'PRINSES WILHELMINA OVERLEDEN
Nederland en de wereld betreuren een groot Vorstin
\Hartaandoening te zwaar voor
reeds sterk verzwakt gestel
Koningin Juliana verbleef in
Paleis van haar moeder, twee
Prinsessen keren terug.
BIJZETTING
NIET BINNEN
TE DELFT
EEN WEEK
Gewijzigd
programma
radio en tv
„Moeder des Vaderlands"
WEERBERICHT
Wet premie
kerkeidfotnv
aanvaard
lettws
^Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 28 NOVEMBER 1962
No. 30818
EIDSCH
DAGBLAD
jcteur: E. A. E. van Dishoeck
5ofdredact«ur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 8.25 per kwartaal, f. 2.80 per maand, f. 0.65 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Voor het eerst na meer dan een kwart eeuw rouwt Nederland om een Oranje:
in de afgelopen nacht tegen één uur is Prinses Wilhelmina in Paleis 't Loo op
82-jarige leeftijd in haar slaap overleden.
Een hart-aandoening, die zich enkele weken geleden openbaarde en reeds toen
lorgwekkend geacht werd, is te zwaar geweest voor haar de laatste jaren reeds
geleidelijk slechter geworden algemene toestand.
Uit het hele land, uit het Koninkrijk en uit de gehele wereld stroomden van de
vroege ochtend betuigingen van diepe deelneming naar het Koninklijk Gezin,
dat door dit verlies wel zeer diep moet zijn getroffen, dieper nog dan ons volk, dat
een moeder verliest die een halve eeuw als Koningin haar grote gaven van hart en
verstand in zijn dienst stelde en die nadien veertien jaren in stilte maar toch daad
werkelijk met dit volk heeft meegeleefd.
In verband met de zorgelijke toestand van de Prinses vertoefde
Koningin Juliana, voor zover haar verplichtingen dit toelieten,
reeds enige tijd in Paleis 't Loo. Ook hedennacht vertoefde de
Koningin in het Paleis van haar moeder. Prins Bernhard en de
Prinsessen Margriet en Marijke verbleven in Paleis Soestdijk. Zij
zijn hedenochtend naar het Loo gegaan.
Prinses Beatrix, die een reis door het Verre Oosten maakt en in
Hongkong vertoefde, zal deze reis afbreken en morgen naar
Nederland terugkeren. Prinses Irene brak hedenmiddag haar
verblijf in Engeland af en gaat eveneens naar Apeldoorn. Zij
bracht enkele dagen geleden nog een bezoek aan haar groot
moeder, waarna zij naar Engeland terugkeerde als gast van haar
tante. Prinses Alice, de Gravin van Athlone.
TWEE BULLETINS
Het bericht van het overlijden
werd hedenochtend tegen zeven uur
als volgt bekend gemaakt door het
particuliere secretariaat van de
Prinses
„Hedenochtend te 00.59 uur is Hare
Koninklijke Hoogheid Prinses Wil
helmina in vrede ontslapen". Enige
tijd later werd een bulletin gepubli
ceerd van de geneesheren, die de
Prinses de laatste tijd hebben be
handeld
„Hedennacht Is Hare Koninklijke
Hoogheid Prinses Wilhelmina in haar
slaap overleden. In de laatste weken
waren bij haar verschijnselen opge
treden van een hartaandoening,
welke, vooral gezien de hoge leeftijd
van Hare Koninklijke Hoogheid, als
ernstig moesten worden be
schouwd. Ondanks de lichte verbete
ring nam de ziekte gisteren een on
gunstige wending. De geleidelijke
achteruitgang van de reeds slechte
algemene toestand werd daardoor
versneld." Dit communiqué was ge
tekend door M. J. de Bruyn Kops
Akkerman, arts,
Durrer.
Alom verslagenheid
Alom in den lande gingen in de
vroege grauwe ochtend de vlaggen
heid bestaan condoleanceregisters te
tekenen in Paleis Huis ten Bosch.
Voor de leden van het Corps Diplo
matique zijn registers ter tekening
gelegd in het Paleis Lange Voorhout.
In aanwezigheid van het vrijwel
voltallige Kabinet en de gevolmach
tigde ministers van de Ned. Antillen
en Suriname heeft de voorzitter van
de Eerste Kamer, mr. J. Jonkman,
hedenochtend de „moeder des vader
lands" Prinses Wilhelmina herdacht.
Mr. Jonkman bracht in herinnering
hoe Koningin Wilhelmina bij haar
Troonbestijging in 18?8 zich als le
vensdoel stelde het voorbeeld van
Koningin Emma te volgen en te re
geren zoals dit een Vorstin uit het
Huis van Oranje betaamt.
