Het Israëlisch muziekfestival
was „groter, breder, beter"
PATRICK McGOOHAN
j trekt ijzeren gordijn om zich heen
GROENTEN UIT EIGEN TUIN
Nog geen vergelijk
met Salzburg
INTERESSANTE PRESTATIES
Bittere humor
uit Hongarije
Zaterdag 13 oktober 1962 Pagina 2
Oratoria
Op koraal-gebied kregen wy
allereerst twee oratoria (op
één avond) te horen: Lulgi
Dallapiccola's „Jop" en Paul Ben-
Chaims „De visie van Ezechiël"
voor tenor, koor en orkest. De Is
raëlische pianist Josef Tal speelde
bovendien zijn Concerto no. 4 voor
piano met elektronische begelei
ding. Dat onbekende of nieuwe
werken als deze op dit Festival wer
den gebracht, is te verdedigen,
maai het is óók begrijpelijk, dat
velen er de voorkeur aan gaven
thuis te blijven. Gary Bertlni, het
Israëlisch Philharmonisch Orkest,
een aantal uitstekende solisten uit
binnen- en buitenland en het Ri-
nat-koor uit Tel-Aviv, het koor van
de Israëlische Radio-Omroep en
het kamerkoor uit Haifa maakten
er een uitvoering van, die op hoog
peil stond. Het festival werd be
sloten met Handels „Judas Macca-
baèus" met Murray Dickie, Rap-
phaël Arie en Adèle Addison als
solisten.
Veel schoons!
lies by elkaar genomen mag
A men dit tweede Festival ar-
tistlek geslaagd noemen. Het
spreekt vanzelf, dat er nog veel wa
ter door de Jordaan zal moeten
vloeien, voordat het met Salzburg,
Edinburgh of het Holland Festival
vergeiykbaar zal zUn. Maar er viel
viel veel schoons te genieten. En
het had een eervolle plaats inge
ruimd voor interessante prestaties
van toonkunstenaars uit eigen land.
(Van onze correspondent in Wenen)
Kortgeleden stond het volgende
verhaal in een Hongaars economisch
tijdschrift te lezen:
„Het is een volkomen onbe
langrijke vraag of er in Frankrijk
watermeloenen zijn of niet, of de
Hongaarse watermeloenen beter
zijn dan de Franse en of een naar
Frankrijk verdwaalde landgenoot
alleen uit heimwee een Hongaar
se watermeloen zou willen eten.
Feit is dat wij een brief hebben
gekregen van een familielid uit
Frankrijk met het volgende ver
zoek: stuur ons een watermeloen.
Ik dachtwanneer je geen an
dere wensen hebt, kan ik gemak
kelijk aan dit verlangen voldoen.
Om echter te voorkomen dat ook
anderen het slachtoffer worden
van deze vergissing, wil ik hier
optellen, wat men allemaal nodig
heeft om een watermeloen naar
Frankrijk te sturen. In de eerste
plaats een certificaat van oor
sprong. Dan een verklaring van
de stedelijke gezondheidsdienst
dat de goede meloen geen be
smettelijke zieke heeft. Tenslotte
de gebruikelijke vergunning van
de nationale bank.
Wanneer men dat alles bij el
kaar heeft, kan men de bedorven
meloen tenslotte in de vuilnis
emmer deponeren. Daarvoor heb
je geen vergunning nodig".
Aldus lazen we in het economises
politieke weekblad „Figjeloe".
Het is wel het duidelijkste bewijs
dat de communistische wereld niet
half op weg is naar een economische
integratie en men begrijpt nu ook
veel beter waarom men daar zo ge
kant is tegen de EEG.
gepraat en geschrei en wordt",
merkt hij nuchter, bijna bruusk
op
Zaken en privé houdt hy strikt
gescheiden.
Zyn kinderen kyken zelden naar
films of televisie. En daardoor be-
grypen ze het nauweiyks, waarom
er kinderen op school zyn, die by
hen bedelen om een handtekening
van hun vader.
