Zeven nieuwe gezichten
in Westduitse regering
Scherp Brits-Amerikaans
geschil over de „Skybolt"
Negen Europeanen in
Seria nog gegijzeld
Engelsen vertoornd
over vernedering
SPION GEPAKT
IN RUSLAND
Café voor
vier weken
gesloten
WEERBERICHT
Stammberger en Starke met
Strauss van tapijt verdwenen
Opstandelingen
verschanst in
politiebureau
(9uc/
teuws
WOENSDAG 12 DECEMBER 1962
No. 30830
LEIDSCH gjft DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dlshoeck DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Wltte Slnge' L"den Oiro no 57055
1 Hoofdredacteur: J. Brouwer t. 8.25 per kwartaal, f. 2.80 per maand, f. 0.65 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
(Van onze Londense correspondent)
I Zelden hebben Londen en Washington 20 fel tegenover elkaar
I gestaan als thans in een geladen dispuut ov^r de „Skybolt' -raket
en over Engelands defensietaak. De Amerikanen overwegen na-
melijk stopzetting van het Skybolt-programma ondanks hun toe
zegging aan Engeland, dat het die raket-met-kernkop, welke 1600
!km kan overbruggen, zal leveren. Engeland zou daardoor ophou
den een zelfstandige nucleaire macht te zijn, omdat de Britten
voornemens waren de Skybolt te gebruiken in hun Vulcan-,
Valiant- en Victorbommenwerpers. Het Vooruitzicht, dat de
Skybolt tegen de jaren 70 de Engelse onafhankelijke atoombe
wapening gaat vormen, is thans hoogst twijfelachtig geworden,
aangenomen dat de Amerikanen aan hun voornemen vasthouden.
Moet Londen
meer betalen?
De Amerikaanse minister van De
fensie. McNamara, die gisteren in
/inden arriveerde voor overleg met
lijn Britse ambtgenoot Thorneycroft,
liet in een officiële verklaring we-
dat de vijf proeven, welke tot
fcusver met de Skybolt zijn geno
men. zijn mislukt en dat de kosten
pan het programma sterk zijn geste
ten. Desniettemin hadden de VS hun
fteun aan het programma met bijna
|00 miljoen dollar voortgezet. Een
?slissing was van Amerikaanse zijde
hog niet genomen. Engeland van zijn
kant weigert door de Amerikanen te
worden teruggedrongen tot een lo
cale Europese mogendheid. De Brit-
regering is in zekere zin dank
baar, dat intussen het conflict in
proene: aantoont, dat Groot-Brittan
rika geen gebruik meer zal mogen
maken van Holy Loch, de Schotse
•jaai waar de Polarisverzorgmgsba-
ris is gevestigd!
Holy Loch zou de enige plek in
Europa zijn, welke de Verenigde
Staten voor de Polaris-onderzeeers
zouden kunnen gebruiken, omdat er,
zo beweert men, geen enkel land be
reid zou zijn een Polarisbasis te her
bergen. De Britten weigeren, zoals
Sir Arthur Harvey, de voorzitter van
de defensiecommissie van de parle
mentaire conservatieve fracties in
heide huizen, in een radio-interview
verklaarde, het financiële argument
van de Amerikanen, dat de ontwik
keling van de Skybolt te duur zou
worden, te aanvaarden. Zij noemen
het bedrag een peuleschilletje, ver
geleken bij de rest van de Ameri
kaanse defensie-uitgaven en de fan
tastische bedragen, die de Verenigde
Staten besteden om een man op de
maan te krijgen. Sir Harvey ziet het
als een doorzichtige uitvlucht om
Engeland op de knieën te krijgen
en zijn zelfstandige bijdrage tot het
fiië nog altyd een wereldrol speelt.
Indien McNamara redelijk is. zal ,—.y - -
koehandel kunnen worden voorko- Westelijke afschrikwapen op te doen
men. Engeland dreigt n.l. met de &even-
vergeldingsmaatregel dat, indien En- Voor Engeland is zeker de maat
geland dc- Skybolt niet krijgt, Ame- I vol. Harvev vond het ongelofelijk dat
Engeland door een bondgenoot op
deze wijze wordt behandeld. „Het
moet uit zijn. ik heb er nu mijn
buik van vol!" riep hij verontwaar
digd uit.
