N.- GUINEA -AKKOORD IN TWEEDE KAMER GOEDE KANIS DAT SCHOT OP VENUS TOCH ZAL SLAGEN NOG 2000 PARA'S IN NIEUW-GUINEA Brits-Amerikaanse voorstellen KERNSTOP (geheel of gedeeltelijk) Iedereendie weg wil kan snel vertrekken Schilclerijendiefsta l uit een Haags atelier Regering hekelt houding van Amerika Volgens generaal Rikhye: (15 stukjes waarde 50.000) MET CHINESE DREIGING OI' ACHTERGROND: WEERBERICHT Unieke haardenshow Jan de Nie Zonen @ud teuws Opgericht 1 maart 1860 DINSDAG 28 AUGUSTUS 1962 No. 30741 LEIDSCH DAGBLAD Directeur; E A E van Dishoeck Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN l 8.25 per kwartaal, f 2.80 per maand, f 0.65 per week. Witte Singel 1, Lelden - Giro no 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Met bezwaard hart heeft de Nederlandse regering haar goed keuring gehecht aan de ondertekening van de overeenkomst met Indonesië inzake Westelijk Nieuw-Guinea. Dat blijkt nog eens uit de memorie van toelichting, die de Tweede Kamer is aangeboden met het wetsontwerp tot goedkeuring van het akkoord. Vrijdag zal het in de afdelingen van de Kamer worden behandeld. Op donderdagmiddag 6 september zal indien omtrent het wetsontwerp het eindverslag is uitgebracht de Tweede Kamer bijeenkomen voor de openbare behandelingwelke zo nodig de volgende dag zal worden voort gezet. De leden van de cotnmissie van rappotreurs zijn jkvr. mr. C. W. 1. Wttwaall van Stoetwegen (CHU), mevr. mr. J. M. Stoffelsvan Haaften (WD) en de heren G. A. Kieft (AR), mr. Th. M. J. de Graaf (KVP) en J. de Kadt (P. v. d. AJ. Amerika, die zo zwaar heeft, gewogen by het nemen van de beslissing. Tot einde maart steunde Amerika de Ne derlandse politiek tot internationa lisering van het gebied, gepaard De regering acht het een droeve taak te moeten constateren, dat te genover de Indonesische daden van agressie welke duidelijk in strijd waren met de verplichtingen, welke de leden van de V.N. op zich namen na te komen geen doeltreffend te genwicht kon worden gevonden. Ne derland kwam als gevolg daarvan voor de noodzaak te staan een keuze te doen tussen het voeren van een oorlog ter verdediging van de begin selen. waarvoor het de afgelopen ja ren steeds was opgekomen, of het zich neerleggen op voor de bevolking van Nederlands Nieuw-Guinea zo goed mogelijke voorwaarden bij over dracht van het gebied aan Indonesië. Houding van V.S. De regering hekelt in haar memo rie van toelichting de houding van gaande aan het zeker stellen van het zelfbeschikkingsrecht van de Pa poea's Maar begin april werd het standpunt van Amerika grondig ge wijzigd. Dat bleek uit de instemming met het plan Bunker. Het plan, waar mee de bemiddelaar zich actief mengde in de controverse, bevatte immers het principiële nieuwe ele ment. van een toegeven aan de Indo nesische eis tot bestuursoverdracht. Bovendien berustte Amerika in de agressieve houding van Indonesië en de voorbereiding tot openlijke oorlog, wat zich onder meer uitte in het blij ven leveren door Amerika van wa pens aan Indonesische strijdkrachten. Erkentelijk Door deze houding werd de over macht voor Nederland zo groot, dat ons land de verplichtingen, die het tegenover de Nieuwguinese bevolking op zich had genomen niet meer kon honoreren. Een gewapend conflict had alles alleen maar erger kunnen maken. Met het einde van het con flict komt er ook een einde aan de I taak van onze strijdkrachten in i Nieuw-Guinea. De regering geeft I uiting aan haar bijzondere waarde- Er bestaat een goede kans,worden bekroond. Gistermiddag dat het tweede Amerikaanse I nog Venus-schot toch met succes zal I het waren functionarissen van project erg pessimistisch, nadat gebleken was dat de Mariner II uit de koers was ge raakt. Men