LUXE BOUWDOOS
VOOR PRACHTIG
TANKSTATION
VERVOER MET KERSTMIS IS
NU EEN „VERSCHRIKKING"
ÊZHznz^r
Beschrijvende catalogus der
sculptuur ver zameling van het
Aartsbisschoppelijk Museum
Ümuw2mo!
Krachttoer Duitse en Zwitserse spoorwegen
Rovaal en
leerzaam
boekwerk
KERSTNUMMER 1962 LEIDSCH DAGBLAD PAGINA 12
Eeu miljoen mensen gaat naar Amis'1
Alles zal rollen wat rollen kan. zeggen de Zwitserse spoor
wegen. Onze werkplaatsen voor locomotieven en wagens zijn leeg.
Wat rijden kan rijdt. Alleen al op vrijdag 21 december hebben wij
67 extra treinen te verwerken.
„Van begin december af probeerden wij al zoveel mogelijk
mensen naar huis te brengen", zegt de Deutsche Bundesbahn
„Wij kunnen onmogelijk die 106 extra treinen allemaal drie dager,
voor Kerstmis naar Italië laten rijden. Wij hebben ze moeten sprei
den. met het zwaartepunt in de week van 14 tot 21 december"
Op een avond, waarop van Zürich-Hauptbahnhof tussen 17.00
uur en 20.00 uur acht extra-treinen naar Napels. Foggia. Rome en
Milaan vertrekken, zegt een vrouw op het perAm langs spoor 2:
„Er is in Zurich een nieuwe vrije-tijdsbesteding ontstaan: Ita-
liaantje kijken
„Italiaantje
kijken" in
Zürich
Onder de overkapping van Zwit-
serlands drukste station dwarrelen
de reizigers door elkaar. Duizenden
tienduizenden. Langs vier van de
veertien sporen volgen telkens dezelf-
Een van.de honderdduizenden
bij de aankondiging van een van
de honderden. Waar is zijn
plaats in deze extra trein naar
j Napels?
i Dit jaar is door inschakeling van
honderden extra-treinen in Duits
land en Zwitserland een poging ge
daan om tot betere organisatie te
komen Die treinen bieden door de
verplichte reservering de zekerheid
van een zitplaats en wie er gebruik
van maakt krijgt grote reductie op
de normale prijs.
Veranderingen
Er zit een merkwaardige ontwik
keling in deze kerst-volksverhuizing.
Een paar jaren geleden gaven de Ita
liaanse gast-arbeiders een armzalig
beeld: schamel gekleed, kartonnen
dozen, wrakke koffers.
Nu hebben zij over het algemeen
I behoorlijke koffers, ze zitten goed m
I de kleren, en al is vooral voor een
deel van de Zuiditalianen het lezen
I van een reserveringsbiljet met een
plaatsnummer van meer dan 2 cij
fers nog te moeilijk, ze raken inge
burgerd.
De tijd is voorbij, dat ze voor het
reserveren van een plaats geen Zwit
serse frank konden missen, maar de
tijd is niet voorbij, dat geld verdienen
hun hoofddoel is. Daarom zullen ze
in Duitsland en Zwitserland pas pal
voor Kerstmis weten of de kerst
volksverhuizing dankzij de honder
den speciale treinen een succes wordt.
Nog een merkwaardige ontwikke
ling: verleden jaar kregen d? auto
treinen door de Gotlhardtunnel een
totaal onverwachte stoot te verwer
ken v»n Italianen, die per auto naar
huis gingen! Dit jaar zijn de Zwit
serse spoorwegen erop voorbereid:
steeds meer Italianen kopen e?n wa
gentje en rijden met drie, vier man
erin naar huis.
Een laatste punt, dat de voorberei
ding moeilijk maakt, is het werken
in gezinsverband. Voor het eerst had
den dit jaar vele Italiaanse arbeiders
hun gezin bij zich. Houdt hen dat
met de kerstdagen in de plaats waar
(Van onze Kunstredactie)
j OOR ons ligt een zo juist verschenen rijk verzorgde uitgave:
Haastige reizigers, een stra
lende kerstboom: de hal van
Münchens hoofdstation in de.
week voor de feestdagen.
t Er werken 300.000 Italia- t
f nen in Duitsland. 440.000 in i
Zwitserland. Tel daarbij op t
r voor Duitsland: 90.000 Span- t
f jaarden, 75.000 Grieken en f
v 15.000 Turken, voor Zwitser- f
land 40.000 Spanjaarden. Dat t
J is bij elkaar rond een mil- f
r joen mensen. Van dat mil-
f joen gaat ruim de helft met J
v de feestdagen naar huis. Dat J
J betekent een kerstuittocht 4
J van de Duitse en Zwitserse
v stations, die gigantische af-
f metingen aanneemt. Dat be-
J tekent óók, los van alle va- J
J kantievervoer en afgezien J
4 van versterkte en verdubbel-
f de treinen uit dc normale
f dienstregeling106 Duitse J
w extra-treinen naar Italië. 16
naar Spanje. 8 naar dc Bal-
9 kan. Dat betekent uit Zwit-
r seriand ver over de honderd
J extra treinen door de Gott- J
J hard, richting Italië.
een jonge Italiaan voorover gebogen
naar een Zwitsers meisje, dat hem
wegbrengt. Ergens schudt een Itali
aan de hand van een bejaarde Zwit-
ster: zijn kostbaas, die hem heeft
I helpen dragen. Ergens anders zoekt
een Italiaan nerveus naar het num
mer van zijn wagen en ergens wurmt
I een Italiaan achter zijn bagage zijn
vrouw en kind naar binnen
En dan klappen de portieren dicht.
