VN-LEGERS RUKKEN
NAAR KOLWEZI OP
Vier jaar voor beruchte
SS-moordenaar Fellenz
Regering akkoord met de
kleinere K.L.M.-directie
Bevestiging van vele
feiten en geruchten
RUSTIG,
MAAR
KOUD
Geen tegenstand verwacht
Zaterdag 30 november
„nationale feestdag"
SCHEEPVAART OP
MAAS LIGT STIL
(Due/
NOTA AAN DE TWEEDE KAMER
LAATSTE
KANS VOOR
PUZZELAARS
WEERBERICHT
O}
osonuning
Hoogtepunt herdenkingsjaar
Kolenmijnen
komen vele
handen tekort
Moord niet
keivezen
teuivs
Opgericht 1 maart 1860
ZATERDAG 12 JANUARI 1963
No. 30854
LEIDSCH iËk DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Smgel l' Lclden Qlr° no 57055
Hoofdredacteur: J. Brouwer f.8.25 per kwartaal, f.2.80 per maand, f.0.65 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
(Van onze Haagse correspondent)
De inkrimping van de KLM-directie heeft plaats gehad op aan
beveling van het Amerikaanse bureau McKinsey. Dit bureau
kwam na diepgaand onderzoek in zijn rapport tot een conclusie,
die in vele opzichten parallel liep met de onder commissarissen
bestaande inzichten. De regering heeft zich eveneens met deze
conclusie kunnen verenigen.
Dit blijkt uit de nota, die thans door de ministers van Verkeer en Water
staat en van Financiën aan de Tweede Kamer is toegezonden. Deze nota
is een uitvloeisel van een betreffende suggestie van de fractievoorzitter
van de Partij van de Arbeid, prof. ir. A. Vondeling. Hij was voornemens
geweest de bewindslieden mondeling vragen te stellen donderdag j.L,
maar liet dit voornemen varen, toen hem werd toegezegd, dat de minis
ters nog deze week een nota aan de Kamer zouden overleggen. Over deze
nota zal de Kamer nu kunnen discussieren.
Of prof. Vondeling nu veel wijzer is
geworden, wagen wij te betwijfelen.
Er worden hoegenaamd geen nieuwe
feiten in deze nota genoemd. Ailes,
wat erin staat, heeft men reeds te-
Dit weekeinde krijgt U t
voor het laatst gelegenheid, J
deel te nemen aan de kerst-
prijsvraag en Uw kans te f
verdedigen op een van de 64
prijzen, variërend van hon- J
derd tot vijf gulden. Maan- j
dag om 12 uur v.m. sluit de
inzendingstermijn. f
Zoals het er nu uit ziet. j
hebt U nog altijd een heel t
goede kans op een prijs, i
want er zijn nog slechts op- j
merkelijk weinig goede op- j
lossingen ontvangen. Maar
om die kans te grijpen, moet t
Uw oplossing echt op tijd in
ons bezit zijn. J
Denkt U er om. op de f
buitenzijde van Uw inzen-
ding Uw naam en adres en f
..prijsvraag'' te vermelden?
Ook vannacht heeft het in ons land
weer hard gevroren. Wel liepen de
minimum-temperaturen sterk uit
een tengevolge van het al of niet
aanwezig zyn van bewolking. Zo
had het vliegveld Eelde een mini
mum-temperatuur van min 10 en
Leeuwarden van min 18 graden.
Inmiddels heeft het vorstgebied zich
nu over Frankrijk tot aan de voet
van de Pyreneeën uitgebreid'en de
uitbreiding in zuidelijke richting
gaat nog steeds door.
Restanten van een oud-depressiege-
bied voor Portugal hebben zich
naar de Golf van Genua verplaatst,
waarbij in het overgangsgebied tus
sen zachtere en vochtige lucht
boven de Middellandse Zee en d."
koude lucht boven het continent
vooral in het Alpengebied zeer veel
sneeuw valt.
Een van noord-Groenland afkomstige
depressie heeft zich naar noord-
Rusland verplaatst, waarbij ook
verder naar 't zuiden in Zweden en
Noorwegen de luchtdruk wat is ge
daald. Hierdoor verplaatst een rug
van hoge luchtdruk zich over de
Noordzee naar onze omgeving en
zal het de komende nacht tijdens
windstilte en opklaringen opnieuw
op verschillende plaatsen zeer
streng vriezen, waarbü zich hier
en daar mist zal vormen.
