Oud Leidenaar jongste
YVY - directeur
in Nederland
Invasie van
dansen
Bird: de Bach van de Bop
KRIS-KRAS
TE PAS EN
TE ONPAS
p., e.p. en singl
9lh zocht zo" 11 haun9,zegt 22-jarige Caret Swaan
Hobby's
komen nu
J
van pas 5
Middeleeuwse straf:
twintig zweepslagen
Definities
IAZZ op
'el
SCHOLIER NAAR
JEUGDFORUM IN
NEW YORK
rap
Zaterdag 24 november 1962
„Ik zocht zo'n baan", zegt de 22-jarige Carel Swaan met nadruk. En hij glim
lacht tevreden, want hij heeft gekregen wat hij zocht. Met ingang van I januari
kan hij zich directeur van de Zaanse Vereniging voor Vreemdelingen Verkeer
noemen.
In de ruime rood-wit-blauwe zolderkamer („wel een beetje
veel blauw", zegt hij zelf) die hij met zijn jongere broer deelt,
vertelt de jonge Haarlemmer, hoe hij het vindt straks de jongste
VW-directeur in Nederland te zijn. „Fantastisch! Het is een
bijzonder gelukkige samenloop van omstandigheden, dat ik nu
van mijn verschillende hobby's en interesses mijn werk aan
maken."
Een jazzgebeurtenis van beteke
nis is voor het Nederland de
komst van de bekende moderne
tenorsaxofonist John Coltrane.
Volgende week zaterdag geeft
zijn kwartet twee concerten, en
wel 's avonds in de Kurzaal te
Scheveningen en "s nachts in
het Concertgebouw te Amster
dam. De drie begeleiders van
Coltrane zijn pianist McCoy
Tyner, drummer Elvin Jones en
bassis Jimmy Garrison.
De Everley Brothers treden van
avond n i e t op in Den Haag en
Amsterdam. Hun Europese tour
nee. die in Nederland van start
zou gaan, is afgelast in verband
met de ziekte van een van de
twee broers. Don Everley.
Negen schooljongens in Stock
holm van ongeveer aeventien
Jaar hebben in een voetbalpool
samen een bedrag van ongeveer
twaalfduizend gulden gewonnen.
Zij willen er in de eerste plaats
autorijlessen van bekostigen.
Toen hun werd gevraagd wat zy
dachten te doen met het geld
dat zou overblijven, antwoordde
een van de jongens: „Als er wat
overblijft
In Manilla, de PhllippiJnse
hoofdstad, mogen voortaan jon
gelui beneden de achttien jaar
niet meer na negen uur 's avonds
zonder geleide op straat komen.
Dit besluit is genomen ter be
strijding van Jeugdcriminaliteit.
Al in september heeft hij
ontslag genomen bij het Am
sterdamse accountantsbureau
waar hij zowel voor als na
zijn diensttijd ongeveer een half
jaar heeft gewerkt om zich
serieus voor te bereiden op zijn
nieuwe werkkring. Hij is be
gonnen met het bestuderen van
de bezienswaardigheden in de
Zaanstreek. ..En dat zijn er
nogal wat. Momenteel ben ik
een beetje met de molens aan
het knoeienzegt hij losjes.
..Aan de molen heeft de
Zaanstreek namelijk zijn op
komst te danken". En na enig
gegoochel met jaartallen: ..Zes
honderd molens waren er om
streeks 1680. maar daar zijn er
slechts enkele tientallen van
overgebleven".
Hij reist ook al geregeld op en
neer naar Zaandam. „Onlangs ben
ik er een hele week geweest om al
lerlei vergaderingen by te wonen.
Op die manier raak je op de hoog
te". De kennismaking met de
Zaanstreek is hem trouwens uitste
kend bevallen. „Het is een onvoor
stelbaar dynamisch gebied. Als je
er niet bent geweest, heb je er
geen idee van". Over de inwoners
heeft hij ook al een zeer vleiend
oordeel: „Een apart slag men
sen. Keiharde werkers. Zakelijk,
maar ook vriendelijk. Ze zyn erg
eerlijk tegen elkaar en nemen je
snel in hun kring op.
