Premiere „De overval"
in Tuscliinsky-tlieater
kunst
kaleiöoscQop
RAN DY SPECIAL
Episode Leeuwarden
tijdens de bezetting
Zuiderzee wet bundelt
de bestaande wetten
De beste sigaret in de fieurigste verpakking:
3-Paks doos f. 3.- Slof f. 10.
VIEUX
„Les trois
chapeaux-claque"
Opgericht 1 maart 1860
Vrijdag 21 december 1962
blad no. 30833
In aanwezigheid van premier De Quay en de staatssecretarissen
Bot en De Jong is gisteravond in het Tuschinski Theater te Am
sterdam de nationale première gegeven van de verzetsfilm ,,De
overval". Tegelijk werd deze nieuwe Nederlandse speelfilm in 17
ander bioscopen in de voornaamste steden van ons land in roulatie
gebracht.
Geestelijke strijd
De première stond onder auspi
ciën van de Stichting 1940-1945. De
voorzitter van het hoofdbestuur, de
heer J. Smallenbroek. zei in zijn ope
ningswoord: ..Het is goed dat de
jeugd door deze film ziet wat in die
jaren geschied is en dat de achter
grond van die strijd een geestelijke
strijd is". ..Het verzet", aldus spre
ker, moeten wjj niet romantiseren.
De voorstelling werd voorts bijge
woond door de burgemeester van
Leeuwarden en oud-leden van de KP
Friesland, die op 8 december 1944 de
unieke overval pleegden op de straf-
gevangenis te Leeuwarden en daaruit
ruim 50 politieke gevangenen be-
vrijdden, van wie velen in levensge- j
vaar verkeerden. Het was een van de
I meest geslaagde operaties uit de ge- i
schiedenis van de Nederlandse ille
galiteit. De Duitsers namen destijds
geen represaillemaatregelen. De idee
en het oorspronkelijk scenario van
„De overval" zijn van dr. L. de Jong
I directeur van het Rijksinstituut voor
Oorlogsdocumentatie. De film werd
geregisseerd door de Brit Paul Rotha
die om. de filmbiografie over het le
ven van Adolf Hitler maakte.
Steun aan actie
der schrijvers
Het bestuur van de Vereniging van
Letterkundigen heeft een resolutie
aangenomen, en deze aan de staats-
secretaris van O. K. en W. mr. Y.
Schollen toegezonden waarin het ver-
j klaart kennis genomen te hebben
J van de protestactie van schrijvers te-
gen de literatuurpolitdek van de over
heid. Het bestuur is eenstemmig van
oordeel, dat de zorg voor de schep-
l pende kunstenaars in het algemeen
j sterk is achtergebleven bij de zorg
1 voor de uitvoerende kunstenaars en
dringt er daarom met kracht bij de
regering op aan de zorg voor de let
teren en de letterkundigen op korte
termijn ingrijpend te verbeteren en
daardoor het schrijverschap als le-
venstaak in ons land materieel mo-
gelijk te maken.
Voorbereiding
Navo taptoe Arnhem
„Het waren gewone Nederlanders".
De heer Smallenbroek bracht na
mens het verzet dr. De Jong dank
voor zijn tv serie „De bezetting", die
door het verzet op hoge prijs werd
gesteld. De zaal reageerde hierop met
een luid applaus.
Voor de film begon, declameerde
Charlotte Kohier „De achttien do
den" van Jan Campert.
De rol van de verzetsleider Piet
Kramer wordt gespeeld door Rob de
Vries. Andere belangrijke rollen wor
den vertolkt door Yoka Berretty, Di-
ny Sprock, Piet Römer. Kees Brusse,
die ook de dialoog-regie had. H. D.
Culeman, Hans Tiemeyer en Bern-
hard Droog. Rudolf Meyer was de
producer.
Na afloop volgde een hartelijke
huldiging van spelers, regisseur en
dr. De Jong. Voor allen werden tal
rijke boeketten en kransen het toneel
opgedragen. Het applaus werd afge
sloten met het volkslied. Toen het
doek was gevallen werd spontaan
vanaf het balkon het Friese volks
lied ingezet, dat weldra door velen in
de zaal werd overgenomen.
In het voorprogramma werden
„Delta fase I" en ..Zoo" van de
cineast Bert Haanstra vertoond, die
een hartelijk applaus van de zaal
hiervoor kreeg.
Denen en Portugezen
zullen zeker komen
Het bestuur van de Stichting Navo-
Taptoe in Arnhem is reeds bezig met
het treffen van de voorbereidingen
I voor de organisatie van de taptoe in
1963. Aanvankelijk zou de Franse
luchtmachtkapel komen, maar in
verband met het inschakelen van
deze kapel bij de viering van de na
tionale feestdag op 14 juli, stuitte dit
op moeilijkheden.