sprak reeds van een mislukking. Nieuwe berekenin gen hebben echter aangetoond, dat de baan waarin het ruimte schip zich thans bevindt, dus danig kan worden verbeterd dat de Mariner de planeet Venus binnen een afstand van 16.100 km zoals ook de be doeling was zal passeren. Kort na de lancering, gisteroch tend had de Atlas-raket, de eerste trap van het ruimtevaartuig, teveel draaiingen gemaakt. Een ruwe ana lyse van naderhand verkregen gege vens was voor functionarissen van hei project aanleiding om vijf uur na de lancering te verklaren, dat de Mariner II Venus op ongeveer 965.000 km zou passeren. Op een der gelijke afstand kunnen de zes gevoe lige radiometers, die metingen in de directe omgeving van de planeet moe ten verrichten, niets bereiken: hun reikwijdte bedraagt ongeveer 40.000 km Volgens deskundigen van het Ame rikaanse instituut voor straalaandrij ving in Pasadena hebben de afwij kingen van de Atlasraket echter de Mariner niet 965.000. maar 400.000 km uit zijn koers gedreven. Men hoopt nu de koers van het ruimte schip nog beslissend te l unnen ver beteren door het in werking stellen van een kleine raketmotor, die krach tig genoeg is om een correctie van hoogstens 800.000 km te bewerkstel ligen. Deze koerscorrectie zal echter pas op 4 september mogelijk zijn. Men verwacht, dat het ruimte vaartuig in de eerste helft van de cember in de omgeving van Venus zal arriveren, doch de juiste datum ring voor de wyze. waarop de strijd krachten zich van hun taak daar hebben gekweten. Met eerbied her denkt zij de mannen, die daarbij het offer van hun leven hebben moeten geven. Eveneens vermeldt zij met er kentelijkheid de activiteit en de steun van de politie, het Papoea-Vrijwilli gerskorps en de bevolking en spreekt zij haar oprechte waardering en dankbaarheid uit jegens hen, die zo veel jaren daar zoveel gedaan hebben als ambtenaren, werkers van zending en missie en particulieren. Derhalve zal de regering zoveel mogelijk doen om overtochten te re gelen en voorzieningen te treffen om overgang naar en aanpassing aan de nieuwe omstandigheden mogelijk te maken. Een aantal maatregelen wor den in de memorie van toelichting opgesomd. Voor het particuliere bedrijfsleven ligt het in het voornemen op korte termijn bij de Staten-Generaal een wetsontwerp in te dienen, op grond vaarvan de mogelijkheid wordt ge opend, dat de Staat der Nederlanden bepaalde^dekking afgeeft aan het be drijfsleven tegen molest en politiek risico gedurende een bepaalde periode na de bestuursovergang. Vision Voorts is besloten de procedure tot verkrijging van een inreisvisum voor Nederland belangrijk te vereenvou- I digen. Ook voor toelating zullen in aanmerking komen: le Allen die. na de soevereiniteits overdracht uit Indonesië afkomstig, gedurende tien jaren aan de opbouw van Nederlands Nieuw-Guinea heb ben meegewerkt. 2. Zij, ten aanzien van wie op een ingediend naturalisatieverzoek in be ginsel gunstig is beslist. 3. Zij, wier opneming in Nederland in verband met verlofsrechten, stu- diebelangen of medische noodzaak van belang is. Maar ook in andere gevallen kun nen personen in Nederland worden toegelaten: Zjj, die uit Indonesië in Nieuw-Guinea asiel hebben gekregen, de 36 verstekelingen uit Indonesië, de ca. 200 Toegoenezcn en voorts „uiter aard alle personen, van welke natio naliteit of afkomst ook, die gegronde redenen hebben bij bestuursover dracht aan Indonesië acuut lijfsge vaar te verwachten". Wanneer de be trokken reizigers de overtocht niet geheel of geheel niet kan betalen, zal de Staat bijspringen. De regering heeft gemeend, dat aan haar zorg voor de bevolking van Nieuw-Guinea, ook na de overdracht van het bestuur aan Indonesië, het beste uitdrukking