SOEKARNO ZAL NOG
„JA" MOETEN ZEGGEN
Boecljaf gevangene van
troepen van Ben Bella
Akkoord over
Nieuw-Guinea
OVERDRACHT MEI 1963
Papoea's oriënteren
zich in Den Haag
Voorlopig akkoord bereikt
Kans op verzoening
kleiner geworden
Zeehond in Blokzijl gevangen
(9«d 9U
WEERBERICHT
Op weg naar TTdsliington
Hogere huur
aanvaard
Duitse rechter
gearresteerd
OpgerieH 1 maart 1860
DINSDAG 31 JULI 1962
No. 30717
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
l 8.25 per kwartaal, f 2.80 per maand, f 0.65 per week.
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
(Van onze Amerikaanse correspondent)
De Nederlandse en de Indonesische afgevaardigden in Washington hebben gis
teren een voorlopig akkoord bereikt. De overgangsperiode van het plan-Bunker zou
van twee jaar tot zeven maanden worden verkort. De details van het akkoord moe
ten nog worden uitgewerkt.
Soebandrio moet nog naar Djakarta om het voorlopige resul
taat aan president Soekarno voor te leggen en te vragen of die er
zijn goedkeuring aan wil hechten. Alles is dus nog niet in kannen
en kruiken, maar men heeft flinke vorderingen gemaakt in de
richting van een vreedzame oplossing. De onderlinge verstand
houding in het buitenhuis was gisteren beslist goed te noemen.
Het intensief overleg heeft de ge
hele zondag plus de maandagoch
tend in beslag genomen. Toen be
kend werd, dat Soebandrio zich gis
termiddag ook bij het gezelschap
in het buitenhuis voegde, kon men
dit met reden als een gunstig teken
zien. Soebandrio zou niet aan het
overleg deelnemen tenzij het moge
lijk leek de moeilijkheden te over
bruggen.
Men moet het thans voorlopig
eens zijn geworden over de periode
van overdracht van het bestuur en
men mag aannemen dat men ook
vorderingen heeft gemaakt in het
vaststellen van garanties voor de
rechten van de Papoea's.
Vanaf het begin van het voorover
leg is de duur van de overgangspe
riode het onderwerp geweest van
lange discussies. Daarover heeft men
thans een voorlopig akkoord bereikt.
De periode van twee iaar, zoals die
in het plan-Bunker voorkomt, zou
verkort worden tot een periode van
ongeveer zeven of acht maanden.
Stel, dat de Verenigde Naties begin
oktober het gezag zouden overne
men, dan zou de wereldorganisatie
in mei het bestuur geheel in Indo
nesische handen geven.
Vervallen
Bunkers suggesties op dit punt
zijn nogal gewijzigd. In het plan-
Bunker werd een periode van één'
jaar uitgetrokken, waarin de Vere
nigde Naties met behulp van niet-
Indonesisch en niet-Nederlands per
soneel het gebied zouden beheren.
Daarna zou een jaar volgen waar
in de V.N.-organisatie geleidelijk de
V.N. ambtenaren door Indonesische
ambtenaren zou vervangen.
Zulk een jaar van zuiver Interna
tionaal bestuur is thans vervallen.
Men moet zich thans de zaak zo
voorstellen, dat de Verenigde Naties
het oppergezag krijgen gedurende
zeven of acht maanden en in die
periode worden dan de Nederlanders
geleidelijk vervangen door Indone
siërs, terwijl men in de gehele perio
de gebruik zal blijven maken van
Papoea-ambtenaren in het appa
raat. In mei 1963 zou dan Indonesië
het bestuur geheel van de Verenig
de Naties overnemen. De Nederlan
ders zouden op dat moment niet
meer in dienst zijn.
Naar Oe Thant
Hoe groot de groep internationale
ambtenaren gedurende deze betrek
kelijk korte periode van september
tot mei zal zijn, staat nog niet vast.
Daarover moet nog met de V.N.-lei-
ding worden gesproken en dit on
derwerp zal stellig ter sprake zijn
gekomen, toen Soebandrio vandaag
Oe Thant wederom ging bezoeken.
