Leidse schooljeugd wordt
„aan de tand gevoeld"
IK BEN OPGELUCHT ALS
ZE NEE ZEGGEN
BESCHEIDEN MODEWENSEN
Paddes toe len-tijd
ROCOCO
MENU VAN DE WEEK
aterdag 6 oktober 1962
Pagina 3
t Als een kind op de t
jj vraag: hoeveel tan-
l deborstels hebben t
j jullie thuis?" ant-
t woordt: „één, van t
J oma" en als dan
t blijkt, dat de hele
J familie na het zater-
t dagse bad met die t
j ene borstel de tan- J
r den poetst, is dat t
J niet erg bemoedi- J
t gend voor 'n school- t
tandarts. Maar me- J
t vrouw R. BaltNix, t
"f bij wie de leiding J
f van de schooltand- t
verzorging in Leiden
f berust, kijkt er niet t
t meer van op. Ze J
J raakt zo langzamer- t
hand gewend aan J
J ongepoetste kinder- t
t gebitten.
Vroeger werden de meeste kin-
dertanden en kiezen helemaal
niet verzorgd en om daarin
verbetering te brengen werd
elf jaar geleden de Stichting
Schooltandverzorging in het
j leven geroepen.
De behandeling op school
heeft ontegenzeggelijk voor
delen: de kinderen zijn veel ge-
M williger als ze met een groepje
naar de tandarts moeten en ze
leren al vroeg, dat ze twee keer
per jaar hun gebit moeten laten
nakijken.
„Een groot voordeel vind Ik ook",
anizegt mevrouw Balt „dat je het kind
kp ronder de moeder krijgt, want als
u?die meekomt, is Jantje ineens veel
Dat heb ik zelf onder
vonden. Een van mijn dochtertjes
v/as heel erg kleinzerig en ik ging
altijd mee naar de dokter of de
[tandarts. Tot ik een keer niet kon
en haar alleen liet gaan. Vanaf dat
ïljmoment is ze aanzienlijk minder
'kleinzerig geworden en ik ging
nooit meer mee. Ik geloof dat het
[komt doordat er een soort band
ïtstaat tussen dokter en patiënt,
in moet je eigenlijk geen moeder
r je heen hebben, want die leidt
af, verbreekt de concentratie".
Uw modehuis
DONKERSTEEG 12 LEIDEN
Bijna alle Leidse scholen doen
mee aan de tandverzorging
voor de leerlingen. Vanaf hun
zesde jaar tot het einde van de
schooltijd kunnen kinderen, die
niet geregeld de tandarts van
hun ouders bezoeken (en hoe ge
makkelijk vergeet je niet. ze er
heen te sturen) op school worden
behandeld door een van de vijf
tandartsen van de stichting.
Uiteraard worden de ouders er
vrij in gelaten of ze hun kinderen
al of niet willen laten behande
len, maar de meeste vaders en
moeders zien het belang (en het
gemak) van de halfjaarlijkse
tandverzorging op school wel in.
Vooroordeel
„Maar vooral hopen we, dat de
ouders ook een beetje meer begrip
krijgen voor ons werk en dat ze
gaan inzien hoe moeilijk het vaak
voor ons is om kinderen te behan
delen", zegt mevrouw Balt.
„Ik vind, dat de ouders er veel te
weinig op letten of hun kinderen wel
goed poetsen, maar als je daarvan
iets tegen een moeder zegt, is ze
vaak diep beledigd. Kijk, als het
heel erg is met zo'n kindergebit,
roepen we de moeder op om eens
met haar te praten. Maar ze ko
men soms al met een vooroordeel
hier in een stemming van „wat
hebt u er mee te maken". Je krijgt
dan een heel vervelende, vijandige
sfeer.
Het is ook wel eens nodig, dat
we flink optreden, want als kin
deren boos worden slaan ze hier de
boel kort en klein. Dat moeten
ouders zich toch ook kunnen voor
stellen.
Hè, het lijkt wel of ik alleen
maar vervelende dingen weet,
maar 't is vaak ook erg leuk.
Toen ik hier pas ivas, kwam een
jongetje uit de derde klas, dat
ik voor de tweede keer behan
delde, heel keurig gekleed op het
spreekuur: echt een kleine heer.
Terwijl hij in de stoel zat, keek
hij me strak aan en tenslotte
kwam het hoge woord er uit:
„Ik vind U zo lief en als ik groot
ben wil ik met U trouwen".
