Residentie-Orkest in Mozart
met Firkusny en in Bruckner
Vraagstuk Zuid-Tirol
dicht bij oplossing
Russische partij chefs
hebben een kort leven
Akoestisch probleem
in Stadsgehoorzaal
Uniek jubileum van
.Gerrit de Stotteraar'
Vruchtbaar werk
studie-commissie
OPENING VAN SEIZOEN
DOOR NATIONALE BALLET
Het Van Goghmuseum
vindt een grif „Ja"!
EERSTE ABONNEMENTSCONCERT
Nieuwe solistenoud program
A joel) Khan stelt voor:
FEDERATIE VAN PAKISTAN,
PERZIE EN AFGHANISTAN
Geen andere mogelijkheid
LEIDCH DAGBLAD VRIJDAG 5 OKTOBER 1962
tET eerste abonnementsconcert van het Residentie-Orkest in
J de gerestaureerde Stadsgehoorzaal!
Het heeft sterk gemengde indrukken geschonken, voor een deel
|rmoedelijk als gevolg van onwennigheid met de ..nieuwe
toestiek". Nu de „omlijsting" op het podium was weggenomen,
heen de hypergevoeligheid groter dan ooit. Er is thans letterlijk
jts meer, dat het oor ontgaat, elke oneffenheid, hóe gering ook,
reekt zich.
Voordelig is. dat van enige nagalm totaal geen sprake meer is.
idelig evenwel, dat de klank naar het ons voorkomt droger
lluider is geworden, soms 2elfs op het genadeloos harde af.
Wij mogen echter niet vergeten, dat voor het opdoen van de
|ste indrukken een „Derde Syfhfonie" van Bruckner, waarin met
m orkest van ruim 100 leden de forti speciaal van de blazers
niet van de lucht zijn en dat nog wel in een betrekkelijk kleine
lal, niet gunstig is.
Haar ook Moearts aangrijpend
imatisch planoconcert in c kl. t.
F 491» met veel spanning en een
roorwaardelijk superieure techniek
or Rudolf Flrkunsky gespeeld,
pde zich daartoe bij voorkeur niet.
lermate hinderlijk was bovendien
1 doffe gezoem van de „air con-
ioning". waaronder velen op de
jcons. gelijk zij ons verklaarden.
raid geleden hebben. Er moet be
lets gebeuren om daarin veran-
hng te brengen. Voor de pauze
tft het getik en geklepper van en-
je openstaande zaaldeuren tot
fermaat van ramp een storende in
jed uitgeoefend. Altezamen facto-
n, die ons huiverig maken, nu reeds
h definitief oordeel over de akoe-
kk te vellen.
Merkwaardig daarbij is, dat 't oor-
èl bij het auditorium sterk uit-
ploopt
Nog één opmerking: het wegne-
fcn van het middenpad lijkt ons
klist geen gelukkige inventie.
Bezielde Brilckner
ntussen neemt het bovenstaande
niet weg, dat Van Otterloo's
warmbezielde en evenwichtige in-
kpretatie van Bruckners in 1873
fc tooi de Derde" weer een diepe in
ruk heeft gemoakt. Het is nu on-
jorstelbaar, dat de uitvoering, die
kuckner er op 16 december 1877
in gaf. tot zulk een wanhopig échec
(leid heeft en slechts een klein
foepje enthousiaste leerlingen haar
k het einde toe aan hoorde: allé
pderen waren allang verdwenen. En
i beroemde criticus Hanslick sprak
frnietigende woorden
De tijd heeft deze visie gelukkig
Ihterhaald!
Het huidige geslacht weet de grote
karden dezer magistrale partituur
kar volle waarde te schatten, on-
Inks alle Wagnerinvloed.
L
Denen gaan
nuttiger gebruiken
In een niet al te verre toekomst
llen zich in Denemarken aanzien-
ke structurele verandering voltrek-
n. In dit landbouwland met zijn
pervlakte van 43 000 vierkante ki-
neter en zijn ruim viereneenhalf
iljoen inwoners moet elk stukje
ondgebled nuttig gebruikt worden.
