jelgische „RadioVeronica"
n heel Nederland te horen
3»
OAS-ers zwijgen voor
de militaire rechters
1rider Panamese vlag
George de Caluwe rustige piraat
Oefenbom valt
tussen flats
in Boxtel
Voor het grootste deel iveer
officieren (met medailles!)
Russen moeten maar weer in
bussen, vinden Grote Drie
Huisvrouwen
neutraal in
broodoorlog
Een extra lichte mélange van door-en
door rijpe, geurige tabakken. Verfijnd
van smaak. Lekker licht. Een pijptabak
waar Niemeyer terecht trots op is.
NIEMEYER
richt 1 maart 1860
Woensdag 12 september 1962
Derde blad no. 30754
I Radio Veronica,"
se met nadruk,
uil
is»
ml (Van onze Brusselse correspondent)
'°tanneer alles gaat, zoals het moet gaan, (of misschien: zoals
eiliet moet gaan) zal België voor het einde van deze week zijn
„Radio-Veronica" in de ether hebben: Radio-Antwerpen,
tan de zender staat aan boord van het 600 ton metende schip
ïspiegel, dat ligplaats zal kiezen buiten de driemijlszone voor
Igische kust, tussen Knokke en Blankenberge.
idagochtend lag de witgeschilderde Uilenspiegel nog in het
msdok te Antwerpen, maar dezer dagen hoopt de initiatief-
de 73-jarige Antwerpse radiopionier George de Caluwe de
ie af te varen en zee te kiezen. Dat wordt dan de bekroning
•meer dan 17 jaar strijd om een zendvergunning en van pio-
ioiwerk op het terrein van de amateur zenders.
ih ziet George de Caluwe, zoals was een gloednieuwe Philipsinstalla-
de kleine eigenaarshut aan tie, gebouwd van mijn eigen geld.
Een uur heb ik er voor gestaan al
eer de eerste klap met die hamer
te geven. Na die eerste klap word)
je dan bevangen door een soort vro-
lijke-keuken-complex en dan is de
boel gauw aan stukken". De volgen
de dag al kwamen de Duitsers om
de zender op te eisen en zij spraken
van sabotage, toen ze de resten za
gen. Maar De Caluwe kon zeggen:
„Geen kwestie van sabotage, het was
mijn eigen zender en ik heb hem
met mijn eigen handen vernietigd".
Hij werd met rust gelaten en on
derhield al spoedig, ten behoeve van
het Belgische verzet, met een inmid
dels nieuw gebouwd zendertje con
tacten met Londen.
jïvan de „Uilenspiegel" aan tafel
r helemaal niet uit als een ge-
man, als een door de wet
autoriteiten vervolgde eigenaar
leen „piratenzender", zoals men
mroordig zulke omroepen pleegt
men. Niets van dit alles. Hij is
ïstige Antwerptenaar van ge
lde lengte, wat aan de magere
Hij heeft donkere ogen en aan
Tapen grijzend, achterover ge
il haar. Een „selfmade" man, die
Iweet, wat hij wil, Dat blijkt uit
ten hij, kennelijk niet gaarne,
orge de Caluwe. de 73-jarige
tnaar van de ..Uilenspiegel",
Ischipdat Radio Antwerpen.
Belgische ..Radio Veronica",
1 boord heeft.
veinige woorden verteld over zich-
■Twee jaar vuurlinie in de eerste
eldoorlog. Daarna in Antwerpen
flinke zaak in autoverlichting
etouwd. Watersportbeoefenaar en
fo-amateur in zijn vrije tijd. Een
jter gebouwd en daarmee gram-
foonplaten uitgezonden. De anten-
was op de toren van een van de
[tige prottstantse kerken gemon-
Vandaar de naam „Radio-
fcse". Ergens boven in het bouw-
'k stond de zendinstallatie. Toen
strenge vriesdag de batterijen
Toren waren, zei de dominee:
ton in de torenkamer, die is ver-
hnd".
