Zweedse tanker maakt in
Rotterdam de 25.000 vol
Mogelijk compromis
over Skybolt-vraagstuk
Cipiers breken belofte
bloedige wraakneming
op gevangenen
éw
Man onder trein bij
opening station Zeist
Sinds 1950 meer dan verdubbeld
Engeland betaalt
óf andere raket
„Wilhelmina"
DE MAASSTAD IN EEN EEESTROES
kernproeven
Senegal: Dia
gearresteerd
Tragisch ongeluk bij feest
GEVANGENISOPROER3 7 DODEN
WEERBERICHT
teuws
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 19 DECEMBER 1962
No. 30836
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOK LLIDEN EN OMSTREKEN
f. 8.25 per kwartaal, f. 2.80 per maand, f. 0.65 per week
Witte Singel l. Leiden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
De Zweedse erts- en olietanker „Tosterö" (9577 ton)
is het 25.000ste schip geworden, dat Rotterdam dit jaar
heeft aangedaan.
Geschenken
Nadat scheepsrapporteur J. Mos
naar de microfoon had gegrepen en
- i.i, i ..i i i. zÜn stem als een donder over de
Wekenlang heeft de Maasstad uitgekeken naar de mijlpaal, die Waterweg had laten brullen: „Ahoy
gistermiddag tien over half zes bereikt werd. Toen dook uit de I Tosterö^ aho^ Tostero, je bent het
duisternis het silhouet op van de Zweed, die door Dirkzwagers
Meldingspost werd geregistreerd als het schip, dat voor Rotter
dam voor de eerste keer in de geschiedenis het fiere ronde getal
van 25.000 binnengekomen zeevaartuigen in één jaar tijds vol
maakte.
ter Wagner zei in zijn telegram
vernomen te hebben, dat de 18de de
cember een belangrijke dag ging
worden voor Rotterdam. „Als een
zusterzeehaven en een haven, die
zijn oorsprong vond in een Neder
landse vestiging, spreekt mijn stad
zijn volle waardering- uit voor het
historisch gebeuren, dat u gaat vie
ren". Burgemeester mr. Van Walsum
antwoordde bijna onmiddellijk. „Wij
zijn zeer erkentelijk, dat de grote en
machtige stad New York aandacht
heeft besteed aan deze mijlpaal. Wij
beseffen, dat het bereiken daarvan
mede te danken is aan de hulp van
de Verenigde Staten, die de basis
voor deze ontwikkeling hebben ge
legd. waaraan ook Amerikaanse on
dernemingen hebben deelgenomen".
Veel is er gistermiddag gevergd burgemeesters van Amsterdam. Ant-
van het geduld van allen, die bij hetwerpen en Hamburg en van de voor
havenwerk betrokken zijn. Want de zitter van het Londense havenbe-
„Tosterö" had al enige tijd eerder i stuur.
binnen kunnen zijn. als er op zee Dg burgemeester van New York
maar voldoende loodsen beschikbaar hacj 's ochtends al zijn gelukwens te-
waren geweest. Bij schip nr. 24.998 iegrafisch overgebracht. Burgemees-
was de voorraad echter op. Het
duurde ruim een uur voor de loods
boot weer haar gidsen kon overzetten
i op de zeeschepen
Er is bij Dirkzwager, waar haven
autoriteiten, journalisten en radio
verslaggevers bijeen waren gekomen
om van het heuglijke feit getuige te
zijn. op het beslissende moment nog
enige spanning geweest over het feit
of de „Tosterö" inderdaad het re
cordschip zou worden. Vrijwel gelijk
met de Zweed liep namelijk de
Duitse kustvaarder „Sint Antonius"
de Waterweg binnen. De kans be
stond dus, dat de kleine Duitser het
middelpunt zou worden van de feest
vreugde. Maar Juist voor de mel
dingspost schoof de tanker naar
voren.
Kort daarop kwam bovendien het
wat ontnuchterende bericht, dat de
„Sint Antonius" niet eens aan de
wedloop deelnam. Het scheepje was
op weg naar Dordrecht
Ontwikkeling
Het binnenvaren van het 25.000ste
schip illustreert de enorme ontwik
keling, die de Rotterdamse haven de
laatste jaren doormaakt. Een ont
wikkeling, welke Rotterdam als ha
venstad tenminste gelijkwaardig
heeft gemaakt aan New York. we
reldhaven nummer één. Sinds 1950 is
het aantal schepen, dat jaarlijks
naar Rotterdam komt. meer dan ver
dubbeld. Hun netto-register-tonnage
is opgelopen tot het drievoudige(l).
