Jongeren uit Zwitserland en
Nederland hervonden elkaar
T.V.-UITVINDING
IS VERBODEN
UIT-
fm
vKamol
D
kunst
kalei öoscoQp
Georges Selierrer solist
in Haydns vioolconcert
H
(die kapitalen kan besparen)
NODIGING
„WEDERHOREN" MET JEUGDORKEST ZURICH
„Zo kan schade tot miljard oplopen" j
Opgericht 1 maart 1860
Woensdag 17 oktober 1962
Derde blad no. 30783
ET Jeugdorkest uit Zürich, dat onder lei
ding van de amateur-dirigent Georges
Scherrer in 1959 in onze stad met enorm succes
optrad heeft het verblijf in ons land wederom
besloten met een vreugdevol concert in de
Stadsgehoorzaal, bijgewoond door de talrijken,
die op een of andere wijze bij dit verblijf be
trokken waren, alsmede door vele anderen, die
Voor de dirigent is het een
moeilijke taak, steeds met
ten regelmatig doorstromend'
orkest te moeten werken. Dit
houdt In, dat van de ongeveer
50leden, die er in 1959 deel van
uitmaakten, ditmaal nog slechts
10 aan het concert medewerk-
de kennismaking met het ensemble wilden
hernieuwen. Het was een prettig wederzien
en wat het voornaamste is. ook een
prettig wederhoren, waarvoor, naast dank aan
het „Jugendorchester Zürich" ook dank toekomt
aan de „Leidse Jeugd Actie" en K. en O. op
wier initiatief dit nieuwe bezoek naar wij
menen georganiseerd was.
Een leider van zulk een jeugd
orkest moet dus eigenlijk telkens
weer opnieuw met de studie
beginnen en dat wil héél wat
leggen!
Ook ditmaal is overtuigend
aangetoond, dat Scherrer met
rijn jongens en meisjes hard
heeft gewerkt, veelszins met
voortreffelijke resultaten, al wil
len wij ons niet verhelen, dat de
eerste maal, dat wij hen hoorden
deindruk dieper is geweest.
Toch komt allen hulde toe
voor het ook nu bereikte, onder
leiding van iemand, die zich
een serieus pedagoog betoont,
niet voor een kleintje vervaard
is en zich slechts tevreden stelt
met een uiterst zorgvuldige af
werking van de te spelen num
mers.
Zware opgave
IE nummers waren: allereerst de
Ouverture ..Ihpigenie ln Aulis"
van Gluck, waarin direct de
klare unisono-lnzet der strijkers sterk
trof. De homogene orkestklank en de
strakke tempi waarborgden nodige
spanning, hoewel in de langzame de
len de vereiste Innerlijke bewogen
heid nog onvoldoende tot uitdrukking
kwam. Doch in dit opzicht mag men
van de Jongeren wellicht nog niet te
veel vragen. Een grote opgave lag
hierop voor de boeg voor de concert
meester, de violist Jörg Scherrer.
zoon van de dirigent. De vorige maal
werden wij solistisch geconfronteerd
met de toen 14-jarige. Hélène Basler
in Haydn's pianoconcert in D. gr. t.,
een waarlijk groot talent, dat verba
zing opriep door haar ongemeen
technisch kunnen en natuurlijke ar
tisticiteit.
Vandaar dat onze verwachtingen
ook deze avond hoog gespannen wa
ren.
Jörg Scherrer heeft daaraan niet
tenvolle beantwoord, al gaf hij een
respectabele vertolking van Haydn's
veeleisend vioolconcert in C dur.
Vooral het eerste deel droeg hij bij
zonder onevenwichtig voor met een
nog lang niet vlekkeloze techniek,
waarin de onzuiverheid hem menig
maal danig parten speelde.
Langzamerhand kwam hij echter
meer op dreef, ontwikkelde in het
Adagio meermalen een fraaie toon en
kwam in het laatste deel al aardig
boven het loutere notenspel uit. Toch
hebben wjj van amateurs wel eens
betere prestaties gehord. Jörg Scher
rer is zeker een begaafd violist, doch
hij hoede zich voor opgaven, welke
ten dele nog boven zijn macht liggen.