Patrick McGoohan trekt als het
ware een ijzeren gordyn om zich
heen. Hy isoleert zich op een wat
wonderlyke wyze. Op de filmset
bemoeit hy zich weinig met zyn
collega's. Meestal staat of zit hy al-
verspil Je veel energie, die Je beter
had kunnen gebruiken voor het
doen van iets".
Maar McGoohans ambities zyn
byna onbegrensd. Hy wil schryven,
regisseren, produceren en nog meer
acteren. Als een atleet in training
houdt hy zichzelf in vorm tot het
startschot valt.
Als acteur is Patrick uitermate
zeker, correct en punctueel. Rustig
volgt hy de aanwyzingen van de
regisseur op. Hy kent zyn teksten
zonder mankeren. En hy weet het
altyd wel zo te plooien, dat zyn
vertolkingen ondanks hun kracht
efi indringendheid schynbaar moei
teloos gebracht worden.
leen ergens rustig in een hoekje.
Toch is hy nooit bits afstotend. In
tegendeel. Hy is altyd sympathiek,
scherpzinnig en erg gevat, zyn ma
nieren zyn onberispeiyk. Maar
achter die uiteriyke vriendeiykheid
voelt men steeds de barrière, die hy
willens en wetens opwerpt. Hy geeft
zich nooit bloot.
Uitgedaagd
Journalisten probeert hy te pare
ren met hun eigen wapens. In een
Londense gelegenheid daagde hy
eens zyn ondervrager uit voor een
vinger-worstel-duel. De afstand, die
daardoor tussen hen ontstond ge
bruikte hy om ook afstand te ne
men van het gesprek. De vragen
steller werd met nietszeggende op
merkingen het bos in gejaagd.
Een andere keer draaide hy een
voudig de rollen om. Hy nam steeds
meer het initiatief in het gesprek en
tenslotte stelde hy de vragen, ter-
wyi hy de antwoorden nauwgezet
in zijn chequeboek noteerde.
Zelfs over zyn plannen voor de
toekomst laat Patrick McGoohan
iedereen in het ongewisse.
„Ik geloof niet, dat het Juist is
daar veel over te praten. Daarmee
Drie films
Na zyn laatste televisieserie
maakte hy drie films. Eerst „All
night long", daarna „The square
fellow" en nu „Life for Ruth",
waarin hy een arts speelt. Een aan
zyn vak diep toegewyde dokter, die
vergeefs vecht voor het leven van
een jong patiëntje, omdat haar va
der op religieuze gronden weigert
toestemming tot bloedtransfusie te
geven, het enige middel, dat het
jonge leven redden kan. Na de dood
van het kind klaagt de art-s de va
der aan.
„Terecht", meent de acteur Pa
trick McGoohan. „Ik geloof, dat
het hier om een situatie gaat, waar
in de wet een mens het recht heeft
gegeven te beslissen over iets, waar
over een beslissing niet tot zyn ver-
antwoordelykheid dient te behoren.
In dit geval ging het om leven of
dood voor het meisje". „Maar ik
speelde deze rol niet daarom. Ik
accepteerde hem, omdat men hem
my aanbood, omdat het een goede
rol was en omdat ik het prettig
vond met regisseur Basil Dearden
te werken".
Het Israëlisch Philharmonisch Orkest, dat een groot aandeel
had in het succes van Israels tweede muziekfestival.
(Van onze Israëlische correspondent)
GROTER, breder, beter" was het parool van de organisa-
toren van het tweede Israëlische Festival voor muziek.
Hun leus is bewaarheid. Want een vergelijking met het eerste
Festival, dat verleden jaar plaats vond. valt gunstig uit. Het was
groterin die zin. dat er meer concerten en opvoeringen werden
gegeven. Het was breder, want behalve muziek omvatte het dit
maal ook toneel. En het was beter èn in kunstzinnig èn in orga
nisatorisch opzicht.
Prachtige
kamermuziek
HET begin was een teleur
stelling.
De openingsavond, bedoeld
als een manifestatie van Israë
lische folklore, was een matige
vertoning. Gelukkig bleef het
bij die ene mislukking. Al het
volgende was, het ene meer,
het andere minder, een succes.