Elk uur van de dag en de nacht ar
riveren of vertrekken er nu drie
schepen.
Deze ontwikkeling werd vooral ge
stimuleerd door de belangrijke tran
sitofunctie. die Rotterdam in de
Europese gemeenschap heeft verwor
ven. Andere factoren: de aanleg van
de Europoort, het trefpunt van de
grootste tankers en o.a. de toene
mende graanoverslag. Juist gisteren
werd ook in deze laatste sector een
nieuw havenrecord gevestigd:
6.006.000 ton in één jaar.
Bfj het huidige dagelijks gemiddel
de van zeventig schepen zal het
nieuwe jaarcijfer voor de Rotterdam-
sehaven ongeveer 25.700 worden, net
nog geen 26.000 dus. Voor het gehele
gebied van de Nieuwe Waterweg is
dit getal overigens al ruimschoots
overtroffen.
Feestvreugde
Bovendien, aan de feestvreugde
heeft het geen enkele afbreuk kun
nen doen. In de gemeenteraad, waar
men nog diep over de begroting ge
bogen zit, werd het bericht met ap
plaus begroet. Zo ook in enkele be
drijven in de binnenstad.waar de
mededeling werd omgeroepen. Alle
plaatselijke bladen hebben met spe
ciale pagina's uitvoerig aandacht aan
de gebeurtenis besteed. Het „Rotter-
damsch Nieuwsblad" had onder meer
een pagina met felicitaties van de
25.000ste schip voor Rotterdam. Wel
kom!", moet men op het Zweedse
schip begrepen hebben, dat niet al
leen de Maas.stad. maar ook leuke
dagen voor de boeg lagen. Het was
voor de gezagvoerder en de beman
ning van de tanker, die in ballast uit
Gothenburg kwam. als een lot uit de
loterij. Een lot met een lange reeks
van prijzen, want heel wat Rotter
dammers, die hun hart aan de haven
verpand hebben, kwamen gisteravond
al met geschenken aandragen. En
vanochtend ging het door. Omstreeks
het middaguur kwam het hoogte
punt. Toen daalde een lawine van
cadeaus op de Zweedse zeemanshoof
den neer. Feyenoord-doelman Eddie
Pieters Graafland, de „held van
Deurne" kwam met een volledige
voetbaluitrusting voor het zoontje
van de gezagvoerder. Brouwerijen
kwamen met vaten bier. Sigaretten-
fabrieken met rokertjes. Een assorti
ment van Nederlandse produkten
werd aangeboden. Kortom, een
feest, dat men zich op de „Tosterö"
nog lang zal heugen.
Voor vanmiddag half vier stond er
een ontvangst van gezagvoerder en
een deel van de bemanning ten stad-
I huize op het programma. De be-
WVfcswi* grotingsdebatten zouden ervoor
001 X\llooloC 110 schorst worden. Geen raadslid
j deze ontvangst missen.
De Sowjet-Unie heeft gistermorgen
in de omgeving van Nova Zembla
twee kernproeven in de dampkring
genomen, zo heeft de Amerikaanse
commissie voor atoomenergie mee
gedeeld.
De proeven waren van middelmati
ge sterkte, met een explosief equiva
lent van tussen 20.000 en een miljoen
TNT.
De Russische proeven waren de
eerste in de dampkring die de atoom
commissie sinds 17 november heeft
gemeld. Premier Chroesjtsjow had
begin november op een receptie in
Moskou verklaard, dat de Russische
proeven na 20 december zouden wor
den gestaakt.
De afgezette premier van Senegal.
die maandag de parlementsleden uit
hun vergaderzaal liet verdwijnen, is
gisteravond op last van president
Senghor gearresteerd. Ook de minis
ters van Ontwikkeling en van Tele
communicatie werden gevangengeno
men. De politie maakt nog jacht op
andere aanhangers van premier Dia,
onder wie de bevelhebber van de
strijdkrachten, generaal Valdodio
Ndiaje.