Ook morgen overdag zal er weinig
wind zijn en zullen op de meeste
plaatsen opklaringen voorkomen,
maar de mist of laaghangende be
wolking zullen zich mogelijk op en
kele plaatsen de hele dag hand
haven.
13 JANUARI
Zon op: 8.44 uur; onder: 16.54 uur:
Maan op: 20.58 uur: onder: 10.45 u.
Hoogwater te Katwijk te 5.32 en
17.46 uur laagwater te 1.21 en 13 38
uur; (14). hoogwater te 6.12 en
18.27 uur: laagwater te 1.55 en 14.13
uur.
voren in de dagbladen kunnen lezen.
In hun memorie van antwoord des
tijds aan de Tweede Kamer, toen het
er om ging bijstand te verlenen aan
de K.L.M.. stelden de bewindslieden,
dat zij voorlopig het voorstel van de
K.L.M. zou aanvaarden, dat alles bij
het oude zou blijven. Maar zodra er
zich moeilijkheden zouden voordoen,
zou men vragen of door een wijziging
van produktie en structuur niet tot
I een versnelling van de ontwikkeling
naar een redelijke rendement van het
I geinvesteerde kapitaal gestreefd zou
kunnen worden. Sindsdien is er voor
het stellen van die vraag inderdaad
alle reden ontstaan. Maar tot nu toe
hebben de ministers nog geen voor
stellen terzake ontvangen, zodat zij
niet in staat zijn op dit punt nadere
mededeling te doen.
verdiend en dat dit bureau in mei
1962 begon.
In augustus 1962 een afzonder
lijk rapport vooruitlopend op het
volledige rapport werd gevraagd over
de meest wenselijke topleiding van de
K.L.M.
Begin september dit voorlopige
rapport werd uitgebracht en dat dit
zich uitsprak voor een directie van
een beperkt aantal leden.
Op 20 december gedelegeerd
commissarissen aan de raad van
commissarissen voorstelden zich te
verenigen met het advies van Mc-
kinsey en het aantal leden der direc
tie tot vier terug te brengen.
Op 24 december drs. E. H. van
der Beugel reeds zijn ontslag aan
bood en dat de raad van commissa
rissen dat ontslag aanvaardde.
Dat omstreeks oudejaarsdag de
heer L. H. Larive werd ..gepolst" voor
een directeursplaats bij de K.L.M.
Op 3 januari een spoedvergade
ring van commissarissen plaats had
en dat laat in de avond werd meege
deeld. dat drs. Van der Beugel zijn
ontslag had aangeboden, welk ont-
slag op de meest eervolle wijze onder
dankbetuiging zou worden gegeven.
alsof eerst op die dag dit ontslag was
aangeboden.
Voor het overige moeten wij het
doen met een bevestiging van de vele
berichten, geruchten en feiten, die
zelf tot een eenheid gecomponeerd
moesten worden. Wij weten nu, dat:
In het voorjaar 1962 door de
K.L.M. advies werd gevraagd aan
Mckinsey and Company Inc. te New
York. welk bureau bij de reorganisa
tie van bedrijven zijn sporen had
(Dit nummer bestaat uit 14 pagina's)
en een Bijvoegsel
In werkelijkheid werd die dag
ter commissarisvergadering de ont
slagaanbieding van de drie directeu
ren Slotemaker, Van der Wiel en
Van der Kloot behandeld.
Op zaterdag 5 januari werd weer
een spoedvergadering van commissa
rissen gehouden. Die duurde van 13
tot 20 uur. In het des avonds uitge
geven communiqué stond, dat de drie
directeuren hun ontslag hadden aan
geboden wat reeds op 3 januari
was geschied en dat de heer La
rive als directeur zou worden voor
gedragen aan de aandeelhoudersver
gadering op 24 januari a s.
De commissarissen hebben giste
ren de ministers Zijlstra en Korthals
kennelijk duidelijker geinformeerd
over de tijden, waarop zich de ver
schillende gebeurtenissen voltrokken
bij de K.L.M.
