Zingen met Kerstmis is
iets heel eenvoudigs yjJ
(STILLE NACHT-IN ALLERLEI TOONAARDEN]
3£.roegbació zingt kerstliederen
KERSTNUMMER 1962
PAGINA d|
("in het hartje van oud-Amsterdam
Wat anders
Van alles
FOTO'S W. DIJKMAN
Afbraak
Schoen
de voorkeur geeft. Een moeilijk»
keus, temeer daar de uitvoeringen
van dezelfde kwaliteit zyn.
Amerika is het land van de koor
zang. Er zijn daar duizenden koren
van wie vele een hoge graad var
perfectie hebben bereikt. Tot d«
laatste groep behoort The Mormon)
Tabernacle Choir. The Spirit o-'
Christmas, uitgebracht door Phi
lips, omvat maar liefst achttien
kerstliederen.
Stille Nacht, Heilige Nacht is de
titel van een grote langspeelplaat
waarop de Maastreechter Staar
onder leiding van Martin Koekelko-
ren vrywel alle be
kende kerstliederen
zingt (Philips).
Kerstzang in de
Grote Kerk is een
uitgave van CNR.
Met de Grote Kerk
wordt de St.-Bavo
in Haarlem be
doeld, waar men
zang van gemeen
te- en koorleden,
begeleid door orga-
n st Piet van Eg-
mond, heeft opge
nomen.
Ook Nina en Frederik hebben
Mary's Boy Child uitgekozen voor
hun kerst-e.p., samen met Je ne
crois plus, Schlafe mein Prinzchen
en The Christmas Evening Star
(Metronome).
Voor de liefhebber van kinder
koorzang is er ook op 45 toeren
voldoende keus. Om te beginnen de
e.p. ,,Die Wiener Sangerknaben
slngen Weihnachtslieder" met o.a.
Es ist. ein Ros" entsprungen en
Adeste Fideles (His Master's Voice).
KERST MUZIEK OP
45 TOEREN
Heel aardig zingt ook het Augus-
tana-kinderkoor Nu sijt wellecome,
Engelkens door het luchtruim zwe
ven, Er is een kindeke geboren en
Uit hoge hemel (Artone).
Een overbekend kerstsprookje Is
Hans Christiaan Anderse s „Het
meisje met de zwavelstokken". Po-
lydor heeft er een verdienstelijk ge
zongen (Nederlandse) versie van
uitgebracht. De uitvoerenden z(jn
de Limbra Zusjes met het West-
landse Mannenkoor. Op de andere
kant staat Een klein kaarsje.
Vermelden wij van de serie
Kerstklanken van Polydor in het
KERSTMUZIEK OP
LANGSPEELPLATEN
Een kleurrijke, bekende figuur uit het Am
sterdamse volksleven is Nelis, de eigenaar van
de bar „De blauwe druif" aan de Haarlemmer
straat. Men kan hem daar vaak treffen, steeds
bereid tot een gezellig praatje. Het liefst over
muziek. Hij zingt namelijk graag en veel.
Zijn hobby's bestaan uit het verzamelen van
„gekke dingen" (zoals telefoons uit het begin
van deze eeuw) en oude muziekboeken.
Daarin vond hij twee vergeten kerstliedjes, die
hij op een grammofoonplaat weer tot leven
brengt: „Kerstlied" en „De blijde boodschap"
Zo ongeveer schreef ons een gram
mofoonplaten maatschappij. WU
hebben dit Inderdaad ongewone
kerstplaatje gehoord uit de juke boxe
in het meer dan twee eeuwen oude
kroegje aan de Haarlemmerstraat,
in het hartje van oud-Amsterdam.
Onder de ene titel gaat de geschie
denis schuil van een hedelknaapje,
dat in lompen gehuld op kerst
avond door de sneeuw waadt en
in zijn eenzame ellende maar één
wens heeft: Kerstmis te vieren bU
de Heer. Door honger en moeheid
overmand valt het knaapje In de
bittere kou in slaap. Zijn wens gaat
In vervulling Op de andere
kant bezingt de kroegbaas met zijn
wat rauwe stem Mientje, die zich
met Kerstmis zo eenzaam voelt.
Dat alles fraai gegarneerd met
sonoor klokgelui.
