Parlementair of niet - parlementair kabinet in 1963? Ruimte onderzoek een voor de overige wetenschappen gevaar ERBARMELIJK LANGE REIS 14 WAGONS KALVEREN Formatie werpt schaduw vooruit Morgen weer kinderzegels Berlijnse muur maakt positie van de kerk moeilijk Waarschuwing van prof. VanAlbada: Beslag op enorm potentieel tei koste van andere categorieën Met te weinig voedsel en drinken LEIDSCH DAGBLAD MAANDAG 8 OKTOBER 1962 (Van onze parlementsredactie) Parlementair of extra-parlementair kabinet? Bindende afspraken over een regeringsprogramma of niet? Deze vragen hebben bij de algemene politieke beschouwingen in de Tweede Kamerdie vorige week zijn beëindigd, in de breinen van veel leden rondge spookt. Actueel was de gedachtenwisseling zeer zekernu wij in het late voorjaar en de zomer van 1963 te maken zullen krijgen met de vorming van een nieuw kabinet. Zoals bekend is het kabinet-De Quay in 1959 opgetreden op „ex tra-parlementaire" basis, welke bena ming dan werd ontleend aan het feit, dat het kabinet was gevormd na overleg met de betrokken parle mentaire fracties (en niet in over leg) zonder formele verplichtingen over het te voeren beleid. Een meerderheid in de Kamer, zo bleek in deze debatten, wil het in de toekomst weer gaan gooien over een andere boeg: bij een kabinets formatie zouden duidelijke afspra ken over de hoofdlijnen van het re geringsprogramma moeten worden gemaakt, hetgeen ten goede zou ko men aan de regeerkracht van het ministerie. Deze mening werd ver kondigd door dr. De Kort van de K.V.P. enerzijds en dr. Vondeling als leider van de socialistische oppositie anderzijds. Een heel andere mening hadden Prof- °ud (V.V.D.) en dr. Tilanus (C.H.U.). Zij zagen geen heil in bindende afspraken. Hoe theore tisch deze kwestie op het eerste ge zicht ook moge zijn, in de praktijk is zij niet zonder gewicht. Er is trou wens al tientallen jaren gesproken en getwist over de basis van kabi netten en hun benaming. Minder scherp De onderscheiding „parlementair" en „extra-parlementair" wordt door de ene deskundige minder scherp ge trokken dan door de andere. Eigen lijk zijn er slechts twee soorten ka binetten, n.l. „Koninklijke" en „par lementaire". In het eerste geval heb ben de ministers slechts het vertrou wen van het staatshoofd nodig, in het tweede geval is het vertrouwen van de Kamer doorslaggevend. Reeds ongeveer een eeuw kennen wij in ons land alleen parlementaire kabi netten in deze zin, dat geen minis ter kan aanblijven tegen de uitge sproken wil van de volksvertegen woordiging in. De in het spraakge bruik van alledag gebezigde uit drukkingen „parlementair", „extra parlementair", „zakenkabinet" en wat dies meer zij hebben echter strikt genomen slechts betrekking op de methode van kabinetsformatie. „Par lementair" zou dan een kabinet zijn, dat is gevormd in overleg met de betrokken Kamerfracties, die zich verbonden hebben tot uitvoering van een bepaald programma, terwijl vaak ook de meeste ministers zijn voortgekomen uit de Kamer zelf. Het is niet nodig, dat deze voorwaarden alle tegelijkertijd aanwezig zijn. Ont breken al deze voorwaarden, dan spreekt men doorgaans van „extra" (buiten) -parlementair. Partijsplitsing De in ons land bestaande partij splitsing heeft vaak bi) de vorming van een kabinet een gewichtige rol gespeeld. Het ontbreken van een eenvormig meerderheidsblok heeft geleid tot allerlei schakeringen en formuleringen, omdat men het ten slotte toch ergens over eens moest worden. Een van de opmerkelijkste voorbeelden van een extreem-zuiver - parlementair kabinet is de formatie van 1922, toen de drie