Een volledig overzicht te geven
van wat Festival bracht, zou te
veel plaatsruimte vergen. Maar
enkele hoogtepunten moeten
worden genoemd.
„En dan denk lk, my voorlopig
beperkend tot de muzikale evene
menten, in de eerste plaats aan
de kamermuziekconcerten van „I.
„Musici" uit Rome en het .^ma-
deus Strykkwartet" uil Londen.
Het Italiaanse ensemble, waarover
al zo veel is geschreven, gaf een
Interpretatie, die m.i. niet te over
treffen is. En als de „Jerusalem
Post" schryft, dat deze musici „een
mysterieuze formule" hebben ge
vonden, die hun prestaties tot „een
artistieke openbaring" maakt, dan
is daaraan geen woord te veel ge
zegd. Vrywel dezelfde indruk liet
het optreden achter van het Engel
se kwartet, dat Pergolesi, Vivaldi,
Mozart, Corelll en Giordani bracht
met een verwonderiyke eenheid
van instrumentale kleur, een vol
strekte precisie, een fenomenale
evenwichtigheid en een intense
schoonheid van toon.
winsky's scheppingen een zo voor
tref i'eiyke vertolking had gegeven.
Het tweede onderdeel van het
symfonische programma, een con
cert van het Philharmonisch Or
kest onder Georg Singer met Van
Cliburn als solist, stond op een
veel lager peil. En dat maar voor
een klein deel, omdat Strawinsky
nu eenmaal een begrip op zichzelf
is. Dc avond was voor een deel ge-
wyd aan werken van Darius Mil-
haud en de Israëlische componist
Menachem Avidom („Suite Proven-
cale" en „Vierde Symfonie"), die
eigeniyk op een Festival als dit
niet thuis horen, ook al kan men
hen muzikale kwaliteiten moeilijk
ontzeggen.
Daarby kwam, dat Van Cliburn
teleurstelde. Aangetrokken door
zyn opmerkeiyke prestaties op het
concours in Moskou en misschien
ook door zijn jeugd waren velen
naar hem komen luisteren. Zy
keerden huiswaarts met een gevoel
van onbevredigdheid. Van Cliburn
is zonder tw-yfel een pianist van
fenomenale instrumentale kracht,
die in dit opzicht zyn leeftyd ver
vooruit is. Zyn vertolking van
Rachmaninows zelden gehoorde
derde pianoconcert bewees echter
weinig meer dan zijn enorme vir
tuositeit en zun ryk lyrisch uit
drukkingsvermogen. Intellectuele
rijpheid schynt hy nog niet te heb
ben bereikt.
Sophocles en
Shakespeare
Moge er over het muzikale ge
deelte van dit Festival al
enig verschil van mening
heersen, allen zyn het erover eens,
dat het dramatische deel de erepalm
verdiende. Het Griekse Piraikon
Theater, dat uit 32 leden bestaat,
gaf boeiende opvoeringen van
Sophocles' „Electra". Het was even
begrypeiyk als Jammer, dat het
stul: in het moderne Grieks lnplaats
van in het klassieke werd gebracht,
maar desondanks bleef er voldoen
de van over om te genieten van dit
meesterwerk van oude dramatische
kunst. In het byzonder was dit het
gevai tydens de opvoering voor ge
nodigden in het Romeinse Amfi
theater in Caesarea. Een passender
omgeving kan men zich moeiiyk
voorstellen.
Het pièce de resistance was sir
John Gielguds voorlezing uit
Shakespeare. Hier was een virtuoos
by de gratie Gods aan het woord,
die er in slaagde zyn publiek een
ganse lange avond in zyn ban te
houden. En toen men tenslotte naar
huir ging had men het gevoel iets
beleefd te hebben van een schoon
heid, die nauweiyks te overtreffen
valt.
Velen kennen het gezicht,
slechts weinigen de man
Dit kan men wel zeggen van
de Britse filmacteur Patrick
McGoohan, wiens gezicht door
miljoenen op het witte doek is
gezien, maar die als een oester
in zijn schelp kruipt, zodra
iemand een al is het nog zo
vriendelijke aanval op zijn
privéleven doet.
