Ondanks hevige regen
Taptoe Delft succesvol
kunst
kaleiöoscoQp
Voor 16 a 18 miljoen
aan kunstvoorwerpen
Spel van Blankenstein
was een openbaring
Het Nationale Ballet
terug uit SPANJE
H£
Waterwaterwater
heerlijke bessenjenever
VLIEGTUIG VERONGELUKT
IN COLUMBIE: 23 DODEN
11 onder van licht en donker
van klanken en van kleuren
Antiekbeurs Delft geopend
Pure schoonheidsverrassing
in het museum Prinsenhof
Zijn program had bijzondere
kunsthistorische betekenis
Waar is de
leidster
Opgericht 1 maart 1860
Vrijdag 24 augustus 1962
Derde blad no. 30738
Miljoen schade bij
fabrieksbrand
In Rhenen is gisternacht de A.G.F.
knopenfabriek bij een snel om zich
heen grijpende brand in as gelegd.
De totale schade wordt geschat op
een miljoen gulden. Tachtig perso
neelsleden zijn voorlopig zonder em
plooi. De oorzaak van Je brand, die
door de brandweer uit Rhenen met
12 stralen werd bestreden, is nog niet
bekend.
Het bedryf was tegen brandschade
verzekerd.
Advertentie
N. V. DISTILLEERDER IJ SIMON RYNBENOE ZONEN .SCHIEDAM
I Een Douglas DC-3 is gistermiddag
bij het opstijgen te Barrancaberme in
het departement Santander in Co-
lumbië verongelukt, waarbij 23 per*
son en omkwamen en acht werden
gewond. Het tweemotorig vliegtuig
behoorde aan een Columbiaanad
maatschappij.
(Van een onzer redacteuren)
„Taptoe Delft": magisch woord!
Voor de negende maal wordt zij in Delft gehouden.
De commentator was aanvankelijk nog optimistisch: „even de
bui afwachten".
Maar toen begon het pas goed: rukwinden en een eindeloze
plensregens volgden, maar niemand heeft er zich gisteravond
tijdens de generale repetitie door laten ontmoedigen, de taptoe
werd opnieuw een glorieus wonder van licht en donker, van
klank en kleur, dit alles tegen de historische achtergrond van de
Grote Markt, reeds een wonder op zichzelf!
7500 dapperen waren getuige van deze generale repetitie,
eigenlijk de eerste openbare uitvoering.
Wel hebben zy het een en ander
moeten missen: zo het „Intermezzo"
uit de opera „Cavaleria Rustic ina",
het hoofdnummer, dat gespeeld zou
worden door de Marinierskapel der
Kon. Marine, de Kon. Mil. Kapel,
de kapel der Kon. Luchtmacht en de
Johan Willem Friso Kapel, de vier
grote militaire beroepskapellen van
ons land.
Men moest trouwens nog meer
missen van het officiële programma,
want toen de honderden deelnemen
de musici voor de finale stonden
aangetreden, maakte de commenta
tor bekend, dat van de aangekondig
de nummers alleen de taptoe Infan
terie zou worden geblazen en het Wil
helmus zou worden gespeeld.
Wie zou het de Taptoeleiding kwa
lijk nemen, dat enkele delen moesten
vervallen?
Want de muzikanten en alle an
dere demonstrerende militairen dro
pen op dat moment reeds van het
water, dat al anderhalf uur met bak
ken uit de hemel was gevallen.
Na een dreinerig regentje in de
vooravond was het dus omstreeks ne
gen uur gaan stortregenen. „De bui
was afgewacht" en toen klonk het
„Heren deelnemers, regen of geen
regen, wilt U zich gereed maken voor
de taptoe!" En de sluizen openden
zich pas goed.
Spectaculair
Ondanks al dat water is het toch
een spectaculaire avond ge
worden met verschillende pri
meurs.