De Indonesische minister zou van
middag om half drie uit Washing
ton naar New York vertrekken en
vanavond om negen urn- stapt hij
daar in het vliegtuig richting Dja
karta.
Voor de Indonesiërs schijnt het
beslist noodzakelijk, dat Soebandrio
met Soekarno overleg gaat plegen.
Zij geven de indruk dat zij thuis het
voorlopige akkoord nog moeten „ver
kopen", maar hebben vrij goede
moed, dat dit zal gelukken.
Malik, hun voornaamste onder
handelaar bij het vooroverleg, blijft
in Amerika. De besprekingen zullen
h'er worden voortgezet, zelfs al zul
len wellicht enkele hoofdfiguren voor
enige tijd ontbreken. Men wil aan
de buitenwereld duidelijk maken,
dat het contact beslist niet is ver-
WEINIG VERANDERING
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond veel bewolking, maar
plaatselijk ook enkele opklaringen.
Overwegend droog weer. Matige
wind tussen zuidwest en west en
weinig verandering in tem
peratuur. (Opgemaakt te 11.15 uur)
STRANDVERWACHTING
Morgen weinig of geen regen. Af
wisselend perioden van zonneschijn
en bewolking. Zwakke zuidwestelijke
wind. Overdag 18 tot 19 graden. Zee
water 17 graden.
Vooruitzichten, weinig neerslag en
zuidwestelijke wind. Matig strand
weer.
1 AUGUSTUS
Zon op 5.00 uur; onder: 20.31 uur.
Maan op 5.50 uur; onder 21.06 uur.
Hoogwater te Katwijk aan Zee 3.43
en 16.11 uur; laagwater te 11.45 uur.
broken. De achtergebleven onder
handelaars kunnen nog details be
studeren en uitwerken. Bovendien
kunnen zij demonstreren, dat wordt
voortgegaan met constructief over
leg.
Intensief
De Nederlandse ambassadeur, dr.
Van Roijen, zal waarschijnlijk in
tensiever contact met Den Haag
onderhouden dan Soebandrio met
Djakarta. Toch lijkt het waar
schijnlijk. dat ook hij voor enige
dagen naar Nederland zal gaan,
want hij heeft bij herhaling ge
toond, dat hij persoonlijk contact
met de regering toch altijd nog
bevredigender acht dan telegram
men en telefoongesprekken.
Verloopt alles vlot, dan kan Soe
bandrio na een week of tien dagen
weer in Amerika terug zijn. Voor de
Indonesiërs moet het aantrekkelijk
zijn de kwestie geheel geregeld te
hebben voor 17 augustus, hun On
afhankelijkheidsdag. Dat zij dit doel
zullen bereiken, is thans niet uitge
sloten.
Tot zover onze Amerikaanse cor
respondent.
In Djakarta
De Indonesische vice-premier, ir.
Djoeanda, heeft gisteren ook gezegd,
dat er „nog veel hoop" is voor een
vreedzame regeling van het geschil
over westelijk Nieuw Guinea.
Hij sprak tot verslaggevers na het
bijwonen van een bijeenkomst waar
op de plaatsvervangend minister van
Defensie, luitenant-generaal Hida-
jat. verslag had uitgebracht aan
president Soekarno.
De tiende onafhankelijkheids
dag van Egypte is in Cairo ge
vierd met een militaire parade.
Daarin reden ook de raketten
mee, welke Egypte de laatste tijd
heeft ontwikkeld. Een van de
gevaarten in de stoet.
Generaal Hidajat heeft met minis
ter Soebandrio deelgenomen aan het
overleg met de Nederlandse verte
genwoordiger in de V.S. Hij keerde
zondagavond in Djakarta terug.
Op de vraag of vandaag enigerlei
beslissing over de onderhandelingen
was genomen, zei de Indonesische
vice-premier: „er is nog geen be
slissing genomen". Hij deelde mee,
dat de beslissing zal afhangen van
het eindrapport dat minister Soeban
drio bij zijn terugkeer op 2 augus
tus zal uitbrengen.