confessionele partijen zich als het ware con tractueel hadden verplicht tot steun aan het met hun zegen gevormde kabinet-Ruys. Niettemin liep de sa menwerking al een ja&r later spaak, toen een deel van de meerderheid zich niet verplicht achtte voor het ontwerp-vlootwet te stemmen. Het andere uiterste was het „intermezzo kabinet" van De Geer in 1926, dat geen enkele band met de Kamerfrac ties had. Intussen zijn de verwarring en de misverstanden over al deze bena mingen nogal groot geweest. Zo trad het kabinet-De Quay in 1959 op on der extra-parlementaire vlag, maar nu, drie jaar later bij het Nieuw- Guineadebat in september sprak premier De Quay doodleuk over de vier „regeringspartijen", terwijl hij eigenlijk ten hoogste had mogen spreken van „regeringsgezinde frac ties" of iets dergelijks. Ook al zou premier De Quay zich hebben ver sproken. dan nog kan men zeggen: waar het hart vol van is, daar loopt de mond van over. In ieder geval wordt dus de extra-parlementaire soep niet zo heet gegeten als zij wordt opgediend. In midden Wat is nu verkieslijker: parlemen tair of extra-parlementair? Een wit- zwart antwoord is niet te geven. Ver moedelijk ligt de waarheid ergens in het midden. In de Jaren vóór 1959 werden de kabinetsformaties steeds moeilijker. De zwaarste bevalling was de vorming van net kablnet- Drees in 1956. Zeer belemmerend was de zucht van de fracties om mee te praten over programma, zetelver deling en aanwijzing van de tot de partij behorende ministers. Ten slot te werd men het eens, maar spoedig viel het knutselwerk toch weer uit elkaar. J J Als bezwaar tegen bindende pro gramma's wordt ook aangevoerd, dat kabinet en parlement te nauw met elkaar verweven raken. Men zou el kaar wederzijds al te sterk de han den binden, terwijl ons staatsbestel juist aan parlement en kabinet elk een eigen taak toekent. Zij mogen niet als het ware op eikaars stoel gaan zitten. Tegenstanders van bin dende afspraken zoals prof. Oud ver wachten voor de samenwerking tus sen Kamer en kabinet dan ook meer van ministers, die uit de Kamer af komstig zijn dan van bewindslieden, die vastzitten aan de ducdalf van een programma. Een kabinet zou er zich slechts in het algemeen van hoeven te vergewissen of het voor zijn optreden steun kan verwachten bij een bepaalde meerderheid. In kringen van de P. v. d. A. leeft de wens naar duidelijke afspra ken veel sterker. Ook in de kring van de K.V.P. blijkt men naar iets dergelijks over te hellen. Doordat het kabinet-De Quay „in vrijheid" was geboren zouden de moeilijkheden met de kinderbijslag, de woningbouw en de mammoetwet zijn ontstaan. Men wist van tevoren immers niet, al thans niet precies, waar men met el kaar aan toe was. Dat is zo, maar moeilijkheden kunnen onder alle om standigheden rijzen. Zo heeft geen enkel kabinet sinds 1945 zijn norma le vierjarige periode kunnen uitdie nen zonder tussentijdse crisis of an dere strubbelingen. De kinderzegelkas Is weer leeg. De opbrengst van de laatste actie 2.900.000 gulden is helemaal ver deeld. Maar de honderden kinderte huizen hopen toch weer op een bij drage, waardoor ze wat meer kleur kunnen brengen In het vaak zo I grauwe leven van „hun" kinderen. Want noe steeds zijn er In Neder land kinderen, die niet op tijd of niet op de juiste manier geholpen kunnen worden. Het kan wel. Maar daarvoor is geld nodig. Veel geld. En daarvoor is weer kinderzegeldag. Iedereen kan erop rekenen, morgen staat er weer een hijgende jongen of een wat verlegen meisje op de stoep. Ze bellen aan dat. mag op kinder zegeldag. Misschien kunnen ze niet zo goed uit hun woorden komen. Het is, voor het kind", dat, weten ze wel. Ze willen graag iets voor die „an dere" kinderen doen. Daarom laten ze een enveloppe, met plaatjes aan de achterkant, zien en houden gedien stig een potlood gereed. Ligt de be stelling eenmaal vast, dan geven ze een zegeltje „om op de deur te plak ken". Dat zegeltje hèlpt meestal, want het betekent: „hier is al besteld, niet weer aanbellen". 