gegeven kan wor den door het de Verenigde Naties mogelijk te maken een bijstandspro gramma in Nieuw-Guinea te begin nen. Met het oog hierop werd aan Oe Thant meegedeeld, dat Nederland bereid is in het kader van de hulp aan onderontwikkelde gebieden een bijdrage ter beschikking te stellen van de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, voorlopig voor drie jaar. Beheer en verdeling van deze gelden mogen slechts geschieden door organen van de V.N. zal pas bekend zijn na de voltooiing van de koerscorrectie. Een woordvoerder van het in stituut in Pasadena zei, dat alle in- stiumenten aan boord van de Mari ner II normaal functioneren en dat het systeem voor de afstandsbe diening goed werkt. De vijf meter lange vleugels, die zonne-cnergie op vangen en omzetten in elektriciteit, warén ontvouwen. De radiotelescoop van Jodrell Bank bij Manchester heeft inmid dels al signalen van de Mariner II opgevangen. O C «- De Indiase brigade-generaal Rikhye van de V.N. heeft gister avond op een persconferentie te Djakarta verklaard, dat er nog 2.000 parachutisten in Westelijk Nieuw-Guinea zijn. van wie men niet weet waar zij zich bevinden. Vandaag is men begonnen met het uitwerpen van pamfletten. Hij zei voorts, dat twee Indonesi sche onderzeeboten vijf Indonesiërs bij Hollandia aan land hadden gezet, nadat het bestand in werking was geneden, maar dat de Indonesische regering hem de verzekering had ge geven. dat deze actie werd uitge voerd naar aanleiding van opdrach ten. die voor het bestand waren ge geven. Aan boord van de Indonesische vliegtuigen, die pamfletten gaan uit werpen zullen zich VN-waarnemers bevinden om controle uit te oefenen. De vluchten zullen worden gemaakt met twee Hercules-vliegtuigen. De pamfletten zullen worden uitgewor pen nabij Merauke. Sorong, Pak Fak, Manokwari, Kaimana en Jera. In Hollandia heeft het bevreemding ge wekt, dat er ook vluchten boven Ma nokwari en Jera zullen worden uitge voerd aangezien daar, voor zover bij de militaire autoriteiten bekend, geen infiltranten aanwezig zijn. In een of ficiële mededeling van het Neder landse commando is echter gezegd, dat in het vliegschema nog wijzigin gen kunnen worden aangebracht. De commandant van de VN-waar- neir.ers, Olof Melin, heeft meege deeld, dat op vandaag en morgen enkele honderdduizenden pamfletten zullen worden uitgeworpen Generaal Rikhye heeft inmiddels zijn besprekingen in Djakarta beëin digd. Vandaag is hij weer op weg ge gaan naar Hollandia. Vergezeld van zes Indonesische officieren, die deel zullen gaan uitmaken van de „liai- son-commissie, waarin naast hen Nederlandse- en VN-officieren zul len worden benoemd. Vier kleine kleutertjes die zaten op een hek Deze week in Deinum in Friesland j en vermoedelijk had niemand daar ooit iets van gehoord of ge- zien. als de kleutertjes niet de beroemde Friese vierling Lau- tenbach hadden gevormd. De vierling wordt 5 september a.s. vier jaar en was op het hek ge klommen om de kansen op even tuele cadeautjes te bespreken. Van links naar rechts: Meint, DirkjeWillem en letje Lauten- bach, allemaal bijna vier Papoea's naar de Alg. Vergadering De Nederlandse regering is bereid enkele Papoea's in de gelegenheid te stellen de behandeling van de kwestie Nieuw-Guinea in de Alge mene Vergadering van de Verenig de Naties bij te wonen. Zij zullen daartoe als adviseurs voor deze spe ciale aangelegenheid aan de Neder landse delegatie worden toegevoegd. In het afgelopen weekeinde is er ingebroken in een atelier aan de Laan van Roos en Doorn in Den Haag. In dit atelier restau reert de heer N. van Bohemen schilderijen. Zaterdagmiddag twee uur heeft hij zijn werk plaats verlaten. Toen hij gister morgen terugkeerde