Waarnemers in Djakarta menen
overigens dat er op het ogenblik een
zekere mate van besluiteloosheid bij
de Indonesische regering bestaat op
het stuk van wat de volgende stap
in de kwestie-Nieuw-Guinea moet
zijn.
De links georiënteerde en uiterst-
nationalistische groepen zouden ster
ke druk uitoefenen tot het afbre
ken van het overleg. Volgens wes
telijke diplomatieke kringen heeft
dit streven de steun van de Sowjet-
Unie.
Komplot in Jamaica
In Jamaica is gisteren een boer
gtarresteerd wegens een aanslag op
premier Sir Alexander Bustamente.
Volgens de politie maakt de aanslag
deel van een komplot tegen de pre
mier uit. Vooral onder de boeren zou
grote ontevredenheid over zijn beleid
heersen.
Prinses Irene, die een groot
liefhebster is van de watersport
heeft zich niet de gelegenheid
laten ontgaan om te zeilen op het
Spaanse Water bij Curagao. De
Prinses in actie in een ranke
boot
De Algerijnse vice-premier Mohammed Boedjaf, die wordt be
schouwd als de felste tegenstander van Ben Bella, is gisteravond
door benbellistische troepen gearresteerd, toen hij op familie
bezoek was in het dorp Msila, in het gebied van de eerste willaja.
Waarnemers achten hierdoor de kans op verzoening tussen Ben
Bella en Ben Khedda wel heel klein geworden. Gisteren was men
nog vol goede hoop over de resultaten van het overleg dat van
daag zou plaatsvinden tussen Mohammed Khider, de rechterhand
van Ben Bella, en vice-premier Belkacem Krim, die op de hand
van Ben Khedda is. Boedjaf zou ook aan dit overleg deelnemen.
De militairen die Boedjaf gevan
gen namen, behoorden tot het eerste
district waarin Msila ligt. De vice-
premier was vergezeld door vier mili
tairen van de derde willaja. Hij ver
bood hen te schieten, toen hij zich
omsingeld zag. De secretaris van
Boedjaf was de enige van het gezel
schap die wist te ontkomen naar Tizi
Ouzou, het hoofdkwartier van Ben
Khedda.
De premier van de voorlopige Al
gerijnse regering heeft gisteren be
kendgemaakt, dat als gevolg van de
politieke crisis dc parlementsverkie
zingen niet op 12 augustus kunnen
worden gehouden. Er is geen enkele
kandidaat ingeschreven en de tijd
voor inschrijving liep vorige week af.
Ben Khedda zei verder, dat de par
lementsverkiezingen toch ook niet
voor onbepaalde tijd kunnen worden
uitgesteld, want „het is dringend
noodzakelijk dat het volk zijn stem
kan laten horen".
De premier deed een dringend be
roep op de nationalistische leiders in
Oran, Tunis, Parijs of Zwitserland
om naar Algiers te komen. Hun on
onderbroken verblijf in de hoofdstad
is noodzakelijk; wij hebben genoeg
tijd verloren en het volk kan niet
langer wachten, aldus Een Khedda.
De premier gaf een somber beeld
van de toestand. De werkloosheid
neemt toe, wegens de crisis sluiten de
Europeanen hun bedrijven, de finan
ciële toestand is verslechterd, de
voorraden zijn zo goed als op en de
gezondheid der bevolking baart zor
gen.
De troepen die zondagochtend Al
giers zijn binnengerukt, hebben de
veiligheidsmaatregelen in de stad
verscherpt. Militairen van het vroe
gere plaatselijke militaire bestuur
moeten in hun kazernes blijven. Er
werd bekendgemaakt, dat alle mos
lims en Europeanen die na de onaf
hankelijkheid gevangen zijn gezet, in
vrijheid zullen worden gesteld. Hotel
Aletti, waar buitenlandse diplomaten,
regeringsfunctionarissen en journa
listen verblijven, wordt door soldaten
beschermd.
