
binet-De Quay noemde dr. Kort het
Izwakke punt: de woningbouw. Hij
i wilde echter redelijk zijn in zijn kri
tiek. Van onwil bij minister Van
Aartsen wilde hij niet spreken. Wel
licht was de sociaal-economische uit
rusting van het departement van
Volkshuisvesting onvoldoende. Dat zal
moeten veranderen. In de nabije toe
komst zal het nodig zijn met kracht I
te zoeken naar „grotere middelen", j
die ons van de woningnood kunnen I
bevrijden. Dat eist grotere offers en i
de K.V.P. zal dat als eerste punt aan
de toekomstige kabinetsformateur
mededelen. De opslossing kan niet
gaan in de richting van een staats
bedrijf, maar wel in de richting van
stimulering van het particuliere ini
tiatief in al zijn vormen, mits met
inachtneming van het behoef tenpa-
troon.
„Een ramp"
I Ook de voorzitter van de KVP, mr.
P. J. M. Aalberse noemde de wo-
I ningnood in zijn openingsrede een I
ramp. Velen zouden de totale bouw-
I capaciteit willen benutten voor de
woningbouw. Deze eis getuigt volgens
mr. Aalberse echter niet van een
juist inzicht. Hij zei, dat het, als
men rekening houdt met de struc
tuur van het bouwbedrijf, de vraag
is of het stilleggen van andere bouw
werken inderdaad een bijdrage zou
vormen voor de vergroting van de
capaciteit van de woningbouw. In het
werkprogram van de K.V.P. wordt
aangedrongen op een binnen het
bouwprogramma zoveel mogelijk op
de behoefte afgestemde reservering
van het bouwvolume voor scholen,
sportaccommodaties en dergelijke
voorzieningen, die geen uitstel ge
dogen. Mr. Aalberse merkte in dit
verband op, dat men zich dient te
realiseren, dat thans ten behoeve
van de woningbouw op dit gebied
reeds zo sterk wordt afgeremd, dat
de goedkeuringen voor fabrieksge
bouwen en dergelijke een wachtlijst
hebben van twee a drie jaar. De ge
volgen hiervan doen zich reeds ge
voelen, aldus de K.V.P.-voorzitter.
j Ondernemingen, die zich in ons land
I willen vestigen, worden afgeschrikt
en gaan naar andere landen in
waf de huid ook deert of ontsiert
Helpt PURQL
Europa. In ons land liggen volgens
hem voor miljoenen aan machines
opgeslagen, die al waren besteld en
die niet gebruikt kunnen worden om
dat een nieuwe vestiging of uitbrei
ding van een bedrijf niet totstand is
gekomen.
Niet le simpel
Naar zijn oordeel is een oplossing,
die uitsluitend wordt gezocht in de
richting van de woningwet-woningen
eveneens te simplistisch. Het gaat
tenslotte niet alleen maar om het
bouwen van woningen met toelaat
bare huren, aldus mr. Aalberse. Wij
streven tevens naar de bevordering
van eigen woningbezit. Het is vol
gens hem de vraag of de totale bouw
capaciteit in ons land volledig wordt
benut. Statistische gegevens, zo zei
hij. geven zeker in dit geval niet al
tijd het juiste beeld. Vele gemeen
ten zouden met de aanwezige bouw
capaciteit aanzienlijk meer wonin
gen kunnen bouwen, maar worden
daarin belemmerd door het met cij
fers en procenten uitgedokterde sche
ma. Mr. Aalberse vroeg zich dan ook
af. of niet te gecentraliseerd wordt
gewerkt en of wel voldoende armslag
wordt gegeven.
Mr. Aalberse sprak de mens uit. dat
het drama van de woningnood bij
de verkiezingscampagne door geen
enkele partü zal worden gebruikt
als een object van overbieden.
Nu de bange, barre winterwereld
voorgoed geëindigd lijkt, kun
ne we 't verwaenten; de war
me voorjaars-zonnestralen, waar
onder de mensen zich koesteren
zorgen voor de dosis vitaminen, die
we allen hoognodig hebben na onze
griepinzinkingen.
We gaan nu „bij-krabbelen" en
zullen binnenkort naast de
schaatsvreugde de koude-ellende
totaal vergeten zijn.
Wekenlang hebben we ons als Es
kimo's gevoeld, nu vliegt 't gelukkig
de goede richting op: de natuur
staat op springen om haar schade
in te halen.