Achteraf blijkt dus. dat de kritiek
van de K.L.M.-persdienst op perspu-
blikaties niet erg gelukkig was. Die
publikaties zijn nota bene later vol
komen juist gebleken.
Zoals b.v. het feit. dat de drie hier
boven reeds met namen genoemde
directeuren hun ontslag hadden aan
geboden op 3 januari en het feit. dat
de ontslagen aan de top wel degelijk
direct verband hielden met de Inhoud
van het McKinsey-rapport!
Zaterdag 30 november 1963 is ge- dae. De herdenking van de herrijze-
kozen als de Nationale herdenkings- nis van de Nederlandse staal zal zich
echter over een heel jaar uitstrekken,
dat begint op 30 april.
Deze viering werd vorig jaar in
1 de Troonrede door de Koningin aan-
l gekondigd. F.en nationaal comité is
al in oprichting dat zoals even
eens in de Troonrede werd meege
deeld onder voorzitterschap zal
-r staan van Prinses Beatrix. Als vice-
voorzitter zal optreden prof. dr. L. J.
M. Beel. vice-president van de Raad
van State.
Prinses Beatrix heeft gisteren
in Den Haag een bezoek ge-
bracht aan een tentoonstelling
van 'eerlingen van de Konink
lijke Academie van Beeldende
Kunsten. De Prinses in gesprek
met een van de leerlingen en de
j Spaanse ambassadeur in Neder
land. de Hertog van Baena. die
een jaarlijkse prijs voor de beste
inzending beschikbaar heeft ge-
I steld.
herdenking valt op zaterdag 30 no
vember 1963.
Het comité stelt zich als doel niet
slechts de nadruk te leggen op de
herdenking en op hetgeen door staat
en volk gedurende de laatste 150 Jaar
op staatkundig, economisch, sociaal
wetenschappelijk en cultureel terrein
is verworven, uoch in het bijzonder
op plaats en taa!: van het Koninkrijk
der Nederlanden nu en in de wereld
van morgen.
VN-troepen die oprukken naar Kolwezi. zijn vanochtend deze
belangrijke Katangese mijnstad tot op minder dan honderd kilo
meter genaderd. De verwachting is. dat het VN-leger dit week
einde de stad zal innemen zonder dat er strijd hoeft te worden
geleverd. Tsjombe, die vanmorgen in Noord-Rhodesië is aange
komen. zou de gendarmerie in Kolwezi hebben gevraagd geen
tegenstand te bieden.
I Ook heeft de Katangese president
|een boodschap naar Kolwezi gezon
den, waarin hij zijn ministers vraagt
naar Elisabethstad terug te keren.
De Katangese minister van Binnen
landse Zaken en rechterhand van
Tsjombe, Moenongo, is donderdag
avond vanuit Mokambo naar Kolwezi
j vertrokken.
Radio-Elisabethstad heeft gemeld
„uit officieuze bron te hebben verno-
men" dat het contingent Katangese
gendarmes in Kolwezi op het punt
zou staan zich ov^r te geven aan de
VN-troepen. „De uitputting, het ont-
I breken van voldoende wapens en mu
nitie, de ongedisciplineerdheid en
en vooral het gebrek aan zelfver
trouwen moesten onvermijdelijk lel-
den tot de ondergang", aldus de ra
dio. Voorts werd gemeld, dat enkele
honderden gendarmes zich in de om
liggende dorpen hebben verborgen.
i De groep Afrikaanse landen bij de
Verenigde Naties heeft unaniem haar
j steun betuigd aan Oe Thant voor de
maatregelen die zijn genomen om de
resoluties van de Veiligheidsraad en
de Algemene Vergadering over Kon
go ten uitvoer te leggen. Zij heeft de
hoopu itgesproken.d at Kongo spoe
dig herenigdz alz ijn.
De Kongolese zaakgelastigde in
Londen, Thomas Kanza, heeft gister
middag een brief van premier Adoe-
la overhandigd aan de Britse minis
ter van Buitenlandse Zaken, Lord
Home. In deze boodschap, die in ge
matigde bewoordingen gesteld zou
zijn, wordt aangedrongen op de me
dewerking van Groot-Brittannië aan
de hereniging van Kongo. Voorts
wordt daarin de hoop uitgesproken op
de handhaving van vriendschappe
lijke betrekkingen tussen de Britse
en de centrale Kongolese regering.
