J
ITALIANEN MUITTEN NIET
Nieuw-Guinea in de
ban van 't afscheid
[rma la douce IP: van
show tot volkstoneel
nfflj^HESnSBESj
kunst
kalei öoscQQp
Engels: een meester
op zijn instrument
KLEURSPOELINQ
Ernstige fouten aan
Cuneratoreii (Rhenen)
Inproces-Leibbrand nu één cling duidelijk:
Nederlandse troepen
op 15 november weg
Hollandia in maand
tijd sterk veranderd
grofheid en sentimentaliteit
sterk... prachtig
en persoon
veroordeeld
Fabelachtig knappe vertolker
THUIS ZELF DOEN
DE MOOISTE
POLY-COLOR
KLEURSHAMPOO
Oe Tliant over Nieuw-Guiiiea
Nieuwe tijd kondigt zich aan
^gericht 1 maart 1860
Vrijdag 7 september 1962
Derde blad no. 30750
Geen Parijse s feer
(Van onze Kunstredactie)
)en
ets
\fm,
Zeg "Irma la douce" en men denkt aan de verrukkelijke melodie-
iteó en chansons uit deze Parijse musical, aan het ondeugende
\/pjiaaltje van het lichte meisje, dat met Franse esprit over het
I! kliekt komt en natuurlijk aan de creatie van Lia Dorana in de
1 \elbewerking van dit stuk, die het Rotterdams toneel in intieme
l.fjKfM heeft gebracht.
ider de 1800 toeschouwers, die
ravond in de Immense zaal van
Amsterdamse Citytheater de pre-
e bijwoonden van de tweede Ne-
indse versie van „Irma la douce",
n er velen die deze herinnerin-
hadden meegebracht. En zij
len het moeilijk zij moesten
i trachten te vergeten en daarna
eren te wennen aan de sfeer van
a la douce II" van Beppie Nooy.
,t was niet de sfeer van Parijs,
was ook niet het speelse ver-
tje met fijne humor. De nieuwe
a la douce" is een produkt dat
ënt op de stam van het volksto-
met zijn grove humor en zijn
ireven sentimentaliteit.
J willen niet beweren dat Bep-
tfooy met haar opvattingen over
musical de plank heeft misge-
rn. Zij kent het klappen van de
p als weinig anderen. Zij weet
een grote zaal met mensen, die
avondje lekker! uit zijn,
rs moet worden bespeeld dan
klein zaaltje met verwend thea-
ïbliek. Een gesubsidieerd toneel
schap met een beperkt aantal
erenden loopt weinig financiële
>'s. Maar Beppie Nooy mist zo'n
[die en met de hoge kosten van
grote groep acteurs en een com-
i orkest is zij gedwongen andere
tstaven aan te leggen. Zij is met
ia la douce II" in de hoek van
showbusiness" gaan zitten en het
Itaat mag men dan ook niet be-
m met de ogen van een toneel-
osent.
Toeh goede kansen?
el, getuige de reacties van een
t deel van het publiek maakt
„Irma" goede kansen. De musi-
steunt op 16 goed In het gehoor
inde liedjes en melodieën, die het
theaterorkest onder leiding van
van Weren enthousiast en in
jekende arrangementen onder-
>pt, en het verhaal biedt de mo-
kheid voor vele aardige scènes,
r datzelfde verhaal heeft ook
inzinkingen en waar deze moe-
worden opgevangen door de bei-
loofdrolspelers blijkt de bezeten
van Beppie Nooy niet toereikend
6 Maxim Hamel een te zwakke
oonlijkheid. Het sterkst is de uit
ing in de showscènes met hun
te zang en beweging, waarin o.a.
aid Jones uitblinkt,
hnny Kraaykamp heeft als
gbaas en verteller een belangrijk
ieel ln de show. Hij bewijst hier
r eens zijn veelzijdigheid. Wij
hem zelfs nog even als president
de rechtbank, een kostelijke
Advertentie
PORTRETTEN VAN
I ACTEURS IN
'STADSSCHOUWBURG
de schilderijenverzameling
de Stadsschouwburg te Am-
dam zijn drie portretten toe-
•egd en wel een van Ko van
in de rol van Danton uit
intons dood" van George
ner, geschilderd door Ary
een door W. Huysman
:kend portret van Frits van
in de rol van Kringelein uit
:nsen in het hotel", van
y Baum en een schilderij
Cruys Voorbergh, vervaar
door mr. J. S. Sjollema.
