NIEUW-GUINEA THANS IN HANDEN VAN DE V.N. Mississippi buigt de overmacht voor Ziekenauto maakt in Weert vier gewonden José Rolz Rennet administrateur a.i. Inwoner van Oxford en een journalist bij incident gedood Sobere plechtigheid voltooit overdracht RIANTE VILLA ZET ZIJN DEUREN OPEN A- lil f Macht over stuur verloren Imliaas-Chiiiese schietpartij Prinses Irene moet enige tijd rust nemen Weer spionage in V.S. door .N.-Russen (§uc/ ^ÏGeu ws Opgericht 1 maart 1860 MAANDAG 1 OKTOBER 1962 No. 30770 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: E. A. E. van Dlshoeck Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f 8.25 per kwartaal, f 2.80 per maand, f 0.65 per week. Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 „Dit is het einde", merkte een Nederlander op, toen gisteravond om zes uur plaatselijke tijd de duisternis was reeds over Nieuw-Guinea neergedaald bij het voormalige gouvernements huis twee Nederlandse militairen voor de laatste maal het rood- wit-blauw strteken. Het waren Pakistaanse handendie vanmorgen om zeven uur de drie kleur weer omhoog trokkenmaar nu naast de blauwe V.N.-vlag met de witte wereldbol. Aan dit hijsen van de vlag werd op last van de Guatcma- laan José 'dolz Bennet (gisteren benoemd tot V.N.-administrateur ad interim voor West-Nieuw-Guinea) niet teveel aandacht besteed. Hij wilde de gevoelens van de Papoea's ontzien, nu hun vlag met ingang van vandaag niet meer officieel wordt erkend. De plechtigheid van de overdracht had dan ook pas een uur later plaats bij het gouvernementspaleis, waaruit gisteren het portret van Koningin Juliana was verdwenen. Terwijl hon derden Nederlanders, Indonesiërs, buitenlandse V.N.-functionarissen en Papoea's luisterden, klonk over het kleine grasveldje voor het gebouw de stem van Rolz Bennet: „Vanaf dit moment heb ik het bestuur over West NieuwGuinea West-Irian overgenomen". Hij vervolgde „Via deze proclama tie worden alle bux-gerlijke en mili taire autoriteiten in dit land, evenals de gehele bevolking van Westelijk Nieuw-Guinea West-Irian op de hoogte gebracht, dat het bestuur is overgedragen aan de United Na- tionas Temporary Executive Autho rity (Untea). Vanaf de eerste dag van oktober 1962 heeft secretaris generaal Oe Thant mij ingevolge het akkoord tussen Nederland en Indo nesië, dat is goedgekeurd door de Al gemene Vergadering, benoemd tot tijdelijk administrateur van dit ge bied", aldus besloot de proclamatie. Eerste maal Pakistani en Papoea-politie ston den stram in de houding, toen Rolz Bennet met de tot dat moment waarnemend gouverneur, de heer Veltkamp aankwamen. Deze laatste sprak over „een nieuwe periode, die is aangebroken". Hij wees erop, dat dit de eerste maal was, dat de V.N. het bestuur over een land gingen voeren. En daarbij moesten trachten de in gang zijnde ontwikkeling gaan de te houden en te bevorderen. Geen gemakkelijke taak. Gelukkig was volgens hem echter de voorbereiding van de overdracht in goede harmonie verlopen, hetgeen deed verwachten, dat de Untea de steun zou krijgen van allen, wier medewerking onont beerlijk is. Oe Thant hoopte, blijkens een door Rolz Bennet voorgelezen boodschap ook op de medewerking, die hij niet kon ontberen. Ik vertrouw erop, dat de geest van wederzijds begrip, die tijdens de onderhandelingen werd getoond, zal voortduren en dat het gebied in de komende jaren snelle vorderingen zal maken en ten volle zal kunnen genieten van zijn mate N.V. IIVIENEXCO, Hoge Rijndijk 25 te Leiden, zet zijn deuren voor u open en laat u genieten van een prach tige tentoonstelling. In 5 rpodern ingerichte toonzalen kunt u dwalen langs vele fornuizen (Ico-Küppers- busch ovens en koelkasten. Wan neer komt u? Dan kunt u zelf eens rustig genieten van de wonderen van vernuft die het leven van u, moderne huisvrouw, zo comfortabel maken: Ideaal-keukens, wasmachines, cen trifuges, wastafels, geisers, stofzui gers, aluminium keukengerei en nog veel meer. Elke werkdag (beh. 