Ludovic trekt als kelner door
Europa om
talen te leren
Architectonische schoonheid
in Gerry Mulligans muziek
„Hollandse meisjes zijn goed om mee te trouwen"..
KRIS-KRAS
TE PAS EN
TE ONPAS
(LEIDSCH DAGBLAD
rF^ atj is niets nieuws
maar eeuwenoud
FOTO'S HOLVAST
HOBBY..
i
JAZZ op l.p., e.p. en single
Opgericht maart 1860
Zaterdag 28 juli 1962
„POMPOMPOMPOMPOM
Vrolijk neuriënd ruimt hij het tafeltje af, waaraan zojuist een
jong echtpaar een Duitse biefstuk en een halve kip heeft ver
orberd. Nog steeds „pom-pommend" komt hij even later met
koffie aandragen voor een andere klant.
Sommige bezoekers van „In den Vergulden Turk" kijken er
van op, van dat geneurie, zij zijn in de Leidse etablissementen geen
zingende kelners gewend. Zij zijn ook niet gewend bediend te
worden door een kelner die Nederlands spreekt met een accent
dat even goed van een Duitser als van een Engelsman zou kunnen
zijn.
Ludovic F. McFie (21 jaar)
Is een Schot. Afkomstig uit
Aberdeen en. volgens zijn zeg
gen, een regelrechte afstamme
ling van de Pytten, ,.de Bata
vieren van Schotland". Voor
hem is Nederlands een taal die
het midden houdt tussen En
gels en Duits en hij doorspekt
dan ook zijn Nederlandse con
versatie met Engelse en Duitse
woorden.
Ludovic vindt Nederlands maar
een lastige taal. Niet om te begrij
pen en ook niet om te ontcijferen
(hjj leest dagelijks Nederlandse
kranten en niet al te moeilijke
boeken), maar wel om te spreken
en vooral om te schrijven. „De
grammatiek is viel als Duits", licht
hij in niet geheel vlekkeloos Ne
derlands toe, en als voorbeeld
noemt hij „de constroektie van de
frasen", de zinsbouw.
Maar de jonge Schot zal ondanks
alle grammaticale struikelblokken
Nederlands leren de negende
taal die hij zich nu eigen wil ma
ken. Want Ludovic spreekt reeds
zo verzekerde hij ons behal
ve Engels en (vloeiend) Duits heel
redelijk Italiaans, Frans en Spaans,
heel wat woorden Russisch en
Fins, terwijl hij zich bovendien
verstaanbaar kan maken in het
Sloveens. Het laatste heeft hij ge
leerd. toen hij in Italië dicht bij
de Joegoslavische grens werkte,
waar hij vrienden had die zowel
Italiaans als Sloveens spraken.
Tolk worden
Wat voor nut het heeft voor een
kelner om zoveel talen te leren?
Ludovic schiet in de lach. „.Maar
ik wil geen kelner blijven! Ik wil
in een toeristische reisebureau an-
fangen Overschakelend op het
Duits vertelt hjj, dat het zijn be
doeling is binnen niet al te lange
tijd vertaler-tolk bij een reisbu
reau te worden. „Ik ben kelner ge
worden, omdat het de leichtste, de
makkelijkste wijze is om talen te
leren".
Ludovic was zeventien jaar, toen
hij al precies wist wat hij wilde,
zijn koffertje pakte en naar het
Europese vasteland reisde. Hij leer
de eerst het vak van kelner in ho
telvakscholen in Zwitserland en
Italië, werkte daarna in deze bei
de landen en in Duitsland, Frank
rijk en Spanje en maakte tussen
de bedrijven door reizen van enke
le maanden door de Sowjet-Unie en
Finland.
Half april is hij naar ons land
gekomen en Ludovic heeft zich
in die paar maanden een oor
deel over Nederland en de Ne
derlanders gevormd, dat voor
ons uiterst vleiend is. „Holland",
zegt hij, „ist die enige land waar
de mensen tevreden zijn. De
Hollanders zijn ook verdraag
zaam. Zij leven en laten leven".