Na de Engeland aangedane „ver
nedering" zieden velen hier van woe
de en willen zij niets horen van een
plan om de fiere Britse H.-boni in
een Europese verpakking of NAVO-
verpakking weg te moffelen. Deze
opwinding is in hoge mate on-Brits
te noemen en draagt een nogal
kunstmatig karakter, omdat men nu
eenmaal McNamara het vuur aan
de schenen wil leggen, hetgeen het
onvermijdelijke gevolg is van het
door de Amerikanen de laatste weken
tegenover Engeland getoonde gebrek
aan psychologische tact.
De Britten wensen dan ook op dit
moment niet te horen, dat zij tekort
zouden zijn geschoten wat betreft
hun Rijnleger of dat de militaire
dienstplicht op onverantwoorde wijze
zou zijn afgeschaft. Engeland be
schouwt nationale dienstplicht als
j een blok aan het been nu gecon
centreerde technische gevechtsappa-
I raten de massale legers overbodig
1 hebben gemaakt.
In hun verbeten verweer zullen de
Britten tegen McNamara aanvoeren
dat zjj hun defensierol uitstekend
met vrijwilligers vervullen en dat zij
met alleen in Europa, maar ook op
de lijn van Aden naar het Verre
Oosten, paraat zijn. Indien McNa
mara zin voor humor bezit, zal hij
misschien voorzichtig zinspelen op
het vreemde verschijnsel, dat hele
ritsen beroepsmilitairen zich op het
ogenblik kandidaat laten stellen voor
twee komende tussentijdse Lager
huisverkiezingen om, door deel te
nemen aan deze parlementaire strijd
waarin zij overigens helemaal geen
belang stellen, ontslag te kunnen ne
men uit de dienst. Indien deze schets
bij de algemenp verkiezingen in alle
kieskringen zal worden herhaald, zou
dit, zo merkte een grappenmaker op,
de desertie van het gehele Britse
Rijnleger kunnen betekenen. Bij de
narigheid, waarmee Engeland thans
op vele gebieden te kampen heeft,
komt dan ook nog deze merkwaar
dige crisis van het beroepsleger,
waarop de Britse defensie voor een
belangrijk deel berust.
Nil Hound I)og
of Polaris?
Op de Rijkswerf in Den Hel
mier heeft de officiële uitdienst-
gjftelling plaatsgevonden van de
donder zeeboot Hr. Ms. „Zwaard-
pis", welke nog aan de tweede
wereldoorlog heeft deelgenomen
ij de korte plechtigheid waren
de oorlogscommandanten
de Zwaardvis aanwezig:
hout bij nacht H. A. W.
'oossens (tweede van links) en
kapitein ter zee J. van Dapperen
(vierde vin links).
BUIEN
I Dl
De Bilt verwacht van heden- tot
^Morgenavond wisselende bewolking
P^iet nu en dan buien, sommige met
jypgel of natte sneeuw. Matige tot
Machtige, aan de kust tot hard toe-
pemende westelijke tot noordweste
lijke wind. Lagere temperaturen.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
13 DECEMBER
1 Zon op: 839 uur; onder 16.28 uur.
Maan op: 18.49 uur: onder: 10.24 uur.
Hoogwater te Katwijk te 4.20 en
16 35 uur; laagwater ft.04 p:i 12.21
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
De Sowjetrussische veiligheidsdienst
heeft een spion gearresteerd die ge
heime wetenschappelijke gegevens
- zou hebben doorgegeven aan Britse
j en Amerikaanse inlichtingendiensten.
Volgens het officiële Russische pers-
bureau Tass, dat dit gisteren meldde,
I is de aangehoudene een zekere Pen-
kowski, een lid van de staatscommis
sie voor de coördinatie van weten
schappelijk onderzoek. Penkowski had
in contact gestaan met genoemde in
lichtingendiensten via Greville Wyn
ne, dc Britse zakenman die kortge
leden in Hongarije is gearresteerd en,
op beschuldiging van spionage, naar
de Sowjet-Unie is overgebracht, aldus
Tass.
„Wynne kwam op gezette tijden
naar de Sowjet-Unie onder het mom
van zakenman", aldus het persbureau.