waren er vijftien stukjes verdwenen met een gezamenlijke waarde van ongeveer 50.000 gulden. De dieven hebben zich waarschijn lijk door inklimming toegang tot het pand verschaft. Voor zover valt na te gaan. zijn ze op het dak geklau terd en daarna via een z.g. „koekoek" het huis binnengedrongen, waarna ze gemakkelijk op de eerste en tweede etage gelegen werkplaatsen konden bereiken. De politie heeft gisteren een bij zonder opsporingsblad doen uitgaan, waarin een afdruk van het waarde volste schilderijtje, dat werd ont vreemd. Het is een door Michiel Sweerts geschilderde kop van een jongeman, die naar een zeepbel kijkt. De waarde wordt geschat op 30 000 gulden. Het stukje was eigendom van het Groningse Museum van Oudhe den. Evenals de andere ontvreemde stukjes is het slechts klein van stuk. Het meet 24,5 by 18 centimeter. Tot de gestolen schilderytjes be horen ook twee waardevolle stukjes van de Dienst voor 's Rijks versprei de kunstvoorwerpen: „De verstoting van Hagar" van Henrie met de Bles (f 10.000» en een zeestukje van Rei- nier Nooms f5.000). Vijf van de vyftien ontvreemde kunstvoorwerpen waren van particu lieren. Het zijn een „bloemstukje" op doek en vier paneeltjes, waarvan de waarde varieert van 150 tot 500 gul den. Eigendom van het Fries Museum in Leeuwarden zyn vyf zeventiende eeuwse portretjes van 17 by 15 cm, geschilderd op koper en een sepia waterverf tekening. De ontvreemde portretjes zyn van de hand van Zacharias Webber. J. W. de Wilde (2t en van Matthijs Harings (2). De sepia-waterverftekening dateert uit 1810 en is van een onbekende maker. RUSTIG WEER De Bilt verwacht van heden, tot morgenavond: Veranderlijke bewolking met tijde lijk wat motregen, maar ook enkele opklaringen in de nacht en ochtend hier en daar mist. Zwakke tot matige wind in hoofdzaak uit we.stelyke rich tingen. Weinig verandering in tem peratuur. (Opgemaakt te 11.15 uur) STRANDVERWACHTING Zwakke storing passeert komende 24 uur ons land. Met plaatselijk een bui, maar morgen ook opklaringen. Iets hogere temperaturen. Overdag 18 tot 20 graden. Zeewater ruim 16 gra den Zwakke zuidwestelijke wind. Vooruitzichten: licht onstabiel, maar rustig strandweer. 29 augustus Zon op: 5.45 uur; onder; 19.36 uur. Maan op 4.45 uur: onder: 19.36 uur. Hoogwater te Katwijk te 2.53 en 15 18 uur, laagwater te 11.04 en 23.21 uur. Gisterochtend hebben de Ame rikanen met een dertig meter lange Atlas P Agena-raket. van af Cape Canaveral een tweede schot op Venus gelost. Een beeld van de lancering op Cape Canaveral. Advertentie 28 - 29 30 EN 31 AUGUSTUS in „DEN BURCHT", 2—10 uur. (Van onze correspondent in Washington) De V.S. en Engeland hebben gisteren op de ontwapeningscon- j ferentie in Genève twee ontwerp-verdragen ingediend. Het ene I betreft een verdrag voor het staken van alle kernproeven, het andere is een ontwerp-overeenkomst waarbij de kernproeven voor een deel worden verboden. Het gaat hierbij zoals we gisteren I berichtten om proeven in de dampkring, in de ruimte en onder water. Het zal wel niet helemaal toeval- blik veel minder technische hulp lig zijn, dat dit Amerikaans-Britse voor Chinese nucleaire activiteit ver initiatief samenvalt met een verkla- strekken dan enkele jaren terug ring van hoge ambtenaren van het Gaat de huidige internationale kern bewapeningswedloop voort, dan zal een Chinese kernmacht op den duur onvermijdelijk zyn. Daarom is vol gens de Amerikaanse woordvoerder j een kernproefverbod zo uiterst be- j langrijk. Het zou onder meer de Chi nese activiteit op dit gebied vertra gen en op den duur stopzetten. Daarom gaan de Verenigde Staten door met hun pogingen de Russen tot een akkoord te bewegen. Indien Men heeft in Washington de over- j