In elk geval zijn de Fransen wel
geinviteerd. Zeker is dat de Denen
komen met een samengevoegd korps.
De Portugezen hebben definiteif hun
medewerking toegezegd.' Zij zullen
de „Banda de musica da guarda na-
cionaal republicana" sturen. Een
korps dat 130 man sterk is. De voor
zitter van het bestuur der Stichting
de heer N.J.D. Verbeek heeft er op
een in Arnhem gehouden persconfe
rentie op gewezen dat de vier Neder
landse taptoe's en de Navo-taptoe een
officiële plaats hebben gekregen in
ons land. De medewerking van Navo
en Ministerie van Defensie werd ver
leend.
Advertentie
Expositie werken
van Albert Termote
In het Haags Gemeentemu
seum wordt tot 27 januari een
overzichtstentoonstelling gehou
denden van het werk- van de
Voorburgse beeldhouwer Albert
Polydoor Termote, die dit jaar
75 jaar is geworden. Deze expo
sitie staat onder auspiciën van
de Jacob Marisstichting. die
reeds eerder werk van Paul Ci
troen als schilder en tekenaar en
van W. J. Rozendaal als grafi
cus in een tentoonstelling heeft
bijeengebracht.
Het tentoongestelde werk van
Termote. aan wie in 1951 de Jacob
Marisprijs werd toegekend, omvat
„beeldhouwwerk-intimiteit" en is
een inleiding tot het monumentale
werk van deze kunstenaar, wiens
werkstukken niet slechts in Den
Haag en omgeving te vinden zijn
doch tevens in vele steden van ons
land. Van Termote's grote werken
zijn op de tentoonstelling foto's aan
wezig.
De geëxposeerde werken zjjr. nage
voerd in marmer, gips. hout, brons,
of in steen. Ook een aantal pennin
gen maken van de tentoonstelling
deel uit. De tentoonstelling werd gis-
t termiddag geopend.
De directeur van het Groninger
Museum, de heer Jos W. de Gruyter.
die benoemd is tot hoofdconservator
van de afdeling moderne kunst van
het Haagse Gemeentemuseum, hield
een inleiding over het werk van Al-
1 bert Termote.
TEKENING VAN MOORE
VOOR HALSMUSEUM
Het Frans Hals-Museum in Haar
lem heeft, ter plaatsing in de afde-
.hedendaagse kunst", een geaquarel
leerde tekening door de Engelse
beeldhouwer Henri Moore ten ge
schenke gekregen.
De tekening, die uit 1949 dateert,
stelt sculpturale vormen voor op het
thema van een liggende vrouw. De
schenker wenst onbekend te blijven.
Het ligc in de bedoeling deze recen
te aanwinst met de belangrijkste
kunstwerken die in 1962 door het
museum zijn verworven in de Dé
pendance „De vishal" te exposeren
naast dc tentoonstelling van de
Haarlemse vereniging „De Groep",
die vanavond wordt geopend.
Advertentie
Jan van Gilseprijs
toegekend
AAN ANDRÉ JURRES EN
H. J. R. SCHAFFERS
Het bestuur van de Stichting Ne
derlandse muziekbelangen te Am
sterdam heeft besloten de Jan van
Gilse-prijs toe te kennen aan de he
ren André Jurres, directeur van de
Stichting Donemus, en H. J. R.
Schaffers, adjunct-directeur van
Bunia en Stemra.
Dit is de tweede keer dat de Jan
van Gilseprijs, bestaande uit een be
drag aan geld en een bronzen beeld
je. wordt toegekend. De eerste keer.
in 1961, werd de prijs uitgereikt aan
dr. Jos Wouters, hoofd van de afde
ling muziek van Radio Nederland
Wereldomroep en de heer D. Wage-
mans. hoofd van de afdeling „mu
ziek en dans" van het ministerie
van O.K. en W.
De Jan van Gilse-prijs wordt toe
gekend aan die personen, die zich
naar de mening van de Stichting Ne
derlandse Muziekbelangen op bij
zondere wijze voor het Nederlandse
muziekleven verdienstelijk hebben
gemaakt.
Begin 1963 zal de prijs aan de bei
de winnaars officieel worden uitge
reikt.