't Helpt niet altijd, maar dat mag men de kinderen niet al te kwalijk nemen. Ze doen geweldig hun best. Ze kunnen met. al hun geloop zelf niets verdienen. Toch zijn ze wel eens tè ijverig. Ook deze keer kan men zakjes kin derzegels van twee gulden bestellen. Daar zitten 4 zegels van 4 -f 4 ct en 8 zegels van 12 9 ct in. Men krijgt dus voor f. 1,12 postzegels en doet daar 88 et, „voor het kind" bij. De mapjes prentbriefkaarten kos ten ook nu weer een gulden. Maar nu alléén bestellen, men betaalt pas. wanneer <*e kinderen kort na 12 november het bestelde komen brengen. Kerkelijk Leveu NED. IIERV. KERK Aangenomen het beroep van de Pro vinciale Kerkvergadering van Zuid- Holland te "s-Gravenzande (Evange lische Unie) G. Verschragen te BUJham (Gron.) Bedankt voor Woudenberg (toez.) P. J. Bos te Sprang voor Middelhar- nis, Sint Annaland en voor Tholen C. Baas te Haaften voor het beroep van de Provinciale Kerkvergadering van Zuid-Holland te Krimpen a. d. IJssel (neven-pastoraat overgangsbe paling 235) H. Harkema te Zeis. GEREF. KERKEN Tweetal te Middelburg (vac. J. IJt- sma> M. Grashoff te Blelswijk en D. Pasman te Hardenberg. GEREF. GEMEENTEN Tweetal te Amsterdam-Centrum G. A. Zijderveld te Capelle a. d. IJssel en L. Vogelaar, kand. te Zoetermeer. EERLIJK ZIJN IN KRITIEK „Wie een oordeel over de Romein- Doch beslist niet hopeloos De problematiek van het kerkelijk leven ln het Berlijn van vandaag; li zaterdagavond op boeiende wijze belicht in een d^r zalen van de Groninger Rijksuniversiteit door twee Berlljners, t.w. dr. Julius Rieger (Evangelische Kerk) en mgr. H. G. Müller (R.-K. Kerk), i Er bestond een goede belangstelling voor deze voordrachten, die werden gehouden in het kader van de Berlljnweek, onder auspiciën van de theolo gische faculteit. In beide toespraken viel te beluisteren, dat de muur de j positie van de kerk ln Berlijn wel bijzonder moeilijk heeft gemaakt, maar i beslist niet hopeloos. Dr. Rieger sprak o.m. over een muur- en een eiland- I complex bU de Berlljners. Wij kijken naar dit bouwwerk, de muur, als de muis naar de slang. In deze situatie worden wij ons zeer de kerkelijke armoede bewust. Dit probleem is niet op te lossen, dat is ons noodlot, aldus dr. Rieger. Los van de politieke achtergrond van de scheiding tussen Oost- en VVest-BerlIjn noemde dr. Rieger de ie curie wil afgeven, moet wel over muur onrecht, niet vanwege de drei heel veel ervaring beschikken. Bo- ging van het communisme, maar om- vendien moet hij er niet alleen van dat de muur families uit elkaar rukt. buiten tegen aangekeken hebben. I „Wat God tezamen gevoegd heeft, Anders loopt men gevaar toch weer I zullen de mensen niet scheiden", niet geheel eerlijk te zijn". Vanuit de kerkelijke gemeenschap gezien bepleitte de geestelijke de toe stand als normaal te dragen, met Dit heeft kardinaal Alfrink gister morgen verklaard in een preek onder een mis ter gelegenheid van het derde lustrum van de Katholieke Jeugdraad voor Nederland in de kathedrale kerk te Utrecht. In katholieke kringen neemt men aan. dat de kardinaal heeft gereageerd op de rede, die pater J. van Kils- domk zondag voor Sint-Adelbert heeft gehouden. Kardinaal Alfrin'k zei o.m. het