Duitsers
lot 16 mei 1940 heeft Radio-Kerk-
1 gefunctioneerd. Toen kwam
land De Caluwe waarschuwen: de
Users staan aan het kanaal van
nebroek. Hij nam een hamer en
de zender stuk. Hij zegt: „Het
De Uilenspie gel", het 600 ton
metende betonnen schip met de
zender Antwerpen aan boord,
liggend in het Antwerpse Wil
lemsdok.
vendien beginnen de zeelui zo lang
zamerhand wat genoeg te krijgen
van die oneindig lang en vervelen
de reizen, zoals de tankers die bij
voorbeeld maken. Bij ons zijn ze na
14 dagen op zee weer een volle week
thuis en dat vinden hun vrouwen als
regel heel prettig".
In de eetzaal is een steile hou
ten trap, die naar dat deel van het
ruim voert, waar de zendinstallatie
is opgesteld. Het is een ongeveer 3 \<z
meter hoge zaal. Daar hebben een
draaitafel met drie bandafdraaiers
van Nederlands fabrikaat en de Ame
rikaanse zendinstallatie een plaats
gevonden. Naar de boeg toe is een
brede gang met links en rechts de
hutten. Iedere opvarende heeft een
eigen hut, die leeg zal staan, wan
neer hij een week verlof heeft. Die
hutten zijn niet groot, er is juist
ruimte voor een kooi, een flinke kast,
een schrijftafeltje en een wasbak met
stromend koud en warm water. Op
het achterschip is de stuurhut,
die hoog boven het dek uitsteekt.
Daaronder zijn de hutten voor de
kapitein en de werktuigkundige. On
der het achterdek is een ruimte, die
nog hoger is dan die van de zend
installatie. Hij bergt twee dieselag
gregaten voor het opwekken van de
elektrische stroom en er is een tank
voor de 20.000 liter olie, welke voor
de motoren nodig zijn. Achterin
staat ook nog een 750 pk motor voor
het voortbewegen van de „Uilenspie
gel". Alles is nu kant en klaar op
een paar kleinigheden na, zoals het
schilderen. „Dat doen we wel, wan
neer wij eenmaal op zee zijn, want
dan zijn de dagen lang en zoveel
werk is er dan niet aan boord".
Medewerking
Er zijn, zoals gezegd, veel moeilijk
heden te overwinnen geweest, maai
er was ook veel medewerking. Bij
dit laatste heeft de populariteit van
George de Caluwe bij fcijn stadgeno
ten hem zeker geholpen. En ook die
van andere, op een schip gebouwde,
zenders. „Wij hebben overigens met
Vergunning
Op de bevrijdingsdag was hij weer
in de ether. Maar het militair gezag
vorderde een dag later de zender.
Vervolgens kwam er een wet, die
particulieren het uitzenden van pro
gramma's verbood. „Iedere minis
ter van P.T.T., die we sedertdien
hebben gehad, heeft me gezegd: de
eerste zendvergunning, die we uitge
ven, zal voor jou zijn. Ik zit nog te
wachten.Een van die ministers
zei eens: had je maar een politieke
partij achter je. Het was in 1956
een paar weken voor de gemeente
raadsverkiezingen van Antwerpen. Ik
heb een kieswet gekocht en ik heb
geleerd, hoe je je kandidaat moest
stellen. Bijna zonder programma en
binnen drie weken heeft m'n lijst
toen 14.000 stemmen gekregen. Ik
weet zelfs van katholieke geestelijken
die op mij, de protestant, hebben
gestemd".
Toen enige jaren geleden hier
en daar in Europa plannen opdo
ken voor het bouwen van een zen
der op een schip, dat dan buiten
de driemijlszone van het land zou
gaan liggen, heeft ook George de
Caluwe daar zijn kans willen zien.