Half jaar cel
Amsterdamse rechtbank heeft
"en wegens diefstal van een por-
innee een Tunesiër veroordeeld
een gevangenisstraf van zes
iden met .aftrek. Deze jongeman
;ch bekend maakte als de 26-ja-
kelner Mchammed was veertien
jn geleden als „een persoon, 1.84
ter lang, flink postuur, zwart haar
ogen wenkbrauwen, ovale gelaats-
m en donkerbruine ogen" gedag-
efd.
>e officier van Justitie had de v,er-
e»hte op signalement met drie fo-
;0, voor de rechtbank gedaagd, om-
over de werkelijke indentiteit van
Tunesiër de meningen nogal uit-
3 liepen. Voor de rechtbank gaf
te kennen, dat hij een valse
lm had opgegeven omdat hij in
bezit was van een vals paspoort
l de F.L.N. Hj ontkende de dief-
1 van de portemonnee, die hij
een Amsterdamse nachtcluo zou
>ben gepleegd. Hij gaf daarvan
i Marokkaanse vriend de schuld,
officier van Justitie had een ge-
Igenisstraf van acht maanden
t aftrek tegen hem geëist.
BEPPY NOOY
als "Irma la douce"
creatie die echter teniet wordt ge
daan door het feit, dat deze rechts
zitting, evenals de finale van de mu-
Halve eeuw
openluchtmuseum
De staatssecretaris van O., K. en
W, mr. Y Scholten heeft gistermid
dag in Arnhem een toespraak ge
houden ter gelegenheid van de her
denking van het 50-jarige bestaan
het Ned. Openluchtmuseum.
Mr. Scholte wilc.e verdiende hulde
brengen aan het inzicht van de op
richters, dat het behoud van voor de
Nederlandse volksaard karakteristie
ke zaken een nationaal belang is.
Hij geloofde, dat het grote succes
van het museum een vrucht is van
het heimwee naar een tijd, voltooid
verleden weliswaar, nochtans in de
herinnering nabij. „Het museum is
geen kerkhof van plattelandscultuur,
geen sarcofaag gewijd aan „boeren
en buitenlui", maar een oord van le
vendige voor-ogen-stelling van
eeuwenoud cultuurgoed", aldus mr.
Scholten, een museum, dat een grote
naam heeft in Nederland en in het
buitenland.
Mr. Scholten releveerde voorts de
relaties tussen het. openluchtmuseum
en de gemeente Arnhem en bracht
dank aan de burgemeester van Arn
hem, de heer Chr. G. Matser, tevens
voorzitter van de commissie van bij
stand van het museum, en aan de
heer Korf, voorzitter van de Vereni
ging van vrienden van het museum.
BEST VERZORGDE BOEKEN
UIT 10 EUROPESE LANDEN
In het Stedelijk Museum te Am
sterdam zijn gistermiddag de sa
menvallende exposities van de best
verzorgde Nederlandse boeken van
1961 en de best verzorgde boeken uit
tien Europese landen geopend. De
commissie voor de collectieve propa
ganda van het Nederlandse boek
(CPNB) had voor de eerste expositie
een jury ingesteld, die een selectie
uit de jaarproduktie van 1961 heeft
gemaakt. De CPNB heeft tezamen
met het bestuur van de sectie boek
drukkers van de Federatie der werk
geversorganisaties in het boekdruk-
kersbedrijf de andere expositie ge
arrangeerd. die bekroonde boeken
omvat uit België, Denemarken,
Duitsland, Engeland, Finland,
Frankrijk, Noorwegen, Oostenrijk,
Zweden en Zwitserland. De exposities
duren tot 24 september.
sical, door de regie wordt omlaag
getrokken tot een ware draak. Beppie
Nooy zal de komende weken nog wel
wat schaven aan haar show; hope
lijk zal zij daarbij haar publiek niet
zo onderschatten als zij met deze bei
de scènes heeft gedaan.