Meer plezier dan aan het be
luisteren van dit plaatje hebben we
beleefd aan het gesprek met de
zanger. Een joviale, rondborstige
veertiger, vol van vrolijke volkshu
mor. Over zijn hobby's zijn we snel
uitgepraat. HU kan twee oude tele
foons van omstreeks de eeuwwisse
ling te voorschUn toveren „ge
kocht van een voddenman hier voor
de deur" en hU vertelt, dat hU
zon stuk of negen oude muziek
boeken heeft gekregen en gekocht,
waaruit Jackie Buiterman de lied
jes haalde, die hU nu op de plaat
heeft gezet. Kerstliederen gezongen
door een kroegbaas, die grif toe
geeft nooit een voet in een kerk te
zetten.
„Nou Ja, het zUn eigenlUk
helemaal geen liedjes voor my. Die
lui wilden het nu eenmaal. Ik zing
normaal heel wat anders", veront
schuldigt hy zich. En zo zUn we
op het onderwerp gekomen, waar
over Cornelis Pieters (maar zo kent
alleen de burgeriyke stand hem)
niet uitverteld kan komen. Nells is
zanger-bassist. Vanaf zUn zeven
tiende Jaar. „Daarvoor twaalf am
bachten. dertien ongelukken". Nog
werkt hy iedere avond in de „San
Remo"-bar van zUn zwager Johnny
Meyer, de voormalige wereldkam
pioen accordeon. Maar de tyd, dat
Nelis als Carlo Piëtro op de plan
ken stond tussen de Nederlandse
groten uit de lichte muze is voorby.
Daaraan kwam abrupt een einde,
toen hy een Jaar of zeven geleden
by een verkeersongeluk een been
verloor.
Daarna kocht hU zUn kroeg.
Maar hy kan niet de hele dag ach
ter de bar zitten. „Niks voor mU".
Vandaar dat optreden in „San
Remo".
„Maar ik zou een boek kun
nen schryven over mUn belevenis
sen daarvoor", grinnikt hU her-
haaldeUJk als hy in goed Mokums
enkele herinneringen naar boven
haalt.
„In die tyd zong ik van alles.
Onder meer imitaties van Charles
Trenet, Al Johnson („ik krUg nog
klppevel als ik aan die man denk.
Die zong alles met zyn hart") en
Johnny Ray. Toen die laatst eens
in Amsterdam was, liet hy mU op
bellen. Of ik even langs wilde ko
men. Hy had gehoord van mijn
imitatie. Ik heb Johnny Meyer
meteen opgetrommeld en samen
zUn we naar hem toegeweest. „Hy
zingt nog beter dan ik", zei die
knaap na afloop. „Nou, zing JU
maar beter en geef my Jouw cen
ten", heb ik geantwoord. HU kreeg
acht mille voor zUn optreden. Ik
twee kyien (borrels»
„Die Johnson-imltatie heb ik
eens gebracht voor een Canadees
vlieger-generaal. Dat was kort na
de oorlog. We hadden dus wel trek
in wat lekkers. Wat dat betreft zat
het by de Canadezen wel goed. Van
de kok mocht ik boven in de keu
ken wat rondsnuffelen. Daar lag
Nelis met zijn vriendelijke
dochter Beppie en zijn trouwe
boxer in zijn kroeg „De Blau-
we Druif' aan de Haarlem
merstraat in Amsterdam. Daar
op een kruk aan de bar haalt
hij graag de talloze herinnerin
gen op uit de tijd, dat hij nog
als Carlo Piëtro op de planken
stond.
uitgave is Stille Nacht van CID.
Schyn bedriegt in dit geval ze
ker. In het flodderige hoesje steekt
nameiyk een voortreffeiyke (25 cm)
plaat. CID is er in geslaagd op deze
plaat koren en solisten uit de top
klasse samen te brengen. Zo wordt
Stille Nacht gezongen door het
Utrechts Byzantyns Koor, Mozarts
Ave Verum door het Koor van de
Kathedraal te Straatsburg en Bachs
Jesu bleibet meine Freude door het
Nederlands Bach Koor. Andere uit
voerenden: de bas David Holle-
stelle, de alt Watty Krap, de trom
pettist Harry Sevenstern en het
Buurkerkkoor.
Spirituals
Odetta Felious bekend gewor
den als zangeres van vooral ne
groïde volksmuziek, hoewel z(J on
langs ook een uitstekende lang
speelplaat met uitsluitend blues
heeft gemaaktbiykt spirituals
te kunnen zingen als geen ander,
zy is niet alleen veelzydiger dan
haar veel bekendere collega Maha-
lia Jackson, maar ook „echter", zy
heeft een volle, diepe stem met een
ontroerend timbre en een indrin
gende fyn genuanceerde voordracht.
Met haar expressieve vocalen slaagt
zy. wars van alle opsmuk, er voort
durend in de luisteraar deelgenoot
te maken van wat zy zingt. Alle
spirituals die op de Amadeo-plaat
staan, hebben betrekking op het
kerstgebeuren.