Penkowski had de Britse en Ameri
kaanse inlichtingendiensten volgens
Tass geheime gegevens in handen
gespeeld over Russische wetenschap
pelijke, technische, politieke en mi
litaire aangelegenheden. DP was ge
beurd in de loop van het vorig jaar
en van dit jaar. De Rus had voor zijn
doeleinden gebruik gemaakt van een
brievenbus in de Poesjkinskajastraat
I te Moskou. Een ambtenaar van de
j Amerikaanse ambassade in de Rus-
sische hoofdstad, wiens naam als R.
I Jacob wordt opgegeven, was op 2 no
vember op heterdaad betrapt toen
hij „spionagemateriaal" uit de brie
venbus haalde.
I Het Russische persbureau meldt
voorts nog, dat Wynne in de Sowjet-
Unie voor een rechtbank zal moeten
verschijnen. De echtgenote van de
Engelsman, die een visum voor de
Sowjet-Unie heeft gekregen, hoopt
nog deze week haar man te kunnen
I bezoeken.
I Volgens Tass was bij de arrestatie
I van Penkowski voor hem belastend
materiaal aangetroffen, waaronder
I cirie miniatuur-camera's, codesleutels,
I gecodeerde .spionage "-rapporten, ge-
heime inkten, radio-uitrusting en een
vals Russisch paspoort.
In het Russische bericht over de
arrestatie wordt ook nog beweerd,
dat Penkowski een zekere Karlsson,
I tweede secretaris op de Amerikaanse
ambassade in Moskou, en andere
Westelijke diplomaten als contact-
1 mensen had. Van de zijde van de
Amerikaanse ambassade werd naar
aanleiding van deze mededeling ver
klaard, dat men daar geen Karlsson 1
In Amerikaanse diplomatieke krin
gen in Londen verluidde, dat de VS I
Engeland de „Hound Dog", met een
reikwijdte van 960 km. zouden heb
ben aangeboden ter vervanging van
de „Skybolt", die een reikwijdte heeft
van 1600 km. Naar eerder verluidde
zou ook de Polarisraket aangeboden i
zijn.
Het is vrijwel zeker, dat Amerika,
indien Engeland zo verzot is op Sky
bolt, het voor de ontwikkeling daar
van een grotere duit in het zakje zal
moeten doen. Een bedrag tot een
maximum van 100 miljoen pond
wordt genoemd. Een mogelijkheid is
dat Engeland desnoods het hele Sky-
bolt-project voor eigen rekening ver
der zal ontwikkelen, hoewel dit, ge
zien het lot van Blue Streak, on
waarschijnlijk is. Misschien zijn de
Verenigde Staten bereid de Britten
als troostprijs van onderzeeërs ope
rerende Polarisraketten te voorzien,
in een later stadium te vervangen
door de nieuwe Minuteman, welke
sneller is dan Skybolt en deze week
in gebruik wordt genomen. De grond
fout van oud-minister Achesons be
toog zou hierdoor duidelijk blijken.
Hy vergat namelijk dat Engeland
een weliswaar verzwakte, doch nog
altijd maritieme mogendheid is en
dat het de strategie van de open zee
is geweest, tegen wie de aan land ge
bonden agressoren in hetv erleden
het onderspit hebben moeten delven.
Slot op pag. 2
In de Eerste Kamer kwamen
gistermiddag de algemene poli
tieke beschouwingen aan de
Quay aan het woord met links
op de voorgrond minister Kort
hals en rechts de ministers Beer-
orde. Minister-president De man en Visser. Op de achter
grond links staatssecretaris
'long.
Dt
(Van onze Rotterdamse correspond.)
De burgemeester van Rotterdam j
heeft met ingang van zaterdag een
jeugdcafé aan de 's-Gravendijkwal in I
deze stad voor een periode van vier
weken gesloten.
Klachten van ouders van zeer jeug
dige meisjes en jongens dat hun kin- j
deren door hun frequent bezoek aan
het café met morele en zedelijke on
dergang werden bedreigd, hadden een
diepgaand onderzoek door de politie
tot gevolg. Uit dit onderzoek bleek
o.a., dat vanuit het café geregeld
„feestjes" werden georganiseerd by
particulieren thuis, die beslist de
toets der kritieken niet konden door
staan. Onder deze organisatoren be
vonden zich zelfs oudere gehuwde
personen, die de „feestgangers" voor
namelijk uit de jeugdige bezoekers
van het café recruteerden.