Geen medewerking
„Het zou prettig zijn als ook de
schoolhoofden wat meer belangstel
ling voor de tandverzorging zouden
tonen", meent mevrouw Balt. In de
ruim vijf jaar, dat ze in Leiden
werkt, heeft ze één keer van een
schoolhoofd de uitnodiging gekre-
MEVROUW R. BALT-N1X
sj Katten zijn al even onbegrijpe
lijke wezens als kinderen. Je kunt
110(11
5 nooit voorspellen hoe ze op een be-
"i paalde situaties zullen reageren.
IjPrecies als kinderen laten ze je dan
ook van de ene verrassing in de
- andere vallen.
c Van alle katten, die we ooit had
den gehad, was op een bepaald mo-
4mert Cheetah de enige overlevende.
JNiemand hield eigenlijk van haar.
f Omdat ze een poes was en dus mooi,
jjomoat ze een verschoppeling was
!r,en dus zielig, lieten we haar blij-
iven en blijven.
Ze kreeg een eigen plekje in de
keuken, de kinderen maakten haar
•thet hof, vader sprak haar troostend
Moe, ik trachtte haar genegenheid
rj te winnen met brokjes vlees, maar
Talles stuitte af op haar hautaine
onverschilligheid.
i AI3 ze kindertjes heeft, verandert
ze wel, zeiden we tegen elkaar. Wie
iP weet. wat de stakker heeft doorge
maakt voor ze bij ons kwam aan-
lopen.
Advertentie
Ervaar het wonder van
700% nylon-zonder rubber
Cheetah kreeg vier jongkies en
Let ze verhongeren. We deden wat
we konden om de scharminkeltjes
in leven te houden, maar binnen
drie dagen moesten we het laatste
poesje begraven en keken neer op
Cheetah, het mispunt. Op dat
moment haatten we haar.
<~17loeclertijke
overpeinzing
Enkele maanden later moesten
we opnieuw een grote doos als
kraamkamer voor haar inrichten.
We deden het zonder een spoortje
geestdrift en keken weemoedig toe,
hoe ze andermaal aan vier katjes
het leven schonk.
Ze laat ze natuurlijk wéér om
komen, zeiden we treurig. Cheetah
is nu eenmaal een mispunt.
Het mispunt likte haar kinde
ren schoon, liet ze zuigen en
staarde spinnend in de verte.
Voorzichtig knielde vader bij de
doos.
Wat een mooie kindertjes, zei
hij vertederd. Cheetah knip
oogde en legde beschermend een
fluweelzachte poot over het ge
wemel. Toen sloot ze gelukzalig
de ogen.
Die gekke kat, bromde Adriaan,
toen hij na een paar dagen van
zijn verbazing was bekomen. „De
eerste maal verstoort ze haar kin
deren en de tweede keer is ze een
volmaakte moeder. Je ziet dat grut
groeien. Die met de rode vlekken
is voor mij, hoor. Ik noem het
Plucky.
De donkergrijze houd ik. kondig
de Henkie aan. Hallo Micky, je
bent van mü, hoor.
Dan mag ik Pareltje hebben, zei
Marian vastbesloten. Zij heeft zo'n
fijn snuitje.
Ik zuchtte.
We kunnen ze toch niet allemaal
houden. Die beesten worden groot,
piotesteerde ik voorzichtig.
Ja juichte Henkie. Mijn Micky
moet een grote sterke kat worden.
En mijn Plucky wordt een kam
pioenspringer, hè? fleemde Adriaan
tegen het donzige bolletje.
Pareltje is zo mooi, smeekte Ma
rian. Die kunnen we toch niet weg
geven.
Cheetahs kinderen groeiden als
kool en zetten het hele huis op
stelten. Je kon geen gordijn
dichttrekken of er hing een katje
in.
Je kon geen schoenendoos pak
ker; of er sprong een katje uit.
Je kon geen deur openen of er
zat een katje achter, dat veront
waardigd krijste en daarna zielig
haar pootjes likte.
We leerden ons bewegen met een
omzichtigheid alsof de vloer was be
dekt met verse eieren en de kreet:
„Houdt die buitendeur dicht"! werd
een gevleugeld woord in huis.
Maar intussen genoten wij. Van
zoveel vrolijkheid en jeugd moet je
wel biy en zonnig worden!