Gezelliger
In het buitenland zegt men vaak
dat de Nederlanders veel op Duit
sers lijken, aldus Ludovic. Maar
de ervaring heeft de 21-jarige
Schot wel anders geleerd. „Duitsers
zijn echte" en na enig zoeken
naar het juiste woord „echte
materialisten". Nederlanders zou
den gezelliger en vriendelijker zyn.
„Ik voel me hier geen buitenlan
der. Die mensen hier geven me
niet die Gefühl zoals in die andere
landen".
Hij geeft ook hoog op van
het welvaartspeil en de sociale
zorg in ons land. Het heeft hem
verbaasd, dat het uit elf perso
nen bestaande gezin in Noord-
wijk-Binnen, waarbij hij is in
gekwartierd, zich een televisie
toestel. een wasmachine en een
motorfiets kan permitteren. Zwit
serland is een heel rijk land,
vertelt hy, maar een groot gezin
heeft het daar veel moeilijker
dan hier.
Heel opmerkelijk schijnt hij
eveneens te vinden, dat in Neder
land „de mensen kunnen trouwen
wanneer zij willen". Van Gretna
Green rept hij niet.
Meisii
sjes
Via het huwelijk naar de Neder
landse meisjes. Ludovic die zelf
een vriendinnetje in Noord wijk
heeft vindt de meest vaderland
se meisjes erg huiselijk en degelijk:
„goede meisjes om mee te trou
wen". Toch heeft hij ook hier re
den tot verbazing gehad. „Wat ik
niet begrijp, is dat die meisjes al
zo jong uitgaan. Als ze 12, 13, of
14 zijn, hebben ze al een vriend!"
Ludovic vindt de meeste meisjes
van die leeftijd nogal lichtzinnig.
„Maar zodra ze 17 of 18 zijn,
plop!, dan is het ineens afgelo
pen en zyn ze goed".
Ludovic heeft zich over nog een
paar dingen verbaasd: over de Ne
derlandse kleinburgerlijkheid (het
eerste woord van kritiek dat we
van hem horen) en over het vele
en goede eten dat je in Neder
landse restaurants krijgt. „In Zwit
serland en Duitsland krijg je altijd
kleine porties, maar hier krijg je
van alles genoeg, van brood, van
vlees van alles". Volgens zijn colle
ga's van „In den Vergulden Turk"
maakt Ludovic van die grote por
ties dan ook doorlopend een gretig
gebruik.
Ludovic heeft zich in ons
land over heel wat verbaasd,
maar ons verbaast hij met de
mededeling dat hij het Neder
landse klimaat .uitstekend"
vindt. ,,Het is hier gelukkig
niet zo heet als in Italië en
Spanje. It was o die!"
„Twist is meer dan een mode,
het is een uiting van onze tijd.
Twist is een zielemedicijn, die
zelfs door psycho-analytici
wordt aanbevolen. Men twist,
onverschillig of men vijftien
jaar is of veertig. Twist be
tekent niet losgeslagen zijn,
twist betekent ongedwongen le
vensgevoel!" Dit stond onlangs
in een vooraanstaande Duitse
krant te lezen. Maar deze mo
dedans is helemaal niet zo
nieuw, als men veelal wel denkt,
al is de nieuwe twistgolf zonder
twijfel afkomstig uit Amerika.
Reeds in oktober van het jaar
1928 kon men in het Duitse tijd
schrift „Querschnitt" lezen: „De
twist is een echt Westers kind der
dansmuzen. De vader van deze dans
heet Camille de Thynal. Het kind
heet twist en heeft voorvaderen in
Engeland en Frankrijk, is echter in
zijn totale vorm van zuiver Duitse
oorsprong. Men mag deze dans niet
met de gemakkelijk te verwisselen
naam „twist-katoengaren" verwis
selen. Toch lijken dit garen en
de nieuwe dans in zekere zin op
elkaar, wat hen dan ook het recht
geeft dezelfde naam te dragen: zij
ziji, beide een opgewonden, gevloch
ten, gedraaide zaak!"