Voorts kwam, aan het licht, dat
jongelui zich schuldig maakten aan
ritjes in „geleende" auto's, diefstal en
heling van bromfietsen teneinde het
rafé te kunnen bezoeken, om op deze
wijze hun verteringen te kunnen be- J
talen en zich zodoende in het etablis
sement te kunnen handhaven.
De Westduitse CDU-CSU en de FDP hebben gisteren overeenstem
ming bereikt over en nieuwe coalitie-regering onder leiding van
dr. Konrad Adenauer. Hiermee is een einde gekomen aan de crisis
die drie weken geleden begon toen de liberalen hun ministers uit hei
kabinet terugtrokken. In het nieuwe kabinet, dat zeven nieuwe ge
zichten te zien geeft, is de zetelverdeling tussen CDU—CSU en FDP
gelijk gebleven aan die in de regering-Adenauer sinds de herfst van
het vorig jaar. De liberalen bezetten vijf ministeries en de christen
democraten en hun Beierse zusterpartij, de Christelijk—Sociale Unie,
vijftien.
De ministerslüst werd na heftige
debatten in de fracties goedgekeurd.
Gisteravond zette Bondspresident
Lübke zyn handtekening onder de
besluiten tot benoeming en ontslag,
die de kanselier hem voorlegde. Aan
staande vrüdagochtend zullen de ze
ven nieuwbenoemde ministers worden
beëdigd. Rasner. de uitvoerende se
cretaris van de CDU-fractie in de
Bondsdag, zei gisteren, dat het aan
tal ministeries in de nieuwe rege-
Kai-Uwe von Hassel, tot nu toe
minister-president van de deelstaat
Sleeswük-Holstein en één van de be
langrijkste vice-voorzitters van de
Christen-Democratische Unie, volgt
Franz Josef Strauss op als minister
van Defensie. Dr. Erwald Bucher
volgt zijn liberale partijgenoot
Stammberger op als .leider van het
departement van Justitie, terwijl de
liberaal dr. Rolf Dahlgrün Financiën
van zijn omstreden partijgenoot
Starke overneemt.
De CDU-afgevaardigde dr. Rainer
Barzel wordt minister voor zaken die
de Duitse hereniging betreffen, in de
plaats van Ernst Lemmer. Hun par
tijgenoot dr. Bruno Heck krijgt Fami
liezaken van Würmeling. Het Schat
kistministerie neemt de christelijk-
sociale politicus dr. Werner Dollin-
ger over van de liberaal Lenz, die
niet uit het kabinet treedt maar een
nieuwgevormd ministerie voor weten
schap en onderzoek gaat leiden.
Tenslotte wordt Bondsraadminister
Von Merkatz opgevolgd door deCSU-
er Alois Niederalt. De overige minis
ters uit Adenauers oude kébinet blij
ven allen in hun ambt.
In de oliestad Seria in Broenei
worden nog negen Europeanen als
gijzelaars vastgehouden door onge
veer vijftig gewapende rebellen, die
zich in het politiebureau hebben ver
schanst. Seria werd gisteren her
overd door de Britten, die bij hun
opmars de politiepost links lieten lig
gen uit vrees dat de opstandelingen
de gijzelaars zouden doden. Man
schappen van het koninklijk regi
ment Schotse Hooglanders en ghoer-
k.t's hebben vanochtend het politie
bureau omsingeld. Alle overige in
Seria wonende Europeanen onge
veer 400 in getal zyn in veiligheid.
De opstand stort ineen. Wij hebben
goede hoop, dat de orde spoedig zal
zijn hersteld", zo deelde vandaag de
bevelhebber van de Britse landstrijd
krachten in het Verre Oosten, Sir
Nigel Poett. mee. Vanochtend werden
de steden Koeala Belait (in Broe
nei) en Limbang (in noord-Serawak)
op de rebellen heroverd. In de plaat
sen Siboeti en Niah hebben de op
standelingen zicji ingegraven. De
stad Toetong, 50 km ten zuiden van
kent. Wel heet de assistent-land-
bouw-attaché Rodney Carlson, maar
de Russische autoriteiten hebben geen
beschuldigingen tegen hem inge
bracht, zo werd gezegd.
I de hoofdstad Broenei, is van rebellen
gezuiverd.