De Nationale Vergadering verleen
de gisteren aan president Senghor de
hoogste uitvoerende macht en gaf
hem volmacht om een referendum
over grondwetshervorming te hou
den.
In de hoofdstad van Senegal. Da
kar. was gisteraVond de rust weer
gekeerd en waarnemers geloven dat
de crisis, die zonder bloedvergieten
is verlopen, voorby is.
i
Gistermiddag heeft Prinses
Irene op Schiphol haar vriendin
Avecita Lopez Mateos begroet
Zij is de dochter van de Mexi
caanse president. Mej. Lope:
r ge-1 was op doorreis naar haar va-
wilde I,, j
I derland.
(Van onze Utrechtse correspondent)
Een tragisch ongeluk heeft een
schaduw geworpen of de feestelijke
opening van het nieuwe stationsge-
EXCLUSIEVE -
kerst- en nieuwjaars
diners
in een intiem en stijlvol
buitenrestaurant.
Menu's v.a. f 12.50 p. c. worden
op aanvraag toegezonden.
„DE NACHTEGAAL". Lisse
Telefoon 02530—3400.
bouw van de Nederlandse Spoorwe
gen te Driebergen-Zeist, die gister
middag plaats had. Nauwelijks drie
kwartier, nadat de president-direc
teur van de Nederlandse Spoorwegen,
ir. J. Lohmann, om vier uur de tal
rijke genodigden in de hal van het
nieuwe stationsgebouw had verwel
komd. werd de 43-jarige Rotterdam
mer F.F.F. Bos, die van het tweede
perron tussen rails was gevallen door
een sneltrein overreden en zo zwaar
gewond, dat hij enkele uren later in
het Algemeen Ziekenhuis te Zeist
overleed.
Na een inleidend woord van ir.
Lohmann en enige feestelijke toe
spraken van de burgemeester van
Driebergen—Rijsenburg, mr. R. W.
baron van Boetzelaer en van zijn
ambtgenoot uit Zeist, mr. A.P. Kort
hals Altes, begaf het gezelschap zich
via de hal van het stationsgebouw,
waar een historische tentoonstelling
is ingericht, via de nieuwe tunnel
naar het tweede perron aan de Zeis
ter zijde.
Men wilde daar wachten op de
stoptrein uit Arnhem, die om 16.58
uur zou arriveren, waarna de beide
burgemeesters het vertreksein zou
den geven door middel van het ge
zamenlijk luiden van een lit 1867
daterende bel van de Oude-Rijn-
spoorweg. Tot deze ceremonie is het
echter niet gekomen, want op het
moment dat de trein het station bin
nenreed, viel door onopgehelderde
oorzaak de 36-jarige mevrouw Bos,
die samen met haar chtgenoot naar
hun woonplaats Rotterdam wilde rei
zen, van het perron op de rails. Of de
heer Bos zijn vrouw te hulp wilde ko
men is niet bekend. Wel zag men
hem van het perron springen, juist
op het moment, dat mevrouw Bos
zich kruipend in veiligheid had we
ten te stellen. De man werd ondanks
krachtig remmen van de machinist
door de locomotief en anderhalf
treinstel overreden. Het echtpaar was
op de terugweg van Doorn naar huis.
Het had een bezoek gebracht aan
hun kind, dat in het observatiecen
trum „De Schutsluis" te Doorn ver
blijft. waar die middag samen met
de ouders het kerstfeest werd ge
vierd. Mevrouw Bos is met schaaf
wonden en een hevige shock opgeno
men in het ziekenhuis Berg en Bos te
Bilthoven Alle feestelijkheden van
ide opening werden vervolgens afge-
I last.
In Nijmegen: ets
van Rembrandt
in e
•fenis
Een Nijmeegse kunsthandelaar heeft
een ets van Rembrandt ontdekt, die
de „Aanbidding in de tempel" voor
stelt. De kunsthandelaar had een
map etsen en reprodukties uit een
erfenis verworven. Toen hij die ver
zameling na enige weken wat nauw
keuriger doorkeek, vond hij de ets,
die er wel vuli uitzag maar toch een
rembrandtieke indruk maakte.