's zaterdags) kunt u vrij binnenlopen tussen 8.30 en 17.30 uur, gezellig rondneuzen en ideeën opdoen. Zien we u deze week nog N.V. IMENEXCO, Hoge Rijndijk 25 Leiden. iii i!i iii li! i? gillij !!i S!Sfi| jiii iii WEERBERICHT WISSELEND De Bilt verwacht van heden- tot morgenavond opklaringen, maar ook plaatselijk een bui. Matige, tijdelijk krachtige wind tussen zuid en zuid west. Dezelfde temperaturen als van daag of iets lagere. (Opgemaakt te 11.15 uur.) 2 OKTOBER Maan op: 10.10 uur; onder: 20.09 u. Zon op: 6.41 uur; onder 18.17 uur. Hoogwater te Katwijk te 5.01 en 17.25 uur; laagwater te 1.11 en 13.17 uur. Dit i ummer bestaat uit 16 pagina's van vooruitgang", aldus de bood schap van Oe Thant. Door de ver talingen (Nederlands. Engels, Ma leis) nam de plechtigheid nog een klein uur in beslag. Veranderingen Hollandia is thans hoofdstad van „West-Nieuw-Guinea West-Irian". Maar het brengt voor de stad weinig verandering mee. De veranderingen hebben al plaats gehad, doordat nu nagenoeg alle Nederlandse vrouwen en kinderen uit Nieuw-Guinea zijn vertrokken. Honderden ambtenaren wonen tezamen in gouvernements huizen. Tientallen huizen in Hollan dia staan leeg. in sommige wijken lijkt het een dode stad. In de komende weken echter zullen V.N.-ambtenaren van het hotel naar deze woningen verhuizen. Ook de lege kantoren en bureaus zullen dan weer bezet worden. V.N.-functiona- rissen zullen dan met de blijvende Nederlanders en reeds verschenen Indonesiërs trachten het ambtelijk apparaaat in stand te houden. Zaterdag arriveerden reeds de eer ste zestien Indonesische ambtenaren in Hollandia. Zij kwamen op verzoek van de Verenigde Naties. In de ko mende dagen zullen meer Indone siërs uit Djakarta worden overgevlo gen om de onbezette plaatsen in te nemen. Deze 16 Indonesiërs werden vrien delijk verwelkomd door een groot aantal pro-Indonesische Papoea's op het vliegveld Sentani. Zij zijn vol op timisme over de toekomst. Pakistaanse militairen rijden thans door de stad. nauwelijks nog nage keken door de Papoea's, die reeds zijn gewend aan de lange magere mi litairen in hun smetteloos schone lichtbruine uniformen en met hun blauwe petjes of helmen. 90 cent per kilo. De winkels hebben nagenoeg allemaal nog een behoor lijke voorraad. Het aantal Chinese toko's is evenwel reeds flink uitge dund, terwijl vast staat, dat vele Chi nezen het land binnenkort nog zul len verlaten. Economische experts verwachten evenwel geen chaos en zijn van mening, dat het normale leven zonder al te veel schokken zal kunnen voortgaan. Papoea's De Papoea's bekijken alles van een afstand. Zij laten zich weinig over de situatie uit. Hun eerste poging om een hechte eenheid te gaan vormen, was eigenlijk het vorige week beslo ten nationaal congres. Een delegatie van dit congres is thans op weg naar Djakarta. Toen de 20 leden gisteren uit Hollandia ver trokken, drong hun leider Herman Wajoi een resolutie in zijn koffer uit naam van het gehele volk van West- Papoea, waarin o.a. wordt aange