„My fair lady" heeft bewezen dat
men heus geen goedkope effecten no
dig heeft om volle zalen te trekken.
Laatste concert orgelserie
ADRIAAN Engels, organist der Haagse Grote Kerk, was de
laatste comparant in de Pieterskerk-orgelserie. Evenals ver
leden jaar krijgt het driemanschap Blankenstein-Engels-De
Klerk de erepalm. De organist is krachtens zijn ambtelijke bestem
ming de meest bovenpersoonlijke in het muziekkunstenaarsgilde en
de ongeziene vertolker, wiens .succes" alleen kan bestaan in een
grote toeloop, overeenkomstig de faam die" hij meestal wel bezit. In
werkelijkheid bestaat zijn gehoor gewonlijk meer dit een schare
musische getrouwen dan uit concertpubliek". K. en O. vindt hier,
evenals elders, een terrein om te ontginnen.
Moge kwaliteit een hogere orde betreffen dan kwantiteit, toch
moeten méér dan enkele honderden weten, welke schatten in de
Pieterskerk worden aangeboden!
Engels is een fabelachtig knappe
vertolker. Alles is bij hem bedacht
en overdacht en alles heeft z'n we
tenschappelijke verantwoording en
gebondenheid. Daarvoor past een
nameloos respect. Lichte schaduw
zijden brengt dit wel, omdat de spon
taniteit iets geringer lijkt dan bij de
genoemde collega's, die minder mo
nochroom werken en door hun boet
serende fraseringen toch wel iets
meer „pakken". Maar deze estheti
sche graduatie vermindert toch in
niets het meesterschap van Adriaan
Engels.
Laten we terugdenken aan de on
feilbare hand, de sterke pedaalplas
tiek, de finesses in het registratiever
mogen, de afweging van de partijen,
de macht om het orgel z'n glans en
z'n vorstelijke spraak af te dwingen.
En bij dit al het geesteszuivere en
de volledige afwezigheid van kunst
middelen als overrompelend gedruis,
staccato-show en zoveel meer.
De programmatische lijn vraagt
weinig woorden ter aanduiding: van
Sweelinck naar Bach over Böhm als
schakel en van Bach naar een om
vangrijke en machtige Partita over
Psalm 6 van Engels zelf, een sa
menvattende en respectueuze reeks
conclusies van wat deze talentrijke
denker en belangwekkende compo
nist gegrepen en begrepen heeft van
zijn muzikale voorvaderen, onder wie
zich ook onmiskenbaar Sweelinck be
vindt.
met al Sweelinck's mooiste werken
geheel vertouwd rake. Eén maal is
praktisch géén maal, in de herha
ling ligt de grote kracht.
Van Böhm hoorden we Prelude en
Fuga in C en Variaties over „Herr
Jesu Christ, dich zu uns wend". In
de grandioze Fantasie en Fuga in g,
erg strak gehouden bij een leven
dige ritmiek zal het beeld van de
vertolker Engels, door de gemakke
lijke vergelijking met vakgenoten, wel
het markantst getekend zijn geweest.
ssT- f
gewoon zelf uw haar
wassen
uw eigen kleur ver
fraaien en verdiepen
óf een nieuwe modi
euze tint toevoegen
uw haar wordt veel
mooier, glanzender
en soepeler.
tube voor 2 wassingen 1.95
Doe het thuis - doe het zèlfl
(Van onze correspondent in Bonn)
In het proces te Stuttgart, waar
de bekende verkeersexpert prof. dr.
Kurt Leibbrand terecht staat onder
beschuldiging in augustus 1944 26
Italiaanse arbeiders zonder nood
zaak te hebben laten executeren, is
na drie volle dagen gerechtsbehan
deling nog maar weinig vaststaands
naar voren gekomen.
Wat eigenlijk tot nu toe het pro
ces opleverde was het volgende. Het
is niet duidelijk of Leibbrand inder
daad het bevel tot het doodschieten
van de Italianen heeft ontvangen pf
niet. Een aantal getuigen heeft in
derdaad gezegd dat toen hij zelf op
dracht gaf de Italianen dood te schie
ten, hij zich heeft beroepen op het
bevel van hogerhand. Tot nu toe heeft
evenmin één enkele getuige gezegd
dat Leibbrand zelf bij de executies
aanwezig was, zoals het Openbaar
ministerie in de aanklacht beweert.
