Geschat begrotingstekort i W
van bijna EEN miljard
Rusland erkent rechten
van Westen niet langer
STRAUSS
BLIJFT
Hoe ver kunnen lonen
verder omhoog gaan?
Geen remmende invloed van de
rijksfinanciën op onze economie
FAAM
ITroonrede s
)ber en reëel
MILJARDENNOTA TOONT STIJGING UITGAVEN
Op langere termijn verlaging
belastingdruk mogelijk maken
Raming -1962
zat ernaast
Verklaring van Tass over BERLIJN:
WEERBERICHT
Minister
vraagt
S.E.R.
@ud
lernvs
DINSDAG 18 SEPTEMBER 1962
No. 30759
EIDSCH
DAGBLAD
kcteur: A E van Disboeck
Kdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOK LEIDEN EN OMSTREKEN
f 8.25 per kwartaal, f 2.80 per maand, f 0.65 per week.
Witte Singel 1. Leiden Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041: Redactie: 21507
IJ geloven ver in het verleden
te moeten teruggaan teneinde
in onze herinnering een
rnrede op te roepen, waarin zo
m,\g nieuws wordt verkondigd als
L «het staatsstuk, dat H.M. de
i Btfügin hedenmiddag openbaar
™jft. gemaakt door het voor te lezen
de historische Ridderzaal.
'let is van het begin tot eind een
eenschakelimg van feitelijkheden;
r opsomming van zaken, welke óf
een recent verleden hun oplos
hebben gevonden öf die in een
nabije toekomst op het punt
te worden verwezenlijkt. En
krvan dan bovendien voor een
t deel reeds op een anlere plaats
candiging is gedaan.
,ldus beschouwd kan deze Troon -
worden gezien als een toon-
|d van Nederlandse werkelijk-
:in en grote nuchterheid, waar-
elk element van fantasie of emo-
iteit te enenmale ontbreekt,
laatste is overigens allerminst
oeld in denigrerende zin. Onze
ionale eigenschap om beide voe-
stevig in de Hollandse klei te
aten is bepaald geen slechte en
heeft o.a het voordeel, dat zij
190en aanleiding geeft tot diepe te
rstellingen.
ober en reëel, dat lijRen ons de
lamingen. waarmede de inhoud
de Troonrede 1962 het beste
■dt gekarakteriseerd.
)EZE kwalificatie is al direct
van toepassing oo de eerste
alinea, welke zoals te ver-
shten viel gewijd is aan de ont-
ieling in Nieuw-Guinea.
la dank te hebben gebracht aan
die in de vervulling van hun
ht het offer yan hun leven brach-
en aan hen. die onder uitermate
eilijke omstandigheden daar hun
k verrichtten, besluit de Regering
e zinsnede met het ui'spreken van
hoop. dat de toekomst der Pa
pa's. waarvoor de Ver. Naties ver
woordelijkheid hebben aanvaard,
irspoedig zal zijn
)m vervolgens de van diepe le-
iswijsheid vervulde stelling te ver-
ïdigen, dat het oog niet gericht
nt te zijn op het verleden, maar
de toekomst!
It ET spreekt vanzelf, dat in een
■j tijdperk, waarin de grenzen
■1 als gevolg van de technische
[wikkelingen vervagen en waarin
>r de mensheid, zowel in ideële
in materiële zin, zóvele gemeen-
appelijke belangen van de hoog
orde op het spel staan, uitvoerige
ld acht. wordt gewijd aan de in
mat ionale samenwerking,
iamenwerking zowel in het onder-
ge verband van de drie delen van
kit Konmkrijk als in het kader van
1 Benelux. Samenwerking in eco-
msch opzicht IEE.G.I. maar ook
militair (Navo))) en politiek ter-
\l i v.N.) De Troonrede schenkt
|L al deze facetten vrij uitvoerige
ndacht zonder evenwel ook maar
enig opzicht iets nieuws te ver- I
len.
det bterekking tot onze verhou-
ïg tot andere naties wordt ten
iizien van Indonesië als terloops
gemerkt, dat zij ..geheel openstaat
~~hr een verbetering".