volgende: „Eerlijkheid is een eigenschap, die door de jonge mens van vandaag r iet alleen wordt geapprecieerd maar min of meer wordt verwacht, wordt geëist. Ddit geldt ook van zogenaamde eerlijke kritiek op de kerk en op de gezagsdragers in de kerk. of deze Romeinse curie. hoop en verwachting, zodat men van de voortdurende druk wordt bevrijd. Dat dit geenszins een fatalistisch standpunt inhoudt, beweps dr. Rieger ir een bewogen pleidooi, waarin de steun en hulp aan de geloofsgenoten aan de andere zijde van de muur ter sprake kwamen, en waarin hij zei dat de eenheid van de kerk dient te wor den bewaard ondanks alles. Een enkele brief met een groet, die naar de oostzone gaat, kan van grote betekenis zijn, aldus dr. Rieger. Sluipend gevaar Mgr. Muller hield zich in zijn voor dracht vooral bezig met het sluipen- de gevaar van de communistische ro- De situatie van de Rooms-katho- lieke kerk in Berlijn is door de muur niet eens zo erg veel slechter gewor den. maar de muur schept een geeste lijk klimaat, waarin christelijk leven moeilijk wordt. Het grote gevaar, dat velen bedreigt, is niet het communis me. maar het nihilisme, aldus mgr. Muller, die ondanks alles nuchter constateerde, dat de rooms-katholieke kerk er ln andere satellietlanden slechter voor staat dan ln Oost- Duitsland. Maatregel tegen schip dat vracht naar Cuba bracht Eerlijkheid veronderstelt eohter i paganda in Oost-Berlijn, dat al in niet alleen dat. men fouten of gebre- kinderspel of school zijn intrede doet. ken niet camoufleert. Zij veronder stelt evenzeer dat men in zijn oor deel over deae fouten en gebreken eerlijk is Wannéér men zou stellen, dat er in het centrale bestuursapparaat van de kerk mensen of instanties zén. die fouten of gebreken verto nen. trapt men open deuren in. In dien men het echter zo stelt, dat de Romeinse curie in haar geheel fou tief is en daarbij de ene of voor naamste oorzaak van de geruisloze geloofsafval van jonge intellectuelen. Can daoht ik heeft dat weinig meer te maken met de eerlijkheid. Het werk van de organisaties voor het ruimte-onderzoek vormt in zekere zin een gevaar voor de wetenschap. Deze organisaties onttrekken namelijk enorm veel financieel en wetenschappelijk potentieel aan andere categorieën van wetenschapsbeoefening. De kans bestaat bijvoorbeeld, dat sterrenwachten en geofysische laboratoria alleen maar een paar enthousiastelingen, die niets anders willen, overhouden en het verder moeten doen met tweede en derderangs krachten. Deze waarschuwende woorden liet prof. dr. G. B. van Albada, hoogleraar in de sterrekunde te Amsterdam, zaterdag horen bij de opening van het aan de problemen rond het ruimte-onderzoek gewijde congres van het Verbond van Wetenschappelijk Onder zoekers in Utrecht. Op dit congres werden alle aspecten van het ruimte-onderzoek behandeld. Organisatie C E. I. M. Hoo- Mr. Nittel en jeweegen van h derwiis, Kunsten en Wetenschappen behandelden enkele organisatorische en financiële aspecten van het ruim te-onderzoek. Mr. Hoogeweegen zei, dat de kosten van het ruimteonderzoek voor een belangrijk deel betrekking hebben op de technologische voorbereiding en voor een ander belangrijk deel sa menhangen met de „verovering van de ruimte". Toch zijn de bedragen die nodig zijn voor het echte weten schappelijke onderzoek in de ruimte nog zeer groot. Het ligt daarom, vol gens mr. Hoogeweegen, voor de hand, dat voor een onderzoek van enige omvang wordt samengewerkt tussen de wetenschappelijke instituten en andere groepen. In juni van dit jaar is in Parijs de Europese Organisatie voor Ruimte- Onderzoek