Zingen met Kerstmis is iets heel
eenvoudigs. Aan deze woorden
van Pierre Janssen moesten we
steeds denken by het draaien van
Weihnacht und Sylvester in Har
lem. Het is een onbewerkt ducu-
ment. door een amateur opgenomen
in een klein bedehuis in de New-
yorkse negerwyk. De gelovigen zin
gen met een vanzelfsprekendheid
en een overgave, waarbij de betite
ling van de gemiddelde Neder
landse kerkbezoeker wel erg bleek
jes afsteekt. De plaat laat horen,
hoe de preek geleideiyk verandert
in een hymne en deze weer over
gaat in een bovenzinneiyke cere
monie. Opvallend is, dat de onge
schoolde. vaak loeiende en schrille
stemmen der kleurlingen onderling
steeds in overeenstemming zyn.
Wie zyn kinderen het Kerstver
haal wil laten horen, kan daarvoor
het beste terecht by het Arnhems
Toneelgezelschap, dat het als hoor
spel op de plaat heeft vastgelegd.
Cruys Voorbergh heeft het bijbelver
haal bewerkt, met veel respect voor
het onderwerp, maar ook met veel
begrip voor wat een kind wel of
niet aanspreekt. Van belang is
vooral, dat hy de acteurs geen
plechtstatige termen in de mond
heeft gelegd, maar hen gewoon Ne
derlands liet spreken. De leden van
het Arnhems Toneelgezelschap be
wezen op deze RCA-plaat, dat zij
achter de microfoon evenzeer op
hun plaats zyn als op het podium.
Kinderkoren
Er zyn mensen die de voorkeur
geven aan kerstliederen gezongen
door k.nderen. Een heel goede plaat
in dit genre is „Die Wiener Sanger
knaben singen Weihnachtslieder"
(His Master's Voice). Begeleid door
organist Alois Forer en harpist
Hubert Jelinek zingen zy een tien
tal kerstliederen, waaronder Stille
Nacht. O Tannenbaum, O Du
Fröhliche en Es 1st dn Ros ent
sprungen.
een machtig stuk cake. Dat heb Ik
en het toneel gingen afbreken. Ze
maar soldaat gemaakt. Komt mij
die kok later in wilde paniek naar
my toe. Ik had de vleugel opge
smikkeld van het vliegtuig, dat hij
voor de generaal had gemaakt.
Enfin, ze hebben het pronkstuk
toch maar op zyn tafel gezet. Ze
hebben toen maar gezegd, dat het
een neergeschoten vliegtuig was.
Maar de generaal was enthou
siast over myn Johnson. Ik moest
en zou nog zwart en al bij
hem komen zitten. We dronken
een pittig slokje op dat succes.
Toen ze my later een deur wezen
waarachter ik my kon afschmin-
ken, heb ik my zeker vergist. Wat
niemand my toen kwaiyk kon
nemen. Ik heb nog wel even ge
dacht: „Wat zyn die doeken hier
groot", maar wist ik. dat ik per
ongeluk in de linnenkamer te
recht was gekomen en dat ik met
die vieze vette zwarte schmink
heel wat damast stond te ver
knoeien".
„En dan die keer met de Ma
ma's ergens in de provincie. Wat
heb ik in myn rats gezeten, toen
ze tydens hun T.T.-nummer voor
het opbouwen van een zogenaamde
tribune ineens een breekijzer namen
braken de planken uit de vloer.
„Dat wordt slaande ruzie", vreesde
ik. Maar ik wist toen toch niet, dat
de directeur hun verteld had, dat
de volgende dag begonnen zou wor
den met de verbouwing van het
theater?".
Als Nelis in hemdsmouwen
eenmaal op zyn praatstoel aan de
bar zit komt er geen einde aan. En
zo hy even stokt dan is daar de
vrouw van Johnny Meijer om hem
weer op gang te helpen: „Heb je
al verteld van
En dan horen wy het verhaal
van het storend gesteun en geknor
tydens een voorstelling in een Bel
gisch plaatsje. Het bleken twee
varkens te zijn, die onder het to
neel zaten en die al dat lawaai bo
ven hun koppen maar matig kon
den waarderen.