De zwaarste belasting heeft Leib
brand tot nu toe gekregen door het
feit dat geen enkele der Italiaanse
of Duitse getuigen zijn lezing wilde
bevestigen dat de Italiaanse arbei
ders inderdaad hebben geweigerd ar
beid te verrichten of aan het muiten
zijn geslagen. Wat ook al niet vast
kwam te staan is de merkwaardige
vraag waarom eigenlijk twee voor
malige leden van zijn geniecompag
nie Leibbrand pas 15 jaar na het
plegen van de daad hebben aange
geven, waardoor uiteindelijk de hele
zaak aan het rollen is gegaan.
Gisteren stonden in de getuigen
bank overigens twee Italianen, die
het bloedbad dat zich destijds in de
buurt van Avignon afspeelde, hebben
overleefd. Hun getuigenis maakte het
vi ij wel zeker dat de executie inder
daad op bijzonder geheimzinnige ma
nier is geschied en dat zij en hun
kameraden volstrekt niet hebben ge
weten wat er ging gebeuren toen zij
in de nacht naar een bosje werden
gebracht, waar zij door verdekt op
gesteld machinegeweer onder vuur
werden genomen.
De 43-jarige bankbediende Pietro
Cornelli uit Brescia zei: „Toen ik zag
ciat er geschoten ging worden, ben ik
weggelopen maar kreeg desondanks
vier schoten in de borst. Ik heb me
Overal, waar nu deze ommanteling,
die moet worden vervangen wegens
verval en oorlogsschade, wordt ge
sloopt, komen de uiteinden van de
afgezaagde verbindingen bloot. Di
rect instortingsgevaar is niet aanwe
zig, omdat het onderste torenlid
rondom muren heeft van vier meter
dikte. Opzichter Tommei van monu
mentenzorg, die de dagelijkse leiding
heeft, is er echter wel zo van ge
schrokken, dat hij ingrijpende wij
zigingen in zijn restaui atieschema
heeft moeten aanbrengen. Van nu af
aan zal men zeer omzichtig te werk
moeten gaan en zal men gevel voor
gevel gaan behandelen. De restaura
tieleiding durft het niet meer aan om
Restauratie van
Prinsenhof-
complex
De grote restauratie van het Prin
senhof-complex te Delft, die in 1940
door prof. dr. N. Landsdorp werd be
gonnen en die in de zomer van 1948
haar aanvankelijke bekroning kreeg,
toen het Stedelijk Museum het Prin
senhof in gebruik kon worden ge
nomen, is thans afgesloten met de
totstandkoming van de restauratie
van de Waalse Kerk, die a.s. zondag
officieel in gebruik zal worden ge
nomen.
De Waalse Kerk is de oorspronke
lijke kapel van het oude Sint-Aga-
thaklooster en werd hofkapel, toen in
1573 Willem de Zwijger zijn intrek in
het kloostergebouw had genomen. Op
restauratie wachten thans nog de ge
bouwen aan de zuidzijde van het Sint-
Agathaplein en de gebouwen die het
complex aan de zijde van de Phoe-
nixstraat afsluiten. Doch alvorens
daarmee kan worden begonnen, zul
len nog wel enige jaren verstrijken,
meent prof. Lansdorp.
In een gistermiddag te Delft gehou
den persconferentie heeft de heer A.
Lindenberg als lid van de kerkeraad
enige historische bijzonderheden mee
gedeeld over deze kerk, waarin zich
een grafkelder bevindt van de kin
deren van Don Emanuel van Portu
gal, die met Prinses Emilia van Nas
sau, dochter van Willem de Zwijger,
was getrouwd. Kort na de dood van
„de Zwijger" kwam de kerk aan de
Waalse gemeente, die in 1585 werd
gesticht. Zij is bij die gemeente in
gebruik gebleven met uitzondering
van de periode 1621-1635, waarin zij
was afgestaan aan een groep Engelse
kooplieden.