Maandenlang twijfelde hij aan de
echtheid van de prent, totdat een
vriend de ets meenam naar het Rijks
prentenkabinet in Amsterdam. „Ge
garandeerd echt", zeiden de kenners
daar na zorgvuldige inspectie, „en
van uitslekende kwaliteit". Zi) raakte
zelfs zo enthousiast over de vondst,
dat zij de prent schoonmaakten en
een beschadigd hoekje restaureerden.
De ets ii. er een van de „tweede
staat" hetgeen inhoudt dat zij be-
noort tot de tweede serie afdrukken,
cie Rembrand van zijn plaat maakte.
De prer.t dateert uit omstreeks 1650.
TIJDELIJK NEERSLAG
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond: Half tot zwaar be
wolkt met tijdelijk neerslag en hier
en daar kort etijd mist. In een groot
deel van het land temperatuur om
het vriespunt tot lichte vorst, maar
in het zuidwesten temperatuur over
het algemeen enkele graden boven
nul. Zwakke tot matige, tijdelijk
krachtige wind in hoofdzaak uit Oos
telijke richtingen, in het zuidwesten
echter nog geruime tijd uit westelijke
richtingen.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
20 DECEMBER
Zon op: 8 45; onder 16.30 uur.
Maan op: 01.27; onder 13.42 uur.
Hoogwater te Katwijk: 10.09 en 22.41
uur; laagwater: 5.24 en 17.56 uur.
Dit blad bestaat alt 20 pagina's
Een compromis inzake het Skybolt-vraagstuk is waarschijnli|k
zo is gisteren van Amerikaanse zijde vernomen in Nassau, de
hoofdstad van de Bahama-eiland en, waar vandaag het tweedaags
overleg tussen president Kennedy en premier Macmillan is be
gonnen.
Kennedy zou van plan zijn voor te stellen, dat Engeland het grootste ge
deelte van de twee miljard dollar, die nodig zijn voor de voltooiing van het
produktieprngramma van de Skybolt-raket, voor zijn rekening neemt en
Amerika de rest
Een andere mogelijkheid zou zijn, dat de V.S. Engeland het gebruik van
de Hound Dog (deze raket heeft echter een veel korter bereik dan de Sky-
bolt) of van de Polaris (die uitsluitend vanaf onderzeeboten wordt afge
vuurd) aanbieden.
Wel schijnt de Amerikaanse
president definitief te hebben be
sloten, dat de Verenigde Staten
geen nieuwe financiële lasten
meer op zich zullen nemen in
verband met de vervaardiging
van de Skybolt.
Zowel Kennedy als Macmillan is
gisteren in Nassau aa.igekomen. De
Britse premier, die eerder was gear
riveerd, verwelkomde de Amerikaan
se president met de woorden: „Ik
hoop, dat onze besprekingen nuttig
en vruchtbaar zullen zijn". Aan Mac-
millans zijde bevonden zich minister
van Buitenlandse Zaken Lord Home
en minister van Defensie Thorney- i
croft.
Macmillan zou vanochtend, bij de
aanvang van de besprekingen, Ken
nedy vragen of een besluit om de
produktie van de Skybolt al dan met
voort tezetten, niet op technische
gronden moet zyn gebaseerd. Zoals
bekend overwegen de VS de produk
tie van deze raket stop te zetten, om
dat het een uiterst kostbare geschie
denis dreigt te worden. Het Engelse
bezwaar hiertegen is, dat de Britse
President Kennedy en premier
Macmillan hebben elkaar op de
Bahama-eilanden ontmoet voor
besprekingen. Rechts de Engelse
minister van Buitenlandse Za
ken. Lord Home.
Vulcan-bommenwerpers zonder de
Skybolt-raket hun waarde verliezen
Indien bijvoorbeeld Engeland de
Polaris-raket in plaats van de Sky
bolt zou ontvangen, zou het Britse
kernzwaard een ingrijpende verande
ring ondergaan, daar zijn huidige ba
sis, de luchtmacht, zou moeten wor
den vervangen dóór de marine.
Het Amerikaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken heeft geruchten I
tegengesproken als zou de afwezig
heid van Dean Rusk bij het cverJrg
in Nassau een voorteken zijn van
diens komend aftreden. Rusk moet
o.m. enkele diplomatendiners bij
wonen waaraan hy veel belang hecht
zo is meegedeeld.