In september 1948 zeide ook Ko
ningin Juliana te willen zijn „een
rots te midden van de woelige baren".
Het Nederlandse voik, aldus mr.
Jonkman betreurt Prinses Wilhel
mina en herdenkt haar. groot als
Oranjevorstin, groot als Koningin bij
de gratie Gods, groot in haar rege
ren volgens de Grondwet en groot als
persoonlijkheid. Zij wist zich aan te
passen in persoon cn plaats, in oor
log en vrede. Zij was symbool en
schatkamer van onze nationale
kracht. De eenheid van ons volk werd
tijdens haar bewind versterkt en
hechter.
Prof De Quay sloot zich namens de
regering bij deze woorden van her
denking en deelneming aan.
Twee trekken in dit rijke leven
springen in het oog, aldus prof. De
Quay: vastberadenheid, geworteld in
diep Godsvertrouwen en intens mee
leven met het volk in al zijn gele
dingen, vooral in de oorlog. Het volk
heeft deze vastberadenheid en mede
leven met het hart gepeild.
In de jaren van de oorlog werd zij
verteerd door hetzelfde leed dat haar
volk trof. Het was zeker geen won
der dat, toen de spanning in 1945
week, haar krachten bijna waren uit
geput en jongere schouders haar taak
op zich moesten nemen.
KONINGIN WILHELMINA
tijdens een van de bezielende
radiotoespraken tot het bezette
Nederland. Het was in deze
jaren en in hoge mate ook door
die toespraken, dat zij het hart
van ons volk veroverde, hoe
groot ook voordien reeds de
liefde voor Vorstenhuis en Ko
ningin was geweest.
Vrachtvliegtuig
van VS in Laos
neergeschoten
Vermoedelijk uitte begrafenis
In vefband met het overlijden van
Aangenomen wordt, dat de bijzetting van het stoffelijk over- Prinses Wilhelmina komen van-
schot van Prinses Wilhelmina in de Koninklijke qrafkelder in de daae al,f aa»eek°n"je<le televisiepro-
xt l' i n ir ii i>> I gramma s, dus ook de reportage van
INieuwe Kerk te Deirt niet eerder dan over een week zal plaats i de voetbalwedstrijd Vasals—Feije-
hebben. Morgen is daarover bericht te verwachten. Verwacht noord- te vervallen. Ze worden ver
kan worden, dat het een witte begrafenis zal worden. ZoaLs ^^^"d^om^n.oo'Ïï^be^iïlt
bekend, heeft Prinses Wilhelmina reeds in haar boek ..Eenzaam me* e*tra uitzending van het
maar niet alleen" meegedeeld, dat zij - ..venals Prins Hendrik j om 17 05 uur Revo,Rd
in 1934 in het wit begraven wilde worden.
een aangepast programma voor
j de kinderen. Na afloop hiervan wordt
j een overzicht gegeven van het ge-
De Prinses schreef hiervan in haar dat de dood de ingang tot het leven wijzigde avondprogramma,
boek: „Mijn man en ik hadden reeds
lang voor zijn heengaan herhaalde
lijk samen gesproken over de beteke
nis van het sterven en over het
Wij
hadden beiden de geloofszekerheid.
halfstok, de radioprogramma's wer
den afgebroken, de verslagenheid in
het gehele land was groot.
Na de jongste berichten over de ge
zondheidstoestand van de Prinses
was men, ondanks de min of'meer
geruststellende bewoordingen, wel
enigszins op dit bericht voorbereid,
doch het bericht, dat het gevreesde
gebeurd was, kwam toch hard aan.
Ongetwijfeld is dit ook het geval
geweest voor Prinses Beatrix, die
zeer aan haar grootmoeder was ge
hecht. Zij maakte een tochtje in de
omgeving van Hongkong, toen zij. tij
dens een lunch, van het overlijden
op de hoogte werd gesteld. Op 24 no
vember arriveerde zij in Hongkong,
om van daar op 30 november door te
reizen naar Japan. Dit bezoek is
thans afgelast. Morgen keert zij per
vliegtuig naar ons land terug, ten
einde de begrafenis te kunnen bij
wonen.
Hedenochtend zün de beide Ka
mers der Staten Generaal bijeen ge
komen voor herdenkingstoespraken.