Secretaris-generaal Oe Thant van de Verenigde Naties heeft
gisteren bekend gemaakt, dat Pakistaanse troepen van de orde
macht der Verenigde Naties voor de eerste oktober in Nieuw-
Guinea zullen arriveren en dat alle Nederlandse militairen tegen
15 november uit dat gebied zullen zijn teruggetrokken.
„Op een paar uitzonderingen na",
aldus Oe Thant, wordt er in de Ne
derlandse plannen rekening gehouden
met de terugtrekking van alle Ne
derlandse schepen zo spoedig moge
lijk na 1 oktober. Verscheidene lan
dingsvaartuigen zullen echter achter
bli.iven en misschien door het tijde
lijke gezagsorgaan van de VN ge
bruikt worden. Op 2 oktober zal een
gecharterd schip, dat 1.000 man kan
vervoeren, met Nederlandse troepen
aan boord uit west-Nieuw-Guinea
vertrekken. Op 24 oktober volgt dan
een tweede schip, dat 850 man kan
meeneme Bovendien zullen er Ne
derlandse troepen via de lucht gere
patrieerd worden. In september ver
trekken er rond 400 man, in oktober
2 712 en in november 2.580. Zo nodig
kunnen er nog meer schepen gechar-
kend, zodat ook de amateur-luisteraar teid worden om de overblijvende
Sweelinck geërd
Sweelinck werd geëerd met een
Fantasie super ut-re-mi-fa-sol-la
en de Variaties over „Vater unser im
Himmelreich". Mogen eerlang de bij
dragen tot de waardering van een
onzer grootste genieën bewijzen, mee;-
te zijn geweest dan slechts ere-bij-
drage wegens het veelinck-jaar, en
moge Sweelinck thans een plaats op
de programma's veroveren als bijv.
reeds lang aan Buxtehude is toege^
troepen naar Nederland terug te
brengen.
Oe Thant maakte voorts bekend,
dat ook Indonesië een voorschot van
een miljoen dollar had verstrekt ter
bestrijding van de eerste kosten van
de VN in west-Nieuw-Guinea.
In Den Haag bevestigde een
woordvoerder van het ministerie van
Defensie, dat op 15 november het
overgrote deel der Nederlandse troe
pen reeds zal zijn afgevoerd.
„Wij verwachten, dat omstreeks 15
november niet meer dan een kleine
groep Nederlandse militairen nog
zal zijn achtergebleven. Deze voert
dan de laatste werkzaamheden uit,
die verband houden met het in goede
orde achterlaten van de voormalige
militaire nederzettingen in het ge
bied", aldus de woordvoerder.
I daarna in een bosje verstopt en bleef
daar liggen tot het licht werd. Ik ben
op de een of andere manier in een
huis terechtgekomen, waar een man
en een vrouw me opgenomen heb-
I ben en verzorgden. Later kwam ik
in het ziekenhuis van Orange".
Cornelli gaf niet toe dat hij of
I één van zijn medearbeiders hadden
I gemuit. Dit punt werd eveneens be
vestigd door de tweede Italiaanse ge
tuige, die gisteren naar voren kwam,
de 50-jarige Armando Guidettl uit
Taranto. Guidetti was tijdens de
schietpartij niet dodelijk gewond
neergevallen en had zich zo lang
stilgehouden tot de Duitse soldaten
waren verdwenen. Hij is eveneens
naar huis gevlucht en door Fransen
opgenomen.
Tijdens restauratiewerkzaamheden aan het onderste lid van de
Cuneratoren te Rhenen zijn ernstige fouten ontdekt, die vermoede
lijk zijn gemaakt tijdens de restauratie in 1930 of misschien wel in
1890.
Het ernstigste is wel, dat alle ijzeren ankerverbindingen in deze
geleding zijn verbroken en dat de toen gerestaureerde ommanteling
geheel los staat van dit torenlid.
de sloopwerkzaamheden op alle vlak
ken van het onderste lid tegelijk uit
te voeren, omdat dan nieuwe scheu
ren niet denkbeeldig zijn.
Op tal van plaatsen zijn namelijk
grote scheuren en gebreken bij het
oude metselwerk te voorschijn geko
men. Over de gehele hoogte aan de
westkant loopt een grote scheur van
zekef anderhalve centimeter breed,
die blijkens een onderzoek al heel
oud moet zijn.