opgericht door Engeland, Frankrijk West-Duitsland, Italië, Zweden, Denemarken, Nederland, België, Zwitserland en Spanje. De kosten zijn voor de komende acht jaar gelimiteerd tot 1500 miljoen nieuwe Franse franken, waarvan 380 miljoen voor de eerste drie jaar. Na die eerste drie jaar kan met instem ming van alle deelnemende landen een wijziging worden gebracht in het maximum van 1500 miljoen franken. Het verdrag bepaalt voorts, waar de vestigingen va nde organisatie zullen zijn. Mr. Hoogeweegen zei, dat in Delft bijvoorbeeld een technologisch laboratorium met 800 man personeel zal komen. Het directe gevaar van deze propa ganda achtte hij niet te groot, maar op den langen duur blijft er altijd iets van hangen. Vooral waar com munistische en anti-religieuze opvat tingen vrijwel onopgemerkt doordrin gen ir. de christelijke levenssfeer. Wetenschap late zich niet misbruiken als dekmantel Prof. Van Albada noemde de mili taire betekenis van de ontwikkeling der rakettechniek en satellietbouw evident. Wat voor de astronomen wordt gedaan, is ook militair van di rect belang. Hij acht het niet onmogelijk, dat het ruimte-onderzoek wordt gebruikt als een dekmantel voor het weg nemen van de verschrikkingen van de bewapeningswedloop. De weten schap zal zich daarvoor echter, vol gens hem, niet mogen laten gebrui ken. De publieke belangstelling richt zich vooral op de spectaculaire en sportieve elementen en veel minder op de wetenschappelijke aspecten van het ruimte-onderzoek. Raketten en satellieten kunnen uitstekende hulpmiddelen zijn voor onderzoek dat zich geheel of grotendeels heeft vrij gemaakt van de belemmeringen van de aardse dampkring. Het ruimte onderzoek levert voor de astronomie en de geofysica tal van nieuwe en be langrijke gegevens op, maar prof. Van Albada gelooft niet, dat men hier van een wetenschappelijk revo lutie mag spreken. De perfecte we- tenschappelijk-technische organisatie die de behaalde resultaten mogelijk heeft gemaakt, noemde hij wel ver bluffend: er is een nauwe samenwer king tussen zeer grote groepen we tenschapsmensen voor nodig. Men moet. volgens hem, de recente pres taties dan ook vooral uit dat oogpunt waarderen. Slechts uitbouw Ondanks de ontwikkeling van het ruimte-onderzoek blijven vele van de essentiele moeilijkheden waarmee de astronomie te maken heeft, bestaan. Men moet, naar de mening van prof. Van Albada, het ruimte-onderzoek dan ook alleen zien als een uitbrei ding, een voortzetting van het werk dat al duizenden jaren door bijvoor beeld astronomen ls verricht. Dat impliceert, volgens hem, dat men er geen andere onderdelen van de we tenschap aan mag opofferen. Bemande ruimtevaart Hij merkte voorts op, dat nog niet helemaal duidelijk is. wat de even tuele wetenschappelijke betekenis zal zijn van bemande ruimtevluchten. Anders wordt het, als men ook ln staat is om landingen elders uit te voeren. Hetgeen er door middel van de ruimtevaart bereikbaar is. ligt binnen vrl) enge grenzen, zo zei hij. Een lan ding op de maan. Mars of Venus is misschien nog wel eens mogelijk. Reizen buiten het zonnestelsel acht hij volmaakt uitgesloten. Prof. dr. C. de Jager, hoogleraar In de astrofysica aan de Rijksuniversi teit te Utrecht, sprak over „het we tenschappelijk onderzoek der ruim te". Hjj noemde ruimtevaart en ruim te-onderzoek twee geheel verschil lende zaken en bestreed de opvatting, dat ruimte-onderzoek „duur" zou zyn. Hij gaf vervolgens een samenvat ting van enkele recente ontdekkingen van het ruimte-onderzoek. Hij zei, dat het Europese ruimte onderzoekprogram, dat op het ogen blik in discussie is, voor