'e binnenlandse economische toe
stand wordt over het algemeen
•heugend geacht, maar toch wordt
vinger (en terecht!) waarschu-
i geheven: handhaaf het even-
t! Het gehele regeringsbeleid is
op bij voortduring gericht, o.a.
door de inschakeling van de
iaal Economisohe Raad bij de
mg van alle daarmede samen-
•nde vraagstukken.
in de sector der sociale voor-
^_ingen klinken weinig geluiden,
n^lke men al niet eerder had kun-
vernemen. Méér geld zal worden
chikbaar gesteld voor onderwijs,
:enschap en cultuur, o.a. ten be-
leve van de scholing en vorming
m de jonge generatie en voor de
[breiding van het aantal deelheb-
rs aan de cultuur. Dat daarbij
oblemen aan de orde komen als
vrije-tijdsbesteding en de gerin-
mogelij'kheid tot openluchtrecrea-
is inherent aan de tijd waarin en
plaats waarop wij leven.
Het. nieuws-elemen t in deze Troon-
ie is het sterkst vertegenwoordigd
de voorlaatste alinea, waarin de
egering een nationale herdenking
inkondigt van onze staatkundige
Pderopstanding in 1813 en waarbij
ize Kroonprinses aan het hoofd zal
aan van het te vormen landelijke
)mité.
"\ESUMEREND: een uiterst reëel
staatsstuk, dat bij niemand "hoge
L verwachtingen kan wekken om-
ent het toekomstige staatkundige
leid, maar dat ook niet de moge-
kheid van onaangename verrassin-
en in zich bergt.
In de huidige, zich voortdurend
iternationaliserendc constellatie op
conomisch en politiek gebied, is een
eleid, dat uitsluitend zou zijn afgc-
emd op binnenlandse verhoudin-
rfen, trouwens een absolute onmoge-
j ikheid.
(Van onze parlementsredactie)
De miljoenennota beter gezegd miljardennota die vanmid
dag bij de Tweede Kamer is ingediend, vertoont voor
het jaar 1963 een geraamd begrotingstekort van in totaal f. 939
miljoen. De uitgaven van de hele overheidsdienst in 1963 worden
geraamd op f. 11.672 miljoen (dus ruim 11,6 miljard). Hiertegen
over worden de inkomsten geschat op f. 10.733 miljoen (dus ruim
10,7 miljard).
Trekt men de inkomsten van de uitgaven af dan ontstaat het
genoemde nadelig saldo van bijna 1 miljard.
Bij de opstelling van het begrotingsontwerp 1963 is nog geen reke
ning gehouden met een aantal regelingen, die nog niet wettelijk zijn
vastgesteld. Zo zullen de premieregeling-kerkenbouw, de wegen
financiering en de aardgaswinning in Groningen nog tot uitgaven
kunnen leiden.
Het geraamde uitgaventotaal in 1963 is f 512 miljoen hoger dan de
uitgaven, die bij de vorige miljoenennota werden geraamd voor 1962.
Totde uitgavenstijging dragen vooral Onderwijs en Defensie sterk
bij.
.normatief nauwelijks enige afwij
king van de oorspronkelijke raming
te zien geeft". Na uitschakeling van
enige bijzondere posten beloopt de
behoefte aan dekkingsmiddelen cir
ca f 850 miljoen. Naar verwachting
zal op de voorinschryfrekeningen
voor het Rijk in 1962 een bedrag van
netto f 550 miljoen beschikbaar ko
men. Tezamen met de opbrengst van
de in het voorjaar uitgegeven staats
lening van f300 miljoen zal globaal
in de behoefte kunnen worden voor
zien.
Minister Zylstra wijst er in de
thans ingediende miljoenennota ech
ter op, dat bepaalde uitgaven terzij
de kunnen worden gelaten en bij een
nadere vergelijking ontstaat dan een
verschil van f 294 miljoen. Aangezien
hij als norm een stijging van maxi
maal f 300 miljoen heeft gesteld,
meent hij dat het begrotingsontwerp-
1963 aan de eisen in dat opzicht vol
doet.
Wat betreft de begroting-1962
(waarvan het ontwerp dus één jaar
geleden werd ingediend) blijkt, dat
het toen geraamde totale nadelige
saldo van f 275 miljoen aanzienlijk
is uitgelopen. Nog is het jaar 1962
niet ten einde, maar naar verwach
ting zal het begrotingstekort toene
men tot f 1.180 miljoen. Deze stijging
is grotendeels toe te schrijven aan
een daling van de belastingmiddelen,
zoals een afneming met f 455 miljoen
van inkomsten- en vennootschapsbe
lasting. Anderzijds vergen bijvoor
beeld de salarisverhogingen voor het
Rijkspersoneel vermoedelijk f 66 mil
joen meer dan vorig jaar werd voor
zien.