Ook in Canada en Brazilië zijn
er dansleraren, die beweren, dat de
twist al eeuwenoud is. Men zegt,
„Kelner zijn is geen beroep, maar een kunst", zegt Ludovic zelf van het vak dat hij vier jaar lang in vele
Europese landen heeft beoefend. Toch is het niet zijn bedoeling kelner te blijven: „Ik ben ei- niet voor in
de wieg gelegdZijn liefste wens is te zijner tijd als vertaler-tolk te worden aangesteld bij een groot
Amerikaans reisbureau in Edinburgh.
dat hij omstreeks het jaar 1572 al
in Brazilië gedanst werd. Seno*
Juan Pinheiro-31endoza verklaart:
„Misschien is deze dans wel doo*
Columbus in Amerika en door zijn
nazaten in de zuidelijke staten ge*
lanceerd, volgens de overlevering
zou het tenminste zo geweest moe*
ten zijn".
De kapelaan van de universiteit
van Ottawa boort een andere his
torische bron aan: „In zyn oer
vormen bleef de twist in Duitsland
lange tijd verborgen en werd
hoogstwaarschijnlijk in de tijd van
de Renaissance opnieuw ontdekt.
De kerkvader Johannes Chrysosto-
mos doet reeds melding over dan
sen, die op de twist lijken, als hij
schrijft, dat de dansende vrouwen
hun ogen verdraaiden, met de han
den wuifden, met hun voeten cirkels
beschreven en het hele lichaam in
bochten wrongen, terwijl zij wilde
kreten slaakten".
Een vrolijke definitie van twist
gaf de Amerikaanse komiek Bob
Hope „Twisten betekent het onder
goed aan de binnenkant verslijten".
In 1928 kende Duitsland reeds
het eerste twist-slachtoffer. In
het Berlijnse hotel Kempinsky
zonk een meisje, nadat zij 37
uren en 10 minuten getwist had,
bewusteloos ineen en het duur
de drie dagen en twaalf minu
ten voordat zij weer bijkwam.
Deze dame, Henriëtte Morenti
stierf drie jaar geleden in Wies-
baden aan een wervélzuïl-frac-
tuur.
Het huidige wereldrecord twisten
staat met 69 uur op naam van de
Engelsman Kevin O'Brian, 21 jaar
oud, student medicijnen en vader
van twee kinderen.
LUDOVIC F. MCFIE
goede meisjes om mee te trouwen"
Een 16-jarige Engelse jongen
vertelde doodleuk voor een
rechtbank in Londen, dat hij
zijn familie vergif had- toege
diend, omdat gifstoffen hem
uitzonderlijk boeiden en zijn fa
milieleden „de dichtstbijzijnde
proefkonijnen" waren.
De jongen stond terecht omdat
hij zijn vader, zusje en vriend
„schadelijke stoffen" had toege
diend Geen van hen stierf aan de
gevolgen. In een verklaring aan de
politie zei de jonge gifmenger: „Ik
wist, dat de hoeveelheden die ik gaf
niet dodelijk waren".
De jongen zei sinds zijn elfde
jaar bijzonder in gifstoffen geïnte
resseerd te zijn. „Ik begon thuis
proeven te nemen en mengde soms
één, soms drie gram in de gerech
ten, die mijn moeder, vader er zus
je aten Mijn gehele familie
werd dan ziek".
„Vorig jaar september werd het
een obsessie en bleef ik vergif toe
dienen".
Van de twist-zanger Johnny Hal-
lyday zijn in Frankrijk in record
tijd meer dan twee miljoen pla
ten verkocht. Toch kopen de
Franse tieners niet alleen maar
twistplaten. Van Soeur Sourire,
de zingende Belgische zuster van
de Dominicaanse orde. wordt be
richt dat zij een van de best ver
kochte platenartiesten in Frank
rijk is. Het merendeel van haar
fans zou bestaan uit jongens en
meisjes tussen 14 en 17 jaar.