Brussel, Londen, Bonn
wonnen toneelwedstrijd
De drie hoofdprijzen der Inter
nationale toneelwedstrijd van mid
delbare scholieren uit zes Europese
hoofdsteden, de afgelopen dagen In
Amsterdam gehouden, zijn gewon
nen door scholen uit: Brussel. Lon
den en Bonn. De directeur der afde
ling onderwijs der gemeente, mr. W.
M .Morren, initiatiefnemer van deze
interhoofdstedelijke wedstrijd, heeft
de prijzen gisteravond uitgereikt tij
dens de slotbijeenkomst in het Spi
noza Lyceum. De overige drie deel
nemende scholen waren uit: Bern,
Parijs en Amsterdam (samengesteld
uit leerlingen van verschillende mid
delbare scholen).
De normaalschool Karei Buis uit
Brussel die een opvoering gaf van
„Dona Mirabella" van Philip de Pil-
leceijn, kreeg de beker van het ge
meentebestuur van de hoofdstad, als
mede ce groeps en individuele prijs
voor elk der scholieren van het Ne
derlands Centrum van het Interna
tionaal Theater Instituut. De prijs
van de Staatssecretaris van O. K. en
W„ prof A. H H. Janssen, bestaande
uit acht grafische werken over de
Delta werken, werd toegekend aan
„The Minerva Players" van de Ham
mersmith's County School en de
Christopher Wren School te Londen,
die deelnamen met ..The human
mask <een improvisatie op het the
ma „The moods of man"). De prijs,
die het Instituut Francais te Am
sterdam beschikbaar had gesteld
ging naai de Ernst Moritz Arndt
Schule en de Clara Schumann Schu-
le uit Bonn. die een opvoering gaf
van „Biedermann und die Brand-
stifter" van Max Frisch. Met mede
werking van de ambassades was een
internationale jury samengesteld.
Kunstmanifestatie
1%4 te Hilversum
Het „toeristisch klaspstuk" van
1964 is nu reeds bekend. In de zo
mermaanden van dat jaar zullen al
le vooraanstaande Nederlandse kun
stenaars gedurende enige tijd in de
Expohal en omgeving te Hilversum
niet alleen hun werken tentoonstel
len, maar daarnaast met geïmprovi
seerde woon- en ateliergelegenheid
domicilie kiezen in de radiostad.
Op het naast het Expohalterrein
gelegen Laapersveld, een combinatie
van paik. bos en hei. zullen provin
cie-paviljoens verrijzen, waarin de
vooraanstaande kunstenaars uit elk
gewest in het openbaar hun kunst
activiteiten zullen demonstreren. Om
dit enorme complex voor het pu
bliek makkelijk toegankelijk te ma
ken zalen luchtbrug over de spoor
baan Amsterdam-Utrecht worden ge
bouwd. Gerekend wordt op de fi
nanciële steun van Rijks- provin
ciale en gemeentelijke overheid.
Bovendien is de medewerking van
radio en tv al ingeroepen. Men wil
in een studioruimte het publiek ver
trouwd maken met zaken als het
hoorpsel, en het camera- en décor-
werk van een TV-uitzending. De ge
dachte, die aan deze grootse mani
festatie ten grondslag ligt, is het
feit. dat Hilversum dagelijks als cul
tureel ethercentrum fungeert.
De oi ganisatoren van dit experi
ment zijn dezelfde, die ook de jaar
lijkse Exposhow verzorgen, een soort
jaarbeurs die vorig jaar voor het
eerst werd gehouden en toen al ver
boven zjjr. regionale karakter uit
groeide.
De Exposhow, die in 1963 wordt
gehouden krijgt o.m. als trekpleister
helekoptervluchten voor het publiek
boven de radiostad.
Plan Operagebouw
in januari gereed
het operabedryf met meer dan 25 i
groepen zangers te maken heeft, die
allen slechts In een zeer speciaal vak-
je passen. Hij noemde de opera een
internationaal bedrijf. Over het j
nieuwe operagebouw van Amsterdam
Bij de behandeling van het begro- deelde hij mede dat de nadere uitge-
tingshoofdstuk „kunstzaken" in de werkte plannen in januari gereed
Amsterdamse gemeenteraad heeft zullen zijn. In theorie kan over twee
wethouder mr. R. van den Bergh gis- jaar met de bouw worden begonnen.
termiddag o.m. gesteld, dat de cul- Een tweede probleem zal worden dat
tuurspreiaing een zaak is op lange Amsterdam, zonder meer Rijksme- i
termijn. dewerking, geen eigen opera in stand
De kwestie van een betere regeling zal kunnen houden,
voor de letterkundigen noemde Jiij op de vraag van de heer G. Brink-
typisch een zaak voor het Rijk. „Dat
vele letterkundigen in Amsterdam
wonen mag niet betekenen dat Am
sterdam moet gaan subsidiëren. Am
sterdam stelt overigens al heel wat
prijzen voor letterkundigen beschik
baar."
