Communistisch „concilie" morgen in Berlijn bijeen Leger grijpt de macht in Togo Voor Chroesjtsjow „Peking urgenter dan IVest-Berlijn ALWEER FLINKE VORST VOORZITTER VAN TWEEDE KAMER OVERLEDEN Tsjombe is in Kolwezi Rattegekrijs en slangegesis (9„d Hele gemeente viel flauw Oorlogsbudget van Indonesië sterk Besnoeid WEERBERICHT PRESIDENT VERMOORD Halfjaarlijkse opruiming teuws Opgericht 1 maart 1860 MAANDAG 14 JANUARI 1963 No. 30853 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: E. A. E. van Dishoeck Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f. 8.25 per kwartaal, f.2.80 per maand, f. 0.65 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 (Van onze reisredacteur, W. L. Brugsma) De twee belangrijkste internationale problemen het geschil tussen Moskou en Peking en de Berlijnse kwestie zullen deze week in een helderder licht komen te staan. Op het partijcongres van de SED, de Oostduitse communistische partij, dat morgen in Oost-Berlijn begint, zal Nikita Chroesjtsjow duidelijk moeten ma ken wat hem het meest aan het hart gaat: de interne ideologische consolidatie van het communistische blok of de externe bevesti ging van de Sowjetrussische invloedssfeer door een greep naar Berlijn. Voorlopig wijst alles erop. dat Chroesjtsjow het partycongres in de Wer ner Seelenbinderhalle zal aangrijpen om Moskou's visie (oorlog is niet on vermijdelijk en dus zijn compromissen met het Westen noodzakeiyk) te doen triomferen over de Chinese onverzoeniykheid. Een logisch uitvloeisel hiervan is matiging van de Sowjetrussische eisen inzake Berlijn. Deze zyn de laatste tijd al verzwakt: Moskou eist niet meer het terugtrekken van de Westeiyke troepen uit West-Beriyn, het vraagt nog slechts deze onder de V.N.-vlag te brengen. Ulbricht moet visie radicaal veranderen Het is echter niet uitgesloten, dat Chroesjtsjow zal proberen een ant woord te formuleren op de uitdaging van West-Europa's economische in tegratie. Men verwacht, dat het par tijcongres zal worden gevolgd door een conferentie van de Comecon, de „Oosteuropese Raad van wederzijdse economische bijstand", de rode te genhanger van de EEG. Dat er geen riskante Russische initiatieven inzake Berlijn te wach ten staan, valt eveneens af te leiden Gedurende het weekeinde heeft zich een in diepte toenemende depres sie van Groenland via midden- Zweden naar het Oostzeegebied verplaatst. Dit had tot gevolg, dal boven de Noordzee de winden tij delijk aanwakkerden uit west tot noord, waardoor in ons land in de afgelopen nacht de temperaturen op de meeste plaatsen tijdelijk tot enkele graden boven het vriespunt stegen. Aan de achterzijde van de depressie steeg de luchtdruk echter in Noorwegen weer en stroomde weer koude lucht via Denemarken in onze richting. Vanochtend daal de de temperatuur in het noord oosten van het land dan ook weer tot enkele graden onder het vries punt. In de komende vacht zal er in het algemeen weinig wind zijn, terwijl bovendien opklaringen zullen voorkomen, zodat de temperatu ren weer sterk zullen dalen boven de aanwezige sneeuw, plaatselijk wel tot ongeveer min 10 graden. Morgen later op de dag zal waar schijnlijk de invloed merkbaar worden van een nieuwe storing, welke zich van het gebied tussen Groenland en midden-N oorwegen naar het zuiden zal gaan bewegen. De kans op sneeuw neemt dan weer toe, maar de 'temperaturen zullen ook morgen overdag op de meeste plaatsen onder het vries punt blijven. Door de plotselinge daling van de temperatuur worden alle wegen in Nederland glad tot spiegelglad, waarschuwt