over Kabinet vergadert bereikte akkoord reeds Vechtpartijen bij de muur NIKOLAJEW (WOSTOK 111) „TWEEVOUDIGE MILJONAIR Kabinetswijziging in Argentinië verwacht Lang luchtalarm in Hollandia Amerika economie in opgaande lijn PARA-REGEN IN TAYLOR stelt Europa gerust WEERBERICHT Zweedse waarnemers: ook n Se onbemande kunstmaan (9ud teuws Opgericht 1 maart 1860 DINSDAG 14 AUGUSTUS 1962 No. 30729 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: E A E. van Dishoeck Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN 1 8.25 per kwartaal, f 2.80 per maand, f 0.65 per week. Witte Singel 1, Lelden - Giro no 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Naarmate een akkoord over westelijk Nieuw-Guinea naderbij komt wordt de Indonesische agressie driester. Tot deze conclusie moet men wel komen bij het af wegen van de feiten, die zich in de afgelopen 24 uur hebben voorgedaan. Het intensief overleg in New York onder leiding van Oe Thant en Ellsworth Bunker schijnt tot resultaat te hebben geleid. Vanmiddag om twee uur kwam het kabinet bijeen. De ministers, die in het buitenland verbleven, waren telegrafisch naar Den Haag geroepen. Enige agendapunt: beslissing over ontwerp-akkoord, dat wellicht morgen ondertekend wordt. Vannacht werden in Nieuw-Guinea de grootste landingen- tot-dusver uitgevoerd. Op maar liefst vier plaatsen werden meer dan vierhonderd para's door zeker zes Indonesische vliegtuigen afgeworpen. Hollandia beleefde een urenlang luchtalarm. Vuurcontacten met de neergekomen Indonesiërs zijn nog niet gemaakt. Om twee uur vanmiddag opende minister-president, prof. dr. J. de Quay in de Trèveszaal aan het Haagse Binnenhof een wellicht historische zitting van het kabinet. Zelfs de ministers, die met vakantie De Verenigde Staten moeten voor bereid zijn een kernoorlog of een conventionele strijd te voeren met of zonder de steun van kernwapens, al dus de voorzitter van de Amerikaanse chefs van staven, generaal Maxwell Taylor, gisteren in een toespraak tot oorlogsveteranen in Minneapolis. Volgens generaal Taylor wordt in de nieuwe Amerikaanse strategie reke ning gehouden met factoren als het verlies van het Amerikaanse kern wapenmonopolie, de groei van West- Europa als krachtige factor in het internationaal machtsevenwicht en zogenaamde bevrijdingsoorlogen, zo als de communisten ze voeren. We kunnen nauwelijks verwachten, dat de communisten nu een minder agressieve koers zullen varen dan ten tijde van Amerika's monopolie op het gebied van de kernbewapening, aldus de generaal. Sommige NAVO-landen hebben hun bezorgdheid kenbaar gemaakt over een naar hun mening groeiende tegenzin by de VS om welk gebruik dan ook te maken van kernwapens en iy vrezen een langdurige vertraging wanneer zy zouden worden aange vallen. President Kennedy heeft echter 'n fundamentele wyziging in de Ame rikaanse strategie kort en bondig ontkent, aldus Taylor. Er is geen re den om te denken dat een grote con ventionele strydmacht inhoudt dat er onwil bestaat om. wanneer het noodzakelijk is, gebruik te maken van kernwapens, zo verklaarde generaal Taylor. Geslaagde proef met Atlas-raket De Verenigde Staten hebben gis teren met goed gevolg een Atlas-f- raket afgeschoten. De raket vervoer de o.a. een filmcamera..en registratie- apparatuur teneinde de oorzaken van het mislukken van twee voorgaande lanceringen met dit type op te spo ren. De atlas-f, die bestemd is om de typen d en e te vervangen, legde een afstand van achtduizend kilometer boven de Atlantische Oceaan af. Veranderlijke bewolking De Bilt verwacht van heden- tot morgenavond: Veranderlijke bewol king met plaatselyk enkele regen- of onweersbuien. Overwegend matige, van oost naar zuid tot zuidwest rui mende wind. Over het algemeen iets hogere temperaturen, vooral in de nacht. (Opgemaakt te 11.15 uur) STRANDVERW ACHTING Perioden van zon en goed strand weer. Slechts een kleine kans op on weer. Matige wind tussen oost en zuid. In de middag van 20 tot 22 gra den. Zeewater 17 graden. Vooruitzichten: iets warmer, maar licht onstabiel door onweersstoring by noordwest Frankryk. 