'KOF. SEVENSTER DROEG
OVER NA EREPROMOTIE
RECTORAAT
DR. GERARD
WETHOIDER S. M. STOLP
PLOTSELING OVERLEDEN
DR. KATZ ONTVING LEIDSE
UNIVERSITEITS-PENN1NG
Plechtigheden in Pieterskerk
Toch verslag
Winfield...smaakt zoals 't hoort!
Bekwaam financier, die
alom vertrouwen genoot
Eerbewijs voor Amerikaan na
d iens Eintho ven - voord ra ch t
Opgericht 1 maart 1860
Maandag 17 september 1962
Tweede blad no. 30758
Tijdens een bijeenkomst in de Pieterskerk
o, 5eg prof. dr. G. Sevenster hedenmiddag het
toraat van de Leidse Universiteit over aan
if. dr. S. Dresden, die in feite reeds in
enstelling tot vorige jaren op 1 september
functie is getreden.
nc' Deze rectoraatsoverdracht werd door een
i )ot aantal niet-Leidse geleerden bijgewoond
gevolg van het feit, dat de plechtigheid
:t volgde op een andere bijeenkomst in deze
namelijk het verlenen van een eredocto-
t aan dr. R. W. Gerard, directeur van het
ntal Health Research Institute van de
Bt
Universiteit van Michigan. Ann Arbor
(Michigan, U.S.A.).
Dr. Gerard heeft een bijzonder groot aandeel
gehad in de snelle ontwikkeling, die de neuro
fysiologie in de laatste decennia heeft door
gemaakt. Hij is een van de deelnemers geweest
van het fysiologische monstercongres dat de
afgelopen week in Leiden werd gehouden en
dat vanavond in het Kurhaus te Scheveningen
wordt besloten. De rectoraatsoverdracht en de
laatste plenaire bijeenkomst van het Leidse
congres werden daardoor nauw met elkaar
verbonden.
Op de erepromotie hopen wij morgen terug
te komen.
/ele „permanent-actuele" problemen
•of. Sevenster graf een fragmentarisch verslag van wat zich in het
5gelopen academische jaar in de Leidse Universitaire gemeenschap heeft
speeld, en noemde daarbij enkele actuele problemen, waarvan een deel
is langzamerhand een nogal permanente status van actualiteit dreigt
krijgen zoals b.v. de ruimtelijke nood, de verlangde grotere autonomie,
geringe belangstelling voor het studium generale etc. Dit zijn onder-
^fpen waarover in de na-oorlogse jaren in vrijwel iedere overdrachtsrede
du, iets gezegd is.
oolepaald verheugde planken liet prof. Sevenster horen over de interne
1 tuursverhoudingen, over de contacten tussen Universiteit en naaste
l geving en over de intrede van Prinses Margriet In de Universitaire
rrpeenschap.
5945 tegenover 5620 in het voorgaan
de jaar. Voor het eerst werden inge
schreven 676 mannelijke en 279 vrou-
wejjke studenten (voorgaande jaar
resp. 622 en 299). Het verheugde de
afgetreden rector bijzonder dat Hare
Koninklijke Hoogheid Prinses Mar
griet besloten had, in Leiden te ko
men studeren. De Universiteit gevoelt
zich hiermede zeer vereerd.
rof. Sevenster zag voldoende re-
V tot het uitbrengen van een
iai arverslag" in de traditionele vorm
nlanks het voorschrift in de Wet op
Wetenschappelijk Onderwijs dat
atoren een jaarverslag aan de mi
er moeten zenden. Door dat nieu-
irIJ voorschrift, waaraan tot dusver
geen gevolg kon worden gegeven,
in de toekomst meer nadrukkelijk
een verslag over het onderzoek
het onderwijs tot s'and kunnen
ïen.
Iet bestuur van de Universiteit
1 in het afgelopen jaar enkele ge-
tüge rliezen door het aftreden
de president curator dr. J. E. ba-
G' de Vos van Steenwijk, en de cu-
![>ren mr. A. F. Visser van IJzen-
>m en dr. W. J. D. van Dijck.
rof. Sevenster herinnerde voorts
V i de verliezen van de Universiteit
-ir het overlijden van oud-hoog-
iren, leden van de wetenschappe-
le staf en andere medewerkers, aan
intrede van nieuwe hoogleraren,
rrfaan een reeks onderscheidingen.
Gr ilea en mutaties in de Universi-
e gemeenschap.