Voor zyn vertrek naar Nassau
heeft Kennedy in Washington ver
klaard. dat de VS in staat zijn om
een raket die door een vijandelijke
mogendheid in de richting van Ame
rika is afgevuurd, te onderscheppen
De president meent, dat de Cowjet-
Unie er eveneens toe in staat is.
Blijkens de gisteren aan de Natio
nale Vergadering aangeboden begro
ting voor 1963, zal Frankrijk een mil
jard nieuwe franken iruim 700 mil
joen gulden) meer uitgeven
voor de totstandbrenging van zijn
strategische kernmacht dan in 1962.
Cipiers in de centrale gevangenis van Buenos Aires, waar gis
termiddag een opstand onder de gevangenen uitbrak, hebben
bloedig wraak genomen voor de dood van achttien van hun
collega's.
De muiters gaven zich over, nadat zjj de belofte hadden gekregen dat er
geen represailles zouden worden genomen. Woedende bewakers braken ech
ter later de cellen open en schoten hun machinepistolen leeg op de ge
vangenen. Negentien van hen, onder wie de leiders van de opstand, werden
dodeiyk getroffen.
In totaal heeft het gevangenisop-
roer dus aan 37 personen het leven
gekost. Van de achttien slachtoffers
onder de cipiers werden ter tien in
koelen bloede door de muiters ver
moord: de anderen zyn gedood ty-
dens de gevechten.
Bom
Het oproer begon gistermiddag,
toen uit een auto een bom tegen de
Advertentie
HET FOTOBOEK
THANS aan ons bureau
Witte Singel 1, verkrijgbaar
De prijs bedraagt f 1.95.
Franco huis f2.20
Telefonische bestellingen num
mer 25041 (01710) girorekening
57055 tJi-V.
LEIDSCH DAGBLAD N.V.,
LEIDEN.
De oplage
„WIE WAT WAAR 1963"
is uitverkocht.
poorten van de Ville Devoto-gevan-
genis. in een buitenwijk van de Ar
gentijnse hoofdstad, was gegooid. Dit
was het sein voor een a'._?meen tu
mult in het gebouw, waar zich op dat
moment ruim tweeduizend gestraften
bevonden.
Het moment was blijkbaar zorgvul
dig gekozen, namelyk tijdens h:t af
lossen van de wacht. De bewakers in
enkele bijgebouwen werden over
meesterd. terwijl de overigen schie
tend dekking zochten voor de kogels
van de oproerlingen.
Fel gevecht
Bewoners van dichtbij gelegen hui
zen volgden op hun balkons in span
ning het felle gevecht. Zij verklaar
den, dat het hun was opgevallen, dat
de hele ochtend onbekenden bijzon
der veel belangstelling voor het ge
vangenisgebouw hadden getoond.
Als antwoord op een ultimatum
van de politie om zich over te ge
ven, wierpen de gevangenen de licha
men van twee gijzelaars naar bulten.
Later hingen zi) een cipier aan een
touw gebonden uit het raam, staken
hem met messen en sneden vervol
gens het touw door.
Pas nadat de minister van Justitie
een bemiddelingsvoorstel had gedaan
gaven de muiters zich over.
Het is nog niet bekend, wat er met
de cipiers zal gebeuren die daarna
de belofte van de regering schen
dend wraak hebben genomen op
de gevangenen.
Gijzelaars
De muiters, die wapens en mini e
uit het gevangenisdepot ha Jen we
ten te bemachtigen, verschansten
zich. met een dertigtal cipiers als gij
zelaars, in het hoofdgebouw.
Het gevangenispersoneel kreeg spoe
dig versterking van politie en solda
ten, die trachtten de oproerlingen
met traangasbommen uit hun ver
schansingen te verdijven. De straten
om de gevangenis werden afgezet om
ontvluchtingspogingen te verijdelen.
Uit het Leidsch Dagblad van
19 Dec. 1862:
Ter vervulling van de va
cature bij de Ned Herv. Gem.
te Rotterdam is op de nomi
natie o.a. geplaatst Ds. H. G.
Hagen te Leiden.
Volgens de correspondent
van een Engelsch dagblad be
steedt Keizerin Eugénie in
den loop van één week meer
geld aan haar toilet, dan Ko
ningin Victoria in een geheel
jaar.