drongen op de mogelijkheid een volksstemming in 1963 te houden. „Dat is de enige wens van de Pa poea's", zo zei een der delegatieleden. Maar naast hem stond Maarten In- dey, een fel pro-Indonesische Pa poea, die op zijn koffertje met grote letters „Irian barat" geschilderd had. Vlag En verderop stond Mozes Roemai- num, die eveneens deel uitmaakte van de delegatie. Hij had in zijn kof fer een nieuw exemplaar van de Pa poea-vlag om deze aan Soekarno te overhandigen. „Wij willen de vlag behouden", zei hij. Wat met de vlag gaat gebeuren, de Papoea's weten het niet. Wat met het zelfbeschikkingsrecht, ook dat is hen onbekend, alhoewel weinigen ver trouwen hebben in het effect van de resolutie. Zij weten het evenmin als iemand anders het weet. Wat zy denken la ten zij nauwelijks merken, behalve zij die uitermate blij met de komst van de Indonesiërs zijn, of zjj die diep zijn ontroerd door het vertrek van de Nederlanders. Tal van jongens en meisjes, die jarenlang voor de Neder landers gewerkt, huilen in deze his torische dagen van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat. Het feit dat zij on troostbaar zjjn, is een der tragische uitvloeisels van het akkoord. Sorteren De Nederlandse militairen zullen dagelijks met DC-8-toestellen het land verlaten, terwijl hun kazernes zullen worden bewoond door de Pa kistaanse politietroepen, die binnen enkele dagen op volledige sterkte zul len zijn. Op het ogenblik wordt over al de laatste hand gelegd aan het sorteren van militair materiëel. Wa pens en munitie gaan mee naar Ne derland. Het oude materieel blijft achter, evenals de goederen, die men aan de V.N.-macht zal overdoen. De vliegtuigen zullen naar Nederland gaan en boven de oerwouden van het eiland zullen Amerikaanse en Cana dese machines ronken. Het bedrijfs leven in Nieuw-Guinea wacht af. Het laatste besluit door de Nederlandse overheid genomen, was de vaststel ling van een maximum rijstprijs op Indiase en Chinese strijdkrachten hebben vrijdagavond een krachtig vuurgevecht geleverd bij een Indiase patrouillepost aan de noordoostgrens, zo heeft het ministerie van Buiten- De chauffeur van het Sint-Jans- ziekenhuis in Weert, heeft zaterdag middag, toen hij met een ziekenai o een patiënt ging ophalen, vijf aanrij dingen veroorzaakt. Hierbij werden vier personen gewond, van wie twee zeer ernstig. Allen zjjn opgenomen in het Sint Jans-Ziekenhuis in Weert. De aanrijdingen gebeurden in de Stationsstraat te Weert, waar het vanwege de kermis drukker was dan anders. De chauffeur van de zieken auto, die snel een patient moest ha len, reed achter een zeer langzaam rijdende personenauto, waarvan de bestuurder kennelijk naar de drukte van de kermis keek. De ziekenwagen haalde deze per sonenauto links in waarbij hij in botsine kwam met een motorrijder, die zich op het laatste moment door een sprong op het trottoir in veilig heid kon stellen. De chauffeur van de ziekenwagen, die schrok van de bot sing. trapte echter op het gaspedaal in plaats van op de rem. De wagen schoot hierdoor naar voren en de be stuurder raakte de maoht, over zijn stuur kwijt De ziekenauto raakte daarna een personenauto. De be stuurder hiervan, die het gevaar zag aankomen, kon nog net bijtijds een zijstraat indraaien, zodat de botsing niet zo ere werd. Een achter deze auto rijdende bromfietser uit Eind hoven werd ook nog door de zieken auto geraakt. De man werd wel ge wond, doch niet zo ernstig. Na deze laatste aanrijdine reed de ziekenwagen