Met het oog op de eventuele toe-
eding van Denemarken tot de
aropese gemeenschappelijke markt
I de toenemende concurrentie,
aardoor het land meer geïndustria-
leerd wordt, heeft de regering het
«agstuk van het gebruik van de
■ond in de toekomst onder de loep
(nomen. Binnenkort zal nu het ml-
Isterie van Economische Zaken een
ipport over dit probleem het licht
oen zien. Men verwacht dat in to
tal twintigduizend van de twee-
onderdduizend boerderijen, dus tien
rocent, zal worden opgeheven.zo-
It tienduizend boerderijen van mid-
elmatige grootte en tienduizend
lcine geheel zullen verdwijnen.
Het Deense landbouwareaal, dat
u nog ongeveer drievierden van het
Dtale grondoppervlak beslaat, zal tot
keevljfden worden verminderd. Er
uilen krachtige maatregelen worden
enomen om te verhinderen dat
mdbouwgrond door industrieën of
pkopers, buiten- dan wel binnen-
Indse. in bezit wordt genomen.
In dit verband is ook aandacht
(schonken aan de ontspanningsmo-
elijkheden voor de bevolking. Op
*t ogenblik zijn er in Denemarken
eventigduizend zomerhuizen, maar
Porzien wordt dat dit aantal over
Ie nodige jaren tot ongeveer 750.000
■1 zijn toegenomen. Daarom wordt
tr over gedacht dergelijke huizen te
loen zetten 1° speciale recreatiege-
lieden die ongeveer tweevijfden van
iet Deense grondgebied zullen be-
fm.
Temeer, wanneer een Van Otter-
loo er zijn schouders achter zet. haar
niet te overromantisch belicht en
door snelle, doch nergens onrustige
tempi, de veelvuldig gesmade „leng
te", waaraan Bruckner zich onge
twijfeld bezondigt, In hoofdzaak doet
vergeten. Wij hebben met bewonde
ring van zijn inzichten kennis geno
men en speciaal genoten van de bril
jante weergave van het ook hier zo
overrompelende typisch Bruckne-
riaanse Scherzo.
Bruckner moge zijn allerdiepste
verering voor ..grootmeester" Wag
ner niet onder stoelen of banken
gestoken hebben, er is toch ook on
eindig veel .eigenaard", waarbij wij
voor alles denken aan het vermaar
de trompetthema, dat het ganse mo
numentale werk blijft beheersen.
Het R.O. heeft zich met volle
kracht en kunnen aan Bruckner ge
wijd, tot aan de koraalachtige slot-
climax toe. Het is reeds lang met deze
hier zo heroische wereld vertrouwd,
terwijl Van Otterloo het met grote
liefde naar magnifieke hoogtepunten
voert.
„Vriendschapsdag''
in La Courtine
Namens de Nederlandse minister
van Defensie. Ir. S. H. Visser is door
de chef van de Nederlandse generale
staf luitenant-generaal A. V. van
den Wall-Bake, gisterochtend In La
Courtine een krans gelegd by het
monument voor gevallenen, dat staat
voor het gemeen'ehuis in dat Franse
plaatsje
Oei eraal Van den Wall-Bake, ont
ving uit handen van La Courtine's
buigemeester, de heer Besse. een me
daille. die bestemd is voor de minis-
tei en die herinnert aan deze plech-
tigheio. Daarna werd de generaal
door de burgemeester tot ereburger
T»r. het plaatsje benoema Deze be
noeming is vermeld in een oorkonde,
die aan de generaal werd overhan
digd. Verder ontving de chef van de
generale staf een soortgelijke me
daille als die welke voor de minister
bestemd Is. Het gebeurde allemaal
ter gelegenheid van de „Vriend
schapsdag", welke burgemeester Bes-
se ook nog een onderscheiding ople
verde Oeneraal Van den Wall-Bake
Jcon hem mededelen, dat Koningin
Juliana hem benoemd heeft tot Of
ficier in de Orde van Oranje Nas
sau. een onderscheiding, waarvoor de
heer Besse met vele verwijzingen
naai de Nederland-Franse vriend
schap, dankte.