Morgen en vrijdag zal er gelegen-
Een Amerikaans vliegtui,; Is gistr- daaropv0leende eeuwige leven
ren boven de Vlakte der Kruiken Uo^on koiHan <T0i™fc,0w>
n door luchtafweergeschut van de com-
prof. dr. o. munjstjsche Pathet Lao neergescho
ten. Het met rijst geladen vliegtuig,
een vrachttoestel, werd tijdens de
landing beschoten en getroffen. Van
de drie inzittenden een bemanning
van twee man en een begeleider van
de rijstlading kwamen de beide
eerstgenoemden om het leven. De be
geleider werd gewond. De rijst was
bestemd voor de militairen van dc
eenheden der neutralisten in de
Vlakte der Kruiken. Het toestel be
Pierre Bayleprijs
voor kritieken
Het bestuur van de Rotter-
lame uei n.umci ««ca lOT,aK1 damsche Kunststichting heeft
hoorde aan "de* Amerikaanse nrgani- j besloten de Pierre Bayle prijs
satie voor hulpverlening aan Laos. een kritiekprijs. in 1963 toe te
Uit Vientiane is onverwijld een
vliegtuig vertrokken om de gewonde kennen aan hem or^ haar die op
begeleider op te halen. het gebeied van
literatuur
en elkaar daarom beloofd, dat De VARA en de NCRV, die van-
onze begrafenis geheel in het wit zou daag de radioprogramma's verzorgen,
geschieden hadden vanochtend hun uitzendin-
Prinses Wilhelmina heeft zich ge- gen gestaakt,
durende de periode van hofrouw, die Op de hele uren werden nieuws-
na het overlijden van Prins Hendrik berichten uitgezonden.
werd afgekondigd, in het wit in het
openbaar vertoond,
stelselmatig en op literair ni
veau gedurende verscheidene
jaren zijn of haar bemiddelende
kritische taak opbouwend heeft
verricht. De jury is samenge-
steld uit A Kossmann. C. I va«* zaken aanpassen
Ouboter en mr. E. Straat. Als 1930 UUr: Herdenkingstoespraak
secretaris zal drs. W. Hofman
fungeren.
De leiding van beide omroepver
enigingen beraadde zich toen over de
verdere progammering voor vandaag.
Vermoedelijk zal tot een nationaal
programma worden besloten.
Radio-Veronica heeft vanmorgen
niet uitgezonden. De directie in Hil
versum verklaarde, dat de zender zal
blijven zwijgen totdat een algemeen
beleid inzoke de uitzendingen van
radio en televisie bekend zal zijn.
Radio Veronica zal zich dan bjj deze
Hetgeen na de beide bulletins,
welke de vorige week werden
uitgegeven over de gezond
heidstoestand van H.K.H. Prinses
Wilhelmina, wel enigszins moest
worden gevreesd, is thans geschied:
in de afgelopen nacht is zij zacht en
kalm in haar geliefd Paleis Het Loo
overleden.
Hoewel het bericht van haar heen
gaan dus niet onverwachts komt en
men er eigenlijk reeds geruime tijd
op was voorbereid, treft het ons niet
temin als een schok, omdat het ons
bewust maakt van de grote plaats,
welke zij in het leven van ons gehele
volk heeft ingenomen.
Prinses Wilhelmina was voor velen
het levende symbool van het koning
schap. De oudere generatie herinnert
zich Prinses Wilhelmina als het
charmante prinsesje, dat opgroeide
tot een bloeiende jonge vrouw: de
generatie van middelbare leeftijd
haalt zich haar voor de geest als de
bezorgde moeder van haar volk ge
durende de eerste wereldoorlog, en
die van haar hartelijk medeleven
blijk gaf door haar persoonlijk be-
dr.
LATER MEER WIND
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond half tot zwaar bewolkt
en overwegend droog weer. Vanavond
en vannacht plaatselijk mist. Zwakke
tot matige wind uit westelijke rich
tingen. in het waddengebied later
toenemend tot vrij krachtig.
Weinig verandering in temperatuur.1
(Opgemaakt te 11.15 uur).
29 NOVEMBER
Zon op: 8.22 uur; onder 16.34 uur.
Maan op: 10.13 u.; onder: 18.33 u.
Hoogwater te Katwijk te 4.24 en
16.34 uur, laagwater te 0.12 en 12.27
uur.
Dit blad bestaat alt 26 pagina's
19.30 uur:
door de minister-president prof
J de Quay.
19.40 uur: Het Hollands Strijk
kwartet.
20.00 uur: NTS-journaal binnen
lands nieuws.
20.10 uur: Hollands Strijkkwartet.
20.20 uur: „Moed. beleid en trouw",
een filmdocumentaire over het leven
van Koningin Wilhelmina.
21.05 uur: Gedichtenprogramma.
21.35 uur: Tibor de Machula, cello.
21.05 uur: Persoonlijke herinnerin
gen (gesprekken met een aantal men
sen uit de directe omgeving van
Prinses Wilhelmina).
22.15 uur NTS-journaal plus weer-
overzicht.
22.30 uur: Slotwoord.
Voorts is ook reeds besloten, dat de
uitzending van Cyrano de Bergerac
morgenavond zal vervallen. De richt
lijn is, dat alle amusementsprogram
ma's geen doorgang zullen vinden.