Aan de noordkant wordt een boog
van zeker vijftien centimeter naar
buitengedrukt. Het is duidelijk te
zien, dat de boog overhelt. Hier zijn
inmiddels al maatregelen genomen
om verder uitzakken te voorkomen.
Weer aardbeving in
oost-Turkije
De stad Igdir, in Oost-Turkije, la
gistermorgen opnieuw door een aard
beving getroffen. Daarbij zouden vijf
duizend huizen in meer of minder©
mate beschadigd zijn. Er is geen
melding gemaakt van slachtoffers,
Wel zijn woensdag in Igdir twee do
den en 22 gewonden gevallen toen zich
in het gebied waarin deze stad ligt,
een reeks van. vijftien aardschokken
voordeed.
De Turkse overheid is een hulpver
leningscampagne begonnen.
Igdir ligt op betrekkelijk korte af
stand van de grenzen met de Sowjet-
russische republiek Armenië en met
Perzië.
Vanzelfsprekend zullen nu de res
tauratiewerkzaamheden veel langer
duren en veel meer kosten. Zo te zien
zeker een half miljoen gulden meer,
waardoor het gehele werk 2% mil
joen gulden gaat kosten. Het Rijk
draagt hierin 90 procent bij, maar 10
procent blijft voor rekening van de
gemeente Rhenen. Bij benadering is
niet te zeggen, wanneer men met de
restauratie gereed zal zijn. Men
vreest, dat men bij het slopen van de
grote natuurstenen bogen voor meer
verrassingen zal komen te staan.
De echtgenote van een Nederlandse Marineofficier vertrok gis
teren met haar drie kinderen van Sentani het vliegveld van Hollan
dia. Toen zij naar de Dakota van de Kroonduif liep, begonnen twee
Papoea-meisjes luid te schreien. Acht jaar lang hadden zij hun
,,nonja" trouw in de huishouding geholpen en nu was het af
scheidsuur gekomen.
De Papoeameisjes waren ontroostbaar. Toen het vliegtuig reeds
lang uit het gezicht was verdwenen, stonden zij nog te huilen.
Nieuw-Guinea is in de ban van het afscheid. Een afscheid, dat
sneller nadert, dan men zich ooit had gerealiseerd. Bijna iedere
avond is er een slotbijeenkomst of een liquidatievergadering van een
of andere vereniging. Op de pieren van de haven van Hollandia staan
honderden auto's gereed om naar Nederland te worden vervoerd.
Daar tussen door staan grote kisten met inboedels en enorme par
tijen munitie.
Als aanstaande zondag het motor
schip „Langkoeas" van de Rotter-
damsche Lloyd vertrekt, zal weer een
stukje Nederland uit Nieuw-Guinea
zijn verdwenen.
Wat doen de militairen, ambetnaren
en particulieren in Nieuw-Guinea op
het ogenblik? De Nederlandse solda
ten passagieren 's avonds rustig door
de straten en trachten de weinige nog
verkrijgbare souvenirs te bemach
tigen. Overdag houden zij zich bezig
met het inpakken van het materieel,
dat naar Nederland teruggaat. Oude
en nieuwe voertuigen en wapens wor
den gescheiden. Het onbruikbare ma
terieel zal worden gedumpt, het
nieuwe zal worden meegenomen.
Kaarten worden verzameld en papie
ren verbrand.
Oefeningen
Toch worden nog dagelijks oefe
ningen gehouden. Sommige comman
danten laten hun troepen urenlange
schietoefeningen houden om de mu
nitie op te maken. Het marine-per
soneel krijgt volgende week nog
drukke dagen als schout bij nacht
Reeser een laatste inspectiereis langs
de onderdelen gaat houden. Deze reis
zal worden gecombineerd met een
grootscheepse marineoefening, waar
aan drie jagers en enige fregatten
zullen deelnemen. Daarnaast maken
militairen zich gereed om gouverneur
Plalteel een groots afscheid te berei
den met parades en demonstraties
van schepen en vliegtuigen.
Aan dit afscheid zullen uiteraard
ook burgers deelnemen. Het geheel
zal een kleurrijke gebeurtenis word jr.,
al zullen nagenoeg alleen mannen
hierbij aanwezig zijn. De vrouwen en
kinderen, die zich hadden aangemeld
voor vervroegd vertrek zijn thans
bijna allemaal uit Nieuw-Guinea ver
dwenen.