„We hebben nu 25 jaar met „Gerrit
de stotteraar" tê maken, dat la eén
uniek jubileum. Hu heeft een groot
talent om in te breken, maar zUn uit
brekerstalent ia nog groter. Hierdoor
heeft hij een grote reputatie gekre
gen. waarop hU zelf allerminst is ge
steld.
Ondanks de vUf strafbladen van de
verdachte ben ik echter van mening,
dat deze man niet onvoorwaardelUk
ter beschikking van de regering mag
worden gesteld Ik els een gevange
nisstraf van drie Jaar met aftrek,
voorwaardelyke terbeschikkingstel
ling met een proeftijd van drie Jaar
*n psychiatrisch toezicht", aldus
sprak ongeveer de procureur-generaal
bij het Gerechtshof te Amsterdam,
mr. W. B J. Aberson, gisteren, toen
de 41-jarige Amsterdamse chauffeur
inbreker in hoger beroep terecht
moest staan, verdacht van een lange
reeks diefstallen in begin 1961 *n
Amsterdam gepleegd. De rechtbank
te Amsterdam had „Gerrit de Stot
teraar" veroordeeld tot een Jaar ge
vangenisstraf met aftrek en onvoor
waardelijke terbeschikkingstelling van
de regering
In ziin requisitoir wees de procu
reur-generaal er óm. op dat de aan
leg tot ateltn bij verdachte *o ia in
geworteld. dat er gezien d« leeftijd
waareschiJnlUk weinig meer aan ta
veranderen is. .Dat deze verdacht»
steeds «Un slag slaat in de volkswij
ken. waar de mensen dan worden be
stolen van hun weinig» bezittingen,
maakt, het allemaal bijsonder onsym
pathiek, hoewel ik natuurlijk geens
zins wil adviseren voortaan beter»
buurten uit t» aoeken", aldua mr.
Aberson. In tegenstelling tot d»
rechtbank was hij van mening dat
verdachte ondanks allee, niet in een
psychiatrische inrichting thula hoort.
Het Hof zaï over veertien dagen ar
rest wijsen.
Firkusnygroots
Firkusny. het vorig jaar met
Brahms door en door ver
trouwd, stelde ditmaal zijn fijn
zinnige muzikaliteit. zUn genuanceer
de aanslag en zyn virtuoze pianistiek
in dienst van Mozart, toch niet even
waardig begeleid door het orkest,
dat er niet in slaagde eenzelfde fijn
zinnigheid te realiseren. Integendeel:
wij moesten het zelfs op enkele slor
digheden betrappen, het speelde bo
vendien luider, dan hier gewenst was.
Maar het kan zyn, dat in dit op-
j zicht ook de „nieuwe" akoestiek het
orkest parten speelde. Men zal zich
RUDOLF FIRKUSNY
daarop in de loop van de tijd terdege
moeten ..inspelen", wat zeker geen
gemakkelijke opgave zal zUn.
Firkusny, behorend lot de waar
lijk „grote" pianisten, incasseerde in
tussen luide toejuichingen, terwijl
Van Otterloo na zijn machtige en
terzake kundige Brucknervertolking
welverdiend grootse ovaties ten deel
viel.
De orkestleden betoonden zich
enthousiast over de huidige accom
modatie.
ZU zijn er bepaald sterk op vooruit
gegaan!
H.
Onder leiding van Son ia Gaskell
(Van onze correspondent in Wenen)
Met algemene voldoening zullen de Verenigde Naties tijdens
j de a s. Algemene Vergadering kennis nemen van het door Italië
en Oostenrijk uitgebrachte verslag over Zuid-Tirol. Beide par
tijen zullen de stellige verwachting uitspreken, dat er een bevre
digende oplossing wordt gevonden, maar dat eerst de resultaten
van een speciale studie-commissie moeten worden afgewacht.