Het geschiedkundige „verhaal"
concentreerde zich ditmaal rond
Prins Maurits, de grondlegger van
het Staatse leger, die grote ver
maardheid op het gebied van de
krijgskunst bezat. Hy was ook de
„uitvinder" van het begrip „Taptoe",
want hij gaf opdracht iedere avond
omstreeks negen uur een tamboer of
trompetter de ronde te laten doen
door de straten van de vestingsteden,
om met een geslagen of geblazen sig
naal de herbergiers eraan te herin
neren, dat de tap (kraan) van het
vat toe (dicht) moest en dat het
krijgsvolk naar de kwartieren terug
moest gaan. Artillerie-officier majoor
V. Funke, reed als Prins Maurits
gekleed het plein op en nam de eer
bewijzen van het Staatse leger in
ontvangst. Tamboers en trompetters
in de oude Staatse uniformen van
omstreeks 1600 namen hier mede aan
deel Er volgde een inspectie van de
op de vijand veroverde, kleurige
vaandels. Hierop zag men wapens uit
Castilie. Sierra Leone, Catalonie enz.
Tenslotte volgde de confrontatie met
de moderne troepen, o.a. het demon
stratiepeloton van de Luchtmacht
instructie en militaire opleidings
scholen. Een exercitiedemonstratie
overtuigde alle gefacineerd toekijken
de aanwezigen wederom door het be
wonderenswaardig gedisciplineerde
optreden.
Smaakvol
E;n uiterst geslaagde show bleek
ook de enorme muzikantenca-
roussel, die halverwege het pro
gramma als een bont patroon over de
markt uitwaaierde. Een smaakvol
spel van lijnen, lichteffecten en na
tuurlijk van muziek, gemaakt door
de tamboerkorpsen der Garde Gre
nadiers. van de Johan Willem Friso
Kapel, het Jachthoornkorps der Gar
de Jagers, 't tamboerkorps der Gar
de Fuseliers Prinses Irene, het trom
petterkorps der artillerie en de tam
boerkorpsen van de Kon. Marechaus
see en de Technische Dienst.
De Delftse Taptoe is niet meer
denkbaar zonder de blauwgrijze
mannen van het luchtmacht-demon
stratie-peloton, de zich als volleerde
balletdansers over het marktplaveisel
bewegende sluipschutters-op-rub
ber-zolen". Ook nu deden zij weer
precies wat er van hen verwacht
werd en misschien nog wel méér.
Want hun optreden dit jaar steunt
vooral op een aantal originele inval
len en nieuwe bewegingen, die dit
traditioneel geworden taptoe-onder
deel toch iets fris geven.
Studentenspot
et is dus weer „Taptoe-tyd", om
met het Delfts studenten caba
ret te spreken, dat tijdens een
bijeenkomst voor genodigden in het
„Huis Lambert van Meerten", die
aan de taptoe vooraf ging, een voor
treffelijk, vlijmscherp geschreven,
goed gebracht en met de nodige stu
dentikoze vrijheid en agressiviteit ge
laden cabaret-programma verzorgde.
Hopelijk zal het niet tevens regen
tijd blijken te zyn. Want is het
kleurige, muzikaal uiteraard weer
uitstekend verzorgde en qua show
niet te evenaren taptoe-schouwspel,
reeds alleszins de moeite waard om
een avondje naar Delft te trekken,
er zsit eigenlijk nog meer in het vet.
Onder meer een samenspel in een der
finalenummers tussen op de markt
opgestelde muzikanten en een uit
37 klokken' bestaand rijdend carillon,
bespeeld door stadsbeiaardier Leen
't Hart. En dat, voorafgaande aan
het altyd weer plechtige moment, dat
uit de torentrans de nationale drie
kleur zich ontploiit en alle korpsen
het Wilhelmus spelen, moet een mu
zikaal wellicht gewaagde maar zeer
oorspronkelijke combinatie kunnen
opleveren.
Dank voor moed
Hoewel de waterpech, evenals het
vorige jaar dikwyls roet in het
eten kwam gooien, heeft men
toch genoten van de talloos vele fan-
tastisch-schone kostuums, de har
nassen, de dleptrommen, de meege
dragen buitgemaakte Spaanse vlag
gen, alsmede van de vele muzieken,
welke een grandioze indruk gaven
van de enorme evolutie, welke de ont
wikkeling der blazerskorpsen heeft
ondergaan. Geen wonder, dat telken
male het applaus opklaterde en wy
toch getuige kunnen van het grootse
succes, dat deze Taptoe, voor het
laatst onder leiding van majoor mr.