de KNAC-wegcnin- formatiedienst. uit de slagzinnen, die in de üskoude Oostberlijnse straten hangen en die de bevolking moeten voorbereiden op de resultaten van het partycongres. Die slagzinnen spreken wel van „vre de" maar niet meer van het vredes verdrag. dat Oost-Duitsland de soe vereiniteit over geheel Berlyn en het beheer over de toegangswegen naar West-Beriyn in handen zou spelen. De rode spandoeken achter de Ber lijnse muur bepalen zich verder voor namelijk tot het doen van hartelijke groeten aan de gedelegeerden der communistische partyen. die de laat ste dagen uit 50 landen naar Oost- Berlijn zijn gestroomd. Zij verraden ook enige verlegenheid bij de SED- I leiding. Die had haar politiek bank roet willen opheffen met een nieuw partijprogram, waaraan het afge lopen jaar vlytig is gewerkt. Het telt elf krantepagina's vol Duitse zinnen in kleine letters, die zwanger gaan van ..historische onvermijdelijkhe den" en het advies tot „vrolyk en cultuurvol leven". Beslissende slag? Het had dan ook tot een historisch partijcongres aanleiding moeten ge ven. Welnu, dat wordt het misschien, maar niet door Ulbrichts visie op het wereldgebeuren, doch door die van Chroesjtsjow. Diens plotselinge verschijning heeft dit zesde partij congres van de SED in de belang stelling geplaatst. Die belangstelling is zo groot ge bleken. dat de organisatie van het congres vooral die voor de pers eronder bezweken is. En dat is zuur voor een land dat zo krampachtig naar internationale erkenning streeft. Als Chroesjtsjow het Oostberlijnse congres zou hebben uitverkoren om Peking de beslissende slag toe te brengen, dan lijkt het alsof de Chi nezen die slag uit de weg willen gaan. De Chinese delegatie telt slechts 3 man en staat onder leiding van een figuur van de tweede rang, Woe Tsji-Tsjoean. hoofd van de af deling Oost-Europa van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken. Premier Tsjoe En-lai heeft het af laten weten. En daar de Chinese de legatie slechts terzyde zal worden gestaan door de Noordkoreanen en enkele andere Aziatische gedelegeer den (de Albanezen zyn zelfs niet uit genodigd). zullen de „scheurmakers", zoals de Prawda hen noemt, zich moeten beperken tot het incasseren van ideologische klappen en een po ging om hun stellingen zoveel moge- lijk overeind te houden. Bemiddeling? Zo min als het echter zeker is. dat Chroesjtsjow de komende week voor de beslissende slag zal uithalen, zo min staat het trouwens vast. dat de Chinezen onverzettelijk zullen blyven. Zij zouden de Poolse partij leider Gomoelka, by wie Chroesjtsjow vorige week te gast was. om bemid deling hebben gevraagd. En hoewel zy er in 1956 by Moskou op aandron gen Gomoelka's destalinisatie in Po len met geweld neer te slaan, ligt een advies aan Chroesjtsjow niet tot het uiterste te gaan eerder in Gomoel ka's politieke karakter dan een aan beveling een breuk te forceren. Slot pag. 2 -w* In een kerk by de Zuidengelse stad Reading was de zondagmorgen dienst nog maar net begonnen toen de koster flauwviel. Even later volgden de organist, de koorknaap jes en tenslotte de gehele, dertig personen tellende gemeente. Een van ae aanwezigen kon naar buiten strompelen en een dokter waarschuwen. die onmiddellijk groot alarm sloeg. De bewusteloze mensen werden daar- op zo vlug mogelijk naar buiten gebracht waar zy langzamerhand weer bijkwamen. Het bleek dat zich in ae kerk kool- monoxyoe had opgehoopt die door de krachtige wind door de schoor steen in de ruimte was terugge blazen. Volgens oe laatste berichten maken allen