de eerst komende twee jaren zeventig experi menten bevat. Daarvan zijn er zes door Nederland voorgesteld. Een vol Veertien wagons met kalveren vertrokken woensdag 26 sep tember uit Eindhoven naar Italië. De trein is daar nooit aangeko men. Hij ging tot Bazel en toen weer terug. Op Werelddierendag donderdag j.l. werden de wagons gelost in Venlo. Verschillende kalveren hebben deze meer dan een week durende reis niet overleefd. Anderen moesten in het Venlose abattoir worden afgemaakt, zo zwak waren zij geworden Newyorkse havenarbeiders hebben zaterdag geweigerd het eerste nlet- Amerikaanse schip, dat goederen naar Cuba had gebracht, te laden. Het betrof de onder Griekse vlag va rende „President Hoffman", eigen dom van een Zuidafrikaanse scheep vaartmaatschappij. die goederen uit Roemenië naar het suikereiland had gebracht. Onze correspondent in Washington telefoneerde ons: Een vergadering van Rusk, Amerika's minister van Buitenlandse Zaken, met zijn colle ga's uit Latijns Amerika iop Cuba na), heeft tot een vaag communi qué geleid, waarin men zijn waak zaamheid belooft te verscherpen en waarin men verklaart de handel op Cuba opnieuw aan een studie te on derwerpen Die woorden zetten niet veel zoden aan de dijk, die Rusk wil opwerpen tegen het communisme in het westelijk halfrond. Maar wat de handel op Cuba betreft zijn de Lati nos niet zo belangrijk. Meer kunnen de Amerikanen bereiken door pressie op hun NAVO-bondgenoten, die ac tief zijn in het vervoer van goederen, die Cuba uit communistische staten betrekt. Voor Nederland is die pressie hoofdzakelijk theoretisch van belang. Het handelsverkeer met Ne derlandse schepen op Cuba ls name lijk nog maar zeer gering. 90 procent van onze vloot is lijn- vaart. Van de grote maatschappijen vaart de KNSM niet meer op Cuba, de Holland-Amerikalijn doet Cuba nog wel een enkele keer aan, doch de laatste tijd alleen om vracht weg te halen. Eén maatregel, waartoe Amerika besloten heeft treft geen enkele van Amerika's bondgenoten: Rusk heeft aan zijn Latinocollega's bekend ge maakt, dat Amerika zijn havens zal sluiten voor alle schepen, die militair materiaal naar Cuba vervoeren. Zulk materiaal wordt alleen ln schepen van communistische staten overge bracht en die schepen komen door gaans toch al niet in Amerikaanse havens. India geeft China nul op rekwest India heeft in een zondag gepu bliceerde nota aan China meege deeld, dat India „geen onderhande lingen of besprekingen zal aangaan onder dwang of voortdurende bedrei ging met geweld". In de nota, die ge dateerd is op zaterdag, wordt van China geëist zijn troepen van de I noordoostelijke grens van India te- jiug te trekken voordat besprekingen veehandelaren zelf. Men zet maar .kunnen worden begonnen, kalveren op de trein, meer dan het China had vorige week in een no- toegestane contingent groot is. ta aan India wederom voorgesteld Transporten als deze kunnen vol- het grensgeschil op ministerieel nl- gens inspecteur Sala onze vee-export veau te bespreken, en wel op 15 okto- in gevaar brengen. Het is een aan- ber ln Peking, gelegenheid, die op het hoogste niveau in ons land geregeld wordt. Tegelijkertijd beschuldigden de In ons ministerie zal men dan ook Chinezen India ervan de Mac Ma niet blij zijn met publikaties daar-hcnlijn te hebben overschredenien in vaarover we hier spreken en die door jonge mensen wordt gevraagd. Een dergelijk generaliseren is niet meer juist, niet meer billijk, niet meer rechtvaardig en niet meer eerlijk nnar de andere kant. Op de drempel van het concilie Inkt het me uiterst belangrijk dat onze Nederlandse