een algehele kernstop onmogelijk is, Dit nummer bestaat uit 12 pagina's tuiging. dat de Russen op dit ogen-1 dan een kernslop in de dampkring, Amerikaanse orgaan voor ontwape ningsaangelegenheden. dat de Chi nezen wellicht over enkele maanden een kernlading tot ontploffing kun nen brengen. Dit betekent echter niet, dat de Chinezen dan ook al in staat zyn kernwapens te vervaardigen. Volgens de Amerikaanse zegslieden zal het nog wel een paar jaar duren, voor ze zover zijn. de ruimte en onderwater. Daar de Russen vasthouden aan hun eis van een algeheel kernverbod, is de kans op overeenstemming uiterst gering, omdat het Kremlin het inwilligen van de eis der Verenigde Staten van toezicht op het Russische grondgebied blijft weigeren. Dit heeft de huidige impasse veroorzaakt. Amerikaanse zegslieden hebben onomwonden toegegeven, dat voor de verdaging van de conferentie in Genève op 8 september een overeen stemming met de Russen is uitgeslo ten. Men wilde zich er niet over uit laten of Frankrijk met de laatste Amerikaanse-Britse voorstellen ak koord gaat. Hun verklaring dat de Franse regering op de hoogte was van de voorstellen, wekte de indruk dat de Amerikanen en de Britten verwachten dat de Fransen zich aan een eventueel akkoord zullen houden. De Fransen willen zich kenneiyk daarop eventueel pas vastleggen, als het akkoord eenmaal bereikt is. De nadruk werd erop gelegd, dat de ontwerpverdragen niet spreken over een verbod tot voorbereiding van kernproeven De ervaring schijnt te hebben bewezen, dat het onmoge lijk is geheime voorbereidingen te controleren. Het ontbreken van een I verbod tot voorbereiding geeft de VS bovendien het voordeel dat ze onder i alle omstandigheden paraat kunnen blyven. Tijdens de vorige kernstop- periode der VS werd zelfs de tech- I nische voorbereiding stopgezet en daardoor werd het nucleaire pro gramma der Verenigde Staten ern stig vertraagd. I)e zegslieden verklaarden dat de VS grote vorderingen hebben ge maakt op het gebied van de opspo ring van kernproeven in andere lan den. Daaraan werd negentig miljoen dollar besteed. Een nieuw bedrag van 120 miljoen dollar voor het voortge zet onderzoek op dit gebied is be schikbaar gesteld. Daarom durft de Amerikaanse regering een beperkte kernstop aan zonder controlemaatre- I gelen te eisen. De Amerikaanse regering kan vol gens deze zegslieden rekenen op steun van de meerderheid der volks vertegenwoordiging. hoewel wordt toegegeven dat er vooral onder de Republikeinen verzet heerii omdat -e menen dat de Amerikaanse regering lichtvaardige concessies aan de Rus sen doet en omdat zij voor alle kern proeven controlemaatregelen nodig achten. Ze vrezen dat het Kremlin anders opnieuw een eventueel kern- stopakkoord zal breken. Men acht het niet uitgesloten dat de Russen en/of de neutrale deel nemers aan het ontwapeningsgesprek in de VN-zitting met nieuwe voor stellen zullen komen. Men kan zich niet onttrekken aan de indruk dat de Amerikaan-Britse voorstellen van weinig andere bete kenis zyn dan voor de versterking der propaganda en de morele positie van de Verenigde Staten en Groot- Brittannië. Men erkent immers, dat de Russen alleen een algeheel kern verbod willen zonder inspecties op Russisch grondgebied en dit blijft voor het Westen onaannemelyk. on Uit het Leidsch Dagblad van* 28 Aug. 1862: Heden Woensdag morgen ontstond er brand in een kui perij gelegen aan de Middel ste gracht, die door hulp van de brandspuit der heeren Dros en Gebroeders Tieleman nog bijtijds werd gebluscht. Bij Kon. Besluit is aan den J gepensionneerden brievenbe steller H. B. de Goey een pen- sioen van f151 'sjaars ver leend.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1962 | | pagina 1