De verdienste voor een mogelijk
compromis moet vooral aan Italië
worden toegeschreven, dat op 1 sep
tember 1961 de z.g. „commissie van
19" in 't leven riep om dit vraagstuk
met de nodige rust en vakkennis te
behandelen en zo mogelijk ook op te
lossen. Zitting in deze commissie
hebben twaalf Italianen, zes Zuid-
Tirolers en een Ladiner.
rond
Het Nationale Ballet, onder leiding van Sonia Gaskell. heeft
het nieuwe seizoen geopend met een voorstelling in het Haagse
Gebouw voor K. en W. Er stonden geen premières op het
program, dat overigens wel een goed program was en dafover het
algemeen ook goed ten uitvoer werd gebracht.
ROMANTIEK
Begonnen werd met „Les Présa-
ges'. Leonide Massines eerste sym-
fonischb eallet op Tsjaikowski's Vijf
de. De première ging bij het Neder
lands Ballet in 1958. Het werd een
eerste kennismaking met enkele
nieuwe solisten. Allereerst Vlveka
Ljung in het andante allegro; een
grote blonde verschijning, beheerst,
accuraat en technisch zeker.
Wat voor haar geldt doet dit ook
voor Imre Varady (uit de voormalige
groep van De Cuevas», die in het
Andante Cantabile Sonja van Beers'
betrouwbare partner was: een eerste
Indruk in één bepaalde rol is te on
volledig. Varady als de jonge held
was wel uitermate onbewogen in zUn
worsteling met de kwade macht, zo
expressief vertolkt door Billy Wilson.
Sonja van Beers wierp ten minste
een levendige prille gratie in de
st-rUd.
De „Pas de deux romantique" van
Jack Carter op muziek van Rossini
was In zoverre een première, dat zij
in maart van dit jaar wegens ziekte
niet door ging. Deze romantiek is
niet week maar gekruid met humor,
die ondertussen extra eisen stelt, zo
wel in uitdrukking als virtuositeit,
eisen waaraan de beide uitvoerenden,
Panchlta de Péri en Silvester Camp
bell ten volle voldeden. Campbell, die
een sterk negroïde inslag heeft en
zijn fenomenale lenigheid demon
streerde, was eerst haast onherken
baar door zijn blonde pruik.
..Shirah" (choreografie Pearl Lang.
muziek Alan Hovhanes» heeft niets
van zijn wonderlijke bekoring ver
loren, wat men ook denken moge van
de mysterieuze toelichting in het
programma.
Tot slot „Le prisonnier du Cau-
case", ook een première van het Hol
land Festival van dit Jaar (choreo
grafie George Skibine. muziek Aram
Chatsjatoerian». Het sloeg nu weer
evenzeer in als toen. vooral door de
krachtige Kaukasische volksdansen,
die door Ch. Abachidze voor het to
neel bewerkt zijn.
Moeilijkheid
AANWINST
Hier konden we even kennis ma
ken met een andere van De Cuevas
afkomstige aanwinst: Margot Mik-
losy, die als eerste van de jonge
meisjes een zeer levendige partij gaf.
Verder alle lof voor Leonle Kramer,
Conrad van de Weetering. Ben de
Rochemont en Robert Kaesen. waar
mee niets wil afgedaan zijn aan de
prestaties van de anderen, die aan
dit met entrain gedanste schouwspel
meewerkten.
Bijzondere vermelding verdienen
de hegeleidingen door het Kunst-
maand Orkest, onder leiding van
André Presser. Het niet overtalryke
publiek betoonde zich geestdriftig en
liet Sonia Gaskell en de dirigent in
de hulde delen.