OVER niet te lange tijd stui
ven we weer alle kanten op
om te genieten van wat de
aarde tot nu toe verborgen hield,
maar dat er in de kiem toch al
lang was: het jonge, nieuwe leven
kruipt waar 't niet gaan kan.
Vóór we 't weten, s aan de bloe
men op ons pad en komt de kleur
terug.
In tuinen of parken, in de „Keu
kenhof" of op de Hoge Veluwe. Wie
het maar even kan, trekt er op uit
om in te halen wat hij aan gezond
heid tekort schoot.
Er valt werkelijk véél in te ha
len, want wie rond zich kijkt, ziet
niet anders dan bleke gezichten. die
van de wintersport reizigers mis
schien uitgezonderd.
Sneeuw en ijs kunnen niets on
derdrukken.
De natuur gaat, ondanks de
aaneenschakeling van winterweken
haar onverstoorbare gang. Straks
wandelt u langs de paden, vervuld
van een bloemenweelde, die ge on
der het witte dek voorgoed gestor
ven dacht. De tsjilpende vogels
hele horden spreeuwen heb ik in
luide koorzang gehoord kondig
den het komende feest al aan.
Intuitief voelden zü wat er op
komst is en konden er niet over i
zwijgen, juichten bij voorbaat hun
lentegevoelens druk en levendig uit. i
Wie goed rondkijkt ziet de knop- i
pen elke dag groeien: de rhododen
dron bijvoorbeeld staat aan de spits
om de race naar volle bloei te win
nen.
Het ongeloofwaardige wordt toch
waar.
De ijsbloemen zijn straks in
échte bloemen omgetoverd, de win
terjas mag u aan de kapstok han
gen en als u nog even geduld hebt,
kunt u zich niet meer indenken,
hoe u in de winter van 1963 hebt
zitten bibberen en klappertanden
bij temperaturen, die aan het weer
bericht een angstaanjagend karak
ter gaven.
Nu zal uw leed gauw geleden zijn!
En wie deze winter overleefd
heeft, zal elke komende dag door
verbazing overvallen worden: ver
bazing over het verrassende feit.
dat niets zich verdringen laat wat
in zichzelf waardevol is.
Hoe diep men ook moet graven
om deze waarheid aan het volle
licht te brengen!
I- ANTASIO
Rijkswaterstaat neigt naar de opvatting, dat de schade door opdooi aan
rijkswegen wel zal meevallen. Op de doorgaande verbindingen gaat het
trouwens over het algemeen beter dan was verwacht.
Wel zijn er veel kleinere wegge
tjes in poldergebieden, oude ontgin
ningen en stroomgebieden van ri
viertjes in het oosten van het land
voor hetzij alleen voor zwaar verkeer,
hetzij voor alle verkeer gesloten,
maar in de meeste gevallen heeft
men met maximum-snelheden kun
nen volstaan. De wegbeheerders hou
den de hun toevertrouwde rijbanen
angstvallig in de gaten, om niet la
ter eerst met de gaten en daarna
met de brokken te zitten. De moder
ne wegen zijn veelal van een goede
onderlaag voorzien, waardoor het wa
ter daar over het algemeen goed
kan weg komen.
Maar de 6500 inwoners van Leus
den en Stoutenberg hebben wel last
van de opdooi. Daar hebben de ge
meentebesturen „alle wegen voor al
le verkeer" verboden. Ambtenaren
van de gemeenten moeten overuren
maken om de aanvraag van hon
derden automobilisten voor onthef-
Ifing te behandelen. Tientallenauto-
mobilisten zijn al bekeurd. Vooral
expediteurs zijn gedupeerd. Zij moe
ten hun auto's in Amersfoort laten
staan en moeten maar zien, hoe zij
die tien kilometer verder komen.
Verder kon de afvoer van honderden
varkens niet dooorgaan. De bevolking
is zeer ontstemd over deze maatre
gelen, die voor de zakenmensen gro
te stroppen betekenen.
Een zg. springploeg van de genie
school in Soesterberg, bestaande uit
een adjudant onderofficier en vier
„mineurs" is gisteren rond de Reeu-
wükse Plassen bezig geweest om met
springstof de bevroren bovenlaag van
kleigrond te verwijderen. Dit is ge
daan om klei ter beschikking te heb
ben voor het geval de dijkjes rond
de Reeuwijkse Plassen versterkt moe
ten worden. Die dijkjes schijnen na
melijk nog al wat te lijden te heb
ben van opdooi. Men vreest, dat ze
het op sommige plaatsen wel eens
zouden kunnen begeven.