Vanochtend werd Lawas, in het
noorden van Serawak. door Britse
troepen versterkt, omdat een aanval
van de opstandelingen ophanden
scheen te zijn. Achttien Australische
zendelingen zijn met hun gezinnen
geëvacueerd.
In de belangrUke oliestad Miri in
Serawak zijn meer dan honderd
I stamleden uit het binnenland aange-
j komen om de regeringstroepen te
helpen.
De regering van Malakka heeft de
nationale politiemacht in staat van
paraatheid gebracht. Ongeveer dui-
I zend man kunnen, indien nodig, op
korte termijn naar de Britse gebie
den op Borneo worden overgevlogen
om aldaar de orde te helpen hand
haven.
Gewaarschuwd
Tengkoe Rahman, de premier van
Malakka, heeft gisteren meegedeeld,
dat hy de Britse regering een maand
tevoren voor de komende opstand in
Broenei heeft gewaarschuwd. In de
stad Broenei zelf was het de laatste
weken reeds opgevallen, dat de groe
ne camouflage-uniformen, die in het
oerwoud worden gebruikt, snel uit de
winkels verdwenen. De tengkoe be
schuldigde openlijk „Indonesische
politieke organisaties" ervan het hui
dige conflict te hebben bevorderd of
veroorzaakt door de rebelen van wa
pens en geld te voorzien en hen in
een stad in midden-Borneo militair op
te leiden. De tengkoe verklaarde ver
der, dat het geduld van Malakka
thans is uitgeput. Het doel van de
Indonesische actie zou zijn de wel
vaart van Broenei af te tappen ten
gunste van Indonesië. Volgens de
premier zouden de PhilippUnen niets
ring ondanks de aanvankelijke plan
nen tenslotte niet was verminderd,
omdat meer departementen gelegen
heid gaven meer Jongeren een kans
te geven ministeriële ervaring op te
doen.
Inderdaad is de verjonging van de
ploeg van de 86-jarige Bondskanse
lier opvallend. Van de vijf nieuwe
ministers voor de CDU-CSU is er één
pas 38, drie zijn in de veertig en één
is 51 jaar oud. Zij volgen ministers
op van wie er één (Strauss) 47 is
en één 57, terwijl er drie in de zestig
zyn.
Behalve deze verjonging Is er
echter weinig verwezenlijkt van de
CDU-idealen om een gezonde rege
ring te vormen, die na Adenauers af
treden tot de verkiezingen van 1965
zou kunnen aan blijven. Evenmin is
veel terecht gekomen van het plan
door een grootscheepse kabinetsher
vorming het vertrouwen in de rege
ring bij dè bevolking, dat door de vele
dubieuze aspecten van de Spiegel-
affaire ernstig was gaan wankelen,
definitief te herstellen.
Slot pag. 2
Een uniek overzicht van het veelbewogen leven van de Moeder
des Vaderlands, geschreven en samengesteld door de bekende
auteur van vele boeken" over het Oranjehuis
DAVID WIJNBEEK.
Meer dan 200, deels nooit gepubliceerde opnamen.
Groot formaat (10x26 cm.) Uitstekend panier.
Geheel in twee kleuren. Afgehaald aan ons bureau
SLECHTS f 1.95.
Franco huis f2.20.
Binnenkort verkrygbaar aan het bureau van ons blad.
Reserveert thans reeds een exemplaar.
met de opstand te maken hebben. De
president had het de tengkoe per
soonlijk verzekerd.
Aan een maandag in Djakarta ter
ere van de vice-president van Joe-
go-Slavië gegeven diner heeft de In
donesische president Soekarno open
kaart gespeeld door te verklaren, dat
hij zeker is van een overwinning van
de rebellen in Broenei. De opstande
lingen zijn buna uitsluitend plaatse-
lUke Maleiers. wiens leiders zich
n iw met Indonesië verbonden voe
lt Als gevolg van deze ontwikkeling
mag worden verwacht, dat de betrek
kingen tussen Malakka en Indonesië j
ongetwüfeld slechter zullen worden. I
Uit het Leidsch Dagblad vani
12 Dec. 1862:
1 De Leidsche Gemeente-}
raad heeft besloten de bouw-}
vallige huizen aan weerszij-}
den van de groote kerkdeur}
op het Pieterskerkplein af te}
1 breken om een beter aanzien}
van het plein te krijgen.