schuin de straat over naar rechts. Hier raakte hij op het trottoir een elfjarig meisje uit Weert. Het, kind dat beide benen brak en inwendige kneuzingen opliep, werd in zorgwekkende toestand in het Sint- Jansziekenhuis opgenomen. Van het trottoir af is de ziekenauto weer de straat ingereden waar hij in van een vertegenwoordiger der KLM Kr,#-cirr i,n,on, en een lid van de marechaussee was 5?LsiAS,vrgwel niemand er getuige van komende 21-jarige wielrijder uit Ne- derweert met op de bagagedrager een 20-jarig meisje uit Weert. De wie-'dj- der werd met een schedelbasisfrac- tuur opgenomen in het ziekenhuis. Zijn toestand -s zeer ernstig Het De Prinses, die incognito reisde, meisje werd eveneens met verwoh- nam om half elf plaats in het nor- dingen in, het Sint-Jansziekenhuis male KLM-lijnvliegtuig, dat via Nice opgenomen. naar Palma vloog. Prinses Irene zal op medisch-advies enige tijd ruist moeten nemen Daar- landse Zaken in Nieuw Delhi zater- toe is de Prinses naar Majorca ver- da" bekendgemaakt Drie Indiërs trokken, waar zij enkele weken hoopt hadden lichte verwondingen opgelo- te verblijven. In aansluiting, daarop I Pen- zal de Prinses nog enige tijd bij j Jn Peking werd zaterdag ook mei familie in Engeland doorbrengen. ding gemaakt van een vuurgevecht Het vertrek van Schiphol geschied- in het betrokken gebied. Volgens deze de in alle stilte. Met uitzondering lezing waren vier Chinezen gewond. Het Indiase standpunt inzake com- munistische-China's lidmaatschap van de Verenigde Naties is „ondanks de agressie, die dit land tegen ons heeft gepleegd" ongewijzigd. India wenst neg steeds, dat communistisch- China lid van de volkerenorganisatie wordt. Dit verklaarde de minister van Financiën van India, Desai, zon dag in een vraaggesprek voor de Amerikaanse televisie. De Koningin kwam zelf met de Prinses in de hofauto mee naar Schiphol en nam daar afscheid van haar doch ter. Een beeld van fames Meredith (links) met zijn advocaat Jack Greenberg, tevens jurist van de Amerikaanse Vereniging voor de behartiging van de belangen van kleurlingen. Meredith is het middelpunt van de [elle strijd tussen de Amerikaanse federale regering en gouverneur Barnett van Mississippi omtrent de inte gratie op de universiteit van Mississippi te Oxford. (Van onze correspondent in Washington) De koppige gouverneur van Mississippi, Barnett, die geen neger wilde toelaten tot de staatsuniversiteit, heeft het gisteren opgege ven zich met geweld te verzetten tegen de wens van de centrale regering in Washington. Zesduizend man troepen en marechaus sees van de centrale regering stonden op dat moment klaar voor alle gebeurlijkheden. Barnett verklaarde: ,,Wij zijn omsingeld en overweldigd. Om de vrede te bewaren en bloedvergieten te voor komen zal Mississippi de strijd alleen voortzetten in de rechtszaal" Op dat moment hadden de marechaussees reeds het terrein van de universiteit bezet en had de neger Meredith reeds zijn intrek genomen in een der universiteitsgebouwen om zich vandaag te laten inschrijven. „Men moei wetten gehoorzamen", zei president Kennedy tiële toespraak was eerst tegen half I acht aangekondigd en daarna tot tien uur uitgesteld. President Kennedy wenste kenne lijk deze ontwikkeling af te wachten J voor hij zijn volk over radio en t.v. wilde toespreken. Hij had zijn rede daarom uitgesteld van half acht tot Intussen hebben er zich toch nog- tjen uur gisteravond. De president incidenten voorgedaan. Studenten hebben gisteravond