Daarbij zal zijn muzikale gevoe
ligheid stellig nog meer moeten rij
pen.
De samenhang met het orkest was
aanvankelijk onzeker. doch ook
daarin kwam allengs gelukkig verbe
tering. zodat tenslotte toch wel een
bevredigende impressie werd gegeven.
Jórg Scherrer incasseerde een har
telijk applaus.
Introducties
DE kennismaking met de speciaal
aan dirigent Scherrer opgedra
gen „Kleine Symfonie in C-dur"
van de Zwitserse componist René
Matthes heeft niet teleurgesteld.
Matthes schrijft in een aangename
frisse en melodieuze trant, weet pre
cies wat het amateurorkest toekomt
en speciaal de blazersgroep, welke
zich van een uitnemende zijde deed
kennen. Hier zijn geen gecompliceer
de ingewikkeldheden, noch „moder
nismen" aan het woord. Het prettig
klinkende en kleurig getinte werkje
viel een bijzonder geacheveerde uit
voering ten deel.
Interessant was ook de introductie
van de Haydnsymfonie no. 61 in D
dur. na ruim honderd jaar weer eens
uit de archieven getoverd.
Ook hierin toonde het vlot en vaar-
spelende orkest zich van zijn beste
zjde: het ging vreugdig en lieflijk
toe. weliswaar nog niet altijd met
voldoende muzikale diepgangen nuan
cering. maar toch zodanig, dat al
veelvuldig de zuivere Haydnsfeer
naar waarde getroffen werd.
Langdurige toejuichingen beloon
den dirigent en orkest, een bewijs,
dat het auditorium, waaronder zich
vele jongeren bevonden, met het ge
presteerde alleszins ingenomen was.
Wij mogen dan ook opnieuw Zü
rich gelukwensen met een jeugdor
kest van dit niveau.
Woorden van dank
DE directeur van K. en O. de heer
A. J. v. d. Pompe sprak tenslotte
hartelijke woorden van dank.
onder aanbieding van een geschenk
aan dirigent Scherrer en diens zoon.
Ook de orkestleden werden ieder met
een presentje dat zij zeker verdiend
hadden, verblijd.
Als contra-dankbetuiging volgde
een herhaling van het Menuet uit de
Haydn-symfonie, waarmee deze fees
telijke avond, die wederom in het te
ken stond van een complete verbroe
dering Zwitserland—Nederland, een
prachtige bekroning vond.
Jeugd uit twee landen had elkaar
enthousiast en met onderlinge waar
dering hervonden.
Hierboven het jeugdorkest uit
Zürich tijdens het gisteravond
gegeven concert in de Stadsge
hoorzaal.
(Foto L.D./Holvast)
De jonge musici uit Zürich zullen
ongetwijfeld morgenochtend met ge- I
voelens van grote erkentelijkheid
voor hun verblijf in ons land. huis-
waarts keren.
Moge dirigent Scherrer nog lang
voortgaan de Zwitserse jeugd in te
wijden tot onvergankelijke muzieken
in een tijd. waarin slechts de „één
dagsvliegen" triomfen lijken te be
halen
Zijn voortreffelijke pedagogische
arbeid kan niet hoog genoeg aange
slagen worden!
H.
Bij Nationale Ballet:
„Symphony for fun"
Sedert enkele dagen zijn de repe
tities in volle gang voor Michael
Charnley's ballet „Symphony for
Fun" op muziek van Don Gillis. Dit
ballet werd in 1952 door het London
Festival Ballet in première gebracht.
Thans is het Nationale Ballet de eni
ge, die het op zyn repertoire heeft.
Charnley, die o.a. heeft gedanst in
het American Ballet Theatre, het
Royal Ballet, het Poolse Ballet en het
Ballet Jooss. is thans in Engeland
werkzaam als regisseur en choreo
graaf.
Ter gelegenheid van het huwelijk
van Grace Kelly met Prins Rainier
van Monaco, maakte hjj het ballet
„Homage to a Princess" op muziek
van Stan Kenton, terwijl ook het
ballet „Alice in Wonderland" op mu
ziek van Joseph Horowitz op zjjn
naam staat. Voor het nationale ballet
van Chili creéerde hij „Ellos".