het thans weer redelijk wel. KOUDER MET OPKLARINGEN De Bilt verwacht van heden- tot morgenavondOpklaringen en slechts enkele verspreid voorkomende sneeuwbuien. Matige tot zwakke wind uit oostelyke richtingen. Matige tot strenge vorst, maar in de kust streken lichte tot matige vorst. (Opgemaakt te 11.15 uur) 15 JANUARI Zon op: 8.42 uur: onder: 16.57 uur: Maan op: 23.11 uur: onder: 11.29 u Hoogwater te Katwijk te 6.50 cn i 19.05 uur; laagwater te 2.30 en 14.51 uur. Dit nummer bestaat uit 18 pagina's. Op dc Indonesische defensiebegro ting zal het bedrag voor de strijd krachten worden verminderd tot een kwart van wat daarvoor was uitge trokken op de begroting voor 1962. Dit laatste bedroeg ongeveer 166 miljoen gulden en zal nu worden te ruggebracht tot ongeveer 41'i mil- J jocn voor 1963, aldus deelde de mi- nister van Defensie, generaal Nasoe- tion, zaterdag mede. Nasoetion zei dat de vermindering geschiedt in het geheel van het „be- 1 zuinigingsplan" voor 1963. Moordenaar van vier Westduitse kinderen gepakt (Van onze Venlose correspondent) In velt plaatsen over de Duitse grens tei hoogte van noord-Limburg haalt men weer opgelucht adem nu de dader bekend is van een viertal moorden op kinderen. Op verschil lende plaatsen werden in het afge lopen jaar in het gebied tussen Duis burg en de Nederlandse grens kin deren vermist. Twee van hen werden later vermoord en inderhaast begra ven door een speurhond terugge vonden. De dader van deze moorden hy heeft er inmiddels vier bekend is de 23-jarige Duitse handlanger Peter P. Na een zeer veel tijd ver gend onatrzoek inzake afdrukken var. fietsbanden, kon P. als de ver- moedelykt aader worden aangehou den Geleidelijk aan stapelden zich daarna dc bewijzen op en werd P. tijdens het onderzoek diverse malen betrapt op leugens. Tenslotte viel hij ooor de mand. De verdachte heeft thans bekend, dat hy twee meisjes van 5 en 6 jaar. een jongen van 8 jaar en tenslotte een meisje van 12 jaar oud heeft vermoord. De man pleegde onzedelyke handelingen met de kinderen en zodra hy reden had om aai. te nemen dat de kin- I oeren hem zouden verraden, wurg- j de bi; zyn slachtoffertjes met een I eindje touw. Daarna verstopte hy de lichamen in de grond. Zodra de dooi voldoende is ingetreden zal de ver dachte de plaatsen aanwyzen, waar I hy nog twee van zyn slachtoffertjes begraven heeft. I <Van onze parlementaire redactie) Dr. Lennardus Gerardus Kortenhorst, sinds 1948 voor zitter van de Tweede Kamer, is gisteravond in het Rode Kruis- ziekenhuis in Den Haag over leden. Hy is 76 jaar oud gewor den. Al een maand had hy niet meer aan de vergade ringen van de Kamer kunnen deelnemen. De laatste door hem gepresideer de vergadering was die op don derdag 13 decem ber. De dag daar na trad hy voor het laatst in het openbaar op in een bijeenkomst ter herdenking van de staatsman dr. D. Bos. Op 18 december zond hy bericht van verhindering „wegens lichte ongesteldheid". Dr. Kortenhorst i vertoonde echter al vrij lange tijd 1 verschijnselen van een minder goed wordende gezondheid. Hoe wel tot het laalst I nog zo opgewekt als maar enigs- I mogelijk was, had hy in zijn hoge voorzitterszetel soms ogenblikken van merkbare vermoeie nis. Dr. Kortenhorst is de derde voor zitter van de Tweede Kamer, die deze eeuw in zijn functie is overleden. In 1916 was dit het geval met mr. H. Goeman Borgesius en in 1936 met jhr. mr. Ch. Ru.vs de Beerenbrouck. De nu overleden president was lid van de Tweede Kamer sinds 1925. Hij werd op 12 november 1886 te Weesp geboren. Nadat hij het r.