Aspiraties
In militaire dienst reeds, waar
hij sergeant-administrateur van
een compagnie was. kwam hij tot
de conclusie, dat hij zich niet tot
de accountancy geroepen voelde. De
cijfertjes spraken te weinig tot zijn
verbeelding. „Misschien komt het
doordat mijn vader in de reclame
zit. maar ik kreeg aspiraties in de
richting van de publiciteit en de
propaganda".
Hij begon links en rechts te sol
liciteren en ging daarmee ijverig
door. toen hij weer op zijn oude
plaats in het accountantskantoor
zat. En plotseling was daar die ad
vertentie: medewerker gevraagd
voor de WV Zaanstreek. „Tot der
tig jaar" stond er bij. Carel, toen
Drie hoofden. Links dat van
Brigitte Bardot, rechts dat van
Count Basie en daarboven dat
van Carel Swaan. die de beide
andere tekende.
pas 21, solliciteerde. Hij was één
van de circa zestig gegadigden.
Niet te jong
„Of ze me niet een beetje Jong
vonden? Nee. daar hebben ze het
helemaal niet over gehad", aldus
Carel, die bij zyn solllcitatiebezoek
merkte dat zijn hobby's nu wel bij
zonder van pas kwamen. Zijn ken
nis van moderne talen, z'n belang
stelling voor alles was met publici
teit en propaganda heeft te maken,
zyn vaardigheid met de teken
schrift (z|jn grootste hobby) zyn
organisatietalent (overgehouden uit
de dienst) het waren even zo
vele pluspunten. Overigens heeft
Card niet alleen degelijke hob
by's. „Ik hou van veel lezen, van
jazz en" hy schiet in de lach
»'k ga vaak naar de bioscoop".
Carels officiële titel wordt ad
junct-directeur, maar hij krygt de
bevoegdheden van directeur. „Er
zijn namelyk plannen voor het
aanstellen van een soort supervisor,
die de werkzaamheden van de VVV
en de gemeentelijke Stichting
Voorlichting Zaanstreek zal moeten
coördineren. Het gebeurt bijvoor
beeld herhaaldelijk, dat er buiten
landers komen die wat van de be
drijven willen zien plus enkele be
zienswaardigheden; tot nu toe loopt
het organiseren van dergelijke ge
combineerde excursies nog steeds
over twee instanties".
Het beroep van dansleraar
wordt steeds moeilijker. Er
komen namelijk steeds meer
dansen bij. Sinds de rock 'n
roll uit de gratie raaktehebben
we de twist, de wiggle, de ma-
dison. de locomotion en de
bossa-nova gekregen.
Wat de bewegingen (van passen
kun je niet meer spreken) van de
twist zijn, is intussen genoegzaam
bekend. De wiggle is een vinding
van Mr. Showbusiness, de ex-Plat
ter Jack Hammer. De locomotion
werd in Amerika geïntrodu
ceerd door de 18-jarige Little Eva
en in ons land door de 16-jarige
Wanda. De madison is vooral in
Frankrijk populair gemaakt door
Johnny Halliday, die zich al eerder
dank zy rock en twist ruim in zyn
onderhoud heeft kunnen voorzien.
Volgens de Amsterdamse dansleraar
Daniels hebben al deze dansen
maar één doel: „En dat is volkomen
ontspanning, een overgave aan het
ritme".
De bossa-nova is echter iets an
ders dan een verkapte twist. Deze
dans stamt uit Brazilië. In Ameri
ka werd eerst de jazzsamba ge
ïntroduceerd. waaruit de bossa-no
va is afgeleid.
Tegen de tijd dat de dansleraren
al deze dansen onder de knie heb
ben en kunnen onderrichten, zou
den zij de passen van de tango en
de Engelse wals weieens vergeten
kunnen zijn.