Principieel was Oostenrijk zeer
voldaan over de oprichting van deze
commissie, omdat dit volgens de
Weense regering de juiste weg is
waardoor dit Italiaanse vraagstuk
intern kan worden behandeld. Of
schoon er officieel nog niets bekend
is over het werk van de studie-com
missie. schijnt zU toch tot zeer po
sitieve resultaten te zijn gekomen,
waarmee ook de vertegenwoordigers
van Zuid-Tirol het eens zijn. Men
verwacht dat de commissie nog ln
de loop van dit jaar haar werk zal
afsluiten en haar resoluties in de
vorm van een advies aan de twee
Kamers te Rome ter behandeling
en goedkeuring zal voorleggen.
Het standpunt van de Weense re
gering is duidelijk en eenvoudig:
wanneer deze resoluties de goedkeu
De grootste moeilijkheid levert nog
altijd de hoofdkwestie op over de
autonomie. Met een beroep op de
grondwet huldigt het merendeel
van de commissie de opvatting dat
aan de provincie Bolzano (Bozen»
geen afzonderlijke en volledige auto
nomie kan worden verleend, doch
dat deze provincie ook in de toe
komst een deel zal moeten blijven
van het grotere autonom» en twee
talige geweat: Trenti-Boeen. Maar
wel sljn er voldoend» termen aan
wezig om bepaalde administratieve
bevoegdheden van het gewest over t»
dragen aan de provincie Bozen b v.
ten aanzien van landbouw en open
bare werken Op het terrein ran de
industrie zou de provincie Bozen
'Bolzano» weliswaar gebonden blij
ven aan de verordeningen van t ge
west, maar zij zou een zekere auto
nomie kunnen krijgen ln de uitvoe
ring van deze verordeningen.
Ofschoon dus Zuid-Tirol en ook
Oostenrijk inzake de volledige auto
nomie hun wensen niet geheel ver
vuld zien. zal de Weense regering
zich by dit compromis neerleggen,
vooropgesteld dat de Zuldtlroler» zelf
hieraan hun goedkeuring geven.
Wanneer deze minderheid tot een
oplossing met Rome komt, kan en
wil Wenen zich daartegen niet ver
zetten. Het is natuurlUk niet uitge
sloten, dat extremisten tegen dit
compromis storm zullen lopen en
zullen verklaren dat Oostenrijk de
ze minderheid heeft „verraden",
maar de internationale politiek uit
het jongste verleden kent genoeg ge
vallen. waarin men zich ten gunst»
van een vreedzame oplossing b!J een
compromis moest neerleggen.
Maarschalk Ajoeh Khan. president
van Pakistan, stelde onlangs voor
een federatie te vormen welke, be
halve zijn land ook Perr.le en Afgha
nistan zou omvatten. Volgens de pre
sident van Pakistan zou een derge
lijke unie volkeren van hetzelfde
ras en dezelfde godsdienst samen
bundelen en zou tevens de verdedi
ging van iedere lidstaat in niet ge
ringe mate worden vergemakkelijkt.
Pakistan en Perzlë zijn thans lid
van de CENTO (Centrale Verdrags-
organisatie» en Pakistan maakt te
vens deel uit van de ZOAVO (Zuid-
Oost Aziatische Verdragsorganisatie»,
Afghanistan voert een neutralistlsche
politiek ten opzichte van de grote
mogendheden. De Verenigde Staten
verlenen militaire en technische hulp I
aan Perzië en aan Pakistan. Afgha
nistan van zijn kant wordt vooral j
door de Sowjet-Unie gesteund, al
ontvangt het ook hulp van de Ver-
enlgde Staten.
Perzië (1.6 miljoen km2>, Pakistan
(944.304 km2) en Afghanistan.
(647.250 km2> bestreken samen een Afghanistan tenslotte telt on-
oppervlakte die meer dan drie keer I 8ev®er 12 miljoen inwoners: 11 mil-
zo groot is als het gebied van de Soennieten en 1 miljoen
Europese Gemeenschap plus Groot- Sji ïeten.