-k. gymna sium der paters Jezuiten in Amster dam had bezocht studeerde hy rech ten aan de gemeenteiyk Universiteit in de hoofdstad. In 1913 promoveerde hij tot doctor in de rechtswetenschap op een Droef- schrift getiteld: „De bevoegdheid van de rechter om ongestraft te laten'. Veel functies heeft de heer Korten horst in het openbare leven gehad Behalve advocaat is hij jarenlang secretaris van de Algemene R.-K. Werkgeversvereniging geweest. De President Tsjombe van Katanga is gisterochtend in Kolwezi, het laat ste bolwerk van de Katangese troe pen op 350 kilometer ten westen van Elisabethstad. aangekomen. Hij kwam uit Ndola. in Noord-Rhodesië. j waar hij zaterdag onverwachts be sprekingen had gevoerd met vyf van zijn ministers. In de Katangese hoofdstad zyn dit weekeinde ongeveer honderd officie ren van het centrale Kongolese leger aangekomen. Zy zouden willen na gaan, in hoeverre het instandhouden van een Katangese strijdmacht onder Kongolees bevel mogelijk is. Uit betrouwbare bron werd zondag vernomen, dat het uitwyzingsbevel van de Kongolese regering tegen de Britse consul in Elisabethstad, Derek Dodson, is geschorst hangende de afloop van de huidige crisis. De Ver. Naties hebben gisteren in Leopoldstad bekendgemaakt dat twee bruggen ten zuiden van Kamina in West-Katanga die door Katangezen waren ondermynd, onbeschadigd in handen van Zweedse V.N.-militairen zyn gevallen zonder dat er een schot werd gelost. Voorts was een grote hoeveelheid wapens, explosieven, mu nitie en transportmaterieel buitge maakt. Vertegenwoordigers van de Ver. Naties in Elisabethstad hebben een onderzoek geopend naar de verdwij ning van Kongolese franken uit de Nationale Bank van Katanga voor een waarde van acht tot tien miljoen dollar. De V N.-vertegenwoordigers zouden lege kluizen aangetroffen hebben toen zij vorige maand op last. van de monetaire raad van de centrale Kon golese regering de bank controleer den. Prinses IRENE winkelt in Parijs Prinses Irene, die zaterdagmiddag met een vriendin van Schiphol naar Parys vertrok om daar gedurende het weekeinde wat te winkelen, is gistermiddag in ons land terugge keerd. Het was haar vader, die haar in de koninklijke „Friendship" uit Parijs ophaalde. De Prins was reeds enkele dagen tevoren voor een privé- bezoek naar Milaan gereisd. Gister ochtend vertrok de Prins van hieruit naar Parijs waar Prinses Irene met haar vriendin in het vliegtuig stap ten. Het Fokkertoestel daalde giste ren, in verband met weersgesteld heid, op het vliegveld „Zestien- hoven" bij Rotterdam neer. De Prins en de Prinses reden per auto naar Soestdyk. Horecaf bouw t hotelschool „Horecaf de vakorganisatie van hoteliers, restaurateurs enz. gaat in Scheveningen een grote nieuwe hotel school met internaat bouwen. De financiële regelingen met het Rijk daartoe zijn dezer dagen rond geko men, zodat binnenkort de aanbeste ding van het complex, ontworpen door de architecten ir. Jan A. Lucas en ir. H C. Niemeijer, kan plaats vinden. De bouwkosten worden op ruim twee miljoen gulden geraamd. De nieuwe school is gesitueerd op de hoek van de Badhuisweg, de Brussel se Laan en de Iepersestraat. aan de rand van het zgn. „Belgische Park" in Scheveningen. De school zal aan 150 leerlingen plaats bieden, het internaat aan 120 mannelyke leerlingen. Voor het ver- blyf van vrouwelyke leerlingen in een internaat is nog geen oplossing gevonden. De vorst en de zee hebben aan het strand van Roekan je deze ijstafel gevormd, waarvan het ..blad'' bestaat uit bevroren schuim. opbouw van deze organisatie is voor al aan zijn kwaliteiten toegeschreven. Byzondere hoedanigheden had hij ook als Kamerpresident, een functie die hy langer heeft bekleed dan een van zyn voorgangers. Hy is ook enige tijd lid geweest van de staten van Noord-Holland, lid van de Nijver- heidsraad en van 1946 tot 1 oktober curator van de Rijksuniversiteit in Leiden. Verder was hij lid van de raad van toezicht der R.