,e; eelvuldig waren de contacten met
ge buitenland, zowel door bezoek
gf i buitenlanders als bezoeken van
rei tegenwoordigers van Leiden el-
lOfS.
Meer studenten
Iet aantal Ingeschrevene- nam
In het afgelopen jaar weer toe:
Advertentie
Zoekt een GOED ANKER
HORLOGE voor f30.- tot f40.-
of het allerbeste van f200.- en
f 300...
d. WATER, Haarl.straat 207,
heeft het. Grote keuze in alle
prijzen en merken
Promotie-piek
Moest vorige jaren met teleurstel
ling gesproken worden over het terug
lopen van het aantal promoties, het
afgelopen jaar werd een uitzonderlijk
hoge piek bereikt: 102 tegenover 66
in de voorgaande cursus en 81 in 1958
toen dit aantal een record was.
Onder de jonge doctoren waren 12
dames en 9 buitenlanders. Over de
faculteiten waren de promoties als
volgt verdeeld: Godgeleerdheid 1,
rechtsgeleerdheid 10, geneeskunde 29
wis- en natuurkunde 35, en letteren
en wijsbegeerte 15. Achttien maal
werd het predicaat cum laude toege
kend.
Slechts fragmentarisch noemde
prof. Sevenster enkele aspecten van
het onderzoek en het onderwijs in het
achter hem liggende jaar.
Een interessante proef werd geno
men met een werkcollege op juridisch
terrein, waarbij een nauw contact
werd gelegd tussen Universiteit en
het praktische leven.
Twee soorten opleiding?
Dit experiment leidde prof. Seven
ster tot de vraag, of een sterke ge
richtheid op de praktijk voor alle
studenten gewenst is of niet. Dient er
niet een onderscheid ie worden ge
maakt tussen studenten, die worden
voorbereid tot het bekleden van
maatschappelijke ambten en anderen,
die voor de research, de zelfstandige
beoefening der wetenschap voorbe
stemd zijn? Zal men in het onderwijs
na het kandidaatsexamen soms niet
in twee richtingen uiteen moeten
gaan?
Het blijft jammer dat de belang
stelling voor het studium generale na
de kerstvakantie sterk blijkt te ver
minderen. Het onderwijs aan de Uni
versiteit behoort niet in vakspecialis
me op te gaan. Specialisme is onver
mijdelijk en ook nuttig, maar alge
mene vorming bijft onmisbaar.
Eenheid in
verscheidenheid
Bij het vermelden van zijn aange
name contacten met het studenten
leven herinnerde prof. Sevenster ook
aan de lustrumviering van Catena.
De snelle opbloei van deze vereni
ging doet de vraag opkomen, of nu
niet de eenheid in het gezelligheids
leven der studenten, een tijdlang
door velen zo vurig nagestreefd, ge
heel teloor dreigt te gaan. wordt
daarmee niet 'n groot civitas-ideaal
prijsgegeven? Prof. Sevenster ver
klaarde, steeds veel bezwaren in deze
eenheid te hebben gezien, niet alleen
uit organisatorisch oogpunt.
HU meende, dat er over de thans
ontstane situatie dan ook niet be
hoeft te worden getreurd. Het biyft
uitermate gewenst, dat zoveel moge-
lijk studenten lid zyn van een gezel-
lighoidsverenlging. maar er is veel te
zeggen voor een zekere gezonde riva
liteit en voor „eenheid in verschei
denheid". Er bluft nog genoeg over
aan het gezelligheidsleven in deze so
ciëteit deelnemen.
Mensa
Tot de belangrijkste gebeurtenissen
in het bestaan van Pro Civitate re
kende prof. Sevenster de opening van
de verbouwde mensa academica in
het Prytanaeum. In 1961 werden daar
43.454 maaltijden gebruikt, een stij
ging van 80 procent vergeleken bij
het voorgaande jaar, terwijl de cijfers
voor de eerste maanden van 1962
weer een aanmerkelijke stijging ver
toonden. Verheugend is voorts, dat
steeds meer aandacht wordt ge
schonken aan de medische verzorging
der studenten. De studentenhuisves
ting verloor een grote steunpilaar in
de persoon van mr. Drijber, die naar
Middelburg vertrok.
Met voldoening zag prof. Sevenster
terug op de viering van de traditio
nele gedenkdagen van de Universiteit.
De internationale voorlichting on
derging een proef door het instellen
van een tweeledige redactie van het
Leids Universiteitsblad. Dit experi
ment zal worden gecontinueerd.
