(U-2 vloog bij vergissing
lboven Russisch gebied
WAPENSTILSTAND
IN ALGIERS
FRANS-DUITSE UNIE
WEINIG „BLIJVERS"
IN NIEUW - GUINEA
Mariner nu in goede
haan naar Venus
protest van Moskou
t snel beantwoord
Sensationeel voorstel van De Gaulle
AMERIKAANSE REGERING GEEFT TOE:
Juichende moslims trekken door de straten
WEERBERICHT
Russen mijden
grenspost
„CharSie"
Eigenaar zegt
liuur op van
berucht huis
Nu Bolsward
hoos op AVRO
(§ucf We
tenws
Ipgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 5 SEPTEMBER 1962
No. 30748
DAGBLAD
hrecteui E A E van Uisnoeck
I joofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Witte Singel 1, Leiden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
^In recordtijd heeft Amerika de nota van de Sowjet-Unie be-
^twoord, waarin wordt geprotesteerd tegen de vlucht van een
^rkenningsvliegtuig van het type U-2 over Russisch gebied. De
^|merikanen geven toe. dat de mogelijkheid bestaat dat een U-2
j vergissing de Russische grenzen heeft geschonden. In het ant
ioord wordt gezegd, dat het toestel uit de koers kon zijn geraakt
gevolg van ..een krachtige wind".
^Gisteren overhandigde de Russi-
Jne onderminister van Buitenlandse
"iken, Poesjkin, een protestnota aan
Amerikaanse zaakgelastigde in
oskou, MacSweeney, waarin wordt
"zegd dat een Amerikaanse U-2 op
4 augustus te 19.21 uur Moskouse
d het Russische luchtruim in het
P»rre Oosten, op 65 km ten oosten
^>n de stad Zuld-Sachalin. was bin-
^ingedrongen en gedurende negen
(inuten over Russisch gebied had
^vlogen.
jDe Sowjet-Unie eist strenge be-
Praffing van de schuldigen en zegt
- verwachten dat de Amerikaanse
Pgerine maatregelen zal nemen om
jn herhaling van iets dergelijks te
forkomen. De Sowjetrussische rege-
g ïg behoudt zich overigens, aldus
nota, het recht voor om „de kwes-
van de agressieve daden van de
Verenigde Staten" voor de Algemene
Vergadering der Verenigde Naties te
brengen. ..Deze schending van de
Sowjetrussische grens draagt een
provocatief karakter", aldus de nota,
waarin voorts verwezen wordt naar
de „ernstige internationale gevolgen"
die een eerdere vlucht met een U-2
boven Russisch gebied heeft gehad.
Tenslotte verlangt de Sowjet-Unie
dat de Amerikaanse regering „een
duidelijk antwoord" op de vraag
„Betreft het hier een herleving van
de oude piratenpolitiek van de vo
rige regering, die door president
Kennedy zelf veroordeeld is. of een
provocatieve daad van bepaalde mi-
de wereld zouden willen opwekken
als die in 1960 en de internationale
situatie zovéél mogelijk willen ver
slechteren?"
Propagaiitla-aanval
Toen Amerika's antwoord gister
middag op het State Department
werd oekend gemaakt, heerste daar
een lichte crisisstemming. Het pers
zaaltje zal stampvol journalisten
toen Joseph Reap als woordvoerder
van het State Department voor een
batterij microfoons een verklaring
aflegde.
Het is onmiskenbaar dat de Rus
sen gedurende de laatste weken de
spanning tussen Oost en West aan
het opvoeren zijn. Men krijgt in
Washington de indruk dat de Sow
jet-Unie tydens de VN-assemblee,
die op 18 september begint, op z'n
minst een propaganda-aanval tegen
de Verenigde Staten zullen ontkete
nen. De driekant, waarmee zij naar
Amerika willen steken, zou als pun
ten kunnen hebben: Cuba, Berlijn
en de U-2.