En hoe hy met Johnny Meyer in
de oorlog eens naar een afscheids
feestje van een zangeres was ge
weest. Het was er zo vroiyk toege
gaan. dat Johnny het op de terug
weg 's nachts plotseling nodig oor
deelde om een boom te gaan plan
ten. Om vyf uur 's ochtends zetten
zy een van de markt gehaalde
boom aan de Heiligeweg neer. Na
Vol vrolijke volkshumor.
deze stille plechtigheid werden de
instrumenten te voorschyn gehaald
en werd het ..Wilhelmus" gespeeld.
„Gelukkig was er toen geen
Duitser in de buurt, anders
griezelt Nelis, die overigens voor
het zingen van een jiddisch liedje
in het kamp te Amersfoort terecht
kwam. Hij redde zich eruit door te
zeggen, dat het een „Indisch"
liedje was.
,,En dan die schoen Hy
grinnikt breeduit. „Tydens een
potpourri van Trenet-liedjes schoot
myn schoen eens uit. De zaal
brulde. Daarom liet ik later met
opzet maar myn veters wat los zit
ten. Maar toen ik later in het Con
certgebouw stond, durfde ik myn
schoen zomaar niet uit te schop
pen Het ding zou in de zaal te
recht zyn gekomen. Daarom draai
de ik my maar om en floep
daar schoot myn schoen in het
orgel. Tydens het nummer van
Willy Vervoort heb ik nog getracht
hem te vinden De zaal gierde.
Willy dacht, dat hy zo'n succes
had. Maar myn schoen vond 1)
niet meer. Die moet nog in hi
orgel zitten. En later die avond ko(
ik op één schoen naar K. en W. i
Den Haag".
Maar aan de loopbaan van Carl*
Piètro kwam door een ongeval e«
einde. Hy werd kroeghaas Nelis. dk
geen druppel meer drinkt. H(j zinp
alleen nog maar in de bar aan
Reguliersbreestraat. En nu dat en,
plaatje met kerstliederen met begt
leiding van Johnny MeUer, Plenj
Palla en The Fouryo's. Het eersb
exemplaar gaf hU aan een vrouwe
ïyke soldaat van het Leger dei
Heils, die wel eens b(J hem in d
zaak komt. Ze was er dolgelukkii
mee.
„Ik weet van die zaken wi
niets af. Maar eens heeft z(j o
mijn verzoek een gezin geholpn
dat op straat was gezet. Ik heli
op en ze waren er zó. Kyk, dat vim
ik mooi".
Of er nog meer plaatjes zulle,
volgen?
„Ik weet het niet. *t Was ee
contract voor één keer. Het kaï
my niet veel schelen ook. Het wai
maar een aardigheidje", zegt Nelit
de zingende kroegbaas van ,Jk
blauwe druif.
Niet de ijne diamant zal uit deze grammofoonplaat het al
zo vaak gevierde en nooit vervelend geworden feest van Kerstmis
bij kunnen brengen, u bent het zelf, die meezingt hardop of alleen
maar met een innerlijke stem. Zingen met Kerstmis is iets heel
eenvoudigs. ]e zingt met Kerstmis, omdat het voor de mensen met
zingen begon.
Deze tot overdenking stemmende woorden van de kunstcriticus
Pierre Janssen raken de kern van ons onderwerp: kerstmuziek op
de grammofoonplaat, zy staan zwart op wit in de toelichting die
Janssen schreef voor het bijzonder fraaie Philips-album Kerst
klanken, een van de vyf platen die onze voorkeur zouden hebben
als ons gevraagd werd een keuze te maken uit het wel zeer uitge
breide kerstrepertoire.
De andere vier platen waar
mee het kerstmannetje ons heel
veel plezier zou doen, zyn:
Spirituals, gezongen door
Odette Felious (Amadeo)
kende uitgave. Philips, er kenneiyk
van uitgaande dat het oog ook wat
wil, geeft op de koop toe zeven
fraaie reprodukties (waarvan vier
Stille Nacht (CID)
Weihnacht und Sylvester in
Harlem (Telefunken-Du-
cretet Thomson)
ir Het Kerstverhaal, bewerkt
door Cruys Voorbergh (RCA)
Niet alleen bllna zouden we
schrijven: niet zozeer de muzi
kale waarde stempelt het album
Kerstklanken tot een lndrukwek-
Wie de zang van de Wiener S3&
gerknaben wat al te gepoiyst vindt
zal de voorkeur geven „Unseif
schönsten Weihnachtslieder" (even
eens een 25 cm plaat van His Mas
ter's Voice), gezongen door Da
Bielefelder Kinderchor. Hier is hè
accent niet op de perfectie, ma^
op het natuuriyke gelegd. Instil
mentale vertolkingen wisselen a
gezongen nummers af.