katholieke gemeen schap open en eerlijk staat tegenover het centrale bestuursapparaat van de kerk. Dit houdt, geloof ik. niet in dat men werkelijke tekortkomingen verdoezelt. Maar het vraagt wel. dat men zorgvuldig wikt en weegt en dat men noch de eerbied noch de recht vaardigheid nooh de liefde vergeet. Het is werkelijk niet nodig om in een verwelkt byzantisme alles zonder onderscheid te loven en te prijzen wat van boven komt. Maar alles met een apriotistiseh negatieve houding opwachten, schijnt het andere uiter ste, dat evenzeer van onvolwassen heid kan getuigen. Een publieke opinie in de kerk zal zich van beide uitersten vrij moeten houden, als zij Inderdaad de kerk wil dienen en het bewijs wil leveren dat zij inderdaad voortkomt uit oprechte liefde voor de kerk". Naar pas zaterdag in Venlo bekend met zoveel dieren doorging le ontplooiing van het wetenschap- »s geworden, waren de dieren met Italië, daar slechts een deel zou pelijk ruimte-onderzoek zal. volgens prof. De Jager, waarschijnlijk pas mogelijk blijken wanneer de mens bemande observatoria kan bouwen op de maan of in de ruimte. omtrent, zo meende de heer Sala, die "aar I met de keuring van al deze dieren van 's avonds 8 uur tot 's nachts 3 voldoende melkpoeder als voedsel op worden toegelaten door de Italiaanse j uur onafgebroken bezig is geweestf reis gegaan naar opkopers in Italië. I autoriteiten. Het duurde enkele dagen I Toen het transport in Bazel arriveer- de, werd duidelijk gemaakt, dat het verkregen kon worden. I totaal geen zin had, dat een treinduurde het tot maandag voor er bevestiging van deze bewering Daardoor l oktober oor aan de terugreis naar Nederland kon worden begonnen. Het moet een I erbarmelyke tocht voor de dieren I j geweest zyn, temeer omdat er alleen voedsel was meegegaan voor de heen reis. Bovendien kwam daar nog een lang oponthoud in Bazel by. Bij de dierenbescherming in Venlo had men gisteravond nog niet de te Zeilberg, die 80 van zijn kalveren had meegezonden naar Italië, deelde ons mede dat hij er van de 80 slechts 71 levend had teruggezien. Drie moe ten er onderweg zijn gestorven en 6 bleven in het slachthuis van Venlo. ..De 71, die ik nu terug heb op stal. zekerheid, dat de dieren zowel tijdens zijn per stuk 20 tot 25 kg iri gewicht het wachten in Zwitserland als afgevallen. Toen ik de beesten in he' grensgebied bloedige Incidenten te hebben uitgelokt. In de Indiase antwoordnota wordt o.a. gezegd, dat er voorbereidende besprekingen moeten worden gehou den „om de spanning te verminde ren en een gunstig klimaat van ver trouwen te scheppen". Vervolgens moeten maatregelen worden toege- .past „om het vertrouwen te herstel- De heer M^ Munsters, kalvermester len" en pas daarna zou overleg op Gestorren tijdens de terugreis voldoende te eten en te drinken hadden gekregen. De kalveren waren ongeveer vier maanden oud en wogen gemiddeld zo'n 200 kilo. Er kan mee worden volstaan, dat deze dieren worden ge voed met water, waarin melkpoeder is opgelost. In elke wagon was een laag stro aangebracht. Er waren ongeveer veertig kalveren in elke wagon gestopt. Er bestaat geen twijfel aan, dat zo'n langdurig trans port schadelijk is voor de dieren. Daarbij kwam nog, dat de gewaar schuwde eigenaren in Venlo niet onmiddellijk de dieren mochten ver voeren, omdat eerst de gebruikelijke formaliteiten moesten worden ver vuld. Keuring Grapjes makend over de nieu we fractievoorzitter van de PvdA, dr. ir. A. Vondeling, die in de Tweede Kamer immers kritiek op hem had geoefend, is de minister van Buitenlandse Zaken, mr. J. M. A. H. Luns. zaterdag met zijn