Gisteren heeft het State Depart
ment, met medeweten van president
Kennedy, getracht althans een van
die drie punten bot te maken. Ame
rika gaf in feite toe dat het vlieg
tuig, waarvan men aanneemt dat het
inderdaad een U-2 is geweest, hoven
Russisch gebied heeft gevlogen, een mislukking uit. Zoals bekend
's nacht en in weersomstandigheden werd Powers in februari van dit jaar
litairen kringen in dc Verenigdedie de navigatie bemoeilijkten. Het door de Russen vrijgelaten in ruil
Staten die een nieuwe spanning in Amerikaanse antwoord kan men be- voor de Russische spion Rudolf Abel.
ter als een uitleg dan als een ver
ontschuldiging kenschetsen. Amerika
blijft bij de politiek, die door Ken
nedy bij het begin van zijn regering
is uitgestippeld: geen vluchten over
Russisch grondgebied.
In Washington krijgt men dus de
indruk dat het toestel, waarvan de
Russen spraken, inderdaad een U-2
is geweest. De basis van het vliegtuig
zou echter niet in Japan zijn, zoais
eerder werd vermoed. Het toestel is
veilig van zijn vlucht teruggekeerd
voor zover bekend niet bescho
ten. De U-2 zou op een vreedzame
missie zijn geweest en was naar men
aanneemt niet bewapend.
Powers
In mei 1960 kwam het U-2 vlieg
tuig voor het eerst in het middel
punt van de belangstelling toen de
Amerikaanse vlieger Gary Powers
met zijn toestel boven Sowjetrustisch
grondgebied werd neergeschoten. Het
toestel heeft veel weg van een reus
achtig zweefvliegtuig, met een vleu
gelspanning van 24 meter en een
betrekkelijk kleine romp. Het kan
een hoogte bereiken van 24 km en
over een aanzienlijke afstand met
stopgezette motoren vliegen.
Als gevolg van het U-2 incident
in 1960 liep de topconferentie tussen
Oost en West in Parijs destijds op
(Lmbtenaren mogen
vliegreizen zelf
ék 0
niet meer boeken
Het gouvernement van Nieuw-
I uinea heeft aan ambtenaren, die
et land na 1 oktober gaan verlaten.
f- iet ingang van heden verboden.
1 nu passage rechtstreeks te boeken
de KLM. Daar men de afvoer van
ambtenaren wil organiseren met
ïartervliegtuigen, zullen de ambte
aren voorlopig geen speciale reizen
leer mogen bespreken, zoals tot nu
>e velen hebben gedaan. Een groot
Intal ambtenaren heeft n.l. de ge-
genheid aangegrepen, om tijdens
e reis naar Nederland bezoeken te
rengen aan plaatsen onderweg zo-
Is Tokio en Bangkok. Het zal thans
iet meer mogelijk zijn dergelijke
ïizen te maken. Reeds geboekte rei-
ïn kunnen evenwel worden gehand-
aafd.
Duizenden juichende moslims trokken gisteren door de straten
van Algiers. De oorzaak van hun uitgelatenheid was niet zozeer
de terugkomst van Bella, die gistermiddag onverwacht in de kasba
van de hoofdstad opdook, als wel de wapenstilstand die beide
partijen al even onverwacht hadden gesloten nadat zij enkele uren
tevoren op verscheidene punten rond Algiers nog bloedig strijd
hadden geleverd.