Na eindeloze besprekingen en on
derhandelingen is hij thans zover,
dat zijn. zenderschip van de week
kan uitvaren. In Bretagne heeft
hij twee jaar geleden het beton
nen karkas gekocht van een ma
gazijnschip van de Franse marine,
dat van de sterkte was afgevoerd,
Het dateert uit 1935. „Eerst heb
ben de Fransen geprobeerd die
schepen te slopen, want er zat
350 ton ijzer in verwerkt. Ze ble
ken zo solide, dat het afbreken
meer kostte dan de opbrengst van
dat ijzer", vertelt De Caluwe, wan
neer we een rondgang over de
„Uilenspiegel" ma'-.en. „Ik heb er
door een aannemer een betonnen
dekhut op laten zetten en een
stuurhut en ik heb er de ruimten
voor motoren, zenders en beman
ning in laten maken".
Vijftien koppen
Midscheeps bevinden zich de hut
ten van de eigenaar („Ik ga eerst
eens een tijdje mee om te zien hoe
schip en bemanning zich in een flin
ke herfststorm houden".) de kom
buis en een grote eetzaal voor de
bemanning, die uit 15 koppen zal
bestaan, zeelui en technici. De dienst ~)e zwarte cirkel geeft het mini-
is: 14 dagen aan boord en 8 dagen - -
aan de wal. Het blijkt, dat het hele
maal niet moeilijk is geweest perso
neel aan te werven. „De meesten
zijn nog betrekkelijk jong. Ik den'.:,
dat het avontuur hen wel lekt. Bo
zo zegt De Calu-
geen enkele zake
lijke relatie. De directie is me, wan
neer ze toch in Antwerpen was, een
paar keer komen opzoeken om eens
te kijken en wat te praten. Het zijn
aardige slimme jongens. En we zit
ten natuurlijk, in dubbel opzicht, in
eenzelfde schuitje".
De Antwerpse scheepvaartinspectie is
veel aan boord geweest, doch zij
heeft alleen maar meegewerkt. „Wat
u met dit schip gaat doen, zo was
daar de stemming, gaat ons hele
maal niet aan. Wij controleren de
zeewaardigheid en alle andere door
ons te controleren zaken, en wan
neer die in orde zjjn kunt u, wat
ons betreft, uitvaren". Onder welke
vlag dat zal gebeuren, daar maakt
de heer De Caluwe ook helemaal
geen geheim van. Zulks onder het
motto: „U komt het toch wel te we
ten". Het is de Panamese.
Ma at sell app ij
Voor het exploiteren van de zen
der is een Belgische maatschappij
opgericht, die zich met alles, publi-
citeitscontracten en samenstellen
van de programma's, belast. Iedere
dag zal van zeven uur 's ochtends
tot middernacht worden uitgezonden.
Het programmaschema is klaar en
de Uilenspiegel heeft praktisch voor
zes weken uitzendingen de geluids
banden aanboord. Vrijwel de gehele
dag wordt er muziek uitgezonden,
vaak met commentaar erbij. Twee
keer per dag, op 13.00 uur en om
19.00 uur. is er 'n nieuws-uitzending.
's Avonds tussen half tien en elf is
er steeds meer of minder klassieke
muziek en daarna tot sluitingstijd
dansmuziek.
Precies op het middaguur is er een
groetenprogramma van een half uur.
Reclameteksten hebben een maxi
mumduur van 25 seconden en De
Caluwe streeft ernaar ze nog korter
te doen worden. Ze zullen altijd ge
sproken worden tussen de muziek
nummers in, nooit zullen die ervoor
worden onderbroken. Het blijkt ook,
dat het verwerven van contracten
met ondernemingen, die uitzendin
gen voor haar rekening willen ne
men, geen zorgen heeft opgeleverd.
Reeds thans, nog voor de „Uilen
spiegel" zee heeft gekozen, zijn er
reeds vele, ook met Nederlandse fir
ma's, getekend.