Overigens betreurt de Kongolese pre
mier de „aanmoedigingen", die Britse
diplomaten blijven geven aan de Ka-
tangesel eiders.
De Britse ambassadeur in Kongo,
Derek Riches, heeft gisteren een on
derhoud gehad met de Kongolese mi-
nister van Buitenlandse Zaken. Bom-
boko. Riches zou hebben aangedron-
gen op intrekking van het donder-
dag uitgevaardigde uitwijzingsbevel j
tegen de Britse consul in Elisabeth
stad. Derek Dodson. die gistermiddag
laat deze stad nog niet verlaten had.
Ook de Belgische ambassade zou
stappen ondernemen ten behoeve van
de Belgische consul in Katanga. Fre
derick Vandewalle, die ook moet wor
den teruggeroepen.
Uit gezaghebbende bron in New
York is vernomen dat ook de Vere
nigde Staten momenteel bij de cern
Prof. dr. P. J. Bouman, hoogleraar
te Groningen, heeft zich bereid ver
klaard als voorzitter van een te vor
men algemeen werkcomité op te tre
den. Het secretariaat van het Comi
té Nationale Herdenking en van het
werkcomité is gevestigd Plein 1813
nr. 4 te 's-Gravenhage.
Tot secretaris van beide comité's
werd benoemd, mr. J. M. Kielstra.
Het ligt in de bedoeling, contactgroe
pen in te stellen voor verschillende
terreinen van activiteit. De herden
king zal zich dus uitstrekken over
het tijdvak, dat loopt van 30 april
van dit jaar tot 30 maart van het
volgende jaar. Maar de „Nationale"
Breestraat 173
Hooftstraat 88
Leiden
Alphen
Naar werd verwacht zouden vanmid
dag alle stuwen zijn gestreken en zal
scheepvaart op de Maas niet meer
mogelijk ztfn. Ook de veerdiensten
over de Maas in Limburg zijn nage
noeg allemaal gestaakt. Het strijken
van de stuwen by strenge vorst is
nodig, omdat de stuwen bij zeer lage
___0temperaturen vastvriezen. Zou er dan
trale Kongolese regering pleiten voor plotseling dooi invallen, dan kunnen
herroeping van het uitwijzingsbevel, de stuwen niet snel genoeg g*z«t wor
den, hetgeen rampzalige gevolgen
met zich kan meebrengen.
Omdat de kanalen wegens ijsgang
al langer onbevaarbaar zijn, is de
gehele scheepvaart op de Limburgse
wateren nu stil komen te liggen.
Het Limburgse kolenvervoer on
dervindt echter geen hinder van dit
dichtvriezen. Het vervoer van indus-
I triekolen en cokes, dat voornamelijk
De eerste stuwen werden gisteren via het water geschiedt, betreft le-
in Limburg in de Maas gestreken, veranties op langere termijn, die dus
Een zeldzaam verschijnsel aan
de Nederlandse kust is het be
vriezen van het schuim van de
branding. Op sommige plaatsen
ligt dit bevroren schuim nu een
meter dik. Deze foto werd ge
maakt in Scheveningen.
(Van onze correspondent in Bonn)
In Flensburg is gisteren de
voormalige SS-Sturmbahnführer
Martin Fellenz tot vier jaar ge
vangenisstraf veroordeeld we
gens medeplichtigheid aan
moord op joden in Polen. De
ruim twee jaar voorarrest, die
Fellenz al achter de rug heeft,
worden van de straf afgetrok
ken. De rechtbank sprak ver
dachte vrij van het tweede deel
van de tenlastelegging: moord
uit rassenhaat op joden.
De officier van Justitie had
levenslange tuchthuisstraf tegen
Fellenz geëist.
Met deze uitspraak kwam gisteren
een einde aan een proces, dat acht
weken heeft geduurd en waarbij 120
getuigen zijn opgetreden. Dag in dag
uit kon men in de overigens bijna
lege Flensburger rechtszaal de meest
afschuwelijke details uit de mond
van getuigen horen over de beest
achtige manier, waarop de Duitsers
in Polen twee miljoen joden hebben
uitgeroeid. Officieel heette het des
tijds dat de joden slechts werden
„verhuisd".