Brittannië. Pakistan telt 94 miljoen Pakistan voert jute uit, katoen,
inwoners <86% moslims en 13% hin- wo1- leder en huiden. Twintig pro
van wie de meesten Sji'leten
does». Perzië telt 20 miljoen lnwo-
In München is de eerste „Wie is
dat in de Sowjet-Unie?" verschenen.
Het 996 pagina' tellend werk is sa
mengesteld door dr. Helnrich Schultz
en het MUnchens Instituut voor on
derzoek van de Sowjet-Unie.
Er worden 4200 personen in be-
•chreven cn niet alleen de groten,
ook de heel kleinen worden ge-
noemd, als zij functies bekleden in
de hiearchie, van waaruit zij van
vandaag op morgen politieke sterren
kunnen worden.
Dr. Schultz heeft aan zijn „Wie is
dat?" een aantal kanttekeningen
toegevoegd. Zo hebben de redacteu
ren van het boek ontdekt dat:
79 procent van de partyfunctlona-
rlssen minder dan drie jaar werk
zaam is op de huidige posl:
de helft van de Russische officieren
ouder ls dan 50 Jaar;
Russische diplomaten zijn over het
algemeen mensen met een arbeids
verleden van ingenieur of eco
noom. in plaats van zoal- in het
Westen een graad te hebben in
rechten of letteren.
De gemiddelde levensduur van hoge
functionarissen is laag. Veiligheids
functionarissen worden gemiddeld
maar 46 jaar en worden in de re
gel al op veertigjarige leeftyd ge-
i pensioneerd. Partijfunctionarissen
leven 49 Jaar. maar officieren be
reiken de rijpe leeftijd van 62
I Jaar!
Nigt-leden van de communistische
partij leven gemiddeld zeven en
I een half jaar langer dan leidende
I functionarissen van de partij.
cent van deze produkten gaat naar
Groot-Brittannië. 11% naar de Ver
enigde Staten. 10% naar FrankrUk
en 9% naar de Duitse Bondsrepu
bliek; 27van de invoer is uit de
Verenigde Staten afkomstig. 18% uit
Groot-Brittannië, 9'. uit de Duitse
Bondsrepubliek en 5% uit India.
Perzië voert vooral petroleum uit,
daarnaast katoen, fruit, tapUten.
wol, leder en huiden. De voornaam
ste afnemers zijn Groot-Brittannië
'20'! India (10%), Duitsland (9%».
de Verenigde Staten (4.5%) en Ita
lië (3,5%». De invoer is afkomstig
uit de Duitse Bondsrepubliek (21%),
de Verenigde Staten (18%). Groot-
Brittannië (15.5%), Japan (6.5%) en
Italië (4%). De Sowjet-Unie tracht
thans door middel van handelsak
koorden het goederenverkeer tussen
belde landen te ontwikkelen.
Afghanistan voert vooral wol, hul
den en leer uit: 36% van de uitvoer
gaat naar India, 21% naar de Ver
enigde Staten. 17% naar de Sowjet-
Unie, 12% naa r Groot-Brittannië en
6'naar Pakistan. De belangrijkste
invoerlanden van Pakistan zijn de
Sowjet-Unie (27^). Japan <19.5'
de Verenigci«e Staten 19India
(12,5%) en Pakistan (8%).
(Van onze Amsterdamse correspondent)
-v. De bouw van een Van Gogh-museum in Amsterdam is één van de voor-
rin» hebben van de meerderheid der waarden, die ir. V. W. van Gojh uit Laren heeft jesteld b(J de verkoop van
tenrjjk^de») kwestie^lfSos^n •ch,,d*rij«. tekeningen en brieven van zijn neef
faar°^948^^"vervuld! Parl^s Ult In Amsterdam wordt betreurd dat van diverse zijden kritiek wordt ge-
Ook de Verenigde Naties zullen te- °P de medewerking die de hoofdstad aan de totstandkoming van dit
vreden zijn, wanneer zij niet meer I mus*um zal geven. De oprichting van een Van Gogh-museum betekent
als scheidsrechter behoeven op te n' dat het Stedelijk Museum de Van Gogh-collectie moet afstaan, waarin
sommigen een devaluatie van dit museum zien. Daarbij moet echter niet
worden vergeten, dat deze collectie voor het grootste deel eigendom is van
Ir. \an Gogh, die deze schilderijen en tekeningen in bruikleen aan het
„Stedelijk" heeft afgestaan. Bij de onderhandelingen over de verkoop van
het bezit stelde hij enige eisen, waarvan er één was, dat het Van Gogh
museum geen deel mocht uitmaken van het Stedelijk Museum, doch een
zelfstandig instituut moest worden.