Twee Noorse studenten hebben
bij Angmagssalik op Groenland
afscheid genomen van de be
schaafde wereld om met een
hondenslee over te steken naar
Godthaab aan de andere kant van
Groenland. Zij volgen de weg die
zeventig jaar geleden hun land
genoot Fridtjof Nansen aflegde.
Zij hopen half september hun doel
bereikt te hebben.
De Russen kunnen af en toe een
vredelievend gebaar maken. Dezer
dagen hebben zij bij de Krim hon
derden flessen met „een bood
schap aan alle kinderen op de
wereld" in zee geworpen. In de
boodschap die gesteld is het het
Russisch. Engels, Frans en Duits
wordt een beroep op de jeugd
gedaan „om te strijden voor de
vrede en het geluk op aarde". Het
is natuurlijk een aardig gebaar,
maar een vredelievende daad van
de Russen zou ons toch liever zijn
geweest.
Gerry Mulligan
„Gerry Mulligan and the Con
cert Jazz Band on Tour" (Verve
MGV 9017) Go home Barba
ra's theme Theme from "I
want to live" The red door -
Come rain or come shine -
Apple core - Go home
Deze nieuwe l.p. van Mulligans
band biedt ons, enthousiaste lief
hebbers van „cool" en bewonderaars
van saxofonist-arrangeur-orkest
leider Mulligan, alleen maar gele
genheid ons uit te putten in su
perlatieven. Drie pluspunten ma
ken „The Concert Jazz Band on
Tour" tot de beste jazzplaat die we
in maanden op de draaitafel heb
ben gehad. Het eerste en voor
naamste is het meeslepende, ge-
inspireerde spel van de drie be
langrijkste solisten: behalve Mul
ligan zelf de tenorsaxofonist Zoot
Sims, die in vyf van de zeven num
mers als gastsolist optreedt, en Bob
Brookmeyer, de beste hedendaag
se cool-trombonist. Noemen we ver
der de verfijnde arrangementen
(Come rain or come shine!) en het
voortreffelijke ensemblewerk.
Voor wie het nog niet weet: van
Mulligan behoeft men geen virtuo
ze solo's te verwachten, daarvoor is
zijn techniek te beperkt, maar wel
puurt hij uit zijn baritonsax precies
zoveel als hij nodig heeft voor zyn
muziek. De Hogepriester van de jazz
een titel die hij aan Carmiggelt
heeft te danken) gaat als een ar
chitect te werk, niet alleen als ar
rangeur en bandleider teveel
wordt hij alleen om deze twee kwa
liteiten geprezen maar evenzeer
als solist. Ook op deze plaat impo
neert zijn individuele werk niet
door technisch raffinement, maar
boeit het wel voortdurend door zyn
fijnzinnige opbouw.
Een zeer geinspireerde Mulligan
hoort men met name in de mooie
song gecomponeerd voor de film „I
want to live", waarin men ook kan
genieten van het vloeiende ontspan
nende spel van trombonist Brook
meyer en enkele pakkende solo-pas
sages van bassist Buddy Clark.
Zoot Sims is het beluisteren
altijd waard, het doet er niet toe
of hy nu een fraaie melodie uit
spint, zoals in de prachtige bal
lade „Com rain or come shine",
of zich bezig houdt met het uit
werken van simpele ritmische fi
guren. Vooral in „Apple core",
een vlugge compositie van Mulli
gan, demonstreert Sims zijn be
drevenheid en vindingrijkheid.