In feite transporteerde men hon
derdduizenden uit de omgeving van
Krakau naar de vernietigingskampen
in Auswitz, Maidanek en Belzec.
Verder schoot men op grote schaal
joden dood op de plaatsen waar men
hen vond. Soms moesten ze dan eerst
hun eigen graf graven en hun kleren
uittrekken, maar vaak werden ze ook
in hun huizen, op straat of ergens
anders zonder meer vermoord.
Fellenz nu had de leiding bij vijf
van dergelijke „jodenverhuizingen",
die hij „correct en zonder talmen"
uitvoerde.
Destijds was hij namelijk een zo
overtuigde nazi. dat hij alles wat op
bevel van de Fuhrer moest doen. juist
achtte. Enige getuigen wisten zich te
herinneren hoe Fellenz zelf de revol
ver ter hand nam om joden dood te
schieten.
Eén getuige in de stroom van hen,
die ontsnapt waren aan de slacht
partijen en die nu vaak in snikken
hun herinneringen prijsgaven, gaf
weer hoe Fellenz destijds met een
achteloze handbeweging opdracht
had gegeven een jood dood te schie
ten. Verdachte had dat gedaan, zoals
iemand vraagt: „Heb je een vuurtje
voor me?"
Ondanks deze belastende getuigen
verklaringen achtte de rechtbank
Fellenz niet schuldig aan moord. Ook
beschouwden de rechters hem niet
als de man. die de grootste verant-
wordelijkheid droeg voor de moorden,
die onder zijn leiding gebeurd waren.
Daardoor kwam de 53-jarige ver
dachte er met een wel zeer lichte
straf af.
En daarmee is dan een nieuw
geval ontstaan van een verdach
te nazi. die ondanks overtuigend
lijkende bewijzen tegen hem door
een Duitse rechtbank zachtzin
nig werd behandeld. Vorig jaar
immers werden de verkeersdes-
kundige prof. Leibbrand. die
verantwoordelijk was voor de
executie van een twintigtal Ita
liaanse hulpsoldaten in 1944. en
de nazi-commandant van het
concentratiekamp Hamburg
Fuhlsbüttel Dusenschön, die
vele politieke gevangenen liet
doodmartelen, vrijgesproken.
zonder dat de verbruikers daarvan
hinder ondervinden, wel de stagna
tie zelfs van een langere winterperio
de kunnen verdragen, temeer omdat
de verbruikers zelf voor de winter
maanden steeds een extra voorraad
van 1 tot 2 maanden hebben ge
vormd.
Het vervoer der huisbrandkolen
vindt normaal plaats via de spoor
wegen. zodat de huisbrandvoorzie
ning uit dezen hoofde zelfs niet
door de langste sinter bedreigd
wordt, tenzy het railvervoer van
sneeuw en yzel moeilijkheden zou
gaan ondervinden.
Intussen is de vraag naar huis
brandkolen zo sterk toegenomen, dat
de Limburgse huisbrandmynen min
der dan ooit in de vraag kunnen
I voorzien en dit temeer niet omdat in
I het voorbije jaar van produktie met
I ongeveer 10 procent is gedaald, als
gevolg vooral van het groeiend te
kort van ondergrondse mijnwerkers.
Een gedeelte van hun afzet wordt
weliswaar geëxporteerd, maar deze
export kan nu niet teruggenomen
worden, omdat de mijnen gebonden
I zyn aan contractuele verplichtingen.
Lange tyd is er op de binnenlandse
markt weinig vraag naar Limburgse
huisbrand geweest, waardoor de huis
brandmynen wel verplicht waren om
hun produktie veilig te stellen een
beroep te doen op de buitenlandse
j markt.
Uit het Leidsch Dagblad van J
i3 Jan. 1863:
't Getal dienstdoende
kamerheren van het Huis des
Konings bedraagt 151, 21 ka
merjonkers, 10 jagermeesters,
68 adjudanten.
AdvertentieVerloren een
goudenring met bloempjes
gegraveerd, waarop zich be
vindt een glazen plaatje
waaronder haar is bewerkt
Die dezelve terugbezorgt bij
P Geyer, alhier, kan de volle
waarde terugontvangen.