Minister Zijlscra zegt. in verband
hiermee, dat het begrotingstekort
Doorwerking tekort
De noodzakelijke gebleven herziening
van de ramingen voor 1962 werkt ook
door in die voor 1963. Het in de aan
hef genoemde tekort van f 939 mil
joen is belangrijk hoger dan dat van
het begrotingsontwerp-1962. De ra
mingen van de belastingopbrengst
was het gevolg van loonsverhogingen,
die een aanzienlijke verschuiving van
de inkomensverdeling ten laste van
het overige inkomen hebben veroor
zaakt.
Aanvaarding van het grotere be
grotingstekort past, aldus minister
Zijlstra. in het gevoerde budgettaire
beleid. Hiet moeten conjuncturele
mee- of tegenvallers in de middelen
buiten beschouwing blijven by de
vaststelling van de ruimte voor uit
gavenverhoging of belastingverla
ging. De financiering van het begro
tingstekort in 1963 acht de regering
verzekerd: naast de dekking met
middelen van de voorinschrijfreke
ningen <ca. 600 miljoen gulden) js
een beroep op de kapitaalmarkt ver
eist tot een bedrag dat beneden het
bedrag blijft, dat voor de bruto af
lossing op de binnenlandse gevestig
de staatsschuld <ca. 450 miljoen) aan
de open kapitaalmarkt wordt toege
voegd.
Aanvaardbaar'
Het streven blijft erop gericht de
Rijksuitgaven verhoudingsgewijs te
doen achterblijven by de structurele
groei van het nationale inkomen, op
dat over langere termijn gezien
een verlaging van de belastingdruk,
die verder gaat dan het wegwerken
van de geleidelijke verzwaring als ge
volg van de progressie, mogelijk
wordt.
Past men voor de beoordeling
van de conjuncturele aspecten van
de ontwerp-begroting-1963 enige cor
recties toe op de uitgaven en houdt
men rekening met de wijzigingen in
de belastingtarieven alsmede met de
remmende werking, die de progressie
van de belastingen heeft op de eco
nomie, dan blykt uit de begrotings
cijfers een „impulswerking" ter
grootte van 5'2 procent van het uit
gaventotaal van 1962. Dit percentage
overschrijdt in zekere mate dat van
de stijging van het reële nationale
inkomen. Deze. stijging wordt op 4 a
4'- procent geschat. Hieruit volgt dat
de Rijksfinanciën, voor zover door de
begroting bepaald, het komende jaar
géén remmende invloed op onze eco-
mie zullen uitoefenen. Dit resultaat
acht de minister van Financiën in
het licht van de economische ont
wikkeling aanvaardbaar, ook al om
dat voor het voeren van conjunc-
tuurpolitiek een geheel van instru
menten ter beschikking staat.
NIEUWE
KUNSTMANEN
Tiros V! en geheime
Amerika is voornemens om vandaag
van dp basis Cape Canaveral de
weersatelliet „Tiros VI" de ruimte in
te schieten. De kunstmaan is ontwor
pen voor het opsporen van wervel-
I stormen ©n zal weerberichten kunnen
doorgeven voor de start van 's lands
I astronaut nr. vier Scott Carpenter,
welke voorlopig op 28 september is
vastgesteld.
De Amerikaanse luchtmacht, heeft
gisteren een kunstmaan naar een
baan over de polen gestuurd Bijzon
derheden over deze satelliet werden
niet, gegeven, doch daar zij werd ge-
stuwd door een Thor-Agena raket,
wordt verondersteld dat de kunst
maan er een uit de z.g. ontdekker
serie is.
Het Kremlin erkent niet langer de Westelijke rechten in Berlijn.
Dit is de teneur van een verklaring die gisteravond door het
Russische persbureauTass is uitgegeven. Daarin wordt gezegd,
dat de Sowjet-Unie de Westelijke verklaring van 24 augustus,
volgens welke Berlijn nog steeds onder het beheer van de vier
mogendheden staat en de bevoegdheden van de geallieerde
commando's in de stad van kracht blijven, afwijst.
KOUDE NACHT
De Bilt verwacht van heden- tot
ïorgenavond:
Opklaringen, maar ook plaatselijk
ikele buien, voornamelijk in de
Ustgebieden. Overwegend matige
'ind uit noordelijke richtingen. Kou-
e nacht met hier en daar mist. Mor-
enmiddag dezelfde temperaturen als
andaag of iets hogere.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
19 SEPTEMBER
Son op 06 20; onder 18.48 uur.
Haan op 23.03; onder 12.58 uur.
Hoogwater te Katwyk aan Zee 6.45
!n 19.06 uur; laagwater 2.36 en 14.51
Uur.