-K. Economische Hogeschool te Tilburg. Hy was Rid der in de Orde van de Nederlandse Leeuw en Grootofficier in de Orde van OranjeNassau. Het was reeds bekend, dat dr. Kor tenhorst zich na de Kamerverkiezin gen in mei van dit jaar niet meer be schikbaar zou stellen. Vier maanden eerder is nu al voor deze begaafde en beminnelijke mens het einde ge komen. een ander einde dan ver wacht en gehoopt was. Zie ook elders. Dode, 9 gewonden hij autobotsing Een persoon werd vanmorgen ge dood en negen gewond by een auto botsing op de Delftlaan in Haarlem ter hoogte van de jeugdherberg „Jan Gyzen" Een volkswagen met vier inzittenden, die op weg waren naar den Helder, slipte door de gladheid en kwam frontaal in botsing met een volkswagenbusje, waarin negen mensen zaten. Daarby werd de man, die naast de bestuurder van de volks wagen zat, op slag gedood. Alle ge wonden, van wie enkelen er ernstig aan toe zyn, werden naar zieken huizen in Haarlem vervoerd Aan gezien in de volkswagen leden van de Koninklyke Marine zaten, is ook de Koninklijke Marechaussee by het onderzoek betrokken. De Delftlaan vormt de verbinding tussen Haarlem en de Velser tunnel. Ex-koning Michael jaagt niet de Prins op wilde zwijnen De thans 41-jarige ex-Koning Mi chael van Roemenië, die in 1947 af stand moest doen van zyn troon, is gisteravond met een lijntoestel uit Genève op Schiphol aangekomen. Daar aeclde hij aan verslaggevers mee, dat hy alleen naar Nederland kwam om met Prins Bernhard een dag op grof wild te jagen. De verbannen vorst, sportief ge kleed. wera op het vliegveld begroet door luit.-kolonel W. R. A. baron van Tuyl) van Serooskerken, adju- oant van de Koningin. Beiden stap- tpn op het platform in een hofauto, die terstond koers zette naar Soest- dijk. Behalve ex-Koning Michael verblijven daar op het ogenblik ook I Prins Alexander van Joego-Slavië, I Prins Michel Bourbon Parma, de he- II en Her.r: en Jean Claude Roussel. baror. Edmond de Rothschild en de heer Planchon. Zij zyn uitgenodigd voor een varkensjacht op het kroon- i domein „Het Loo". De jacht is op het j ogenblik weliswaar gesloten, maar e«»n uitzondering geldt voor schadelyk wild. Er zyn op het ogenblik wilde zwynen te veel op „Het Loo". advertentie Militaire opstandelingen in de kleine Westafrikaanse republiek Togo hebben zondag president Sylvanus Olympio vermoord en rijn regering gewipt. De zestig jarige president werd doodge schoten op enkele meters af stand van het hek van de Ame rikaanse ambassade in de hoofdstad Lome. waar hij ken nelijk een toevlucht wilde zoe ken. Vrijwel al zijn ministers zijn gearresteerd. De opstandelingen, die geleid wor den door de voormalige sergeant majoor Dodze, hebben gevangen ge- gezette leden van de jeugdbeweging (Van onze Venlose correspondent) De landbouwer T. Kuijpers in het Noordlimburgse plaatsje Ayen be leefde zaterdagmiddag een span nend avontuur. Terwijl hy met zijn herdershond langs de Maas liep. rende de hond ineens achter een onbekend dier aan. Er ontstond een hevig gevecht tussen de hond en het andere dier. Toen de heer Kuijpers naderbij kwam. bleek het een grote bisamrat te zyn. Het ondier had zich