VEELMEER WAARD I hij gesuggereerd midden ln Amster-
rt a Kl i o lAii iapu Qain een wolkenkrabber te bouwen,
UAN lo MILJOEN waarvan de hoogste étages het mu
seum zouden kunnen huisvesten. De
uiteindelijke plaatsbepaling is uiter
mate gunstig: in de Paulas Potter
straat in Amsterdam, grenzend aan
he' Museumplein en slechts door de
Vander Veldestraat gescheiden van
het Stedelyk Museum. Het Museum
plein krygt hierdoor wat naamge
ving betreft meer betekenis, want be
halve deze beide belangrijke musea
zijn er ook het Rijksmuseum en het
museum Dreesmann, zodat de min
naars van beeldende kunst hier een
geheel centrum vinden. Daarbij
komt dat er in de toekomst ook een
museum voor de kunstnijverheid aan
het Museumplein zal verrUzen.
„STEDELIJK" HOUDT
ZIJN BETEKENIS
treden in een conflict, waarby twee
staten betrokken zijn die de facto
evenveel sympathie genieten. Ook in
dit geval zal de oplossing de vorm
van een compromis aannemen, zodat
niet uitgesloten is dat Zuidtiroolse of
Italiaanse extremisten daartegen
verzet zullen aantekenen.
Wanneer het conflict inderdaad
wordt bygelegd, moet het volgende
met de nodige duidelijkheid worden
onderstreept, dat namelijk Italië de
ze weg niet zou hebben bewandeld,
wanneer het daartoe niet moreel ge
Dc oorzaak van het afstoten van
dwongen was door de interventie van schilderijen bezit U duidelijk. By
Oostenrijk, door de behandeling voor hel overlijden van de thans 72-jari
het forum van de Verenigde Naties K_e 'r Van Gogh zouden de drie kin
en ook door de terroristische acties
in Zuid-Tirol.
deren een vierde is In de oorlog
gefusilleerd het schilderijenbezit
erven, doch zy zouden daardoor wor
den belast met een dusdanig hoog
bedrag aan successierecht, dat dit al
leen zou kunnen worden opgebracht
door een deel van de kunstcollectie
te verkopen. Dit zou betekenen dat
de verzameling zou uiteenvallen.
regering herhaaldelijk heeft gedaan fr^ar°h5#ftK *.#stbaIe WfT"
hft vroaocMiir 71ïiH_tirr\\ k*n na" het buitenland zouden ver-
Effectief.
Hoezeer men ook de bomaanslagen
moet veroordelen wat de Weense
het vraagstuk Zuid-Tirol zou zon- ri„ iin-n
der deze acties nooit zo acuut zijn u
geworden en ook Italië zou de stu
die-commissie beslist niet in 't le
ven hebben geroepen. Nog slechts en
kele jaren geleden verklaarde de
Italiaanse regering herhaaldelijk dat
deze kwestie een zuiver intern vraag
stuk was en dat noch Oostenryk
noch de Verenigde Naties daarvoor
competent konden zUn.
De gebeurtenissen van de laatste
jaren hebben Italië ertoe gebracht
orti dit standpunt te herzien.. Offi
cieel is er nog niets bekend over
het werk van de studiecommissie,
maar enkele leden hebben medede
lingen gedaan, waaruit blijkt dat zij
het eindstadium heeft bereikt en dat
men ln zeer veel punten tot over
eenstemming Is gekomen
Ir. Van Gogh zal nu voor de 150
schilderden en de 400 tekeningen
f. 18 miljoen krijgen. Een groot be
drag, maar belangrijk lager dan hy
by particuliere verkoop zou kunnen
krUgen. De deskundigen zyn het niet
eens over de waarde van de collectie.