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
Omdat vooral de laatste weken
het aantal arrestaties van West-
berlijnets oostelijk van het ijze
ren gordijn toeneemt, zijn de
Westelijke autoriteiten overge
gaan tot een nauwkeurige regis
tratie van allen, die de grens in
de ene of andere richting pas
seren. Zo kunnen zij een indruk
krijgen van wie er achter het
ijzeren gordijn verdwijnen. Een
controle bij de Westberlijnse
post Dreilinden.
Officiële kringen in Washington en
West-Berlijn wezen gisteravond op
hun beurt de Russische verklaring
van de hand. In beide steden bena
drukte men, dat de Sowjet-Unie niet
eenzydig de bestaande rechtsverhou
dingen in Berlijn kan wijzigen.
Als gevolg van de opheffing van
het bureau van de Russische stads-
commandant in Oost-Berlyn, ver
klaarden Amerika, Engeland en
Frankrijk op 24 augustus dat de
bfvoegdheden van de viervoudige ge
allieerde commandantuur in Berlijn
van kracht bleven. Tass zegt nu ge
machtigd te zijn te verklaren dat
deze aanspraken „absoluut onge
grond" zijn.
In de Russische verklaring van
gisteravond wordt onder meer ge
zegd:
..Er bestaan geen viervoudige or
ganen voor het bestuur van Berlijn
(Van onze correspondent in Bonn)
Aan het maandenlange touwtrek
ken om de Westduitse minister van
j Defensie, de 49-jarige Franz Josef
Strauss, is gisteren een einde geko
men: hij blijft in Bonn en zal zich
niet kandidaat stellen voor het mi
nister-presidentschap van Beieren.
De landelijke leiding van zijn par
tij. de Christelijk Sociale Unie bleek
gistermorgen nog bereid eenstemmig
Strauss als toekomstige minister-pre
sident in München te aanvaarden,
indien hij zich bereid verklaarde de
ze functie aan te nemen. Strauss
zwichtte echter voor de argumenten
van een viertal Bondsdagafgevaar
digden van zijn party, die een weg
gaan uit Bonn niet in het belang
achten van de Bondsrepubliek en
schadelyk voor de continuïteit van
het Westduitse defensiebeleid.
De Westduitse christen-democra
ten en liberalen juichen de stap van
Strauss toe. De socialisten verklaar
den echter gisteren in Bonn nooit
iets anders te hebben verwacht dan
deze beslissing, aangezien zij in de
aarzelingen van de minister een ma
noeuvre zagen, die bedoeld was om
zijn gedeukte prestige op te vijzelen.
Daar zyn handelwijze in verband
met een Amerikaans bouwproject
is, zijn prestige de laatste maanden
inderdaad verminderd. En daarom
gelooft men ook niet, dat hij in de
naaste toekomst enige kans maakt
bij het aftreden van kanselier Ade-
nauwer zelf naar de hoogste func
tie op te rukken.
meer sinds 1948, toen de comman
dantuur door de fouten van drie mo
gendheden ophield te werken".
,.Er bestaat evenmin een verenigd
Berlyn. Door hun aparte acties heb
ben de VS, Engeland en Frankrijk
de viervoudige verantwoordelijkheid
en de viervoudige procedures die in
Berlyn waren ingesteld begra-
\tn, een speciaal bezettingsstatuut in
West-Berlyn ingevoerd en daar een
apart drievoudig militair commando
ingesteld".
„Het resultaat van deze politiek
was dat het bezettingeregime in
West-Berlyn alle verband met de
overeenkomsten van de mogendhe
den in de anti-Hitlercoalitie wat
Duitsland betreft verloren heeft", al
dus Tass.
West-Berlijn is nu tot militaire ba-
basis van het agressieve NAVU-uiok
gemaakt, tegen de Sowjet-Unie,
Oost-Duitsland en andere vredelie
vende staten gericht. De bureaus
vai. de VS, Engeland en Frankrijk
zyn in feite NAVO-commandoposten.
Dit wordt ten volle door de feitelijke
toestand in West-Berlyn bevestigd."
„De toestand in West-Berlijn, die
or langs steeds meer gespannen werd
en waarvoor de Westelijke mogend
heden de volle verantwoordelijkheid
dragen, bevestigt dringend de nood
zaak van onmiddellijke opheffing
van de militaire NAVO-basis in
West-Berlijn, dat binnen het gebied
van de Duitse Democratische Repu
bliek en de landen van het socialis
tische gemenebest ligt en die het
voorbereiden van agressieve daden
daartegen ten doel heeft".