Ook wat betreft de radioprogram
ma's: alle amusementsprogramma's
zullen vervallen.
Het moment aan het einde van
de radio- en televisiemarathon,
waarop geluk en vermoeidheid
de onverwoestbare Mies Bouw
man heel even te veel werden.
..Huil gerust maar even", zei
dr. A. Klapwijk, wiens gezicht
werigens boekdelen spreekt.
Maar weinig later had Mies
zichzelf alweer in bedwang en
nam ze lachend de ovaties van
het enthousiaste publiek in ont
vangst.
De Eerste Kamer heeft gisteren
met 52 stemmen voor en 7 tegen de
wet premie kerkenbouw aanvaard.
De tegenstemmen kwamen van de
zijde der VVD-fractie <5> en van de
senatoren Tjalma (ARP) en me
vrouw Van Ommeren-Averink
(CPN).
Mr De Wilde (VVD) had nog ver
telaard. aal de meeste leden der VVD-
fractie zouden tegenstemmen, omdat
minister Van Aartsen niet ontvan
kelijk wat gebleken voor de liberale
suggestie om de kerkenbouw te ver
gemakkelijken door belastingfacili-
teiten te creëren voor giften. Het viel
op. dat de VVD-afgevaardigde De
Vos van Steenwyk en de heer Baart
voor het wetsontwerp stemden.
Ook óe wijziging van de pachtwet,
in verband met het vervallen van de
wet op de vervreemding van land
bouwgronden, is door de Eerste Ka
mer aanvaard, en wel met 42 stem
men vooi en 18 tegen (PvdA).
Een aantal naturalisatieontwerpen
en een wijziging van de personele
belasting (in verband met de recen
te huurverhoging) gingen zonder
hoofdelijke stemming onder de ha
mer door
zoek by nationale rampen, zoals de
watersnood in 1916 en de stormvloed
in Zeeland van 1953. Het tegenwoor
dige geslacht kent haar hoofdzake
lijk als de „Koningin in balling
schap", die in de bange jaren 1940
1945 zich door de radio tot haar volk
richtte om het moed en vertrouwen
in te spreken.
Na gedurende een halve eeuw de
zware last van het koningschap
te hebben gedragen, achtte zij
in 1948 het tijdstip gekomen om de
kroon over te dragen aan haar doch
ter Prjnses Juliana.
Overeenkomstig haar uitdrukkelijk
verlangen heeft zij zich daarna te
ruggetrokken uit het openbare leven.
Nog een enkele maal heeft zij zich
in de vorm van een kerstboodschap
tot haar volk gewend; nog eenmaal
trad zij in de openbaarheid door de
verschijning van haar levensverhaal
..Eenzaam, maar niet alleen", maar
verder drongen vanuit Paleis het Loo
weinig geluiden tot de buitenwereld
door.
Het is er nu geheel stil geworden:
wij zullen haar stem nooit meer ho
ren. Maar wat blijft is de diepe dank
baarheid voor het zeer vele wat
Prinses Wilhelmina in haar lang en
welbesteed leven voor ons land en
volk heeft gedaan.
In de lange rU van Oranjes, die
Nederland onschatbare diensten
hebben bewezen, neemt de thans ont
slapen vorstin een ereplaats in.
Met recht droeg zU de erenaam
„Moeder des VEiderlands".
In deze titel ligt de hoogste eer
besloten, welke een volk zijn Konin
gin kan bewijzen.
Prinses Wilhelmina heeft, naar
haar eigen getuigenis, „den goeden
strijd gestreden".
Zij moge thans in vrede rusten.
Advertentie
Hang-leg-keukenkasten
„DE HOUTHAL",
Hogewoerd 99 - Tel. 22536
Economische bloei
in Zuid-Afrika
Het Zuidafrikaanse bankdisconto
is met ingang van dinsdag op vandaag
van vier proeent verlaagd tot drie en
een half. Het is de derde reductie in
twaalf maanden. De directeur van
de Bank van Zuid-Afrika, Gerard
Risk, zei dat de weg gebaand scheen
voor voortzetting van de economi
sche opbloei van het openblik en
voor versnelling van de economische
expansie.
Uit het Leidsch Dagblad van 1
28 Nov. 1862:
Aan B. en W. is vergun
ning gevraagd door J. H.
Adriaans, kastelein in de So-
cieteit Minerva, tot het doen
plaatsen van een gastoestel, j
in het pand in de Vrouwen-
steeg, wijk IV: no. 201.
Dingsdagmiddag werd in 1
de gemeente Zevenbergen N.- 1
Brabant, een arend gescho-
ten, welke een vlucht had van
7 d 8 voet.