Het vierde Cheetah-kind, een
katertje en even mooi gestreept
als zijn drie zusjes, liep mij
voortdurend na. Ik bedacht plot
seling hoe de drie favorieten
dagelijks werden geknuffeld en
bewonderd, terwijl dit kater
tje
Ik nam het op de arm en
kreeg een kopje. Heel knus vlijde
het diertje zich in mijn elleboog
en likte even over mijn huid.
Onmiddellijk voelde ik mij weg
smelten.
Hij spint, fluisterde ik verte
derd. Die arme Tijgertje. Hij is
waarachtig de liefste van alle
De tijd om de jonge katjes bij
de moeder weg te halen is reeds
lang aangebroken. Ik moet een te-
hui.- voor ze gaan zoeken. Soms
voel ik mij als een moeder met vol
wassen dochters, die maar niet aan
de man kunnen komen.
Plichtsgetrouw vraag ik ieder, die
ik spreek: Wilt u een jong katje
hebben? en ben diep in mijn hart
opgelucht als ze „nee" zeggen. Hoe
zou ik dat vrolijke klaverblad ooit
uiteen kunnen rukken? Cheetah is
er zo blij mee.
En niet alléén Cheetah
THEA BECKMAN
gen op een ouderavond een lezing te
houden. „Ik heb toen bijvoorbeeld
plaatjes laten zien van de gevolgen
van het duimzuigen en ik heb de
ouders verteld hoé de kinderen moe
ten poetsen en er op gewezen, dat
er vooral moet worden gelet op de
eerste blijvende kiezen. Want wan
neer kinderen pas op de lagere
school komen als ze zeven zijn, zijn
de kiezen soms al zo bedorven, dat
ze er uit moeten. Ik heb vaak ge
zegd tegen schoolhoofden: 't is no
dig, dat de ouders van deze leerlin
gen worden voorgelicht, maar eer
lijk gezegd werken de onderwijzers
niet erg mee".
En over de kinderen: „Dit jaar
hebben we het een beetje anders
aangepakt. Tot nu toe werden de
leerlingetjes uit de eerste klas die
meededen, in de kraag gegrepen
en op de stoél gedrukt, maar dat
bleek toch geen succes te zijn. Nu
hebben we de deelnemende kinde
ren van te voren in groepjes bin
nengehaald en met ze gepraat.
„Waarvoor denk je dat een tand
arts is, waarom moeten je tanden
worden gepoetst?" Ze krijgen een
bekertje, een tubetje tandpasta en
een borstel en we leren ze hoe ze
die moeten gebruiken. En vooral
goed spoelen, dat schijnt ook erg
moeilijk te zijn.
Veel kauwen
En dan dat snoepen. Een wan
hoop! 't Lijkt wel of er geen gren
zen meer zijn. Sómmige kinderen
snoepen de hele dag door en het is
zo ongelofelijk slecht voor het ge
bit. Ik geloof ook, dat we tegen
woordig niet goed eten. Alles wordt
veel te gaar gekookt. Kinderen
moeten niet alles in papvorm krij
gen, een paar sneden bruin brood
's morgens zijn veel gezonder dan
pap, want kinderen moeten veel
kauwen. Trouwens, als je fruit eet
of rauwe groente, merk je zelf dat
je gebit schoon wordt. Weinig snoep
en veel fruit dus voor uw kinderen,
dat is ook veel beter voor hun
maag.
Een patiëntje heeft me eens
voor een dilemma gesteld. Voor
de behandeling vroeg hij: „Me
vrouw, doet U het gauw?" Toen
het tot zijn grote verbazing in
derdaad gauw was gebeurd,
rende hij naar de gang en kwam
terug met een zak snoepjes.
„Heem er maar twee", zei hij
gul. Wat moet je dan als school-
tandarts doen?"
Goed poetsen
De stichting, die vier centra heeft
in Leiden (GG en GD) gebouw aan
de Nieuwe Mare, het voormalige Is
raëlitische Weeshuis aan de Roo-
denburgerstraat, de Dr. Van Voort-
huysenschool in de Verlengde Mar-
nixstraat en het gebouw van de
Christelijke school aan de Hoge
Morsweg), houdt zich momenteel
alleen bezig met de leerlingen van
de lagere school. Er is wel gepraat
over tandverzorging voor kinderen,
die vUf jaar zijn en het volgende
jaar naar de „grote school" gaan,
maar het zal nog wel even duren
voor dit plan kan worden gereali
seerd.