Mr. van den Bergh zei dat het ge
makkelijk te verklaren is dat Neder
landse operazangers in het huiten-
land wei ken en dat buitenlanders
hier komen zingen, omdat men in
(Advertentie)
a
greve (K.VP.) een gedenkteken voor
het joodse leven in Amsterdam op te
richten zei de wethouder, dat velen
bij het zien van een dergelijk monu
ment leed zullen ondergaan. Hij zeg
de toe dit idee nader te zullen bekij- i
ken hoewel hij opmerkte dat het
misschien beter is de zaak een aantal
jaren uit te stellen.
Tenslotte deelde mr. van den Bergh
mede nog geen nadere mededelin
gen te kunnen doen over de opvol
ging van de directeur van 't Stedelijk
Museum, jhr. Sandberg. Vele raads- j
leden hadden waarderende woorden 1
gesproken over de scheidende mu
seumdirecteur.
(Van onze parlementaire redactie)
Binnen niet al te lange tijd zal minister Korthals aan de Tweede Kamer
één Zuiderzeewet aanbieden, waarin alle bestaande wetten betreffende dit
onderwerp zullen zijn gebundeld.
Een brandy met
speciale smaak-sensatie.
Dat ontdekt u
als u deze drank
proeft. Vraag dus
steeds uitsluitend
BOOTZ Brandy Spécial.
Portret van Anna
Maria v. Schurman
Aankoop door Utrechtse
Universiteit
Het museum van de Utrechtse uni
versiteit heeft in Engeland met steun
van het Universiteitssfonds een olie
verfportret van Anna Maria van
Schurman gekocht.
Anna Maria van Schurman leefde
van 1607 tot 1678. Zij was de eerste
vrouwelijke studente aan de Utrecht
se universiteit. Reeds als kind bleek
haar uitzonderlijke begaafdheid en
als volwassene sprak en schreef zij
o.a. Duits. Frans en Latijn en ver
stond zij Italiaans, Engels, Syrisch,
Arabisch. Perzisch en andere Ooster
se talen Zij was een trouw bezoekster
van de colleges en colloquia van prof.
Voetius. Speciaal voor haar was in
het groot-auditorium een „loge gril-
lee" aangebracht, waarin zij onge
zien door de mannelijke studenten
de colleges kon volgen.
Voor de opening van de Utrecht
se Universiteit in 1636 schreef zij een
gedicht. Het grootste deel van haar
leven bracht zij in Utrecht door. In i
1664 wera zij volgelinge van de La-
badisten. 'n strenge godsdienstige sec-
te Alle zaken, die naar „den ijdelen
en wereldschen geest riekten" keerde
zij toer. de rug toe en ze bemoeide
zich niet meer met haar vrienden,
zoals Richelieu en Descartes. die
haar ,,'t wonder van haar eeuw" en
,,'t licht der lichten" noemden.
Première te Delft
Het blijspel „Les trois chapeaux-
claque" van de Spaanse schrijver
Miguel Mihura beleefde gisteravond
I in de Stadsdoelen te Delft zijn Ne
derlandse première in een galavoor
stelling. die werd gegeven door het
Delftsch Studenten Toneelgezelschap
onder regie van Jules Croiset.
j De damesrollen werden vertolkt
j door leden van de toneelclub van
vrouwelijke studenten te Leiden. De
hoofdpersoon in dit blijspel, een de-
gelijke onderwijzer, wordt aan de
Dit zei hij gisteravond in de Twee
de Kamer, waar de begroting van
het Zuiderzeefonds voor 1963 werd
behandeld en zonder hoofdelijke
stemming goedgekeurd. Voor de dooi
de sprekers van de verschillende
fracties zo zeer gewaardeerde direc
teur van de IJsselmeerpolders, ir.
Minderhoud, hoopt de minister een
opvolger te vinden, zonder tot reor
ganisatie behoeven over te gaan. De
heer Biewenga (A.R.P.) had op dit
laatste gezinspeeld, als het onmoge
lijk zou blijken een geschikte opvol
ger te vinden.
De totstandkoming van de verbin
dingen van Lelystad met de rest
van het land zei minister Korthals
zoveel mogelijk te willen bevorderen.
De brug en de wegen bij Zwolsehoek
zullen tegelijkertijd klaar zijn.
De begroting van het Staatsvissers-
havenbedrijf te IJmuiden voor 1963
werd eveneens zonder hoofdelijke
stemming aanvaard, na een korte
discussie.