Gisteravond zijn de besprekingen
tussen benbellisten en de raad van
willaja 4 voortgezet. Volgens een
voorlopig akkoord wordt Algiers ge
demilitariseerd en zullen eenheden
Ben Bella, de leider van het poli
tieke bureau, heeft gisteren nau
welijks 24 uur nadat hij zyn troepen
bevel had gegeven de hoofdstad „tot
elke prijs" in te nemen dus met
van alle zes willaja's politiediensten j terdaad zijn rentree gemaakt, al
in de hoofdstad gaan verrichten. i gebeurde dit nogal discreet. Hij
PLAATSELIJK BUIEN
De Bilt verwacht van heden- tot
norgenavond: Enkele opklaringenen
ïlaatselyk enkele buien. Over het al-
jemeen weinig verandering in tem-
Jeratuur. Tijdelijk zwakke, overigens
natige tot vrij krachtige wind uit
vestelijke richtingen.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
(STRAND VERWACHTING)
Morgen opklaringen maar ook en-
cele buien. Vrij krachtige zuidweste-
ijke wind. In de middag van 19 tot
10 graden. Zeewater 16 graden.
Vooruitzichten: depressies trekken
tan de Oceaan in de richting van de
•ïoerdzee. Daardoor voorlopig nog on-
iestendig weer.
6 SEPTEMBER.
Zon op: 5.58 uur; onder: 19.18
lur
Maan op: 13.24 uur; onder 22.36
aur.
Hoogwater te Katwijk te 7.21 en
19.42 uur, laagwater te 3.06 en 15.16
aur
Dit nnmmet bestaat alt 14 pagina'»
Gisteren is van Schiphol de
eerste zending goederen voor
het Perzische rampgebied ver
stuurd. Dozen met bloedplasma.
tenten, kleding en voedsel wor
den ingeladen.
woonde in de kasba een persconfe
rentie bij, die door zijn rechterhand
Mohammed Khider was belegd. Een
en ander betekent wel een nieuwe
overwinning voor de man, die zich
bij de dag duidelijker ontmaskert als
de kandidaat-dictator van het nieuwe
Algerije.
Ofschoon er gisteren op drie ver
schillende fronten rond Algiers met
mitrailleurs, bazooka's en zelfs
kanonnen nog vinnig gevochten is,
waarbij weer tientallen doden waren
te betreuren, zag het er toen toch al
wél naar uit dat de troepen van de
opstandige willaja's 3 en 4 hun tegen
stand niet zo heel lang meer vol zou
den kunnen houden. Niet alleen
vochten ze tegen een numerieke
overmacht van 1 op 10, ook hun
wapens wogen niet op tegen de uit
rusting van het „Nationale Volks
leger". Ben Bella schynt namelijk
over het modernste, vooral Tsjechi
sche materieel, te beschikken dat
vroeger ten dienste van het bevrij
dingsleger in Tunesië en in Marokko
heeft gestaan. Bij Ben Bella's Volks
leger zouden zich ook nogal wat
deserteurs van het Vreemdelingen
legioen hebben aangesloten, terwijl
hij gisteren bovendien nog melding
maakte van honderden rebellen die
naar zijn zijde zouden zijn overge
lopen.
Politiek gezien kan men de situatie
in Algerije op wat langere termijn
nog nauwelijks helder noemen en
zelfs de waarnemers ter plaatse
tonen zich onmachtig de leuzen, pro
gramma's en ideologieën der ver
schillende clans van elkander te
onderscheiden. Zowel ten aanzien
van de landbouwhervorming als van
de Eenheidspartij of het Volksleger
verkondigt Ben Bella nu theorieën
die, hoogstens misschien op enkele
nuances na, een paar weken eerder
door zijn grote rivaal Ben Khedda
met dezelfde overtuiging verdedigd
werden.
Op kortere termijn mag men dank
zij de wapenstilstand van gisteren
mogelijk op een zekere rustperiode
hopen. Welke overeenkomsten waar
schijnlijk zijn met betrekking tot de
samenstelling der kandidatenlijsten
voor de verkiezingen die Ben Bella
wegens onenigheid op dat punt op
eigen gezag eind augustus had uitge
steld, is niet bekend. Voorspeld kan
daarom ook dan wel worden, dat
zelfs wanneer de wapens zouden blij
ven zwijgen de machtsstrijd onver
zwakt zal worden voortgezet tot Ben
Bella zijn tegenstanders ook politiek
op de knieën heeft gekregen.