P. Ch. L. Eschauzier, heeft geoogst.
Er zijn dit jaar voor de Taptoe
minder kaarten verkocht, niet omdat
men „Taptoe-moe" zou zijn, maar
eenvoudig omdat velen het gevoel
hebben gekregen, er toch niet aan te
Een beeld van de Taptoe Delft,
welke zich ieder jaar in een
stijgende belangstelling mag ver
heugen.
pas te kunnen komen. Dit is nu niet
het geval. Wie dus de Delftse Taptoe
alsnog wil zien, kan nog terecht, al
dient men zich met het bestellen
van kaarten te haasten.
Het is te hopen, dat de volgende
avonden beter weer zullen brengen!
Voordat de Taptoe gisteravond be
gon, speelde het Carillon van de
prachtige Delftse toren allerlei me
lodieën, waaronder de parafrase op
„Onder moeders paraplu".
Die paraplu is de ganse avond
uitgestoken geweest. Wie hoopt niet,
dat zy, tijdens de volgende voorstel
lingen gesloten mag blyven?
Dan zal het succes nóg groter zijn,
dan het gisteravond al was.
Aan het slot van de avond heeft de
commentator het publiek zelfs nog
dank gebracht voor de moed om te
blijven zitten. Toen de stampvolle
tribunes leeg stroomden, werd het
plotseling zo goed als droog.
Tenslotte ging dan tóch nog de he
melse taptoe.
Helaas, helaas, anderhalf uur te
laat.
Door de eindeloze regens, die gisteravond Delft hijkans „onder
water" zetten is de opening van de „Kunst en Antiekbeurs", welke
altijd op de binnenplaats van het Prinsenhof plaats heeft, letterlijk
in het water gevallen... Er was geen enkele uitwijkmogelijkheid,
want de tot het Prinsenhofcomplex behorende Waalse Kerk is
thans in restauratie.
In verband hiermee werden de genodigden onmiddellijk tot de
beurs toegelaten en is het openingswoord van de heer Th. H. Lun- hoort tot de schoonrte die «tf tn da
sigh Scheurleer van het Rijksmuseum te Amsterdam uitgebleven. loop d" ^'n! Zü
Onder de vele aanwezige autoriteiten bevond zich o.a. de Com
missaris der Koningin in Zuid-Holland, mr. J. Klaasesz en diens
echtgenote.
Deze stukken zijn afkomstig uit da
beroemde collectie Erickson ln Netf
York. Voorts zijn er rivierlandschap»
pen van Van Goyen, werken var»
Jan Steen «o.a. „Haman door Ahas-
verus betraft" (uit de collectie Drees-
mann), Teniers. Esaias van de Veld»,
Adriaen van Ostade, Jeroen Bosch,
Thomas de Keyzer. Cavallino, Van
Dijck. Casper Netscher en vele, vel»
anderen.
Deze antiekbeurs de 14e be-
loop der jaren zagen! Zy verdient
tot en met woensdag 12 september
door tallozen bezocht te worden.
Op hetgeen men er kan zien, hopen
wy nog nader terug te komen.
Ondanks het feit, dat „antiek"
steeds moeilijker te verkrijgen is.
biedt deze beurs weer een schat aan i
schilderijen en kunstvoorwerpen,
waarvan de totale waarde geschat
wordt op 16 a 18 miljoen gulden.
Er zijn 28 deelnemers, wier stands
één voor één ware verrassingen van
schoonheid zijn.
Ofschoon ook in andere landen in
navolging van Delft antiekbeurzen
worden georganiseerd, staat Delft
toch nog altijd, wat kwaliteit betreft,
aan de top. Vele honderden voorwer
pen, schilderyen en tekeningen, por
selein, zilver, glas, beeldhouwwerk,
munten en penningen, tapijten en
meubelen uit vele landen en uit vele
tijden zijn er tentoongesteld. Er zijn
verscheidene kostbare stukken, voor
al in de afdeling schilderijen.
Onder de schilderijen bevinden zich
twee zeldzame portretten van Gerard
Terborch, dat van Albert van Nilant
en van diens schoonmoeder Johanna
Quadacker. Het laatste beelden wij
hierbij af.