vastgebeten aan de kop van de hond. De heer Kuij pers schopte de rat net zolang, tot dat zy de hond losliet. Onder een I afgrijselijk gekrijs beet het ondier zich toen vast in de schoen van de heer Kuypers en deze moest op zijn beurt weer door de hond worden bevrijd. Het gevecht duurde gerui me tyd en eindigde tenslotte in het nadeel van de bisamrat. Het dier woog 7'2 kg. was 88 cm lang cn had twee slagtanden van 8 cm lang. Bij het snyden van een grote tros bananen schrok een knecht van dc j firma Smets in Venlo, een handel j in zuidvruchten, zaterdag ontzet tend. Een sissende slang van bijna een meter lang wentelde zich door I de bananen. Toen het dier op de 1 grond lag hield de knecht de slang In bedwang met een bezem. Nadat men er in geslaagd was de slang in een kist te werken, werd het dier ter beschikking gesteld van pater drs. Miltenburg, een leraar biologie in het Sint Thomascoliege in Venlo. Deze doodde het dier en zette het op sterk water. Door het Natuur Historisch Museum in Lei den zal nu worden nagegaan welke soort slang het precies is. De zen ding bananen was afkomstig uit Equador, ging per schip naar Ant- pen en vandaar per auto naar Ven lo. waar de bananen in cellen -'er- den opgeslagen. Juvento. die in de oppositie was. vry. gelaten. Aan Togolese vluchtelingen in Ghana is verzocht naar Togo te- i rug te keren Radio-Lome heeft gemeld, dat een wettige organisatie" onder voorzit terschap van Antoine Meatchi, die in Ghana in ballingschap was, de macht heeft overgenomen. Meatchi is vroeger minister van Landbouw geweest. Hij zal samen met ex-pre mier Nicolas Gunitsky, een zwager van de vermoorde president, een nieuwe legering vormen, die aan het bewind zal blyven tot er verkiezin gen zijn gehouden en een nieuwe grondwet is opgesteld. De staatsgreep in Togo is uitge voerd door onderofficieren. Zij be gonnen met het bezetten van het postkantoor en het radiostation in Lome en het sluiten van de grenzen. Vervolgens werden de politieke ge vangenen in vryheid gesteld. Voigens de rebellen werd het be wind van Olympio gekenmerkt door „het tarten van de democatie, toene mende werkloosheid, blokkering der salarissen, het in verkeerde banen leiden van de jeugd en achteruit gang van de handel" Ook veroorde- .en zy hetgeen ze de „isolationisti sche politiek" van Olympio noemen. Enige tyo geleden verbood Olympio hy de wei alle oppositiepartijen en verbande hy hun voornaamste lei ders In Lome, waar de militaire junta een uitgaansverbod heeft ingesteld, was het vannacht en vanmorgen rus tig Frankryk heeft verklaard, zich niet te zuller, mengen in de toestand in Togo, zolang het een zuiver interne kwestie blyft Het Witte Huis in Washington heeft bekendgemaakt diep getroffen te zijn door de moord op president Olympio. die een vooraanstaand lei- !der wordi genoemd. Washington slaat ce ontwikkeling in Togo nauwlettend gade Dr Olympio werd in de VS be schouwd ais een pro-Westers politi cus. die een matigende invloed in Afrika uitoefende. 9 Slot pag. 2 MORGENOCHTEND om 9 uur BEGINT onze met BIJZONDERE AANBIEDINGEN op al onze afdelingen. LEIDEN Breestraat K A T W IJ K Voorstraat Uit het Leidsch Dagblad van 14 Jan. 1863: Advertentie- Mineraal Lampen- en Olie-Magazijn. Vischbrug wijk IV, no. 98 a. De mineraal-olie petroleum le qualiteit verkrijgbaar te gen 50 cents per Ned. kan. J. L. Creyghton Uit Zuid-Virginië wordt berigt dat de negers aldaar worden vrijgelaten en dat velen hunner 12 dollars ver maand genieten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1963 | | pagina 1