..Of ze
me niet
een beetje
te jong
vinden?
Nee.
daar
hebben ze
het niet
over
gehad"
Reclame
Automatisch komt het gesprek
steeds weer op de Zaanstreek.
„Het gebied heeft zó'n" een
bekend gebaar met de duim
„historie. Erg interessant. Ik
kan het u wel aanraden."
Carels moeder schiet in de
lach: „Kijk, hij maakt nou al
reclamel"
Carel knikt: „Ik ben nu al
een Zaanse chauvinist", en hij
schildert voor de zoveelste keer
de Zaankanters als „vooruit
strevende, harde werkers" af.
„Het is nu al een van de be
langrijkste industriegebieden van
Nederland met 110.000 inwoners
vertelt hij verder. „Maar in 1980
zullen er dank zij de Coentunnel
250.000 mensen wonen. Een van
mijn grote taken wordt al de men
sen die zich daar zullen vestigen,
wegwys te maken, door middel van
trips door de Zaanstreek en zo".
Een omvangrijke taak. dunkt ons,
maar goed. Carel heeft er dan ook
17 jaar de tijd voor.
Oud-Leidenaar
De Swaans zijn geboren Leide-
naars. Acht jaar geleden zijn ze
naar Haarlem verhuisd, moesten ze
verhuizen in verband met vader
Swaans werkzaamheden. „Maar ik
verlang nog steeds naar Leiden
terug, bekent mevrouw Swaan. Haar
zoon schudt zijn hoofd: „Ik heb
daar niets meer te zoeken". Ver
volgt mevrouw Swaan: „Dit jaar
hebben we voor het eerst het 3-
oktoberfeest overgeslagen, het kon
niet anders. Maar we hebben wel
hutspot gegeten!"
In hef vooruitstrevende Amerika bestaan middeleeuwse straffen.
In de staat Delaware is een jongen van twintig jaar veroor
deeld tot drie jaar gevangenisstraf en twintig zweepslagen.
De jongen zal in het openbaar
worden gegeseld. De slagen
worden op zijn blote rug
met een zweep met negen
knopen toegediend.
De jonge Amerikaan werd vo
rig jaar december voor
waardelijk veroordeeld tot
drie jaar en twintig zweep
slagen wegens diefstal van
een auto. Toen hij kortgele
den weer schuldig werd be
vonden aan diefstal, besloot
de rechter de voorwaarde
lijke straf ten uitvoer te leg
gen.
De wet die voorziet in het toe
dienen van zweepslagen,
dateert van 1717! Delaware
is de enige Amerikaanse
staat die deze straf nog
kent. De laatste geseling
had plaats in 1952. De pu
blieke belangstelling voor
dit middeleeuwse schouw
spel was toen bijzonder
groot
In het schoolblad van
het Enschedees Lyceum
lezen we de volgende defi
nities.
Socialisme: Je hebt
twee koeien en je geeft er
een aan je buurman.
Communisme: Je hebt
twee koeien. De regering
neemt ze allebei en geeft
jou de melk.
Fascisme: Je hebt twee
koeien. De regering neemt
ze allebei en verkoopt jou
de melk.
New Dealism (Roose-
velts plan tot nationaal
herstel): Je hebt twee
koeien. De regering neemt
ze allebei, schiet er een
dood, melkt de ander en
gooit de melk weg.
Kapitalisme: Je hebt
twee koeien. Je verkoopt
er een en koopt een stier.
Charlie Parker, Miles Davis
e.a.
„Charlie Parker All Star Sex
tet" (Roost LP 2210 - l.p.).
Air conditioning - Don't blame
me - Bird feathers - Embra-
ceabie you - Dewey Square -
Scrapple from the apple - Qua
simodo - Crazeology - My old
flame - Klactoveedsedtene -
Out of nowhere - Bongo bop.