I schalt over het perron de waarschu
wing „attenzione" en de trein ver
trekt. Op het perron staan alweer
een paar honderd nieuwe Italianen
met honderden koffers en pakken en
tassen te wachten op de volgende ex
tra trein!
Waclit nog even
Het kerstvervoer is een verschrik
king geworden, zucht een man van
de Zwitserse spoorwegen. De volks-
I verhuizing is niets vergeleken met
deze jaarlijks groter wordende kerst-
volksverhuizing.
Zürich-Hauptbahnhof:
duizenden op de perrons
Maar veel Italianen voelen er niets
voor al de 14-de of de 18-de te ver
trekken, dat kost hun verscheidene
dagpn loon. En veel werkgevers in
Duitsland en Zwitserland zeggen:
„Blijf tot de 21-ste. Ik betaal wel een
kaartje eerste klas en wel slaapwa
gen ook".
Die eerste klas-plaats en zeker die
slaapwagen is er niet meer, want de
spoorwegen hebben hun handen al
me^r dan vol aan het vakantiever
keer naar de eigen wintersportgebie
den. Maar het resultaat is wel, dat
er op 14 en 18 december plaatsen on
bezet gebleven zijn in de extra-trei
nen en de kans bestaat, dat op vrij
dag 21 december de drukste dag
de zaak toch klem loopt als duizen
den proberen op het laatste nippertje
plaats te krijgen in de gewone trei
nen
In afwachting.
Straks begint de lange reis naar
huis.
zy werken? Of verschijnen zij dit
jaar niet alleen, maar met vrouw en
kinderen op het station in Miinchen,
Zurich, Ba/el. Biel of Bern?
Niemand die het van tevoren weet.
een beschrijvende catalogus van al hetgeen zich aan religieuze
beeldhouwkunst bevindt in het Aartsbisschoppelijk Museum, on
dergebracht in het Centraal Museum aan de Agnietenstraat te
Utrecht, thans staande onder het directoraat van dr. D. P. R. A.
Bouvy. Een royaal uitgevoerd boekwerk, verlucht met een 120 tal
koperdiepdruk- en enkele fraai gekleurde afbeeldingen, alsmede
een aantal landkaarten.
Dr. Bouvy. die zelf een voorwoord poed gemaakt, waarin Van Heuke-
j schreef en zijn museumstaf, hebben j kelum als 19de eeuwer nog tekort
niermen een belangwekkende weten- moest schieten,
schappelijke arbeid" verricht. Behal-
ve de inleidingen tot d" diverse tijd- j
perken van het jaar 1000 af, waaruit j
de vele sculpturen stammen en
wel in hoofdzaak uit de middeleeuwen
bevat deze catalogus een beschrij-
:ng van qc 430 kunstwerken, welke in
dit museum aanwezig zijn, waarbij
aangetekend dient, dat het kunsthis
torische bijwerken der waardevolle
collectie in september 1961 werd af
gesloten.
Het Aartsbisschoppelijk Museum
heeft zijn ontstaan in hoofdzaak aan
de vooruitziende blik van mgr. G. W. j
van Hcukelum te danken. In een
tyd. dat slechts enkelen vooral on
der de r.-kathol.eken waardering
konden opbrengen voor de middel-
eeuwse kunst, liet hij zich bij zijn
verzamelhartstocht in hoofdzaak lei- j
den door een sterke voorkeur voor 1
die kunstwerken, welke als object
voor inspiratie en lering konden die- I
nen voor de „moderne" kunstenaar J
Aldus is het te verklaren dat de hui
dige museumcollectie nogsteeds in
hoofdzaak is afgestemd op de 15de j
en begin 16de eeuw. De thans nog I
steeds aan het museum verbonden
mgr. A. E. Rientjes leerling van
mgr. van Hcukelum vermeerderde
diens erfenis door jarenlang onder-
zoek en studie. Daardoor is veel
„De Heilige Familie"
midden 16de eeuw.
de beelden elkaar op. Daar vertrek
ken de extra-treinen voor Italianen, i
gemiddeld 10 a 11 rijtuigen, 1.000
mensen. Maar 1.000 Italianan, die na
een jaar werken teruggaan naar hun
dorp in Zuid-Italie of op Sicilië bete
kent: minstens 2.000 koffers en hon
derden tassen en ontelbare netjes
met sinaasappelen en plunjezakken,
waar de halzen van flesjes bier uit
steken de reis kan 24 uur duren
en onhanteerbare pakken, met bij-
voorbeeld een trapnaaimaohine, want i
Da da woonplaats uit armoede verla
ten te hebben, dragen zij trots de
produkten terug van economische
welvaart!