„Eigenlijk moest je kinderen al
vanaf hun tweede jaar „op de stoel"
hebben, maar die kleintjes zijn heel
moeilijk om te behandelen. Bij
eerste klas-kinderen merk je dat
zelfs nog. Als ik een hele dag zo'n
eerste klas heb gehad, ben ik
's avonds doodop", aldus mevrouw
Balt. „Maar zolang we de kleintjes
nog niet behandelen, goed poetsen,
dat scheelt straks de helft".
Het ligt in de bedoeling de.
schooltandverzorging mettertijd
(hopelijk volgend jaar al) onder
te brengen in het nieuwe GG en
GD-gebouw. De vier centra wor
den dan opgeheven en de school
kinderen, die nu soms ver moeten
lopen, worden met een busje ge
haald.
Een gewetensvraag: bent U
voor of tegen hoge hakken??
Er is een tijd geweest, nog
niet eens zo lang geleden, dat
dit geen punt van discussie was.
Toen waren hoge hakken een
voudig geen mode en dus stap
ten we allemaal ferm en welge
moed, en waarschijnlijk ook op
gelucht, rond op makkelijke
platte schoenen. Heerlijk, we
konden onbekommerd wandelen,
urenlang winkelen, we konden
zelfs hardlopen om een bus te
halen, en er tegelijk chique uit
zien, want platte hakken waren
chique, aangezien ze in de mode
waren. En wij verbeeldden ons,
dat hoge hakken echt lélijk wa
ren! Dat vinden we immers al
tijd van iets dat niet in de mode
is? Korte en lange rokken zijn
ook om de beurt mooi of lelijk,
al naar gelang de heren Dior en
zijn ovpolgers, benevens Max
Heymans, over ons beschikken?
Nu is dat met hoge hakken
niet helemaal waar: ontegen
zeglijk is iedere vrouw net
eventjes iets eleganter als ze op
hoge hakjes rondtrippelt. Je
krijgt er een andere, een betere
houding door. Wist U dat? Dat
heb ik in een lijvig boekwerk,
geschreven door een dokter nog
wel, eens gelezen, 't Zit hem in
't feit, dat hoge hakken het bek
ken en daardoor 't hele lichaam
een sierlijker stand geven. De
geleerde schrijver van dat boek
was er dus beslist vóór!
Ik moet U bekennen, dat ik er
van de week tegen was, ontzet
tend tégen!
Dat kwam, omdat ik, op m'n
paasbest en düs U begrijpt!
door allerlei onvoorziene
pech ineens zowat een kwartier
moest rennen om ergens nog op
tijd te kunnen zijn. Over een
hobbelige straat met ontelbare
kieren en gaten tussen de ste
nen, waar ik natuurlijk ook on
telbare malen in bleef haken,
't Mag nog een wonder heten,
dat ik niet gestruikeld ben met
alle denkbare nare gevolgen
vandien. Trouwens, laten we
eerlijk zijn, er gebeuren soms
werkelijk ongelukken tengevolge
van 't dragen van naaldhakken!
In ieder geval: ik verwenste
mijn schoenen en mijn eigen
stommiteit om naar de stad te
gaan met „zitschoenen". Want
dat zijn 't toch eigenlijk: schoe
nen om mee te zitten, niet om
te lopen.
Stel U overigens gerust: ik
ben nog op tijd, heelhuids en
heelhaks ter bestemder plaatse
aangekomen, al was 't dan bui
ten adem en doodmoe.
Nu is van de mode bekend,
dat deze voor het merendeel door
mannen „verzonnen" wordt en
die omstandigheid kan heel wat
vreemde verschijnselen op mo
degebied verklaren, dacht ik zo.
Van het hoge-hakkenprobleem
heb ik echter ergens een gans
andere oplossing gelezen. Daar
werd onthuld: de hoge hak is
uitgevondendoor een vrouw
die altijd op haar voorhoofd ge
kust werd.
Zou dat wadr zijn?
Hermine O.
De herfst is de tijd voor paddestoelen. Wan
neer we na een regenbui door het bos lopen
kunnen we de gele cantharellen zo plukken.
Maar als we niet zelf met kennis van zaken de
eetbare tussen de niet eetbare paddestoelen uit
kunnen zoeken, vinden we bij de groenteboer
ook volop cantharellen en champignons. Padde
stoelen bevatten eiwitten, zouten en vitamines en
laten zich op vele manieren verwerken o.a. in
combinatie met vis. eieren of kaas.
m
ZONDAG:
sneetje champignons met kaas,
varkensfricandeau, snijbonen,
aardappelen, druiven.