15 AUGUSTUS Zon op: 5.22 uur; onder: 20.06 uur; Maan op: 20.07 uur: onder: 4.32 u. Hoogwater te Katwyk te 2.30 en 14.59 uur; laagwater te lu.44 en 23.08 uur. (Dit nummer bestaat uit 10 pagina's) waren of om andere redenen in het buitenland vertoefden, waren opge roepen om aanwezig te zijn. Er moest immers beslist worden over het ontwerp-akkoord, dat dr. H. J. van Roiien vannacht naar Den Haag had gestuurd, het resultaat van vele uren naarshg touwtrekken in New York. De regering had ambassadeur Van Royen opgedragen, voor tot parafe ring over te gaan. het ontwerp-ak koord alsnog aan het kabinet voor te leggen. Daaruit valt op te maken, dat de volmachten aan dr. Van Roijen dus minder uitgebreid waren dan ge dacht werd. Daarover zal de Neder landse onderhandelaar niet getreurd hebben. Na de ongetwijfeld harde strüd eerst met Soebandrio onder leiding van Oe Thant. daarna met de gehele Indonesische delegatie, even eens onder Oe Thants leiding zal hij biy zijn geweest even adem te kunnen halen. Landingen Op de laatste agressiedaden van Indonesië had de Nederlandse rege ring vanmorgen nog niet officieel ge reageerd. Onze reisredacteur W. L. Brugsma seint daarover uit Hollandia: De bevolking van Hollandia heeft de afgelopen nacht twee uur lang op platjes in de verduisterde stad naar vliegtuiggeronk geluisterd, met de ge dachte: „Daar komen ze dan". Maar ze kwamen niet. althans niet in Hol landia. In Merauke, Sorong, Temi- naboean en Kaimana regende het daarentegen parachutisten. De altijd Weinig vertrouwen H Het „Nationale Front", dat be- staat uit de grootste politieke partijen in Indonesië, heeft on- j der meer de volgende slagzinnen H goedgekeurd voor gebruik tydens s de viering van de verjaardag van de Indonesische onafhankelyk- heid op 17 augustus: „Confisceer al het Nederlandse Éj§ kapitaal in Indonesië", „Het volk s staat klaar om West-Irian nog dit jaar te bevrüden", „Versterk de nationale eenheid voor de be- fj vrijding van West Irian" en „Het E Nederlandse kolonialisme in f| West Irian is de oorzaak van de M armoede van het Indonesische volk". Erg veel vertrouwen in een y akkoord spreekt er niet uit! =1 Enkele van deze sprekende slagzinnen zouden bovendien y overbodig worden wanneer Soe- g karno's hoop in vervulling zou y gaan, dat hy de terugkeer van y y westelijk Nieuw-Guinea tot In- y y donesië kan aankondigen op die y y Indonesische feestdag, vrijdag y a.s. y In een rede In het Merdekapa- y leis te Djakarta ter gelegenheid y y van de verjaardag van de pro- y y feet Mohammed herhaalde Soe- y y karno dat het bevel voor de be- - vrijding van West-Irian zou wor- y den uitgevoerd, In weerwil van de besprekingen, die thans te fi H Washington tussen Nederlanders s y en Indonesiërs worden gehouden. - Soekarno zei in zyn rede, die y 30 minuten duurde, dat hij van g H dr. Soebandrio geen bericht had y ontvangen over formele onder- y handelingen met Nederland, y y maar voegde hieraan toe dat hy verwachtte, dat de besprekingen y y op woensdag zouden eindigen, y y Hy verklaarde: „Met Gods ge- nade zal ik de terugkeer van s y West-Irian tot de Republiek op E 17 augustus a.s. aankondigen." üil SI llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll voorzichtige militaire communiqué's meldden, dat tenminste zes Hercules vliegtuigen zeker vierhonderd Indo nesische parachutisten dropten in de nabijheid van deze plaatsen. Vuur- contact heeft nog niet plaatsgehad Het kost de patrouilles altijd enige dagen om de para's te localiseren. In allerijl worden versterkingen aange voerd naar de plaatsen, waar deze tot nu toe grootste aanvalsgolf overheen spoelde. De door de voortijdige repa triëring reeds overbelaste interne lijndiensten van de Kroonduif zyn nu volkomen ontwricht door pendel diensten voor de strydkrachten naar West Nieuw-Guinea. Luchtalarm Het vliegtuiggeronk, waar de be volking van Hoiiandia in de heldere maannacht naar luisterde, was ove rigens afkomstig van eigen Neptu nes, die boven de stad en het vlieg veld Sentani cirkelden. Een groot luchtalarm volgde op de radarmel dingen dat Herculessen waren ge signaleerd, afkomsti-r van Ceram en de Kei-eilanden. Om op alles voorbe reid te zyn, ook op een nog steeds niet uitgesloten aanval op Hollandia zelf. zyn het vliegveld Sentani, dat een ideale landingsplaats biedt, en de weg daarheen, vanochtend verder versterkt. Militairen in volledige oorlogs tenue betrokken daar stellingen met mortieren en automatische wapens. De troepen waren in uiterste pa raatheid gebracht. De bevolking van Hollandia volgde de gebeurtenissen in volstrekte kalm te. Vanochtend sloot men wedden schappen af of hedennacht soms pa ra's zouden komen. De veronderstel ling dat de landingen bedoeld zyn om Soekarno, na een formeel ak koord een zo groot mogelijk Indone sisch contingent in de V.N.-macht te bezorgen, houdt nog steeds de over hand. Het probleem blijft hoe de pa ra's in de jungle straks duidelijk te maken dat de stryd voorbij is. Een nieuwe transistorradio-actie ten be hoeve van achterdochtige Indone sische infiltranten is misschien geen kwaad idee. Slot pag. 2 In Berlijn is het gisteravond aan beide zijden van de „muur", die gisteren een jaar bestond, tot een treffen gekomen tussen po litie en betogers. Op deze tele- fotoziet u Westberlijnse politie mannen die tijdens een duel tus sen waterkanonnen van Oost en West dekking zoeken bij de ..muur". Op de achtergrond een gebouw in de Oostzone. President Kennedy in radio-toespraak: DIT JAAR GEEN BELASTING VERLAGING President Kennedy heeft gister avond in een radiotoespraak gezegd dat Amerika de beste periode van prijsstabiliteit beleeft sinds het einde van de oorlog. Uit de indexcijfers voor juli bleek niet, dat het land zich in een nieuwe recessie bevindt. In flatie was niet langer een ernstig gevaar. President Kennedy deelde mee, dat de belastingen niet dadelijk zullen Voeding is zeer gevarieerd De Russische ruimtevaarders Nikolajew (in de Wostok-III) en de Popowitsj (in de Wostok- IV) werden vanochtend om 5 uur wakker na een nachtrust van zeven uur. Zij meldden goed geslapen te hebben en zich in uitstekende conditie te voelen. Nikolajew is gisteravond de eerste „ruimte-miljonair" ge worden. Om 20 uur Ned. tijd had de Wostok-III reeds 1.650.000 kilometer afgelegd (40 omwentelingen) en de Wostok- IV bijna een miljoen in 24 om wentelingen. Deze cijfers waren vandaag omstreeks het middag uur: aantal omwentelingen 51 en 35 voor resp. de Wostok-III en -IV, aantal afgelegde kilometers resp. 2.1 miljoen en 1.4 miljoen. Nikolajew was toen dus reeds „tweevoudig miljonair". Het Zweedse luisterstation te Enköping meldde vanochtend signalen van een derde, vermoe delijk onbemande kunstmaan te hebben opgevangen op de golf lengte 19.988 megahertz. De voeding van Nikola jew en Popo witsj is veel