Hij is uitgenodigd door het Stanis-
Radio Filharmonisch Sextet
naar Brussel
Het Radio Filharmonisch Sextet»
bestande uit Adriaan Bonsel, fluit,
Sam Zilverberg, hobo, Jos d*Hondi
klarinet. Anton Doomemik, fagot.
Kees Versney, hoorn en Herman
Kruyt, piano is uitgenodigd volgend®
week maandag op te treden voor het
derde programma van de Belgische
Radio te Brussel. Daarna gaat het
ensemble naar Parijs waar grammo
foonopnamen worden gemaakt. Op
de programma's van deze concerten
staan o.a. werken van de Neder»
landse componisten Willem Pijpery
Henk Badings, Hans Kox en Adriaan
Bonsel.
lavsky Theater ln Moskou om aldaar
4 balletten te maken.
"Symphony for Fun" zal op 27 no
vember as. in de Stadsschouwburg
te Amsterdam zijn Nederlandse pre
mière beleven.
Ergens in Nederland wordt bet fijne
meubelmakerswerk nog in ere gehou
den: te Waddinxveen. centrum voor
houtnijverheid, waar de edelste hout-
•oorten voor de fabricage van Formule-
meubelen worden toegepast. Onder
vele en vaardige meesterhanden ko
men daar meubelcreabes tot stand,
die beantwoorden aan abe moderne
formules van schoonheid, degelijkheid
en vormgeving. Achter elk van deze
prachtige meubelstukken staat het fro-
merk als kwaliteitsgarantie en meester
teken. u bent bij Kempkea in Wad
dinxveen van harte welkom voor een
thowroombezoek met fabrteks-excur-
en een koffiemaaltl/d. Op zater
dagen zijn géén excursies mogelifkl
NV. Kempkea Meubelfa
brieken. Toonzalen: Wad-
Jixveen en Amsterdam.
Ode Schana 73'77. Leve-
nrg vla da handel.
Wilma Driessen zingt
in Wenen
Dp coloratuursopraan Wilma
Dhessen van de Nederlandse Opera
•geengageerd om in de Volksopera
Wenen de hoofdrol in de operette
JJJdigc van Johann Strauss onder
«ding van Anton Pauiik te zingen.
premiere vindt plaats in janu-
W 1963.
N.R.U. opdrachten aan
componisten
De NRU heeft ter uitbreiding van
hedendaagse Nederlandse orkest-
koorrepertoire het initiatief geno
den tot verstrekking van composi-
"e-opdrachten voor orkestwerken
jjo wil Eisma, Hans Cox en Jan
w'sse en voor a capella koorwerken
Rudolf Escher (gemengd koor),
Willem Vogel en L. van Regteren-
Wtena (mannenkoor).
De eerste uitvoeringen van deze
•erken zullen worden verzorgd door
1 besten en koren van de NRU.
Een van de opvallendste din
gen van Deventer is wel het fan
tastische woud van enorm hoge
t.v.-antennes, dat voor zover het
oog reikt boven de daken uit
steekt. Er is een logische verkla
ring: Deventer ligt op de rand
van het bereik van de Duitse
zender Langenberg, welke dus
alleen met een zeer hoge antenne
ontvangbaar is. Hetgeen niet
wegneemt, dat het mastenwoud
afschuwelijk lelijk is.
Het ls ook totaal overbodig. In
Deventer, en overal elders. Deze bou
de bewering deed al ruim acht jaar
geleden de Deventerse tclevisiepionier
F I. Krebbers. En hij liet het niet
bij woorden. Met een even simpel
als geniaal experiment leverde hij
het onweerlegbare bewijs, dat al deze
lelijke en zeer kostbare antennes vol
komen overbodig worden indien op
eer. daartoe geschikt hoog punt in
de stac! één antenne geplaatst wordt,
met daaraan gekoppeld een simpel
hoogfrequent versterkertje, dat het
ontvangen signaal enkele malen ver
sterkt doorstuurt, via een verticaal
hangend draadje dat als straler
dienst doet naar de kijkers in de
omgeving, die dan kunnen volstaan
met een doodgewone staande spriet-
artenne, eventueel binnenshuis opge
steld. Geen mastenbos dus meer op
de daken, geen hoge aanleg- en on
derhoudskosten van antennes meer
voor de kijkers?