In een van de dichtst bevolkte wij
ken van Boxtel is maandag een
oefenbom, afkomstig van een straal
jager. gevallen. De 45 kilo wegende
bom kwam terecht op een gazon van
het Maria Reginaplein, juist tussen
twee flats, vlak bij een drietal lagere
scholen. Er spelen ter plaatse vaak
kinderen. Niemand werd gewond. De
gevolgen bleven beperkt tot een gat
in de grond en een hevige rookont
wikkeling. De gemeentepolitie van
Boxtel stelt in samenwerking met de
militaire instanties van de vliegbases
Volkel. Eindhoven en Deelen een on
derzoek in.
Naar van de luchtmachtvoorlich
tingsdienst wordt meegedeeld is de
bom afkomstig van een F-84 Thun-
derstreak van de vliegbasis Eindho
ven. De oefenbom is niet explosief.
Het omhulsel weeg leeg zeven kilo en
wordt gevuld met zand tot hij een
gewicht van 45 kilo heeft. Straalja
gers kunnen twee oefenbommen ver
voeren. Deze bommen worden ge
bruikt voor oefeningen boven
Terschelling. Een zogenaamde rook-
compositie aan de bom wordt ge-
ruikt om een wolk rook te ontwikke
len op de plaats waar de bom terecht
is gekomen. Dit is nodig om deze
plaats te kunnen bepalen. Het ge
beurt wel eens een enkele keer meer,
dat een oefenbom wordt verloren,
maar verontrustend is dit niet. aldus
de Luchtmachtvoorlichtingsdienst,
niet met betrekking tot de gevolgen,
noch naar de frequentie, dat straal
jagers oefenbommen verliezen.
Bevoorrading
Een bevoorradingsschip, een ver
bouwde visserman, is al te Zeebrug-
ge gestationeerd. Het zal dagelijks
een verbinding met de Uilenspiegel
onderhouden, behalve wanneer het
weer al te ruw mocht zijn.
Waar de nieuwe zender gehoord
kan worden?
Er komt een kaartje op tafel. Als
minimum reikwijdte is daarop een
cirkel getekend, waarvan de omstrek
over Southend, Folkestone Amiens,
Bergen in Henegouwen, Leuven, Den
Bosch Utrecht en Amsterdam loopt.
De heer De Caluwe is er echter
van overtuigd, dat zijn zender prak
tisch in geheel Nederland zal kun
nen worden ontvangen, evenals in
Londen en tot ver in de Ardennen.
En dan is er het enige geheim dat
hij, die verder nogal mededeelzaam
is, niet wil verklappen: de golfleng
te waarop zal worden uitgezonden.
„Dat zullen „ze" gauw genoeg mer
ken" ,is zijn enige antwoord. Men
neemt aan, dat het erg dicht in de
buurt van de golflengte van „Radio-
Veronica" zal zjjn.
Graaf Savelli
gaf uiteenzetting
(Van onze Parijse correspondent)
De 36 beschuldigden van landver-
raderlijke activiteiten en kneedbom-
aanslagen in west-Frankrijk, die gis
teren door de militaire rechtbank in
Parijs ter verantwoording werden ge
roepen, hebben de president medege
deeld het voorbeeld van hun opper-
leider ex-generaal Salan te zullen
volgen en hun monden op hun col
lectieve proces niet te zullen openen.
Het zjjn weer voor het grootste deel
officieren, gepensioneerd, van de re
serve of in actieve dienst, die de
sleutelposten van de OAS in west-
Frankrijk bezetten.
Onder de burgers telt men een
dokter, een notaris, drie grootgrond
bezitters, twee industriëlen, twee in
genieurs, twee apothekers, een boek
handelaar en een schoolhoofd. Alle
mum bereik van de zender Ant
werpen aan. Hij zal ook zeker
te horen zijn in gebieden, die
worden omlijnd door de ge
streepte ellipsen en de directie
meent er zeker van te zijn, dat
hij in Groningen en in de Ach
terhoek te ontvangen zal zijn.
militairen, gepensioneerd of actief,
verschenen gisteren in vol ornaat
voor het tribunaal, natuurlijk voor
zien van al hun medailles en andere
ordetekens.