In kort bestek is het haast niet
doenlijk de grote betekenis van
Charlie Parker als musicus en
„hervormer" tot zijn recht te laten
komen. Natuurlijk, we zouden een
hele pagina aan hem kunnen wij
den, maar alles wat over Parker te
schrijven valt, is al geschreven, in
boeken en tijdschriften en op de
hoezen van de vele platen die van
hem zijn uitgebracht en waarvan
zich altijd wei enkele in de collec
tie van elke serieuze jazzdiscofiel
moeten bevinden. Daarom mogen
we, dunkt ons, er wel op vertrou
wen, dat Bird voor de jazzfans een
begrip is, even goed als Bach dat
is voor de liefhebbers van klassieke
muziek.
Klaas-Jan Vos (17) uit Amstel
veen. leerling van de vierde klas
HBS-B-afdeiing van het Christelijk
Lyceum Buitenveldert. is deze week
naar New York vertrokken om twee
weken lang deel te nemen aan het
jeugdforum van het dagblad „New-
york Mirror".
Hy is een van de dertien uitver
korenen. die als speciale niet-Ame-
rikaanse gasten voor het forum zyn
uitgenodigd. Alle overige deelnemers.
Jongens en meisjes van omstreeks
16 jaar, zyn afkomstig van een tach
tigtal Amerikaanse middelbare scho
len.
KlaasJan heeft zyn verkiezing
feiteiyk te danken aan de actieve
rol. die zyn vader in de Jeugdbewe
ging speelt. Deze is voorzitter van
de Benelux afdeling der Y's Men's
Club. de service-club van de
YMCA, die in Nederland bestaat
uit AMVJ en CJV. Vla de Neder
landse ambassadeur en het minis
terie van O. K. en W. bereikte de
uitnodiging kandidaten te stellen
voor het jeugdforum de Neder
landse Jeugd Gemeenschap en op
een vergadering van de NJG met
andere jeugdleiders gaf de heer
Vos desgevraagd zyn zoon op als
kandidaat.
Klaas—Jan heeft van de direc
teur van zyn school permissie ge
kregen veertien dagen de lessen
niet te volgen. „Wat hy in Ameri
ka in deze twee weken kan leren,
kunnen wy hem in zo'n korte tyd
hier niet bybrengen", vond de di
recteur.
Op het Jeugdforum worden aller
lei uiteenlopende wereldproblemen
aan de orde gesteld. De leiding van
het forum berust in handen van
scholieren, die als voorzitters fun
geren.
Reeds tydens zyn leven was Par
ker een legende. Nu, nog geen ne
gen jaar na zyn dood, is hy even
onaantastbaar als Bach. Er valt in
de jazz eigeniyk nog maar één fi
guur aan te wijzen die even bewie
rookt is als Bird: Louis Armstrong.
Maar ligt Armstrongs betekenis
vooral in het verleden, de invloed
van Charlie Parker doet zich nog
steeds gelden. Tientallen vooraan
staande Jazzmuzici (en niet alleen
de saxofonisten) profiteren nog
nog steeds van zyn baanbrekend
werk. Want hy was het, die, toen
men meende dat de jazz op een
dood spoor was geraakt, de wissel
omgooide en de verstarring van de
late swing definitief doorbrak.
Terwyi men in Amerika in ar
ren moede de oudjes (die het ove
rigens niet zo heel best deden) uit
New Orleans en Chicago weer liet
opdraven om het publiek toch maar
eens wat anders te brengen, legde
Parker de grondslag voor een nieu
we. krachtige, mannelyke muziek:
de bop. Niet uitgedacht in een stu
deervertrek, maar „gevonden" ty
dens een avond experimenteren in
een nachtcabaret, toen hy het eens
probeerde met grotere intervallen,
dienovereenkomstig moduleerde en
aldus nieuwe mogeiykheden voor
de Jazz ontdekte.