Ja, even leek het erop dat dit ln
Deventer het logische gevolg zou wor
den van Krebbers' ingenieuze ont
dekking. Deventers burgemeester was
er bijzonder mee Ingenomen. Hij wil
de de heer Krebbers die zjjn dien
sten gratis aanbood graag een
permanente t.v.-signaalversterker op
de Deventer toren laten installeren.
Maar een verzoek om toestemming
aan de directeur-generaal van de
PTT leverde geen enkel resultaat
op. Deventer hield zijn mastbos.
Auteursrecht
Geen toestemming dus van de PTT,
maar achter de schermen wel een le
vendige belangstelling, zoals de heer
Krebbers veel later pas bleek, nadat
hij voor een onderhoud was uitgeno
digd door Philips' laboratoriumleider
Haantjes. De heer Haantjes zei: „Uw
systeem is technisch volkomen uit
voerbaar. Het is perfect. Samen met
de PTT hebben wij in Den Haag een
proef genomen, die voor 99 procent
Maar toch kan er van toepassing
niets komen", aldus de heer
Haantjes, „Want dit zou neerkomen
op het „relayeren" van de Duitse
Lan .eberg-programma's en dus
zouden auteursrechten verschuldigd
zijn".
Vraag van de verbaasde heer
Krebuers: hoeveel auteursrechten
moet de PTT dan wel betalen voor
het relayeren via de draadomroep
van buitenlandse programma's? Ant
woord: „Niets".
Hor dat mogelijk ls?
De situatie is zo „gegroeid"
Commentaar van de heer Kreb
bers: „Het is onzin, indien voor toe
passing van mijn systeem auteurs
rechten gevraagd worden. Zouden zij
niet gevraagd kunnen worden, wan
neer de kijkers Langenberg ontvan
gen met antennes van tien meter
hoog er. opeens wél als zij kijken via
een-meter-lange sprietantennes"?
Trouwens, indien voor de buiten
landse programma's betaald moet
worden, bijvoorbeeld vijf gulden per
toestel per jaar, dan zullen de De-
ven tenaren dat graag doen, meent
de heer Krebbers, want alleen de ver
zekering van de hoge antennes be
draagt al het dubbele, nog helemaal
afgezien van de aanleg- en onder
houdskosten.
Opzien burend
De „zaak" kreeg er een geheel
nieuw aspect bij en werd weer uiterst
actueel toen enkele dagen geleden de
heer Krebbers een nieuw en nog be
langrijker experiment met een op
zienbarend succes bekroond zag: hij
maakte gedurende een avond het
tweeat Duitse UHF-programma voor
alle Deventerse t.v.-kijkers zichtbaar.
T.V.-pionier KREBBERS
miljoenen kunnen bespaard
worden
Ook voor hen, die een oud toestel,
zonder UHFontvangstmogelijkheid
bezitten. HU ontving het tweede
Duitse net op kanaal 2.1 en zond het
weer uit op kanaal 11. Ditmaal ge
bruikte televisiepionier Krebbers een
normaal in de handel verkrijgbaar
frequente omzetapparaat, dat in het
oosten des lands algemeen toepassing
vindt in de centrale antennes van
flatgebouwen, om het ultrahoogfre-
quente t.v.-signaal van Duitslands
tweede programma (Münster) zicht
baar te maken op de tot nog toe in
gebruik zijnde „gewone" uhf-t.v.-ont-
vangers. Hetgeen trouwens ook voor
bezitters van een modern uhf-toestel
nuttig was, want het Duitse tweede
programma is wegens de kleine ac
tieradius van de centimetergolven in
Deventer nauwelijks te ontvangen,
zelfs met een antenne van tien meter.