gevarieerder dan destyds die van Gagarin en Titow. Behalve pasta's uit tubes eten zij rund- en kalfsvlees, kippeborst, belegde brood jes. pasteitjes, fruit, gebak en bon bons. Zij kunnen water, koffie en vruchtensappen drinken. Natuurpro- dukten kunnen echter slechis op korte ruimtereizen worden gebruikt. Voor langere tochten moet op een andere manier worden voorzien. Onder de elektronische apparaten, die de ruimtevaarders bij zich dra gen, is een toestelletje ter grootte van een lucifersdoosje dat de reacties van hersenen en ogen optekent, aldus een bericht in de „Prawda". Verder is er een speciaal apparaat voor op namen tijdens de daling, wanneer er geen radio-uitzendingen mogelijk zijn en een voor registratie van lichame lijke reacties nadat de ruimtevaarder zyn voertuig verlaten heeft. „Tass" meldt verder dat in de helm van Nikolajew zilveren elektroden zijn ingebouwd voor registratie van hersenreacties door middel van meting van de huidweerstand. De ademhaling wordt geregistreerd door middel van dunne, met koolstof ge vulde rubberslangetjes in een gordel om de borst. Aan de arm zyn elektro den aangebracht voor het optekenen van hartreacties en by de ooghoeken voor controlering van de oogbalspie ren. Functionarissen van controlepos ten bij Johannesburg in Zuid-Afrika zeggen aan de hand van nauwkeu rige berekeningen omtrent de banen van de Russische ruimtevaartuigen te hebben kunnen vaststellen, dat de plaats van lancering van Wostok-III en -IV gelegen moet zijn te Kosmondor in de streek van Baikonoer (1/7 gr. noorderbreedte en 65 gr. oosterlengte) en dat de ruimtevaartuigen waarschijnlijk zul len landen bij Krasneykoot in de streek van Saratow (50 graden Pcrzie v. PELT|62ei*n noorderbreedte en 47 gr. ooster lengte „Amerika is laat begonnen" President Kennedy heeft gisteren hulde gebracht aan de Sowjet-Unie wegens haar jongste prestaties in de ruimtevaart. Van Amerika „zal men ook nog horen", al is het op het ogenblik ten achter in de ruimtewed loop. „Ons land is laat begonnen. Wy liggen achter en zullen nog een tijd lang achter blyven, maar wy doen ons best en men zal de komende maanden en jaren van ons horen op ruimtegebied". Het Amerikaanse dagblad „The Baltimore Sun" schrijft: „De Russen hebben het voor elkaar gekregen en er is geen land ter wereld dat hun verrichting in de komende maanden of zelfs jaren zal kunnen evenaren. De Sowjetrussische concentratie op het lanceren van raketten en wat daarmee samenhangt heeft opnieuw vruchten opgeleverd in de vorm van wetenschappelijke prestaties en winst op propaganda isch gebied". worden verlaagd. De juiste tyd daar voor was 1 januari 1963, zoals hij al had voorgesteld. Hij noemde wel het huidige belas- tingpeil tc hoog en een belemmering voor het economische herstel. Ook verlaagde het de koopkracht van de burgers aanzienlyk. Maar, zo zei hy, de juiste maatregelen dienen op het juiste ogenblik te worden genomen. Een gespannen situatie ont stond gisteravond in de Franse sector van West-Berlijn bij de grensovergang in de Bernauer- strasse, toen een menigte van naar schatting duizend mensen stenen over de Berlijnse muur begon te gooien en „moorde naar" schreeuwde, elke keer als zich voor een schietgat het ge- Gewijzigd ontwerp akkoord .Brandaris' Kleine schuldeisers van de N.V. assurantiemaatschappU „De Branda ris" krygen geen aanvullende uitke ring. Dit is in het gewijzigde ont werp-akkoord bepaald. In het aan vankelijke ontwerp-akkoord was een bepaling opgenomen, dat krediteuren, wier vordering niet meer beloopt dan honderd gulden, pondspondsgewyze 'n aanvullende uitkering zal worden gedaan. Daardoor was een