De verwachte bekendmaking over het aantal Nederlandse amb
tenaren. dat in Nieuw-Guinea zal blijven na de overdracht van het
besttnir aan de Verenigde Naties, is vandaag uitgebleven.
Wel heeft gouverneur Platteel in Hollandia met de diensthoofden
een vergadering gehouden over het resultaat van de onder de
ambtenaren gehouden enquête.
Deze enquête ging over de vraag
of de ambtenaren in Nieuw-Guinea
al dan niet willen aanblijven onder
het bewind van de V.N.. Na afloop
der vergadering, die vier uren heeft
geduurd en door alle diensthoofden
werd bijgewoond, werden over het
resultaat der enquête geen officiële
gegevens bekend gemaakt.
VN
is
neg
(Van onze correspondent in Bonn)
De Russische militairen in Berlijn
hebben gisteren na vele uren aar
zelen hun dagelijkse wachtaflos-
sing voor het Russische oorlogsmo
nument in VVest-Berlijn niet meer
via de grenspost „Checkpoint Char- verkregen gegevens erg geheimzin-
lie" naar de Britse sector gebracht, nIS doet, cr0P» dat deze resultaten
maar via de daartoe zondag door Jvaar z,Jn tegengevallen. Dit is ook
de geallieerden aangewezen nieuwe de a'&emene mening onder de ambte-
Tydens de vergadering is besloten
alle verkregen gegevens onmiddellijk
te doen toekomen aan de Nederland
se regering. Aan haar zal de beslis
sing worden overgelaten omtrent de
publikatie der resultaten.
Van bevoegde zijde werd verder
vernomen, dat men de consequen
ties van de uitslag eerst duidelijk wil
overwegen alvorens iets bekend te
maken.
Een der moeilijkheden in de thans
ontstane situatie is, dat de Neder
landse autoriteiten in Hollandia geen
contact met de Verenigde Naties kun
nen opnemen, daar er in Hollandia
geen hoge V.N.-functionarissen aan
wezig zijn en het contact met hen
dus uitsluitend via Den Haag kan
verlopen.
Ongerust
Voorts duidt het feit, dat met de
grensovergang aan de Sandkrug-
brug. Aan de eis, die de geallieerde
stadscommandanten zondag had
den gesteld, is dus nu voldaan.
Hoewel gewoonlijk de pantserwagens
met Russische coldaten 's middags
om één uur „Charlie" plachten te
passeren, duurde het ditmaal tot
zeven uur 's avonds voor men aan
communistische zijde besloten had
het niet tot een krachtproef te la
ten komen.
De troepenversterkingen in gevechts
uitrusting, die de Amerikanen gis
termorgen vroeg aan de grensover
gang in de Friedrichstrasse en ook
elders hadden laten oprukken, had
den hun doel bereikt en ook de
Russen blijkbaar tot het inzicht ge
bracht, dat het Westen hun dage
lijkse demonstratieve tocht van
4x/z kilometer door West-Berlijn
niet meer accepteerde.
's Middags was het overigens tot
nieuwe opwinding gekomen.
Een vluchteling uit Oost-Ber-
lijn, die probeerde via een kerk
hofmuur aan de Bernauerstrasse in
West-Berlijn te komen, werd, toen
hij reeds op de muur stond, door
schoten van de Vopo's getroffen..
De man viel dodelijk gewond van
de muur op Oostelijk gebied. Zijn
pet, die twee kogelgaten vertoonde,
bleef aan de Westelijke zijde van
de muur liggen.
De geallieerde ziekenauto, die sinds
de dood van Peter Fechter aan de
muur gereed wordt gehouden om
eventueel hulp te bieden, rukte on
middellijk uit. Hoewel de wagen
bij zijn tocht geen belemmeringen
ondervond, kon hij toch geen hulp
meer bieden, aangezien de Oost-
Duitsers de gedode vluchteling
reeds hadden weggebracht.