De heer Krebbers benutte dus een
normaal en algemeen gebruikt om
zetapparaat, dat hU in combinatie
met het al eerder genoemde hoog
frequente versterkertje plaatste op
het dak van 'n pas-gebouwde 50 mtr
hoge silo te Deventer, die toevallig
net tussen de stad en de Duitse
zender staat, zodat de antennes
van de kUkers in de juisten richting
„keken". VrUwel hetzelfde omzetap
paraat wordt ook geleverd aan par
ticulieren, die het kunnen laten mon
teren in hun oude t.v.-ontvanger
om ook van Duitsland tweede pro
gramma te kunnen genieten (en in
de toekomst ook van het tweede Ne
derlandse programma).
Dergelijke frequentie-wisselaars
worden door alle producenten van
t.v.-ontvangers gefabriceerd en ver
kocht en vele duizenden Nederlandse
t.v -kijkers, flatbewoners met een
centraal antennesysteem zowel als
gewone particulieren met een eigen
artenne, maken er een dankbaar ge
bruik van om het tweede Duitse pro
gramma te zien.
Reactie
Zoals bekend was de reactie van
de PTT op het experiment van de
Deventerse t.v.pionier even heftig als
merkwaardig: dezer dagen vervoeg
den twee PTT-opsporingsbeambten in
gezelschap van twee rechercheurs
van politie zich bij de heer Krebbers.
Zijn omzetapparaatje werd „gecon-
fisceerd", de heer Krebbers werd ge
brandmerkt als wetsovertreder
„Het is eigenlijk te fantastisch om
waar te zijn", verzucht de heer Kreb
bers „Volgens dit systeem zouden zij
al die flatbewoners en al die duizen
den andere twee-programma-kijkers
óók moeten verbaliseren. ZU doen in
het klein hetzelfde als ik".
Waarom al deze experimenten van
de heer Krebbers? Hij is radio- en
televisiehandelaar en met het instal
leren van een signaal versterker en
een frequentiewisselaar op de Deven
terse silo schaadt hij ongetwijfeld
zijn eigen verkoop, zowel van anten
nes, als van omzetters en nieuwe
uhf-t v.-ontvangers.
„Dat kan wel zijn, maar ik kan het
nu eenmaal niet aanzien dat de hele
bevolking van Deventer geld wegsmijt
aan kostbare tien-meter-hoge anten
nes of aan voorzet-apparaten, terwijl
voor een luttel bedragje één centrale
omzetter met versterker de hele stad
kan bedienen".
P.T.T.-helang
Gevraagd naar zijn mening om
trent de houding van de PTT, ant
woordt de heer Krebbers: „De PTT
wil met alle geweld draadtelevisie
doordrijven. Mijn systeem maakt
draadtelevisie een volkomen overbo
dige instelling, die alleen maar zin
loos-kostbaar is. De draadtelevisie
moet doorgedreven worden, omdat de
PTT sinds jaar en dag zit met een
steeds toenemend tekort ten gevolge
van de draadomroep. De draadom
roep heeft tot nog toe in totaal al
een verlies opgeleverd van honderd
miljoen gulden. Voor dit jaar wordt
het verlies weer begroot op f9 mil
joen en elk jaar bedanken er weer
duizenden draadabonnees. Het totale
aantal bedraagt nu al minder dan
een half miljoen. De PTT had alle
aangeslotenen al lang een gratis ra
dio kunnen geven.
Ter rechtvaardiging zegt de PTT
elk jaar weer opnieuw tegen de
tyd. dat de begrotingen gemaakt wor
den dat de experimenten met de
draadtelevisie nu bijna afgesloten
zyn. De geld-slurpende draadomroep
moet gehandhaafd blijven om in
dunst gesteld te worden van de toe
komstige draadtelevisie".