Mahalia Jacksoi
Van Mahalia Jackson zijn tw»
grote kerstplaten in de handel ge
bracht (CBS en Philips). Op beid
platen zingt zy Sweet little Jesi
boy, Joy to the world, Adeste F
deles. Silent Night en Go tell it oj
the mountain. Het hangt dus val
de vyf overige nummers op beid
platen af, aan welke daarvan mei
de Belafonte-e.p.
merry Christmas'
Stille nacht, heilige nacht. In allerlei toonaarden wordt dit be
roemde kerstlied op 45-toeren plaatjes gezongen. Niet alleen heel
indrukwekkend en massaal door dertien Haarlemse koren, maar
ook door The Adam Singers, de Karekieten, de Selvera's en zelfs
door The Cousins, van huisuit rock- en twist-experts.
Van de samenzang van de der
tien Haarlemse koren, gedirigeerd
door Kees Deenik en begeleid door
organist Simon Jansen en een ko
perkwartet. zyn verder nog Komt
allen tezamen. Nu syt wellecome
en Ere zy God op de plaat vastge
legd (Philips).
Twee styivolle e.p.'» zyn uitge
bracht door CID. Op de ene zingt
het Chr. Residentie Mannenkoor
vier gezangen; de organist is Felke
Asma.
Op de andere staat het mooie, te
weinig bekende kerstlied Uit hoge
hemel daalt hy neer, gezongen door
de Leiderdorpse zangvereniging Ex
celsior en kinderkoor, met een ver
rassen** zuivere solo van Wim de
Ru /er. Jongenssopraan. Het is ge
koppeld met Gloria in Excelsis en
Slaap zacht.
Op een single van CID horen we
O, Verblijdende en Mlnuit Chrétler,
gezongen door het mannenkoor
.Bendracht Maakt Macht" uit
's-Gravenzande en de Haagse meis
jeskoren „Juliana" en „Jubilate".
Een beroemd lied Is ook Mary's
Boy Child in de versie van Harry
Beiafonte geworden. Het staat met
een vyftal andere kerstliedjes op
To wish you
(RCA).
Nina en Frederik
byzonder het derde „deeltje" met
Hoe leit dit Kindeke, Slaap nu
myn Jezuken, Schitter o sterre en
Kerstlied, vertolkt door het Maas
trichts Mannenkoor, een kinder
trio, een Jongenssopraan en de
fluitist Jo Verboeket.
Wie wil, kan .Kerstfeest met de
Selvera's" vieren. Trompettist Willy
Schobben en organist Eddy de Jong
zyn ook van de party. De twee
zusjes zingen acht bekende kerst
liederen (Artone).
Zelfs met The Cousins „The
Cousins celebrate Christmas" (Pa
lette) kan men het kerstfeest
vieren, al zien we daar het nut
noch het genoegen van in.
Liever is ons Mahalia Jackson,
die heel st'Jlvol Silent Night en
O come all ye faithfull (Komt al
len tezamen) zingt (CBS).
„Famous Tiristmas Songs" wor-
len door The Adam Singers tot
klinken gebracht; ze doen dat een
beetje vlak, maar niet onaardig
(Palette). Omega heeft een kerst-
liederenpotpourri van de Karekie
ten op de markt gebracht. In de
Artone-serie „Bijbelse hoorspelen
voor de jeugd" is een plaatje ver
schenen met het Kerstverhaal.
Mahalia Jackson
In de toelichting op deze afbeel
dingen zegt Pierre Janssen onder
meer: „Kerstliederen moeten niet
altyd .nieuw' of ,nog nooit gehoord'
zyn om te ontroeren." En dit geldt
voor de plaat zelf, waarop aan de
ene zyde een negental .oude' kerst
lederen staan, afwisselend gezon
gen door het Haags Kinderkoor, de
Maastreechter Staar, het Sint-Cae-
ciliakoor en Pro Musica, en aan de
andere kant vyf stemmige popu-
lair-klassieke werken, waaronder
het Largo van Handel, het Panis
Angelicus van Franck en Mozart»
Ave Verum.
Een even styivol, met zes repro
dukties verlucht album is Er is een
kindeke geboren (Philips). Hier
staan op beide kanten kerstliede
ren, gezongen door o.a. de Maas
treechter Staar, het Haags Kinder
koor. het Baarns Jongenskoor, de
alt Aafje Heynis en Sweet Sixteen.
Een minder kostbare en op het
oog heel wat minder aantrekkeiyke
Pierre Janssen
in kleuren) van beroemde kunst
werken, zoals Rembrandts „Simeon
in de tempel" en Dtirers „Aanbid
ding der koningen".