MAANDAG:
macaronischotel met ham en
kaas, yoghurt met rabarber.
DINSDAG:
groentesoep, roerei met kaas, sla,
aardappelen.
WOENSDAG:
andijvie met kaassaus, aard
appelpuree, gebakken hamworst,
karnemelkpudding met vanille-saus.
DONDERDAG:
eieren met kerrysaus, witte kool
sla, aardappelen, citroenrijst met
vanillevla.
VRIJDAG:
tongfilets met spinazie en kaas
saus, aardappelpuree of cantharel-
lenragoüt, worteltjes en aardappel
puree, perencustard.
ZATERDAG:
soupe a l'oignon, pruimenpanne-
koek.
Sneetje champignons
met kaas
Reken PP- 2 geroosterde boter
hammen, zonder korst. Besprenkel
deze met een droge witte wyn. Bak
p.p. 75 g champignons in wat hete
boter zéér snel goudbruin en leg
deze op de toost. Een plakje Jong
belegen kaas van 1/3 cm dikte erop
leggen en deze in een hete oven of
grill even laten uitsmelten. Wat pa
prikapoeder en fijngehakte peterse
lie erover strooien en warm serve
ren.
Roerei met kaas
Klop p.p. 1 ei los met 1 lepel melk,
zout en peper. Roer er 1 afgestreken
eetlepel oude geraspte kaas door
heen. Smelt een stukje boter in de
koekepan, giet het eimengsel erbij
en laat het bij matige hitte stollen,
steeds het "Vastgeworden gedeelte
van de bodem weer losmakend. Het
roerei is goed, wanneer alles gestold,
maar nog niet droog geworden is.
Garneren met gehakte peterselie en
bieslook.
Karnemelkpudding met
vanillesaus
Mt liter karnemelk, 5 bl. gelatine,
waaronder 2 rode, H citroen, 6
lepels suiker, 2 lepels water.
Week de gelatine in koud water.
Verhit het citroensap met het water
en de suiker en los hier van het
vuur af de goed uitgeknepen gela
tine in op. Iets laten afkoelen en
daarna door de karnemelk roeren.
In een ingevette puddingvorm la
ten styf worden. De vanillesaus
maken van 4 dl melk, 2 lepels cus
tard, 3 lepels suiker en 1 pakje
vanillesuiker. Na het storten van
de pudding de koud geworden
vanillesaus er omheen schenken.
Mevrouw R. Balt-Nix en haar assistente aan het werk in een
van de vier centra. Links boven aan de pagina: patientjes, wach
tend op hun beurt.
Parijs, oktober '62
Ook als u heel bescheiden
mode-wensen hebt, is het niet
moeilijk deze winter modieus
te zijn. Vooral als u zelf naait
of uw kleren laat maken in het
eenvoudig bij uw tweed pakje
of mantel een hoedje of mutsje
van dezelfde stof te maken.
Een breiwolpompon erop zo
als in het model van Dior (4)
en u hebt een echt Parijs
hoofddeksel.
Uw hart gaat misschien ook uit
naar de lange halssjaal, al dan niet
met een rand vos langs de smalle
einden. Wie geen stof over heeft
van een tweed of effen pakje, kan
zich laten inspireren door Guy La-
roche en een sjaal aanschaffen van
natuurzijden twill met een beschei
den klassiek, foulardmotief en af
gewerkt met brede, deels geknoopte
zijden franje. De sjaal moet lang
en breed zijn, wel 1.20 meter van
90 cm breed.
Een gemakkelijk te verwezenlij
ken modewensje is de simpele haast
kinderlijke garnering (2) met bont-
of breiwolpompons die Dior op een
Schots geruit jurkje aanbracht.
Als u de nodige kleurige en
breed gestreepte fluweel kunt
vinden, zal de blouse (3) van
Dioi u ook wel bevallen. Ze werd
getoond bij een effen wollen
mantelpak.
Wilt u zich dit najaar een nieuwe
rok of mantelpak aanschaffen, let
dan eens op de bijna rechte rok,
waarin middenvoor een wigvormig
stuk is gezet (1). Op de rug en op
de heupen is de rok geheel recht
en kleedt goed af, terwijl de inzet
u de nodige bewegingsvrijheid geeft.
Cardin bracht deze rok met een
lang tailleur jasje.
J.V.