vrouw en dochter van Schiphol naar Nice vertrokken voor vakantie. Dierenarts L. Sala in Venray heeft in zijn kwaliteit als inspecteur van de Veeartsenij kundige Dienst en Veterinaire Volksgezondheid ieder dier van het transport afzonderlijk gekeurd. Zelf, zo vertelde hij had hij maar één dood dier gezien. Een kalf was er zo slecht aan toe, dat hy het onmiddellijk liet afmaken. Zes waren er op zijn advies in het Venlose slachthuis geslacht. Deze zes dieren waren volgens hem van slechte kwa liteit Hij liet voorts 34 kalveren in quarantaine stellen. De heer Sala was van oordeel, dat het transport wel beter had gekund, doch was tevens van mening, dat ongelukkige omstandigheden parten hadden ge speeld. Volgens de heer Sala ligt de schuld van deze affaire voor een deel bij de hogei niveau kunnen plaatsvinden. Twee priesters in Algerije vermoord Aan de oever van Wed Tsjelliff bij Orleansville in Algerije zijn zondag morgen de stoffelijke overschotten gevonden van twee rooms-katholieke geestelijken van de orde der witte paters Lavigerie. Paul Py en Ber nard Chassine. Zij zijn door kogels gedood. De paters waren in de nacht vamriidag op zaterdag uit Saint Cy- prien des Attaffs. een plaatsje op 30 km van Orleansville, ontvoerd. Proces-Leibrand Kolonel Dernesch overgeplaatst De garnizoenscommandant van Wenen, kolonel Paul Dernesch, die een van de voornaamste getuigen a charge is geweest in het proces te Stuttgart tegen de verkeersdeskundi- ge Leibbrand, is als regimentscom mandant naar een ander onderdeel van het Oostenrijkse leger overge plaatst. Politieke kringen in Wenen leggen verband tussen deze over plaatsing en het proces-Leibbrand, dat de vorige week, zoals gemeld, ein digde met vrijspraak voor de gewezen compagniescommandant van het Duitse leger ten tijde van de oorlog. Deinesch was als toenmalige meer dere van Leibbrand vrijwillig voor de rechtbank verschenen en had voor Leibbrand zeer belastende verklarin gen afgelegd. De rechtbank voerde aan. dat Dernesch door een bevel uit z goed georganiseerde transactie I tc geven dat niet duidelijk gesteld 'was, het doodschieten van minstens 22 Italianen, waarvoor Leibbrand te- den- I rechtstond, op zijn geweten had. Venlo wilde gaan voeren, hoorde ik ze al op een afstand schreeuwen". Mevrouw H. van den Eijnden, een caféhoudster en verloskundige te Deurne, vertelde ons: „Wij hadden kalveren meegezonden, die in Utrecht op een veetentoonstelling bekroond waren. Zij zijn helaas teruggekeerd, doch ze zijn gelukkig gezond. Ik vraag mij echter af, wie de hoge transportkosten zal moeten betalen. Een enkele reis per wagon kost al f. 1800,— en nu komt er nog eens de terugreis bij. Ik geloof niet, dat de dieren onderweg veel te eten of te drinken hebben gehad." Haar man die in vee handelt en later thuis kwam, bevestigde ons wat zijn vrouw gezegd hud. Hij voegde er nog aan toe, dat men hem aanvankelijk belet had de dieren na hun terugkeer in Venlo te voeren. „Ik hoorde de dieren op een verschrikkelijke wijze schreeu wen. De dieren moeten al in dagen geen drinken hebben gehad. Eerst mocht ik niet in de verzegelde wagons om mijn dieren te voeren, doch toen ik dreigde, dat ik er de dierenbescherming bij zou halen, kon ik myn gang gaan". Het is moeilyk gebleken om na te gaan hoeveel dieren er nu precies op transport werden gesteld. Zeker is echter wel, dat er vele dieren node loos gekweld zijn geweest, doordat zU bU warm weer veel te lang onderweg zUn geweest. Iets wat bij een van a tot beslist voorkomen had kunnen wor-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1962 | | pagina 4