Had Parker op het jazzpodium
ongekend groot succes, in zyn pri-
vé-leven had hy te kampen met
moeiiykheden waartegen hy eigen
iyk niet was opgewassen. Hy nam
zyn toevlucht tot verdovende mid
delen. In 1946 stortte hy in en
moest hy een half jaar kuren in
een rusthuis. De opnamen die op
de plaat „Charlie Parker All Star
Sextet" byeen zyn gebracht, date
ren uit 1947, toen hy pas was her
steld. zy behoren tot het beste dat
Parker heeft gemaakt.
Wie nog nooit van Parkers sextet
heeft gehoord, kunnen we gerust
stellen: we hebben hier te doen met
het befaamde kwintet, dat enkele
Jaren triomfen vierde in het New-
yorkse „The Three Deuces". De
vaste leden van deze combo waren
behalve Bird zelf trompettist
Miles Davis drummer Max Roach,
pianist Duke Jordan en bassist
Tommy Potter. De talentvolle trom
bonist Jay Jay Johnson speelde
slechts incidenteel mee; hy is de
zesde man, die we horen in „Air
conditioning", „Bird feathers",
„Quasimodo", Crazeology" en
..Bongo bop".
Toch zijn deze vjjf bop-num-
mers, hoe vurig en gedurfd ook,
niet de indrukwekkendste die op
deze langspeler staan. Hoewel Par
ker zelfs by de allerhoogste tempi
virtuoos en geïnspireerd kon impro
viseren, zyn het merkwaardig ge
noeg toch vooral de langzamere
nummers, met name de ballades,
die het sterkst het stempel van
zyn meesterschap dragen. Werke
lijk onvergankelijke meesterwerken
in al hun beknoptheid zyn dan
ook „Don't blame me", „Embracea-
ble you", „Scrapple from the
apple", „My old flame" en „Out of
nowhere".
Verder willen wy nog wijzen op
de geraffineerde improvisatie van
Miles Davis in „Embraceable you'
ook in de andere nummers
geeft hy de meester trouwens
prachtig party en de gevoelige
plano-solo van Duke Jordan In
„Scrapple".
Charlie Parker, Dizzy Gil
lespie, Miles Davis, Thelonious
Monk e.a.
„The Essential Charlie Parker"
(Verve MMV 609).
Kim - Bloomdido - Confirma
tion -Au Privave - Now's the
time - She rote - The song
is you - Chi chi - Swedish
schnapps - K.C. Blues.
Minder groots, maar ook min
der kostbaar is deze „bloemlezing"
uit het omvangryke werk van Par
ker. Toch staan ook op deze 25
cm l.p. enkele meesterwerkjes die
elke jazzliefhebber moet kennen.
„Bloomdido" by voorbeeld, dat bril
jante nummer waarin Bird als te
genspeler zyn vroegere Min ton-
partner Dizzy Gillespie heeft en
als begeleiders pianist Thelonk*w
Monk, bassist Curty RumtU an
drummer Buddy Rich, In IMS op-
genoemen onder supervisie ran
Norman Granz. En minsterie van
dezelfde kwaliteit is JS'ow'i the
time", een van de fraaiste snelle
blues die Parker, hier geassisteerd
door pianist Al Haig, bassist Percy
Heath en drummer Max Ro&oh,
ooit heeft gemaakt.
In „K. O. Blues" brengt Btrd
met Ml les Davis, Max Roach, pia
nist Walter Bishop en bassist
Teddy Kotick een hommage aan
een bopper van het eerste uur,
drummer Kenny Clarke, die we
overigens zelf aan het werk horen
In „Swedish schnapps".
Er komen op deze plaat vyf ver»
schillende bezettingen voor met
steeds Parker als middelpunt. Drie
ervan hebben wy genoemd; de twee
andere zyn: Parker met pianist
Hank Jones, Max Roach en Teddy
Kotick („Kim"), en Parker met
Kenny Clarke, trompettist Red
Rodney, pianist John Lewis en
bassist Ray Brown („Swedish
schnapps").