Besfuur
Sprekende over het bestuur der
Universiteit verheugde prof. Sevens
ter zich over de in Leiden bestaande
zeer goede verhoudingen. Een zekere
dualiteit tussen curatoren en senaat
sluit niet uit, dat men praktisch tot
eenheid in de leiding der Universiteit
weet te geraken.
Bij de onderwerpen, die in het
praesidium aan de orde zijn geweest,
behoorde ook het benoemingsbeleid.
Daarover werd door een commissie
ad hoe een waardevol rapport uit
gebracht met de volgende conclusies:
1. Voor de ontwikkeling van de we
tenschappen op de randgebieden van
de faculteiten dient regelmatig over
leg daaromtrent tussen de faculteiten
plaats te vinden. 2. Voor het onder
wijs aan afgestudeerden zullen spe
ciale voorzieningen moeten worden
getroffen. 3. Een zeker onderling
overleg tussen de Universiteiten op
het punt van hyper-specialistische
of zeer zelden beoefende vakken is
wenselijk.
Autonomie niet fictief
In de nieuwe Wet op het Weten
schappelijk Onderwijs is van de des-
tijds gekoesterde verwachtingen om-
I trent de autonomie der Universiteit
heel weinig in vervulling gegaan.
Erkend moet echter worden dat het
ideaal, zoals sommigen zich dat
voorstellen, nauwelijks voor verwe
zenlijking vatbaar was. Maar zelfs
van een gemitigeerde autonomie
komt weinig terecht.
De voornaamste moeilijkheid ligt
op het gebied van de financiën. Het
beschikbare bedrag is niet voldoende
om alle wensen te bevredigen. Wel
licht moet men erkennen dat de
thans gevolgde methode der verde
ling (door overleg tussen minister en
curatoren) veelal nog de meest rede
lijk eis. al blijft dan ook van die
autonomie weinig over. Dat neemt
niet weg, dat men in menig geval
toch meer armslag voor de Univer
siteit zou wensen. Een ruime post
„onvoorziene uitgaven" moet nood
zakelijk worden geacht, opdat gelden
beschikbaar zijn voor belangen die
zich in de loop van het jaar voor
doen. Het Rikt in ieder geval gewenst,
dat de autonomie niet louter fictief
zal biyven.
Ruimte-nood
Hoewel er veel tot stand is geko
men op het gebied van uitbreiding
Het nieuwe complex aan het
Stationsplein, waar binnen af
zienbare tijd het bestuursappa
raat van de Universiteit vele
ruimten ter beschikking krijgt.
dat allen samenbindt ln de civitas
academica.
Nieuwe elementen in de Universi
taire gemeenschap waren het debat
genootschap „Pro en Contra" en de
Leyden International Students Club.
Het is verheugend, dat de buiten
landse studenten thans een eigen so
ciëteit aan het Rapenburg hebben
verkregen, doch het gevaar is daar
door niet denkbeeldig, dat deze stu
denten in een isolement geraken.
Daarom is het van groot belang,
dat ook veel Nederlandse studenten van universitaire werkruimten, krijgt
men niet de indruk dat aan de mees
te verwachtingen is voldaan. Hier en
daar worden bepaald noodkreten ge
slaakt over ruimtegebrek, waardoor
allelei werk moet blijven liggen.
Over enkele weken zal het nieuwe
gebouw voor de zoölogie in gebruik
kunnen worden genomen. Belangrijk
is, dat het complex van Parmentier
aan de Schelpenkade aangekocht
kon worden ten behoeve van de af
deling fysische chemie II. Het ge
bouw aan het stationsplein nadert
zijn voltooiing. Het zal zeer vreemd
zijn, wanneer 'na in gebruikneming
van deze ruimten) zelfs de secretaris
van de Universiteit dan niet meer
aan het Rapenburg zetelt. Daarmee
gaat dan een prettig, nuttig en direct
contact tussen de bureaus van cura
toren en senaat verloren.
Ook voor de Universiteitsbiblio
theek bestaan ernstige ruimtelijke
moeilijkheden Het is nog een vraag,
hoe de moeilijkheden van de over
gangsperiode moeten worden opge
lost. alvorens de bibliotheek kan
worden gehuisvest in een geheel
nieuw complex aan de Wittesingel
op het terrein van het huidige Diaco-
nessenhuis.
Goede samenwerking
Bij alle bouwaangelegenheden ra
ken de belangen van Universiteit en
stad elkaar voortdurend. Gelukkig
kan worden geconstateerd dat thans
van een goede samenwerking kan
worden gesproken. Over het alge
meen bestaat er een goede verstand
houding tussen Universiteit en naas
te omgeving. In dit verband noemde
prof. Sevenster in het bijzonder de
Koksschool.