Maar het Is allemaal weggegooid
geld, meent de heer Krebbers, want
de draadtelevisie oerust op een idee-
fixe. Ten eerste duurt de experimen
tele periode nu al zo veel jaren, dat
het wel duidelijk is dat de PTT er
niet goed raad op weet. Ten tweede,
al zou het lukken, dan nog kost
de verwezenlijking, :n^ het huidige
gebrek aan arbeidskrachten, wel tien
jaar. En tegen die tfjd is de zich
stormachtig ontwikkelende televisie
techniek al weer zo veel nieuwe we
gen ingeslagen, dat het draadsys
teem al verouderd zal zijn voordat
het voltooid is. Het lukt b(j voor
beeld nooit om kleurentelevisie door
zo'n draadnet te sturen. „Als de PTT i
doorgaat wordt de schade voor de j
belastingbetalers nog wel een mil-
jard.besluit de heer Krebbers.!
Een huid die leeft is mooi!
Een jonge, Ievensfrisse huid - hoe kunt u die behouden of...
herwinnen Hier is het wetenschappelijke antwoord
dat miljoenen vrouwen dankbaar stemt: Vitamol. Vitamine-
cosmetica die het tekort aan opbouwstoffen
in uw huid weer aanvullen. Nieuwe levenskracht door
reddende vitaminen... nieuwe charme door Vitamol 1
Vitamine voor uw huid
BESLIST OVER UW SCHOONHEID
Vitamol Dagcrème: De volmaakte bescherming.
Vitamol Nachtcrème: De beste voedingscrème. In tuben 4.25
Mariëtte van Wijk:
zilveren medaille!
De jeugdige NoordwUkse pianiste
Mariette van Wjjk, die reeds meer
malen successen oogstte, heeft op
het internationaal concours „Viotti"
te Vercelli (Italië), waarvan musici
uit 36 verschillende landen deelna
men, waarvan zjj de jongste was, de
zilveren medaille verkregen verbon
den aan het „Diplome d'Honneur".
Een hoge onderscheiding!
Russische dansers naar
Amsterdam
Het uit 75 dansers, danseressen en
zangers bestaande Sowjetrussische
Staatsensemble „De Georgièrs" zal
van donderdag 1 tot en met woens
dag 14 november in de Apollohal te
Amsterdam een serie voorstellingen
geven.
Het zal de eerste maal zijn dat de
Georgièrs, die enige weken geleden
hun Europese tournee in Zwitser
land begonnen na een tocht over de
wereld, in Nederland optreden. De
leden van het gezelschap, dat van
een eigen orkest vergezeld zal zijn,
komen uit de Kaukasus.
Briefwisseling Ter
Braak- Du Perron
Het eerste deel van de briefwis
seling tussen de auteurs Ter Braak
en Du Perron over de periode no
vember 1930mei 1940 ls verschenen.
Er zullen totaal zes delen komen.
Op verzoek van mevrouw A. Ter
Braak-Faber en mevrouw dr. E du
Perron-de Roos en daartoe in staab
gesteld door de Nederlandse organi
satie voor zuiver wetenschappelijk
onderzoek heeft de Amsterdamse ge
schiedenisleraar en literator H. van
Galen Last, deze briefwisseling pers
klaar gemaakt. In het eerste deel
zijn 338 brieven opgenomen uit het
tijdvak 1930—maart 1933. De twee li
teratoren hebben in tien Jaar meer
dan 1200 brieven aan elkaar geschre
ven. Vier Jaar is de heer Van Galen
Last met de bestudering van de
correspondentie cn de verzorging
van de uitgave bezig geweest. De
serie verschijnt by G. 'A. van Oor
schot te Amsterdam.
Combo's in de Kurzaal
Twee befaamde combo's, namelijk
het Gerry Milligan Kwartet en het
Horace Silver Kwartet zullen zater
dagavond, in een programma onder
de titel „Jazz at the Philharmonic"
in de Kurzaal te Scheveningen op
treden.
Nu een ontsnapt
uit Veenhuizen-
(Van onze Groningse correspondent)
De 32-jarige gedetineerde N. J. T.
Daniëls is maandagmiddag ontsnapt
uit de strafinrichting in Veenhuizen.
Na afloop van het middagwerk in de
tuinen van de gestichten werd de ge
detineerde Daniëls vermist. Tot april
volgend jaar zou Daniëls zfjn straf,
die hfj wegens diefstal opgelopen
heeft, moeten uitzitten. Van de ont
snapte is nog geen spoor ontdekt.