Minister Korthals laakte bepaalde
persorganen, die geschreven zouden
hebben, dat er bij dit Staatsvissers-
bedrijf misstanden zouden bestaan.
Hij ontkende dit.
Voorts passeerden enkele natura
lisatie-ontwerpen zonder discussie en
zonder hoofdelijke stemming, en werd
het verdrag tussen Nederland en Ita-
ïning
recht*
tenuitvoerlegging van rechterlijke
beslissingen in burgerlijke en han
delszaken goedgekeurd.
De heer Bommer, die deze laatste
vergadering voor het kerstreces pre
sideerde. wenste de leden gezellige
dagen en een goede jaarwisseling
toe, en hoopte, dat voorzitter Kor-
tenhorst zijn ongesteldheid spoedig
te boven zal zijn.
Transit 5A
functioneert niet
Het Amerikaanse ministerie van
defensie heeft medegedeeld, dat de
dinsdag in een baan om de aarde
gebrachte satelliet Transit 5A „elek
tronisch dood" is. De satelliet kan
niet worden gebruikt voor de naviga
tie van schepen ter zee en onderzee
boten. omdat de radioinstallatie niet
functioneert.
vooravond van zijn huwelijksdag
geconfronteerd met diverse moeilijk-
heden. Hii komt in het tweederangs
hotel. waai hij zijn intrek heeft ge-
I nomen terecht in het feestgewoel
van eer. balletgroep en wordt ver
liefd op een danseresje. De onder
wijzer ontdekt tegen de ochtend, dat
hij eigenlijk een vagebond is en dat
zijn huwelijk nooit gelukkig zal wor
den Dit is slot van het stuk waarin
de vrolijke noot overheerst.
De voorstelling werd bijgewoond
door vele genodigden o.a. de rector
magnificus van de Technische Ho
geschool. prof. ir. H. J. de Wijs, en
een aantal hoogleraren. Na afloop
volgden de gebruikelijke toespraken
en tenslotte het traditionele bal.
Advertentie
Uw kerstdiner aan zee
Restaurant „MARINA"
Boulevard - Katwijk aan Zee
serveert U en Uw gasten tijdena
de kerstdagen een keuzemenu ad
f 15.per couvert, inclusief.
Menu wordt U op aanvraag
gaarne toegezonden.
Telefonische reservering
0 1718—2816.
Ruime parkeergelegenheid.
H. EHRHARDT dlr,
The Titfield
Thunderbolt
(voor K. en O.)
Al is het reeds zeven jaar geleden,
dat de Ealing Studios hun deuren
sloten, de roem van haar prachtige
filmprodukten heeft sindsdien alleen
maar aan glans gewonnen. Die films
blijven namelijk een hoogtepunt In
de totale Engelse filmproduktie. Gis
teravond draaide een van de be
kendste. The Titfield Thunderbolt,
als K. en O.'s „Film van de maand"
in twee voorstellingen in Casino, een
verrukkelijk werkje in technicolor,
dat vooral opvalt door de fijne hu
mor.
Deze film van regisseur Charles
Crichton is een fijne satirische schets
van de Engelse behoefte om als vol
wassenen terug te keren naar de ge
noegens van de jeugd, in dit geval
het spelen met een treintje. Als het
primitieve vervoermiddel, dat Tit
field met de buitenwereld verbindt,
dreigt te verdwijnen omdat het ver
vangen zal worden door een bus. ko
men de vrienden van het oude trein
tje in actie: een dominee, een land
jonker, een stoker en nog vele an-
I deren, tenslotte zelfs het gehele dorp.
Zij slagen erin het treintje op gang
te houden, totdat dit door sabotage
van de busexploitant een droevig
einde vindt. Maar de enthousiaste
supporters van de Titfield Thunder
bolt zijn niet voor één gat gevangen.
Zij vinden een plaatsvervangend
voertuig in het museum, nog ouder
dan het vorige. Maar het locomo
tiefje loopt, mede dank zij de hulp
van de (Anglicaanse) bisschop, die
de dominee-machinist als stoker bij
staat! Men moet deze film gezien
hebben om de vrolijke spot met een
hobby en eigenlijk met zichzelf ten-
volle te kunnen waarderen. Het was
een waar genoegen een van de aar
digste werkjes van de Ealing Studios
in het theater aan de Hogeword te
zien draaien.
Vooraf werd de uitstekende kleu
renfilm ..Between the tides" vertoond,
waarin de boeiende schoonheid van
een stuk Engelse kust volledig tot
haar recht kwam.