„Het opheffen van het bureau van
dc Sowjetrussische commandant in
Berlyn is een stap in de richting van
volledige opheffing van de overblijf
selen van de tweede wereldoorlog op
het gebied van de soevereine Duitse
Democratische Republiek, die uitge
voerd moet en zal worden", aldus de
verklaring.
Nieuwe premier
van Brazilië
President Goulart van Brazilië
heeft gisteren de benoeming tot pre
mier bekendgemaakt van de 61-jari-
gc rechtsgeleerde Hermes Lima. Deze
behoort tot de Braziliaanse Arbei
derspartij, waarvan ook Goulart lid
is. Hjj was in de regering-Da Rocha,
die vorige week ontslag nam, minis-
tei van Arbeid. Lima is de vijfde pre
mier in de ambtsperiode van presi
dent Goulart, die een jaar geleden
president Quadros opvolgde.
Na de algemene stakin? welke drie
dagen heeft geduurd en zondag ein
digde, is de toestand sinds gisteren
weer normaal. De spoorwegen en de
havens functioneren weer ondanks
een zeeliedenstaking welke nog voort
duurt.
Premier Hermes Lima zal in het
nieuwe kabinet ook de portefeuille
van Buitenlandse Zaken beheren.
Nieuwe gezichten zijn die van gene
raal Amaury Kruel, die generaal Nel
son de Melo als minister van Defen
sie opvolgt, en Ribeiro, minister van
Onderwijs. De overige ministers
maakten reeds deel uit van het vo
rige kabinet. De voormalige minister
van Buitenlandse Zaken, Alfonso
Arinos, keert niet terug in de nieuwe
regering.
Minister De Pons
vanavond voor tv
In een extra N.T.S.-programma
vanavond zal Kees van Langeraac!
een vraaggesprek hebben met drs. J
W. de Pous, minister van Economi
sche Zaken en minister van Finan
ciën ad interim.
Tijdens dit gesprek zal de bewinds
man een toelichting geven op de aan
de Staten-Generaal aangeboden nota
inzake de economische ramingen voor
het jaar 1962—63. De uitzending be
gint om 21.20 uur, onmiddellijk na
de herhaling van de reportage van
„Prinsjesdag" en duurt tot 21.35 uur.
Politiemensen, brandweer
lieden en burgers graven in het
puin van het gebouw van het
Belgische Ministerie van Econo
mische Zaken in Brussel, dat
gisteren is ingestort. Deze in
storting heeft enige tientallen
levens gekost.
Advertentie
fijn
I 1
m
fantastisch
De regering heeft, blijkens een vandaag voor publikatie vrij
gegeven brief van de minister van Sociale Zaken en Volksgezond
heid aan de Sociaal-Economische Raad, onlangs aan de S.E.R.
verzocht met spoed een advies uit te brengen over de begrenzing
van de stijging der loonkosten gedurende 1963. De regering stelt
het op prijs dit advies vóór 1 november te ontvangen.
Minister Veldkamp zegt, dat van
regeringszijde tijdens het loongesprek
met de Stichting van de Arbeid
op 13 juli enige suggesties zyn ge
daan om ook in 1963 tot een beper
king van de loonkostenstijging te
komen.
Het is gewenst, aldus de minister
in de brief aan de S.E.R.. dat bij de
besprekingen hierover de meest re
cente gegevens over de huidige eco
nomische situatie en over de ver
wachtingen voor 1963 ter beschikking
staan. In dit opzicht acht de minister
van bijzonder belang de zgn. macro-
economische ramingen voor 1962 en
1963, die het Centraal Planbureau
vandaag aan de Tweede Kamer heeft
aangeboden. Minister Veldkamp deelt
verder om. mee, dat deze ramingen
overigens in hoofdzaak overeenkomen
met de gegevens, die de regering in
juli jJ. aan het bestuur der Stich
ting van de Arbeid heeft verstrekt
In de loop van het gesprek met de
Stichting van de Arbeid is gebleken,
aldus dr. Veldkamp, dat het van ver
scheidene zijden op prys werd gesteld
indien de regering aan de Sociaal-
Economische Raad advies zou vragen.
In deze omstandigheden komt het de
regering gewenst voor dat, alvorens
het gesprek met het bestuur van de
Stichting van de Arbeid wordt her
vat, de Sociaal-Economische Raad in
licht van de economische verwachtin
gen advies uitbrengt over de begren
zing van de stijging der loonkosten
gedurende 1963.
I Uit het Leidsch Dagbald van
18 Sept. 1862:
J Keizerin Eugenie volgt te
Biarritz de thans heerschen-
de mode onder de elegante
dames van de badplaatsen
J en wandelt met een rotting.