Zijn vrouw was voor haar hu
welijk actrice.
Van zijn drie dochters is de
oudste donker, de anderen zijn
blond.
En daarmede is eigenlijk alles
gezegd, wat van achter zijn ar
tistieke fagade bekend is gewor
den. Want Patrick McGoohan
weigert publiek eigendom te
werden. Hij houdt niet van veel
kabaal omwille van de publici
teit.
„Als ze niet willen komen kij
ken naar wat ik als acteur te
bieden heb, dan blijven ze maar
weg. Ik wil niet hebben, dat ze
komen omdat er zoveel over mij
In feite is er niet veel meer
te zaaien of te poten. Alleen
overjarige groenten of kruiden
zouden nog wel gepoot kunnen
worden en het is nu zelfs de
goede tyd om dat te doen. Ra-
barberpollen moet men nu be
stellen; direct na ontvangst
kunnen ze dan op de voor hen
bestemde plaats gepoot worden.
Rabarber kan men in meerdere
soorten bestellen, doch de Para
gon is zeer aan te bevelen; hier
voor heeft men ook niet te veel
suiker nodig, want het is de sui
ker, die de rabarber goed en
duur maakt. Zorg er voor dat
de planten voldoende ruimte
krygen; een onderlinge afstand
van zeventig centimeter kunnen
flinke pollen best hebben. Ze
verlangen een voedzame en
vooral vochtopgevende grond
soort en men moet dus voor vol
doende voedsel zorgen. Men kan
het best oude mest door de
grond spitten; verse mest kan
men beter niet gebruiken. In
dien de grond voldoende humus-
ryk is, kan men ook heel goede
resultaten bereiken met de be
kende tuin- en gazonkorrelmest-
soorten; per vierkante meter
heeft men ongeveer dertig gram
nodig. In het volgende voorjaar
moet men dan enkele malen een
lichte overbemesting geven. Zu-
ringplanten kan men nu ook
poten, by voorkeur op een zeer
zonnig plekje. Ze groeien ook
wel in de schaduw, doch het
zuurgehalte is er veel te laag en
dan kost het ook extra suiker.
De late bloemkool is nu bezig
met het vormen van kooltjes en
dan moet men de hartbladeren
omknikken; ze kunnen het dag
licht niet verdragen. Afdekken
is beslist nodig om een mooie
witte en gesloten kool te kry
gen. Late tomaten kan men nu
meer op kleur brengen als men
de bladeren, die voor de vrucht-
trossen hangen, wegneemt; ze
moeten namely k volop zon heb
ben. Eventueel kan men het
blad ook halveren; dat is dik-
wyis voldoende. Zomerkrootjes
kunnen volop geoogst worden;
de dikste kan men er tussenuit
trekken; de andere kunnen biy-
ven staan en nog doorgroeien.
Zomerworteltjes kan men nu
wecken; vooral alleen zuivere
worteltjes uitzoeken; dus geen
aangestoken exemplaren gebrui
ken. Ze zullen anders de in
maak doen mislukken.
G. KROMDIJK.
Strawinsky en
Van Cliburn
De symfonische muziek stond
niet op geiyke hoogte. Hèt
grote succes was hier na-
tuuriyk Igor Strawinsky met 't Is
raëlisch Philharmonisch Orkest. Hy
zelf dirigeerde zyn tere en bewogen
„Ode" en zyn „Vuurvogel-suite".
Robert Craft leidde de rest van het
programma, dat eveneens uit com
posities van Strawinsky bestond:
zyn „Symfonie in drie delen" en
zyn vioolconcert in D, met de Is
raëlischs violist Zwi Zeitlin als so
ils Robert Craft bleek een diri
gent van uitzonderiyke gaven en
toen, op de eerste avond (en daar
na was het niet anders) de byna
3000 toehoorders als één man op
stonden en de 80-jarige maestro
een ovatie brachten, zoals men in
Israël ruiden of nooit had meege
maakt, was dit ook -en hulde be
tuiging aan de man, die van Stra-
V Foto Turkenburg.
5