Een extra attractie biedt de plaat
door het interessante vergelijkings
materiaal dat er op is vastgelegd:
„Go home" opgenomen in Santa
Monica (Californië) en „Go home"
opgenomen in Milaan. Tweemaal
hetzelfde nummer, hetzelfde arran
gement niettemin twee verschil
lende stukken muziek. Het Ita
liaanse „Go Home" is speelser en
swingt ook iets meer; toch geven
wij de voorkeur aan de Amerikaan
se opname, die ryker van klank is
en waarin we naast Mulligan en
Sims ook Brookmeyer horen. Een
aparte vermelding verdient verder
„Barbara's theme" met solo's van
Mulligan en trompettist Don Ferra-
ra
The Ahmad Jamal Trio The
Ahmad Jamal Trio with strings
"Happy Moods" (Fuckler EPAR
3)
For all we know I like to
recognize the tune Speak loio
Tangerine.
Ahmad Jamal behoort tot Ame-
rika's best betaalde jazzpianisten.
Men hoeft dit plaatje maar te
draaien om te weten waaraan hij
zyn populariteit heeft te danken:
Jamal speelt lichtvoetige moderne
piano-jazz. die zeer makkelijk aan
spreekt. Hij heeft een compromis
gevonden tussen het goed verkoop
bare en het artistiek verantwoorde.
Zijn subtiele spel zweemt soms naar
entertainment, maar is toch bedui
dend meer dan dat maar het
vergt toch wel meer dan normale
aandacht van de luisteraar om Ja
mals ware bedoelingen te erkennen.
Het laatste geldt met name voor
„For all we know", dat bij opper
vlakkige beschouwing wat al te
commercieel aandoet.
Jamal heeft voor dit e.p.-tje ook
behoedzaam geëxperimenteerd met
een groep strijkers, die in „I like
to recognize the tune" en „Tange
rine" de motieven aangeeft en kor
te tussenpassages speelt. Het ge
heel klinkt erg aardig, hoewel het
effect van dit „experiment" ons
eerder interessant dan geslaagd
lijkt.
The Yusef Lateef Quintet
"Yusef Lateef Live" (Funckler
EPAR 4)
Woody'n you (western move-
ment) Woody'n you (middle-
eastern movement)
GERRY MULLIGAN
Het merkwaardigste jazzplaatje
dat we in lange tyd hebben be
hoord. Na een polyritmische inzet
met gezang op de achtergrond, die
duidelijk verwijst naar de oor
spronkelijke Afrikaanse negermu-
ziek, krijgen we na een paar schor
re sax-stoten een vrij degelijke ver
tolking van Dizzy Gillespies compo
sitie te horen. Na dit „westerse" ge
deelte horen we aan de keerzijde
van de plaat hoe Lateef zijn ma
teriaal steeds meer „veroosterst"
totdat dan met vrij authentiek
aandoende arabische klanken het
einde komt.
Lateef heeft van „Woody'n you"
een soort suite gemaakt, waarin hy
verband heeft gelegd tussen de
authentieke negermuziek, de Ame
rikaanse jazz. die zijn wortels nu
eenmaal heeft in die oude neger
muziek, en de Arabische volksmu
ziek die per slot van rekening van
dezelfde bodem (Afrika!) komt. Wij
zijn de laatsten om te ontkennen
dat dit verband bestaat, maar me
nen dat Lateef de overgangen
toch wel erg abrupt heeft gemaakt.
Nogmaals: een merkwaardig plaat
je, dat als zodanig zeker wel ver
mag te boeien.
The Ramsey Lewis Trio
"Stretching out" (Funckler
EPAR 5)
Here 'tis - Little Liza Jane
When the spirit moves you
This is my night to dream
Jazz van het zuiverste gehalte
brengt het trio van Ramsey
Lewis, een driemanschap dat
voortreffelijk op elkaar is inge
speeld. Zelden hebben we een bas
sist en een drummer hun pianist
zo perfect horen ondersteunen als
resp. Eldee Young en Red Holt dit
doen. Dit plus de oorspronkelijke,
hoogst spontane speellrant van pia
nist Lewis geeft een hoogst aan
trekkelijke uitkomst. In het bijzon
der is de geest over het trio vaar
dig geworden in „When the spirit
moves you", waarin Young verrast
met een grandioze bas-solo.