bedrag van twee miljoen gulden gereser veerd. Dit bedrag wordt nu eveneens in de kas van de maatschappij ge- De president zei dat de bruto na tionale produktie met 10 procent of met meer dan 50 miljard dollar is gestegen sinds hij anderhalf jaar ge leden zijn ambt aanvaardde. De in dustriële produktie was met meer dan 16 procent gestegen. Het aantal werk lozen, dat hy nog te hoog noemde, was met 23 procent gedaald. Lonen en salarissen waren omhoog gegaan, evenals de winsten. Tot dusver was de toestand echter „niet zo goed als wy allen zouden willen". Maar er was steeds vooruit gang en er heerste lang geen „cri sisstemming".. Het Amerikaanse volk had „alle reden tot vertrouwen in het Amerikaanse stelsel". President Kennedy gaf toe, dat de daling op de effectenbeurs vele ge- zinnen getroffen heeft. De effecten- 8esteld tot 16 oktober, beurs rustte nu echter op een gezon- der verhouding tussen koersen en winstmogelijkheid dan aan het einde van vorig jaar. zicht van een Oostduitse grens wachter vertoonde. Aan de andere kant van de „muur der schande", die gisteren één jaar bestond, hadden vele Oostberlyners zich op hoeken van straten verza meld. Met vrachtwagenladingen te- gelyk werden Vopo's aangevoerd om deze mensen te verspreiden en de toegangen tot de grens af te zetten. Voor alle ramen en on alle balkons die op de Franse sector uitzien, ver drongen zich Oostberlyners om de gebeurtenissen te volgen. Aanmanin gen van grenswachters om zich te verwyderen hadden geen succes. Toen er stenen werden gegooid, wierpen de Vopo's enkele traangas- bommen in de Bernauerstrasse. In middels had de Westberiynse politie weten te voorkomen, dat een dui zendkoppige optocht zich by de de monstrerende menigte in de Bernauerstrasse voegde. In tegenstelling tot de Franse sector, was de rest van West-Berlijn verlaten. Men scheen gehoor te heb ben gegeven aan de oproep van een zestal Westberiynse ereburgers om van acht tot negen uur 's avonds een vrywillige „avondklok" in acht te nemen, en in die tijd familie leden en vrienden in het door de muur afgesneden Oost-Berlyn te her denken. HANDGEMEEN. Later op de avond slaagde de po litie erin de menigte in de Bernauer strasse te verspreiden. Maar toen stort ter verdeling onder alle 190.000 j vormden zich in het district Kreuz- krediteuren. berg nieuwe groepen van in totaal Het gewyzigde ontwerp-akkoord is. ruim duizend man. die, volgens de naar wy eerst thans vernemen, door politie, een vijandige houding aan- de procureur van de Brandaris aan- nam. Op diverse punten langs de geboden in de op 5 juni gehouden krediteurenvergadering. De raadple ging en beslissing over het nieuwe ontwerp-akkoord werd daarom uit- Voorstellen Hy had verscheidene voorstellen aan het Congres gedaan om de eco nomie te stimuleren en hij deed een beroep op afgevaardigden ze nog voor het reces goed te keuren. Een der wetsontwerpen betreft uitbrei ding van de handel, „opdat wij in de grote (Europese) gemeenschappe lijke markt kunnen treden die nu opgebouwd wordt". De president zei dat hy eventueel niet zal aarzelen het Congres in spoedzitting bijeen te roepen, later in het jaar, teneinde de belasting wetgeving te behandelen. Bij afwezigheid van „een duidelijk en onmiddeliyk gevaar voor de eco nomie", zou het Amerikaans volk naar zijn mening bereid zijn de kosten van vrijheid en vooruitgang te dragen en zijn mening te delen, dat een onmiddellijke belastingver laging onnodig het vertrouwen in binnen- en buitenland zou ondermy- nen. Een belastingverlaging volgend jaar zou miljarden dollars aan de economie ten goede doen komen en van blijvend voordeel zijn, nieuwe