De troepen die thans de macht in
handen hebben in Algiers, behoren
tot de vierde willaja. die pro Ben
Bella is. Door hun optreden zou het
gebied van Algiers zijn „geneutrali
seerd". De leiders van alle militaire
districten, uitgezonderd die van Wil
laja drie, zouden de instelling van
een autonoom district Algiers, wat de
Algerijnse hoofdstad tot zondag was,
een „kunstmatige schepping" van
Ben Khedda hebben genoemd.
(Dit nummer bestaat uit 10 pagina's)
De IJssel is een toeristische at
tractie armer. Gisteravond heeft
men de zeehond in de sluiskolk
van Blokzijl kunnen vangen.
Om half tien werd het dier met
een hydraulische grijper op het
droge getild. Personeel van
Burgers' Dierenpark stond ge
reed om het 2.25 meter lange
dier met een kist naar Arnhem
over te brengen.
Het betekende het einde van een
zeldzaam uitstapje, dat dagenlang
toeristen naar de IJssel heeft ge
trokken. Gistermorgen nog bracht
de zeehond een bezoek aan Meppel
Eerst zwom het in de haven, toen
in het Mallegat. Maar toen de be
langstelling te groot werd, maakte
het dier haastig rechtsomkeert en
zwom terug het Meppelerdiep op.
Het verdween even uit het oog. maar
de Rijkswaterstaat wilde van geen
wijken weten. Men ging het dier
achterna. Vergeefs werd getracht
het met een boot naar het Zwarte
Water op te drijven. Omstreeks
half t wee passeerde het de stroom -
sluis te Zwartsluis en kwam in het
Zwartemeer terecht. In de loop van
de middag passeerde het dier de
keersluis van Kadoelen. Via het
Kadoelermeer is de zeehond toen
in Blokzijl gekomen.
Daar bleek het dier toch niet opge
wassen tegen de listen van de
mens. Desluiswachter zette een van
de sluisdeuren open. Rustig zwom
de zeehond naar binnen. De sluis
deur klapte achter hem dicht, het
dier was gevangen.
Langdurig en manmoedig heeft het
zich verzet tegen deze brute aan
slag op zijn vrijheid. Vele honder
den nieuwsgierigen hebben gezien
hoe het dier zijn jagers nog ander
half uur volop werk gaf. Pas toen
was het weerloos in een net gevangen
en kon een hydraulische grijper
hem op het droge hijsen.
Hoewel het dier een verwonding aan
de kop had. verkeerde het toch in
goede conditie.
Naar wij bij het ter perse gaan van dit nummer uit
diplomatieke kringen vernemen, hebben de Nederlandse
en de Indonesische onderhandelaars overeenstemming
bereikt „op alle essentiële" punten voor de bestuursover-
dracht van Westelijk Nieuw-Guinea.
Volgens het Franse persagentschap AFP zou Indonesië
volgens het bereikte akkoord een symbolische controle
kunnen uitoefenen over Westelijk Nieuw-Guinea en wel
van mei 1963 af. Aldus verluidde uit betrouwbare, alhoe
wel niet officiële Amerikaanse bron.
Twee van de drie leden van de
Nicuw-Guinearaad, die aan de Ne
derlandse delegatie te New York zul
len worden toegevoegd als adviseurs,
zjjn vanochtend op Schiphol aange
komen. Het waren de heren Nic.
Jouwe en Tanggahma. Ze maken de
reis via Nederland, omdat zij eerst
in Den Haag zich komen oriënteren
c-mtrent hun missie.
„Het is een sterk verlangen van de
Pc-poea's om altijd te worden inge
schakeld bij besprekingen over de
toekomst van hun land. Daarom
hebben wij er bij de regering op aan
gedrongen in New York aanwezig te
zijn", zo zei de heer Jouwe. „We kun
nen slechts als adviseurs optreden,
want wij zijn wel vrij om vrij te
spreken over politieke gevallen, maar
in praktische en staatsrechtelijke be
slist de Nederlandse ambassadeur in
Washington, dr. Van Roijen".
Op de vraag of het de heer Jouwe
al bekend was. dat er sprake zou zijn
van de overdracht van Nieuw-Gui
nea in mei 1963 antwoordde hij:
„Daar is mij niets van bekend. Het
betreft hier geheime besprekingen en
ik kan geen staat maken op een los
bericht uit de kranten, het is mij dus
onmogelijk hier commentaar op te
geven".