Na in het kort gewag te hebben
gemaakt van zijn omvangrijke repre
sentatieve werkzaamheden, besloot
prof. Sevenster met een woord van
dank jegens prof. Fischer, die als
pro-secretaris enorm veel werk voor
de Universiteit heeft verricht.
Prof. Sevenster droeg het recto
raat. dat hij eigenlijk al sinds 1 sep
tember niet meer bekleedde, officieel
over aan prof. dr. S. Dresden.
Advertentie
TOASTED AMERICAN
In het stadhuis, middelpunt van zijn dagelijkse werkzaamheden
werd hedenochtend deze tijding met grote verbijstering ontvangen.
Doch niet alleen in het stadhuis bracht dit plotseling verscheiden
grote ontsteltenis teweeg. Ook in de kring van het Gereformeerd
kerkelijk leven, waar de heer Stolp een bekende en vooraanstaande
figuur was en die van zijn vele vrienden werd de tijding van het
heengaan van de heer Stolp met diepe ontroering ontvangen.
De heer Stolp, die 15 juli 1908 te
Baarn werd geboren, maakte sinds
1946 eerst voor de A.R. en later
voor de Prot. Chr. Groep deel uit
van de Leidse raad. By de benoeming
van de heer D. van der Kwaak tot
gedeputeerde van Zuid-Holland in
1958, werd de heer Stolp in diens
plaats tot wethouder van Financiën
benoemd. In deze kwaliteit heeft hy
zich doen kennen als een uiterst be
kwaam financier, wiens beleid er
steeds op gericht was het voorzie-
nlngspeil van de gemeente te hand
haven en de uitvoering van grote
werken ook financieel mogeiyk te
maken. By de begrotingsbehandeling
hy zou dit jaar zyn zesde begro
ting verdedigen ontmoette hR
steeds algemene waardering voor zijn
beleid en inzicht in deze vaak inge
wikkelde problematiek, welke dage-
lüks zijn aandacht vroeg.
Na zijn opleiding aan de Middel
bare en Hogere Handelsschool te
Amersfoort, trad hy als boekhouder
in dienst by Bonda's Veevoeder
bureau. In 1934 tot boekhouder be
noemd. bekleedde hy deze functie
tot 1 augustus 1939, het jaar waarin
hy in Leiden een accountantskantoor
opende. In 1950 werd een tweede
kantoor te Oudewater geopend.
De heer Stolp, die in de loop der
jaren ook zyn krachten heeft gege
ven aan het plaatseiyke en regionale
werk van de A.R.-party, was tevens
een groot aantal jaren diaken der
Geref. Kerk. In deze kwaliteit heeft
hij tydens de oorlogsjaren veel ge
daan op het gebied van de illegale
voedselvoorziening, speciaal voor kin
deren, zieken en ouden van dagen.
De laatste dag van het fysiologische congres, dat vorige week maandag
begon, heeft twee plechtigheden omvat die ruimer belangstelling verdienen
dan alleen in de kring van congresgangers en de fysiologische wetenschap:
de uitreiking van de Leidse Universiteitspenning aan dr. Louis N. Katz uit
Chicago en de erepromotie van dr. R. W. Gerard van de Universiteit van
Michigan, welke laatste plechtigheid hedenmiddag in de Pieterskerk plaats
vond.
De Universiteitspenning werd hedenochtend aan dr. Katz uitgereikt na
diens „Einthoven-Memorial Lecture" in de Aula van het Leids Academisch
Ziekenhuis.
PIONIEREND
CARDIOLOOG
Dr. Louis N. Katz, die de derde
Einthoven-voordracht hield als on
derdeel van het fysiologische congres,
cardiovasculaire afdeling van het
Medical Research Institute, Michael
Reese Hospital en Medical Centre in
Chicago. Hij was daar een der wei
nige Amerikaanse cardiologen die
zich uitsluitend met wetenschappelijk
onderzoek bezig hielden, tot in latere
is sinds vele jaren directeur van de i tyd hun aantal aanmerkelijk toe
nam. Van zyn studies moeten in
het bijzonder genoemd worden de
experimentele atherosclerose en over
de arbeidsprestatie van het hart. Ook
zyn docerende arbeid was groot, wat
onder meer büjkt uit een tweetal
leerboeken van zyn hand, die grote
bekendheid verwierven.