werkgelegenheid scheppen en nieuwe afnemers, de concurrentiemogelyk- heid zou beter worden, belegging in het eigen land in plaats van in het buitenland zou worden aangemoe digd en de betalingsbalans zou ver beteren. De betalingsbalans besprekend, zei Kennedy, dat het land in 1958, '59 en '60 bijna 12 miljard dollar aan goud en dollars heeft verloren. In 1961 zijn de verliezen veel kleiner geworden. Deze neiging zette zich voort in 1962 en men hoopt de balans in 1963 in evenwicht te krijgen. Dan, aldus de president, zal het vertrou wen in de dollar hersteld zyn. „De dollar is zo goed als goud", voegde hy hieraan toe. De Argentynse minister van Verdediging, Cantilo, heeft president Guido zyn ontslag aangeboden; of dit is aanvaard, is niet bekend. De minister van Binnenlandse Zaken, Adrogue, heefs reeds tweemaal vergeefs verzocht te mogen vertrekken. President Guido heeft hem echter gelast in functie te blyven. Politieke waarnemers in Argentinië maken uit een en ander op, dat de militaire crisis van vorige week (die leidde tot de benoeming van een nieuwe minister voor het leger) zal worden gevolgd door kabinets- wyzigingen. Behalve van politieke spanningen selstakingen die steeds langer van is er sprake van arbeidsonrust in Ar- duur werden. In enkele fabrieken gentlnië. Afdelingen van de Argen- kwam het gisteren tot ongerege'd- tynse grensbewakingsdienst en de heden, waarby duizenden arbeiders politie hebben gisteren enkele grote waren betrokken, vleesconservenfabrieken bezet om I Inmiddels is een decreet gepubli- uitgesloten arbeiders te beletten aan ceerd, dat straffen tot tien jaar ge- het werk te gaan. De uitsluitings- vangenis en boetes tot een miljoen maatregel werd drie dagen geleden pesos stelt op communistische activi- genomen naar aanleidingen van wis- I tcit. grens kwam het tot een handgemeen tussen politie en demonstranten. Een verslaggever van Reuter was er getuige van, hoe in de Bernauer strasse een twaalftal jongens tegen de muur opklom en stenen naar de Vopo's begon te gooien. De Oostduit sers wierpen op hun beurt de ene traangasgranaat na de andere over de muur. Na vyftien granaten begon ook de Westberiynse politie ermee te gooien. Het aantal stenengooiers was inmiddels tot 150 aangegroeid. Nadat de Westberiyners etteiyke booglampen in de Oostelijke sector hadden stukgegooid, doofden de Oostduitse grenswachten de lichten om vervolgens van draagbare lampen gebruik te gaan maken. In een ander deel van de Bernauerstrasse maakten de Westberiynse politie van de gum miknuppel gebruik om de straat te ontruimen. Volgens de Westberiynse politie was om middernacht op alle punten langs de muur de rust weergekeerd. Men sluit niet de mogelijkheid uit, dat communisten tot de relletjes heb ben aangezet. Maar het kan ook, dat de betogers zich tezeer door hun en thousiasme hebben laten meeslepen. Ook in de middaguren was al het een en ander voorgevallen. Een op tocht, georganiseerd door Jonge Westberiyners die een houten kruis met de woorden „wy beschuldigen' meevoerden, was aanleiding geweest voor een traangasduel tussen de Oost- en Westberiynse politie. Uit het Leidsch Dagblad van 14 Aug. 1862: In 's Hage trad iemand een t spekslagerswinkel in en riep „btijf maar"! En de bewoners bleven ook waar zij waren. Maar later bleek de geldlade gelicht te zijn. De politie doet onderzoek. Te Montagu aan de Kaap de Goede Hoop is een nieuwe i gereformeerde kerk gesticht, die ongeveer j 50.000 heeft gekost en ingewijd werd door de binnen Leiden zeer be- J kende predikanten Robertson en van Velden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1962 | | pagina 1