De chef van het gezelschap was
graaf Horace Savelli, die vroeger de
rang van kolonel voerde in het leger
en wiens vrouw eveneens tot de be
schuldigden behoort. Savelli is een
Corsicaanse edelman, die in 1940 tot
de eerste militairen behoorde, die
zich in Londen bij De Gaulle voeg
den. In maart, toen hij werd gear
resteerd, had de kolonel, die zich in
de OAS Marceau noemen liet, te
ruggetrokken op zijn familiegoed,
een 15-de eeuws kasteel in een
plaatsje in Bretagne, waarvan hij
ook nog burgemeester was. De grafe
lijke kolonel heeft gisteren bij het
eerste verhoor een lange verklaring
afgelegd om zijn ondergrondse acti
viteiten te rechtvaardigen met het
bekende beroep op de heiligheid van
hec gegeven woord en de daaruit
voortvloeiende noodzaak het Franse
Algerije tot in Bretagne te verdedi
gen. De graaf ontkende overigens het
merendeel der beschuldigingen, doch
gaf daarentegen weer toe dat hij
zijn instructies onmiddellijk ontving
var ex-kapitein Sergent, die Salans
directe vertegenwoordiger in Frank
rijk was. Daarop ging hij zitten met
de boodschap aan de rechters, dat
hij verder voor hen dus geen bood
schap meer had, een mededeling,
waarbij zijn 35 ondergeschikten zich
in koor aansloten. Aangezien de
verdediging echter nu reeds een dik
ke honderd getuigen, onder wie ver
scheidene generaals en de eigen pre
sident van het militaire tribunaal als
getuigen heeft opgeroepen, zal het
proces niettemin zeker tien zittingen
nodig hebben om de eindstreep te
kunnen bereiken.
Aflossing wacht in West-Berlijn
Amerika, Engeland en Frankrijk zijn overeengekomen de Russen
„te zijner tijd" te zullen meedelen, dat zij de tf lossing van de wacht
bij het Russische oorlogsmonument in West-Berlijn weer met auto
bussen moeten gaan vervoeren, zo is in welingelichte Westelijke
kringen te Berlijn vernomen. Zoals bekend gebruiken de Russen
sinds 21 augustus voor dit doel pantserwagens, nadat op 18, 19 en
20 augustus Westberlijnse betogers de Russische autobussen met
militairen hadden bekogeld.
Vorige week gingen de Russen ak
koord met de instructie van de drie
Westelijke commandanten om voort
aan voor het aflossen van de wacht
de grensovergang op de Sandkrug-
brug in de Britse sector te gebruiken
en niet meer via doorlaatpost „Char
lie" in de Amerikaanse sector te rij
den. De weg via de brug is aanzien
lijk korter (het Russische monument
ligt in de Britse sector), hetgeen de
kans op incidenten vermindert.
De Westduitse minister van Buiten
landse Zaken, dr. Schroder, zal mo
gelijk in de komende weken naar de
VS gaan. De nieuwe ambassadeur
van de Bondsrepubliek in Washing
ton, Heinrich Knappstein, hoopt dat
de minister nog deze maand of in
oktober komt. Het doel van dit be
zoek zou of het bijwonen van een
informele Westelijke bijeenkomst van
ministers van Buitenlandse Zaken
over de kwestie-Berlijn dan wel een
gedachtenwisseling met de Ameri
kaanse regering zijn.
Het denkbeeld van een officiële
Westelijke ministersconferentie over
Berlijn, dat vorige maand in Bonn
werd gepropageerd, is niet meer ac
tueel nu de Franse regering te ken
nen heeft gegeven dat zij voor een
dergelijke vergadering niets voelt.
Overiges achten ambtelijke kringen
in Washington het mogelijk, dat ook
Een Oostduitse grenswacht, die
naar West-Duitsland was gevlucht,
verklaarde gisteren dat er gister
nacht aan de grens bij Witzenhausen
op 15 km ten noorden van Hünfeld
een vuurgevecht was geleverd tussen
vluchtelingen en Oostduitse grens
wachten. De vluchtelingen, drie on
derofficieren van het Oostduitse
leger, waren op weg naar West-
Duitsland. Het is niet bekend of zij
daar aangekomen zijn.