stenen, branden de sigaretten en flessen geworpen naar de federale troepen, die het universiteitsgebouw omringden. Een van de aanvoerders was de gepen sioneerde generaal Walker, die vijf jaar geleden de troepen commandeer de, die toen door president Eisen hower naar Arkansas werden gezon den. Walker verklaarde onlangs, dat hij in 1957 „aan de verkeerde kant" stond. Walker scheen de studenten gisteren niet meer in zijn macht te hebben en maande tevergeefs tot kalmte. Het aantal slachtoffers is in tussen tot twee gestegen: een inwo ner van Oxford kreeg een schotwond in het voorhoofd en Paul Guihard, verslaggever van AFP in Oxford en medewerker van De Londense Daily Sketch, werd door een schot in de rug gedood. Volgens onbevestigde berichten zou ook een studente zijn doodgeschoten en een hoofdleraar aan een hart aanval zijn overleden. De incidenten begonnen toen pre sident Kennedy gisteravond een rede die tevoren drie vergeefse telefoon gesprekken met Barnett had gevoerd, begon met de mededeling, dat Mere dith was aangekomen op het terrein van de universiteit, waar hij zou overnachten. Dit, zo zei Kennedy, was tot stand gebracht zonder dat de nationale garde of andere troepen behoefden op te treden. De federale marechaussee was voldoende ge weest. Het hoofdthema van de toespraak van acht minuten luidde als volgt: men mag het oneens zijn met de wetten, maar men moet de wetten gehoorzamen; vertrouwen in het recht betekent een garantie voor vrij heid, doch verzet tegen het recht leidt tot tyrannie; in Mississippi had men zich verzet tegen de bevelen van de gerechtshoven; het federale hof van New Orleans is het meest direct bij de zaak betrokken geweest. Pre sident Kennedy noemde de namen van alle rechters van dat hof: zij allen bleken zuiderlingen te zyn. De taak van de president is o.a uitspra ken van het hof te doen uitvoeren met zo min mogeiyk geweld Hij had sippi onder de federale regering ge steld. Hy betreurde het, dat hy zulke krachtige maatregelen had moeten nemen maar overreding baatte niet en de politie in Mississippi verzette zich tegen wat het hof bevolen had. Uitzondering De president prees de integratie van de universiteiten van Virginia, Noord-Carolina, Georgia, Florida, Tennessee, Louisiana, Texas, Arkan sas en Kentucky en liet daardoor de bewoners van Mississippi duideiyk voelen hoezeer zy een uitzonderings positie innamen. Behalve in Missis sippi is er tot dusverre geen integra tie in Alabama en Zuid-Carolina. De president deed een beroep op de va derlandsliefde en rechtschapenheid van de studenten van „Ole Miss". Hy wees op de moed, die de mannen van Mississippi in het verleden betracht hebben en hij wekte de studenten op dat voorbeeld te volgen en de vry- heid van de mens te dienen. Het was president Kennedy aan te zien, dat dit een ernstige crisis voor hem betekende. Inderdaad is dit de ernstigste binnenlandse kwestie tij dens zijn regering. Kennedy heeft krachtig de emancipatie van de ne gers bevorderd en nog nooit had hij zulk een verbeten tegenstand onder vonden als van gouverneur Barnett en de kleine staat Mississippi. Deze staat telt 2.200.000 inwoners. Het per centage negers is daar groter dan in welke staat ook, namelijk 45 procent. Behalve een principiële, is dit ook een ernstige politieke kwestie voor de president. Veel tact Na de gebeurtenissen van zondag kan men althans hopen dat er geen bloed zal vloeien in Mississippi. Maar was er werkeiyk gevochten, dan zou men dat in