Dat de in Nederland studerende
Papoea Frits Kirihio als adviseur
van de Indonesische minister Soe
bandrio is aangewezen noemde de
heer Jouwe een „treurige zaak".
„Toen wij er in Nieuw-Guinea van
hoorden, waren wij allen diep ver
ontwaardigd. Ook de aanhangers
van de Partei National (PARNA),
waar Kirihio een der oprichters van
is, zijn diep teleurgesteld en voelen
zich in de steek gelaten. Deze jongen
heeft te vergaande steun gezocht bij
Indonesië, ook geldelijk. Hij is thans
de rijkste student, die er op de wereld
rondloopt. Bovendien maakt Indone
sië zich belachelijk door een school
jongen aan te stellen als adviseur.
Ik heb hem altijd in bescherming ge
nomen. omdat ik in hem een van die
Papoea's zag. die van belang kunnen
zijn voor de toekomst van ons land,
Reuter noemt de 30e mei 1963 als
een waarschijnlijke datum voor de
gezagsaanvaarding door Indonesië.
Dr Soebandrio, de Indonesische mi
nister van Buitenlandse Zaken ver
trekt later op de dag van Washing
ton naar New York waar hij van
avond naar Djakarta zal vliegen om
president Soekarno verslag uit te
brengen.
Er is nog geen bericht dat dr. Van
Roijen, de Nederlandse ambassadeur
te Washington, naar Den Haag zal
reizen voor overleg.
Maar naar verluidt zou dit niet
onwaarschijnlijk zijn. De Indone
sische Ambassadeur in Moskou, Adam
Malik, die aan het hoofd heeft ge
staan van de Indonesische delegatie
tijdens de geheime besprekingen, zal
in Washington blijven.
Vernomen wordt, dat de besprekin
gen tussen de twee delegaties zullen
worden voortgezet.
me ar nu hij adviseur van Indonesië
is geworden noemt u hem voor mijn
part maar een verrader".
Behalve de heren Jouwe en Tang
gahma kwamen ook mevrouw Jouwe
en haar twee zoons Daniel (zes) en
Nicolaas (2%) vanochtend uit Biak
aan Moeder en zoons zullen een be
zoek brengen aan de 79-jarige
schoonmoeder van de heer Jouwe.
(Advertentie)
De Eerste Kamer aanvaardde van
middag een wijziging van de huur
wet, inhoudende, dat de huren per 1
september aanstaande, afhankelijk
van de gemeenteklasse, met tien tot
twaalf percent zullen worden ver
hoogd.
De stemmenverhouding was 32
stemmen voor en 20 tegen; 23 leden
waren afwezig.
Tot de tegenstemmers behoor
den de tien aanwezige leden van de
23 leden tellende socialistische frac
tie, de twee communistische afge
vaardigden, alsmede acht leden van
de katholieke fractie.
De acht leden van de katholieke
fractie, die tegenstemden waren de
heren Derksen. Schuurmans. Middel
huis, Matser, Niers, Van Lieshout,
Van Veldhoven en Kropman.
Vertrek 13.30 uur vanuit Rijnsburg.Bezichtiging der corso
wagens de vrijdagavond en zaterdagmorgen tot 12 uur v. m.
voorafgaande aan het corso, in de hallen van de Veilings
vereniging „Flora" te Rijnsburg.
Fritz Puls, rechter in Hamburg, is
in het afgelopen weekeinde gearres
teerd." H(j zou in de herfst van 1942
hebben deel genomen aan het dood
schieten van veertig joodse inwoners
van de Sowjetrussische plaats Pe-
regroesjni. Puls ontkent zich hieraan
schuldig te hebben gemaakt.
lettws
Uit het LeicLsch Dagblad van
i 2 Aug. 1862:
De rekening van den Ge
meenteontvanger sluit met
een voordeelig saldo van
f 76.967; maar daarvan is
reeds een som van f45245
bestemd, zoodat het over-
I schot dus werkelijk is f31.722