Bij Hünfeld in de Westduitse deel
staat Hessen slaagde wel een 39-
jarige Oostduitse vrouw erin, met
haar zes kinderen in de leeftijd van
twee tot achttien jaar, over de grens
te komen zonder door Oosfduitse
grenswachten te worden opgemerkt.
De vader is in Oost-Duitsland ach
tergebleven.
Nederlander zou
liuweli j kszwendel
gepleegd hebben
Een van huwelijkszwendel verdach.
te 32-jange Nederlander is in Wenen
gearresteerd. De man werd reeds
de Franse minister van Buitenlandse enige tijd gezocht.
In Zwolle
Aan het einde van de eerste dag
van de Zwolse broodoorlog bestond
de algemene indruk, dat de huisvrou-
wen neutraal zijn gebleven, d.w.z.
dat zij hun brood zijn blijven kopen
bij de bakker die altijd aan hun
deur komt. De vrees van sommige
bakkers, dat veel huisvrodwen goed
koop brood zouden gaan betrekken
van de twee partijen in het conflict,
die hun prijzen zo drastisch hebben
verlaagd, is althans de eerste dag
niet bewaarheid. Slechts enkele klan
ten hebben besloten zich dit buiten
kansje niet te laten ontglippen.
De zelfstandige bakkers hebben be
sloten de prijzen te handhaven. Het
merendeel van hen is ervan over
tuigd, dat hun klanten hen niet in
de steek zullen laten. Zij zullen ech
ter hun prijzen eveneens moeten
gaan verlagen als de klanten toch
goedkoper brood gaan betrekken.
De coöperatie heeft zich bereid ver
klaard in dat geval de zelfstandige
bakkers een compensatie te geven
voor hun winstderving. Ook de an
dere partij (Dragstra) heeft te ken
nen gegeven de bakker, die door het
conflict gedupeerd worden, te willen
helpen.
Zoals bekend hebben de Algemene
Verbruikscoöperatie „Samenwerking"
in Zwolle en Dragstra's Broodfabriek
aldaar maandag besloten de prijzen
van hun brood te verlagen met 15
cent per 800 gram.
Kernproeven op
grote hoogte
De Sowjet-Unie heeft gisteren ca
tegorisch ontkend dat zij als eerste
een kernexplosie in de ruimte heeft
teweeggebracht, zoals door Amerika
is beweerd.
De Russische afgevaardigde Moro-
zow, zei in de VN-commissie voor het
gebruik van de ruimte, dat tie bewe
ring voor het eerst door president
Kennedy in maart uitgesproken en
gisteren in de commissie herhaald
volkomen ongegrond is.
De Amerikaan Francis Plimpton,
heeft verklaard dat Amerika geen
aandacht schenkt aan de Russische
„krokodilletranen" over de z.g Van
Allen stralingsgordel, omdat de Sow
jet-Unie „zich niets aantrekt van de
gevolgen van kernproeven in de at
mosfeer voor het mensdom". Rusland
zegt dat de Amerikaanse kernproeven
op grote hoogte de natuurlijke stra
lingsgordels verstoren.
Zaken, Couve de Murville, naar de
VS komt. Zijn Britse ambtgenoot
Lord Home heeft al laten weten, dat
hy eind september naar de VS komt
voor de zitting van de Algemene
Vergadering van de VN in New York.
Bij het eerste verhoor verklaarde
hem de verdenking van huwe: ks
zwendel celaden hebben.
De politie hc.fr echter in een kof-
de man .dat hy zich op geen enkele fer van de verdachte een omvanc-
wyze aan een misdriif heeft schuldig rijke correspondentie gevonden met
gemaakt Alleen de jaloezie van een I 18 vrouwen en eisjes, die aantoon-
meisje uit Stiermarken, dat hy be- den dat de verhoudingen die H mc
loofd had te zullen trouwen, zou op 1 hen had zeer lucratief waren