het zuiden niet spoedig hebben vergeten. Het gevaar bestond dan, dat men in 1964 wanneer Kennedy herkozen wil worden al thans in sommige delen van het zui den zyn kandidatui niet zou steu nen. En zonder hulp van het zuid oosten had Kennedy in 1960 zyn ver kiezingen niet gewonnen. Daarom zou een biyvende verbittering hem veel kwaad kunnen doen. Dit ver klaart mede de tact en omzichtig heid, waarmee de regering deze z .k heeft aangepakt, zonder echter twy- fel te doen rijzen aan de vaste wil over radio en t.v. hield. De presiden- I daarom de nationale garde in Missis-om het recht te handhaven. Een beeld van het vertrek van het vliegveld Sentani van da gouverneur van Nieuw-Guinea, dr. P. JPlatteel. Voor de op het vliegveld aangetreden erewacht schudt dr. Platteel rechts de hand van Jose Rolz Bennt uit Guatemala (links), de vertegen- woordiger van Oe Thant in Nieuw-Guinea. De Amerikaanse politie heeft te Larchmont in de staat New York een negermatroos, de 33-jarige Cor nelius Drummond, aangehouden op beschuldiging van spionage. Drum mond bevond zich in een autcf met een twèede secretaris van de Sow- jetrussische delegatie b(j de VN. de 31-jarige Prohorow. Op de bank la- gena cht geheime vlootdocumenten. In het restaurant waarvoor de auto stond, bevond zich een andere Rus sische ambtenaar bjj de VN, Iwan Wyrodow. Drummond, die al zestien jaar by de marine is en de laatste tyd de functie van magazynbeheerder had, werd aid oor de Amerikaanse veilig heidsdienst in het oog gehouden sinds hij vier jaar geleden in Engeland was gestationeerd. Als hy schuldig wordt bevonden aan spionage, kan hy de doodstraf of levenslange ge vangenisstraf krygen. Men verwacht dat de twee Russische functionaris sen de VS zullen moeten verlaten. Mogelijk uitstel van ruimtevlucht De ruimtevlucht van de Ameri kaan Walter Schirra zal mogelyk worden uitgesteld in verband met een tropische storm die dit weekein de ten oosten van Porto Rico is ko men opzetten. Gevreesd wordt, dat de storm woensdag de dag waarop volgens plan Schirra in zyn „Sigma- 7"-capsule zal worden gelanceerd tot een orkaan zal zyn aange wakkerd en zich dan in het gebied zal bevinden waar Schirra, wanneer hy slechts driemaal om de aarde vliegt, zal landen. Nasser voorzitter presidentiële raad Radio-Cairo meldt dat president Nassei van Egypte een besluit heeft uitgevaardigd, waarin hy zichzelf tot voorzitter van de door hem ingestel de presidentiële raad benoemt. De raad telt vyf vice-voorzitters, namelyk veldmaarschalk Abdoel Ha- kimamer, luitenant-kolonel Mohied- din majoor Kamal el Din Hoessein, Abdoel Latif Bogadi en Hoes sein el Sjafei. De presidentiële raad bestaat uit twaalf leden in totaal, onder wie ook de premier, Ali Sabri. De raad is het opperste staatsorgaan dat de algemene politiek op alle terreinen zal bepalen. De president is niet alleen hoofd van dc presidentiële raad welke als geheel de bevoegdheden heeft die president Nasser tevoren bezat maar ook van de verdedigingsraad. Hy is tevens opperbevelhebber van de strydkrachten. De presidentiële raad zou vandaag worden beëdigd. t Uit het Leidsch Dagblad van 1 Oct. 1862: Thans is aan de Leden van de 2e Kamer rondgedeeld het wetsontwerp van het ma ken van een kanaal in Hol land op zijn smalst (Noord- zeekanaal) Onze stad is dezer dagen verrijkt met een nieuwe So- cieteitszaal op de Hooge- woerd. De Sociëteit draagt tot spreuk „Concordia"

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1962 | | pagina 1