Er zyn er die deze op f. 100 mil
joen schatten, maar geen enkele
schatting is lager dan f 25 miljoen.
Men kan dus stellen dat de familie
Var. Gogh met de thans overeenge
komen regeling een offer van op
ziin minst enkele miljoenen guldens
brengt.
VELE SUGGESTIES
Ir. Van Gogh heeft van het be-
Overeenstemmlng werd o.a. bereikt **n gesteld, dat het famllie-
over het gebruik van de taal in het I moest worden ondergebracht in
openbare Teven en ln de rechtspraak. Jfn *P*rt museum. Suggest I-s als een
By de verdeling van nieuwe wonin- Gogh-vleugel van het Stedelyk
gen hebben zowel de Italiaanstalige Museum"'?ea hij van de hand. Hy
als Duitstalige inwoners geiyke
rechten, doch daarby schijnt men
aan de ..oorspronkelyke", dus Zuid-
Tiroolse bevolking een zekere priori
teit te willen geven. Ook inzake de
onderwyskwestle en het arbeidsrecht
bestaat er geen ernstig verschil van
mening; de commissie huldigt zelfs
de opvatting dat er concrete maat
regelen dienen te worden getroffen
ter verdediging van de rechten der
Zuid-Tlrolers om in de openbare
dienst te worden opgenomen. Het
zelfde geldt voor de bescherm'ng van
de aloude gebruiken alsmede voor
geiyke rechten op het gebied van
radio en televisie.
is een ideeënrijk man en het is ons
bekend dat hy zich in de afgelopen
Jaren zelf intens met de plaats van
het museum heeft beziggehouden.
H'J meende dat het beter zou zijn
de mensen niet naar het museum,
maar het museum naar de mensen
te brengen en overwoog of het mu-ur .rmeen_
seum niet op Schiphol zou moeten te en dus in het gebouw zal bliiven
komen warn- UurI ilrc Immarr r.,,1 u,uven.
Het enige aandeel van het Am
sterdamse gemeentebestuur ls het be
schikbaar stellen van de bouwrnpe
grond, over welk voorstel de gemeen
teraad woensdag a.s. zal beslissen.
Het museum zelf zal een rijksmu
seum worden en dus gebouwd wor
den door de Ryksgebouwcndlenst.
Het plan heeft in Amsterdam veel
bijval gevonden. Dat is niet verwon
derlijk. want de hoofdstad krijgt er
een waardevol museum by, waarvoor
als enige tegenprestatie de bouw
grond wordt gegeven.
De vraag is in hoeverre de bete
kenis van het Stedelyk Museum
door het overdragen van de Van
Gogh-collectie wordt aangetast. Men
dient daarbij te bedenken drt ook
de Chagall-collectle van dit museum
zeer belangrijk is en dat door het
overgaan van de Van Goghs enige
verlichting komt in het enorme
ruimtegebrek van dit museum. Ten
slotte beschikt het „Stedelyk" nog
over een kleine Van Gogh-verzame-
Hng die eigendom is van de gemeen-
j^enen mensen komen.
Later dacht hy aan een plaats
tussen Amsterdam en Zaandam, ver
volgens aan een vestiging ln Nuenen
waar
plaats waar het Van Goghmuseum
sai komen moeten onteigenen. Ge
zien deze procedure en de tyd die
de bouw in beslag zal r-men. zal
bU Eindhoven, waar" Vincent van het van Goghmuseum 'eerst'na' mU
lïï?. t0L18/?5 ln de Pastorle ,va" zu,n ;nimaal v|jf iaar kunnen worden ge
vader heeft gewoond, an zelfs heeft I opend.