Orgelconcert in Pieterskerk
Adriaan Blankenstein heeft Sweelinck, Buxtehude, Bach en
Reda gespeeld. De wijze waarop daarbij compositorische pro
grammatische waarden en reproductieve waarden in onweerspre
kelijk meesterschap samenspeelde, maakten dit deel van de orgel
bespeling in de Pieterskerk tot een openbaring. Dit werd ons dan
ook tot een van de mooiste belevenissen van het concertjaar. De
daarop gevolgde stukken van Pepping en Van den Sigtenhorst
Meyer vormden voor ons echter een anti-climax. In deze vast
stelling kan uiteraard veel subjectiefs liggen, maar wij konden
daaraan toch niet ontkomen.
Dit programma had nochtans een
bijzondere, en waarschijnlijk bedoel
de, kunsthistorische betekenis. Het
orgeltijdperk tussen Sweelinck en
Bach heeft instrumentaal koning
schap bezeten. Pepping en Reda be
horen, in de sector van de evangeli
sche of lutherse kerkmuziek, tot de
hedendaagse opwekkers van deze or
gelglorie, zij het dat zij meer aan
sluiting vinden bij de vroegere fase
daarvan dan bij Buxtahude en Bach.
Aan de leerling Reda geven we de
voorkeur boven de leermeester Pep
ping, voor zover althans het gisteren
gespeelde betreft.
Groots pleidooi
Het pleit, dat Blankenstein voor
Sweelinck gehouden heeft aan groots.
Het orgel van de Pieterskerk kon wel
niet laten horen hoe Sweelinck in
eigen tijd geklonken heeft, maar dit
is geen volstrekte noodzaak voor een
geestelijke herleving. De intuïtie van
Blankenstein in de registreren en in
strumenteren was overigens onge
woon bewonderenswaardig.
Deze concertgever betoonde zich
een meester der exacte fantasie. Voor
sommigen lijken deze componenten
elkaar uit te sluiten, maar by Blan
kenstein is het werkelijk zo dat pre
cisie van de letter en precisie van de
geestelijke realiteit echter die letter
samen de fantasie vrijmaken. Dat is
in niets beter waargemaakt dan in de
Toccata en Fuga in F van Bach.
Hier is de kenschetsing „magistraal"
aangewezen, in de eerste plaats om
de onwrikbaarheid van de voortlo
pende cadans, en als we ons verder
tot één detail willen beperken, dan
Vervoering
Een gelijke vervoering greep ons
aan by Sweelinck's Variaties over
„Onder de groene Linde". Deze va
riaties zyn tot vertellingen geworden
door de kunstige welbespraaktheid,
haar meegegeven. Maar als we dat
zelfde zeggen van Bach's helder stra
lende fuga vermelden we dit ook als
een gebeurtenis. Het zijn er niet zo-
velen, die aldus hun bewondering
voor mizikale vormen tevens weten
te doordrenken met doordenking van
de compositorische structuur.
In Buxtehude's Toccata en Fuga
ook in F, waarbij de delen tegen de
gewoonte eens niet dooreengemengd
zijn, liet Blankenstein de spontaniteit
en de voor die tijd nogal individuali'
serende expressie goed naar voren
komen, want hier is meer solostem
dan weefsel van melodieën.
Reda hoorden we voor het eerst.
Zijn orgelkoralen, waarvan er vier
zijn gespeeld, blijken juwelen van
bondige zegging en nieuwe bewijzen,
dat de „oude" kerktonen nog altyd
het nieuwe heden kunnen verrijken.
Van Pepping werd de Partita „Ach
wie flüchtig" gespeeld en van Van
den Sigtenhorst Meyer de „Swee-
linck-Fantasie". Het moet ons van 't
hart dat het ons voorkomt, dat deze
onvolprezen Sweelinck-vorser meer
succes heeft met het teruggrypen op
procédé's die we byv. van Bach-Toc-
cata's kennen dan met het contra
punteren op melodische gegevens
volcens de denkwijze van Sweelinck.