(Van onze correspondent in Bonn)
President De Gaulle heeft gis
teravond tijdens het diner dat
Bondspresident Liibke hem in
kasteel Brühl aanbood, voor een
politieke sensatie gezorgd door 'n
voorstel te doen, dat het vormen
van een Frans-Duitse politieke
unie inhoudt vóór men tot een
Europsee politieke unie komt.
„Alle voorstellen en formules, die
het de zes landen van Europa moge
lijk maken hun politieke samenwer
king te organiseren, liggen thans
voor ons", aldus De Gaulle. „Het, is
waar. dat er enige theorieën en voor
oordelen binnen de Zes bestaan in
samenhang met bepaalde invloeden behouden indien op het oude conti-
van buitenaf, die het zetten van de
kroon op het werk nog kunnen op
houden. Maar Duitsland en Frankrijk
hebben voor zover het hun betreft
alle redenen zonder nog langer te
aarzelen hun eigen verbondenheid
organische vorm te gevn aangezien
zij het over het principe en de uit
werking daarvan eens zijn".
De Franse president stelde tevens
vast. dat uit de Frans-Duitse aan
sluiting en de verzoening van beide
volkeren een gemeen. :happelijke
macht en invloed kunnen ontstaan.
Beide landen moeten zich aaneen
sluiten aangezien de banden die de
vrije wereld bindt op lange termijn
hun duurzaamheid slechts kunnen
nent een „dam van macht en wel
vaart ontstaat". Slechts op basis van
de Frans-Duitse solidariteit kan die
dam er komen
De president vervolgde: „Wij willen
deze aaneensluiting met het oog op
een politieke ontspanning en vervol
gens op een internationale overeen
komst. die het geheel Europa moge
lijk zal maken, nadat er een einde is
gekomen aan het. heerszuchtige stre
ven van een achterhaalde ideologie
in het Oosten, evenwicht, vrede en
een gunstige ontwikkeling van de At
lantische Oceaan tot aan de Oeral te
bewerkstelligen. Dwingende voor
waarde daarvoor is een levenskrach
tige ©n sterke Europese gemeenschap
in het Westen en dat wil in wezen
zeggen: een gelijkgerichte politiek
van Frankrijk en Duitsland".
Naar verder vernomen werd, zal
desondanks van Nederlandse zijde
geen wijziging meer worden aange
bracht in de voorwaarde voor de amb
tenaren. die willen aanblijven.
In Hollandia is enige ongerust
heid ontstaan omdat men vreest, dat
vele employees van vitale diensten
i Een beeld van het bezoek van
De Gaulle aan West-Duitsland
dat gisteren is begonnen. Van
links naar rechts president Liib
ke. mevrouw De Gaulle, gene
raal De Gaulle en mevr. Liibke
in de hal van de presidents
woning bij Bonn.
De eigenaar van de woning Fagel-
straat 84 in Amsterdam heeft een
kort geding aangespannen tegen de
huurder van dit pand, de 25-jarige
souteneur, die in deze woning on
langs een 17-jarig Hilversums meis
je en een gescheiden vrouw ernstig
heeft mishandeld. De huurder was
bij het tweede geval aanwezig, bij de
mishandeling van het 17-jarig meisje
was hy betrokken. Hij is daarvoor
thans gedetineerd. De huiseigenaar
accepteert deze man niet langer als
huurder en wil een uitspraak van de
president van de Amsterdamse recht
bank, dat de huurovereenkomst kan
worden beëindigd op grond van „on
behoorlijk gebruik van het gehuurde"
Het kort geding dient op 10 septem
ber voor de president van de recht
bank. De belangen van de huiseige
naar (de heer Alberts) worden ver
dedigd door de secretaris van de
Amsterdamse vereniging van huis- en
grondeigenaren „Eigendomsrecht".