Toen de beroemde Leidse fysioloog
Einthoven, ter wiens nagedachtenis j
de „Einthoven-lecture" werd inge- I
steld, in 1925 lid werd van de Phy- I
siological Society of Great Britain,
werd hier in Leiden een vergadering
gehouden waarvoor dr. Katz over- j
kwam. Hy ontmoette prof. Einthoven j
toen in de Sleutelstad in diens labo- J
ratorium.
Penning
De Universiteitepenning, die van
ochtend aan dr. Katz werd uitgereikt,
De uitreiking van de penning.
Links dr. L. N. Katz. rechts prof.
dr. S. Dresden.
werd in 1928 ingesteld als eerbewys
voor grote verdiensten jegens de
Leidse Universiteit, voor hen die de
Lorentz-leerstoel hebben bezet, voor
hen die de Einthoven-Lecture houden
en voor hen, die een of meer gelijk
waardige voordrachten hielden. De
penning is tot dusver zesmaal ver
leend voor het laatste aan dr. K. P.
v. d. Mandele te Rotterdam.
Moderne inzichten
in werking van hart
Dr. Katz begon zyn voordracht, die
tot titel droeg: „Moderne inzichten in
de werking van het hart", met zyn
gehoor erop te wyzen dat het hart
een pomp is, en wel zodanig gebouwd
dat het zich op snelle wijze kan aan
passen aan verandering van belas
ting. Het is van zeer eenvoudige
structuur, vergeleken by de energie
die het moet leveren om zyn nuttige
functies te verrichten.
Nadat hy in het kort had stil
gestaan by de Juncties van het hart,
wees hij op de relatie van het zuur
stofverbruik van het hart en de
bloeddoorstroming van de kransslag
aderen, een relatie, die uitermate be
langrijk is in verband met de zelf
regulatie van de doorstroming in de
kransslagaderen.
Uitreiking
Na de voordracht, die ook door fa
milieleden van wylen prof. Einthoven
werd bygewoond, dankte prof. dr. H.
A. Snellen de, spreker, en reikte de
rector magnificus prof. dr. S. Dres
den de zilveren Universiteitspenning
uit. Hy sprak een woord van hulde
voor het werk van dr. Katz en ver
zekerde hem van de warme waar
dering en biyven-'e vriendschap der
Leidse Universitaire gemeenschap.
Na afloop maakten velen van de
gelegenheid gebruik, dr. Katz te dan
ken voor zyn voordracht en geluk te
wensen met de hem verleende onder
scheiding.
Na de oorlog werd hy spoedig be
noemd tot voorzitter van de com
missie van Beheer der Geref. Kerk.
In deze functie interesseerde hij zich
speciaal voor de gereformeerde ker
kenbouw en was het mede aan zyn
leiding en Inzicht te danken, dat
twee kerken de Bevrijdingskerk en
de Petra-kerk konden worden ge
bouwd.
De heer Stolp bekleedde als wet
houder het voorzitterschap van de
Commissie Stedelijke Lichtfabrieken,
van de Dienst voor Kasbeheer en
Kredietwezen en van de Kredietbe
oordelingscommissie. Verder was hy
lid van het College van Beheer der
gemeentelyke gasvoorziening in
Zuid-Holland, idem van de Commis
sie N.V. Electriciteitsbedrijf in Zuid-
Holland, bestuurslid van het RRn-
lands Borgstellingsfonds en com
missaris van de N.V. Elektriciteits
maatschappij ,L>ugdunum". In al
deze commissies was de heer Stolp
een zeer geziene figuur, naar wiens
adviezen veelal werd gehandeld.
Het plotseling overlijden van de
heer Stolp die ln het bepalen van het
beleid van B. en W. een belangryke
stem had, stelt dit College, waarin
Juist drie nieuwe wethouders werden
opgenomen voor grote problemen,
vooral nu over enkele weken de be
handeling van de gemeentebegroting
aan de orde zal worden gesteld.
Daarnaast betekent het wegvallen
van de heer Stolp voor de Prot. Chr.
raadsfractie in wier midden hy een
gezaghebbende figuur was, een groot
verlies.
Donderdag begrafenis
In verband met dit overlyden wordt
donderdagmiddag om één uur in de
Zulderkerk aan de Lammenschans-
weg een rouwdienst gehouden. Na
afloop van deze dienst vindt de ter-
aardbestelling van het stoffelyk
overschot plaats op de begraafplaats
van de Groene- of Willibrordkerk.