Volgende week zullen tien Dakota's
van de Kroonduif vanuit Hollandia
nog 400 vrouwen en kinderen naar
Biak brengen, maar dan is voorlopig
een einde gekomen aan de evacuatie-
stroom. Het wachten is dan op de af
voer van de ambtenaren zelf en de
weinige vrouwen, die niet eerder wil
den vertrekken.
Bergen werk
De Dienst Reiswezen van het gou
vernement, het kantoor van de KLM
en de Nederlandse Handelmaatschap
pij te Hollandia verzetten bergen
werk om de exodus na 1 okt ^ber goed
te doen verlopen. Dagelijks staan bij
deze kantoren rijen mensen, die hun
terugreis willen boeken en geld willen
opnemen. Bij de bank kan men het
werk nauwelijks aan. Iedere dag kan
slechts een beperkt aantal mensen
worden geholpen. In de afgelopen
week moe3t de politie er zelfs een
keer aan te pas komen, opdat de
stroom klanten rustig kon worden
verwerkt.
Druk is het ook in de vele Chinese
toko's in Hollandia. Overal wordt uit
verkoop gehouden en het staat wel
vast, dat een tiental winkels, zodra
de voorraad is uitverkocht, voorgoed
de deuren zal sluiten. Sommige win
kels zijn reeds gesloten en verkopen
nog slechts grote hoeveelheden, zij
het tersn de halve prijs.
Een levendige handel is er ook in
tweedehands auto's, die de laatste
tijd weer in prijs zijn gestegen, om
dat vele functionarissen der V.N. een
wagen willen kopen.
Nieuwe tijd
Het is niet alleen het afscheid, dat
zich aankondigt, ook het begin van
de nieuwe tijd is duidelijk merkbaar.
Nieuw-Guinea begint reeds een V.N.-
geest te ademen, nu steeds meer bui
tenlanders in dienst van de interna
tionale organisatie naar het eiland
komen. Hoge militairen uit Ceylon,
Brazilië, Zweden, Ierland, India en
Pakistan hebben ongetwijfeld het da
gelijkse beeld verlevendigd. Burger
autoriteiten uit China en Thailand
zwerven door Hollandia om huizen
te kopen voor de toekomstige ver
tegenwoordigers van de V.N. Cana
dese en Amerikaanse vliegtuigen ziet
men geregeld in het luchtruim boven
Nieuw-Guinea en tenslotte trachten
Indonesische technici tussen Hollan
dia en Djakarta een verbinding tot
stand te brengen, hetgeen nog steeds
niet is gelukt.
I eranderingen
De veranderingen, die zich ln Hol
landia in een maand tijd hebben
voorgedaan, zijn ontelbaar, behalve
de vrouwen en kinderen zijn ook vele
dieren uit het straatbeeld verdwenen.
Nederlanders, die een hond of een
kat bezaten, hebben deze dieren bijna
allemaal laten afmaken, daar zij ze
onmogelijk konden meenemen naar
Nederland.
Wat de naaste toekomst aan nog
meer veranderingen zal brengen is
onzeker.
Gevreesd wordt, dat vel employé's
van vitale gouvernementsdiensten,
zoals de elektriciteits- en watervoor
ziening, spoedig na 1 oktober zullen
verdwijnen. Het enige krantje, dat
tot nu toe dagelijks in Hollandia ver
scheen, de Nieuw-Guinea Koerier,
komt nog slechts af en toe uit. Hier
en daar stagneert het normale leven,
gelukkig echter niet op belangrijke
punten, als de voeding en andere
noodzakelijke voorzieningen.
Hoe de Papoea's onder dit alles le
ven?
Ze spreken weinig over de toekomst
en uiterlijk merkt men niets aan hen.
Maar zaterdag houdt de Partai Na-
sional een openbare vergadering en
de volgende week staat in Hollandia
een groot nationaal congres op het
programma. Pat in deze 'lelangrijke
maanden de Papoea's hoe langer ho©
meer hun stem zullen laten horen, is
voor iedereen duidelijk!