De 23-jarige Amsterdamse kelner
de hoofdbeschuldigde van de mis
handeling van de gescheiden vrouw,
die vorige week werd aangehouden,
is gisteren aan de substituut officier
van Justitie mr. H. Bouma, voorge-
leio De kelner ontkent iets met de
zaak te maken te hebben gehad.
zoals de elektriciteitsvoorziening, de
watervoorziening, de PTT en vooral
van de politie het land zo spoedig
mogelijk zullen willen verlaten.
Na radiografisch correctie-signaal
Amerikaanse geleerden hebben gisteravond een radiosignaal ge
zonden naar het ruimtevoertuig Mariner II, waardoor dit zijn koers
zodanig heeft gewijzigd, dat het de planeet Venus op korte afstand
zal passeren. Dit zal omstreeks de jaarwisseling geschieden.
De geleerden hadden vastgesteld, dat de antenne van de Ma
riner niet op de maan. maar op de aarde was gericht. Maandag
verkeerden zij in twijfel hieromtrent.
Het radiosignaal deed een kleine raket ontbranden, die het
ruimtevoertuig dichter langs Venus zal voeren. Had de Mariner
niet op het sein gereageerd dan zou hij op een afstand van rond
320.000 km langs Venus zijn getrokken.
De Mariner heeft niet direct ge
reageerd op het signaal dat om tien
minuten voor twaalf werd gegeven.
Overeenkomstig het plan wijzigde
het ruimtevoertuig een uur na ont
vangst van het sein zyn koers. Het
zal nu dicht genoeg langs Venus
gaan om gegevens naar de aarde te
seinen over de atmosfeer en de op
pervlakte van de planeet. Op grond
van deze gegevens hopen de Ameri-
Vanmorgen was over deze opmer
kingen van president De Gaulle in
Bonn nog geen officieel commentaar
te krijgen. Maar politieke waarne- ristisch festival te Bolsward.
mers waren het er r^eds eisteravond noemde deze „een miskraam'
over eens dat het voorstel voor een Met de raad was burgemeester
politie Frans-Duitse Unie op zijn Geukers van mening, dat de reporta
minst is bedoeld om de aarzelingen S® een heel verkeerd beeld van Bols-
De burgemeester van Bolsward, mr.
J. A. Geukers, heeft in openbare
raadsvergadering gisteravond zyn
misnoegen te kennen gegeven over de
tv-reportage, die de AVRO heeft ge
maakt van het internationaal folklo-
Hij
bij het ontstaan van de Europese
Unie der Zes uit de wereld te helpen.
(Voor een versla® van de eerste dag
van De Gaulles bezoek aan West
ward gaf, toen deze suggereerde, dat
Bolsward een stil stadje zou zi, i,
waai vrijwel nooit iets r beurde wat
van belang was en waar dc sik (loco-
■^PH motief van dc goederentrein) het
Duitsland zie men elders in dit lenige leven in de brouwerij zou bren-
nummer.) gen!
kaanse geleerden te kunnen vaststel
len of er leven mogelijk is op Venus.
Jack James, de leider van het pro
ject Marmer, zei later op een pers
conferentie dat men uit gegevens
van het ruimtevoertuig heeft kunnen
opmaken dat dit binnen een afstand
van 14.400 km van Venus zal kunnen
komen. Dit is 1.600 km minder dan
beraamd was. Volgens James had het
ruimtevoertuig al vele waardevolle
gegevens naar de aarde gezonden.
Uit het Leidsch Dagblad van i
5 Sept. 1862:
Men gelooft te Londen vrij 1
algemeen, dat de Italiaansche
regering Garibaldi zal toe-
staan, indien hij dat ver- 1
J kiest, naar Engeland de wijk 1
J te nemen.
l Zaterdag 1.1. is de onder-
i aarCsche spoorweg te Londen i
i geopend. In het begin van i
i October zal de lijn voor het i
i publiek verkeer worden ge- i
opend.