Mevrouw Blankenstein heeft vóór
het concert in een korte toelichting
vragen we wie ooit zo een pedaal- enkele technische gegevens medeee-
partij heeft horen zingen in zo'n vir- deeld voor musicologisch belangstel-
tuoos-majestueuse samengang van lenden.
stemmen. 1
Twee Van Goghs
voor Groningen
(Speciale berichtgeving)
Het Groninger museum voor
Stad en Lande heeft uit de
nalatenschap van dr. W. Moll
te Den Haag twee werken van
Van Gogh gekregen. De ge
zamenlijke waarde van deze
Van Goghs wordt op meer dan
f. 100.000.— geschat. Het ene
werk is een tekening van een
vrouw en stamt uit de Haagse
periode van de schilder.
De pastoriekaart van Nuenen,
het tweede werk. is een schil
derij.
Door dit legaat van de zoon van
een vroegere Groninger hoogleraar,
beschikt het Museum voor Stad en
Lande over specimina van de drie
Nederlandse perioden van Van Gogh.
Uit zyn Drentse periode heeft het
museum het schilderij ophaalbruggen
in Drente reeds in zyn bezit.
Een andere Van Gogh uit de na
latenschap, een tuin in Arles, waarde
byna 1 miljoen gulden, gaat, zoals
bekend, naar het Haagse Museum
Behalve de beide bovengenoemde
werken krijgt het Groninger Museum
tal van kunstwerken uit het bezit
van dr. Moll. Welke deze zyn is ech
ter nog niet bekend.
EXPOSITIE „NEVIS"
TE DELFT
In aanwezigheid van genodigden
onder wie vertegenwoordigers van
het gemeentebestuur van Delft, ii
gistermiddag de tentoonstelling „En
tourage" geopend.
Deze is ingericht door de Neder
landse Vereniging van Interieurspe
cialisten „Nevis". Ze is te bezichtigen
in de Stadsdoelen en geopend tot
7 september.
De opening werd verricht door de
acteur Cruys Voorberg. Hij noemde
een en ander „een verrukkelyk idee
met verrukkelyke consequenties".
De voorzitter van de „Nevis", de
heer Jan E. van der Heide, had te
voren de genodigden verwelkomd.
Het doel van de expositie is inte
rieurcomposities te tonen die spe
ciaal zyn samengesteld als achter
grond voor antieke stylmeubelen en
als styivolle omlysting van antiqui
teiten.
DUBLIN KOMT MET
„OTHELLO"
Midden oktober komt
„JEUGD EN MUZIEK"
Kamp te Rijswijk
De Vereniging „Jeugd en Muziek"
organiseert in het Conferentieoord
„Overvoorde" te Rijswyk van 27
augustus tot en met 1 september het
„Eerste Nationale muziekkamp". Met
de algehele leiding is belast onze
stadgenoot de heer Ru Sevenhuysen.
Er zyn diverse werkgroepen, t.w. voor
Kamerorkest, Groot Orkest, Koor,
Instrumentenbouw, Pianistencursus,
Kamermuziek en Samenspel.
Gerard Terborg:
Portret van Johanna Quadacker
ZONDER Sonia Gaskell...
...MET grote vertraging
Vierenveertig van de zestig
leden van het Nationale Ballet zyn
gisteravond met grote vertraging op
Schiphol teruggekeerd van een tour
nee, die zes weken heeft geduurd. De
overige leden van de balletgroep
brengen elders nog enkele dagen va
kantie door en komen later terug.
Tijdens de tournee heeft het Natio
nale Ballet ruim 20 voorstellingen
gegeven in Parijs, Spaans Marokko
en ongeveer tien Spaanse steden.
Sonia Gaskell, artistiek en sinds
kort ook zakelijk leidster van het
Nationale Ballet, was niet by de
teruggekeerde groep. Zy is na de
voorstelling op 8 augustus in Santan
der reeds naar Nederland terugge
keerd. Volgens danssolist Conrad van
de Weetering, die de leiding van de
met een chartervliegtuig uit Valencia
teruggekeerde groep had, heeft deze
terugkeer van mevrouw Gaskell niets
te maken met de publikaties over de
nieuwe moeilykheden in de leiding
van de balletgroep.