En al6 dan zo'n perron vol staat
met Italianen, die praten en lachen
en gesticuleren, stampt er zwaarmoe
dig een stoomlocomotief binnen met
10 a 11 ouderwetse personenwagens.
„Attenzione", schalt de luidspreker.
Een paar minuten is het perron dan
eén wriemelende troep bezige donkere
figuurtjes. Zij beklimmen de trein,
hijsen koffers en pakken naar bin
nen, gooien elkaar bagage toe door
de ramen, stapelen kofferrekken,
gangen en banken vol.
Ergens hangt uit een coupéraam
Groot verschil
Zijn voor Zwitserland de 440.0U0
Italianen het allesoverheersende pro
bleem, voor Duitslanc vormen naast J
de 300.000 Italianen clr 90.000 Grieken
en Turken een probleem apart. De
ervaring heeft de Duitse spoorwegen I
geleerd, dat treinmaterieel. dat de
Balkan opgaat, vervuild terugkomt
Het wordt er ook in het binnenlandse
vervoer gebruikt en niemand ziet er
op de Balkan iets bijzonders in. om
met bijvoorbeeld een mand kippen
naar de eerstvolgende marktplaats
te reizen.
Maar goed: eigenlijk zyn dat alle
maal maar kleinigheden Net als de
omstandigheid, dat het wel wat
schrijnend is een aftandse extra-
trein voor gast-arbeiders in Zürich- 1
!e zien staan naast een geriefelijk
SB B.-treinstel voor Pfaffikon. of in
München naast een DB.-trein met
bestemming Innsbruck-Brenner.
„Wij hebben, volgens algemeen ge
bruik, tegen Italië moeten zeggen:
het zijn jullie mensen. Jullie moeten
voor materieel zorgen", zegt een man
van de Deutsche Bundesbahn. „Die
Italianen hebben hun oudste materi
eel naar boven gestuurd. Wij bij de
S.B.B. zouden ons voor zulke treinen
schamen", zegt een man van de
Zwisterse spoorwegen.
Maar zolang de treinen rollen, hoe
dan ook, komen honderdduizenden
mensen naar het enige plekje, waar
met de feestdagen willen zijn:
thuis.
En na 6 januari komen ze dan wel
i weer eens terug. Maar verspreid over
meer weken dan nu over dagen.
„Maria met kind"
omstreeks 1500
De vroegste werken in de verza
meling dateren van de 9de tot in de
112de eeuw, dan volgen de perioden
1350-1450 en 1450-1470 (internatio
nale stijl», 1540-1800 (inheemse styl)
1800-1900 (waterstaat en neogotiek)
en tenslotte 1900-1961, met als laatste
der afbeeldingen de uit 1955 date
rende bronzen Piëta van Ossip Zad-
kine, welke ondanks de deformatie
ter verhoging van de expressie en het
sterk kubistische karakter, nog iets
behouden heeft van de innigheid,
waardoor de vele in de collectie aan
wezige ontroerende middeleeuwse
Piëta's opvallen.
De collectie is nu uitgegroeid tot
een der voornaamste sculptuurver-
zamelinger. in ons land. Tijdens een
recent bezoek aan het museum, heb
ben wy ons daarvan kunnen over-
tuigen.
I Ter herdenking van het 100 jarig
bestaan van het museum, dat aan
vankelijk elders gevestigd was, is
thans deze uitgebreide uitgave ver-
schenen. Zy zal, mede door de leerza
me en interessante inleidingen ln
brede kring aandacht trekken en
daarom, behalve in het museum, ook
in de boekhandel verkrijgbaar zijn.
Wy willen dan ook iedere geïnte
resseerde aanschaffing van dit le
zenswaardige en ook visueel hoogst
I attractieve boekwerk van harte aan
bevelen. Het is gedrukt by N.V. Mou-
ton en Co, Den Haag en de Ned.
Rotogravure My. N.V. te Leiden, de
frfcaie foto's zyn van Hans Sibbelee,
de algehele verzorging geschiedde
door Helmut Salden met pryzens-
J waardig resultaat.
Kortom: een ware verrijking voor
de boekenkast van Iedere kunstlief»
hebber I
Vele Esso-dealers kunnen u uit voorraad leveren. Eh u weet het:
MET ESSO BENT U BETER UIT!
nèt echt,
met plastic deuren,
ramen, Esso-pompen, enz.l
Precies op maat voor
de meeste speelgoed-autootjes. O AA
Slechts ÜellU
STOP N TIJGtH IN UW TANK!