„Onwaarschijnlijk"
„Het succes was overal onwaar-
schyniyk", zei Conrad van de Wee
tering. „Het onthaal dat wy overal
Festival Company naar Nederland kregen, het grot enthousiasme wa
voor het geven van enkele voorstel- ewoon niet te geloven. Op onze tour-
lingen van Shakespeare's „Othello", j nee hebben we maar één slechte kri-
De rol van Jago wordt gespeeld door tiek gehad en dat was op het eind
Michael Macliammoir, die men in ons van onze tournee, toen alle dansers
land al kent door zyn Wilde-program- dodelyk vermoeid waren en boven-
ma „The importance of being Oscar" I dien onder primitieve omstandighe-
en zijn Jago-rol in de Othello-film i den moesten optreden",
van Orson Welles. De tournee begon op 5 juli met en
kele voorstellingen in Parys. Op 10
juli vertrok de balletgroep naar
Spaans Marokko, waar vyf succesvol
le voorstellingen werden gegeven. Die
in Melilla, in een pas gereed geko
men amfitheater met 6000 zitplaat
sen (5500 waren er bezet), was vol
gens Conrad van de Weetering gran
dioos. In Spanje werd o.m. opgetre
den in Malaga, Valencia, Santander,
San Sebastiaan, Cadiz, Alicante en
Elche. In de laatste plaats werd de
tournee eergisteravond beëindigd.
Alleen in Madrid hebben de dan
sers en. danseressen een hele dag vry
gehad.
De omstandigheden waaronder
moest worden opgetreden in open
luchttheaters en in bijna alle geval
len op een onoverdekt podium
noemde Conrad van de Weetering
erg moeilyk. Overdag kon er in de
gloeiende hitte niet worden gerepe
teerd. Dat was alleen mogelyk in
San Sebastiaan, waar een overdekt
podium was opgetrokken op het
stadsplein.
Tydens de tournee heeft het Na
tionale Ballet twaalf choreografieën
uitgevoerd. ..Circle" (met eleltioni-
sche muziek) maakte volgens Con
rad van de Weetering grote indruk,
evenals Rudi van Dantzig's moderne
„Jungle".
„Het is pertinent niet waar", aldus
Conrad van de Weetering, dat de
terugreis van mevrouw Gaskell ver-
lS,
„Voorzover my bekend
komt mevrouw Gaskell pas in de
loop van het weekeinde in ons
land terug". Dit heeft de voor-
zitter van de stichting „Het Na- K
tionale Ballet", de heer J. H. f
Land, desgevraagd medegedeeld.
De woordvoerder van de gister-
avond op Schiphol uit Spanje
teruggekeerde balletgroep, Con- i
rad van de Weetering, verklaar- i
de evenwel dat mevrouw Gaskell i
reeds kort na 8 augustus naar
J Nederland is vertrokken. De heer f
J Land zei, dat hem daarvan niets f
r bekend was. Mevrouw Gaskell f
t zou. voorzover hem bekend is,
t nog een weekje vakantie houden f
t en dan haar werkzaamheden pas
j) hervatten.
alvorens ze terugreisde om de voor
bereidingen voor een optreden ln Den
Haag ter gelegenheid van een Inter
nationaal congres te regelen .De
repetities beginnen ook weer gauw".
Na het vertrek van mevrouw Gas
kell waren mevrouw Leen en Conrad
van de Weetering belast met de za-
keiyke leiding en balletmeester Ro
land Case nay* met de artistieke lei
ding.
De persdienst van het ministerie
van O., K. en W. heeft gistermiddag
desgevraagd ontkend, dat de minister
a.i. mevrouw Gaskell na de publika
ties over ae moeilykheden in de bal
letleiding heeft verzocht terug te
keren. Mevrouw Gaskell zou dit vol
gens een gerucht hebben geweigerd.
Dit is volgens deze persdienst beslist
niet waar.
Het bestuur van de stichting „Het
Nationale Ballet", dat kortgeleden in
band houdt met de publiciteit over spoedvergadering by3en is geweest,
de moeilykheden in de leiding van zal de moeilykheden in de leiding
het ballet. Ze was doodmoe en nam van het ballet binnenkort met de be-
eerst nog twee of drie dagen vakantie 1 langhebbenden bespreken.
