Oe autoboot
ELIZABETH en MARIA STUART
VORSTELIJKE VIJANDINNEN
Honderd-ruiten bord
lieeft veld te veel
Buitenlandse lof voor;
Nederlandse spelers
Kom er
ACHT-er
jVa 18 jaar kerkerstraf stierf
Maria op het schavot
De
HOE
WERKT
HET!
Kom er ACHT-er
Het geluld van deze hoorn is
mooier en voller, maar
door de aard der boventonen
minder doordringend.
trechter
anker
klonkplaat
rubber
bol
Nu heeft men elektro-pneu-
matische hoorns met een
membraan, die langs elek
trische weg in trilling wordt
gebracht.
Ziekenauto's, poütieautcfs e.d.
hebben automatische meer-
tonige hoorns.
trechter
tandwiel
Men hoort de autohoorn
nog vaak.claxon'noemen,
maar de echte claxon is
al 40jaarverbannen.
elektr.
magneet
membraan
anker
klonkp4oqt|]
BEROEMDE VROUWEN (IV)
Maria Stuart, de jonge Schotse koningin, schoner en met een
nog sprankelender geest dan Elizabeth, was tevens argelozer en
eenvoudiger dan haar vijandin. Zij kende geen andere weg dan
die, welke recht naar het doel leidde; geen andere taal dan die,
welke uiting gaf aan haar diepste gevoelens, onverschillig of het
liefde dan wel haat betrof.
Als 18-jarige weduwe, moederloos, vond zij in Frankrijk
niemand, die zich om haar bekommerde. Zij besloot naar Schot
land terug te keren, waar de ontevredenheid groeiende was. Aan
Elizabeth vroeg zij een paspoort om door Engeland te mogen
reizen. Het werd haar geweigerd. Daarom reisde zij over zee
naar de Schotse havenstad Leith.
Geen hoveling was er om haar
te ontvangen, geen onderdak
was voor haar in gereedheid
gebracht. Voor de doorreis naar
Edinburg was zelfs geen behoorlijk
rijpaard te vinden. De Schotse ko
ningin en de Franse edelvrouwen
uit haar gezelschap, moesten op
grove boerenpaarden de tocht naar
haar „paleis" maken: het armelijke
Holyrood, vochtig en kaal, met
echimmel op de wanden en vuil in
de hoeken. Dat was haar welkom
in het vaderland.
Vrienden vond Maria Stuart al
leen bij het gewone volk. De ede
len, die haar omringden, waren
stuk voor stuk onbetrouwbaar.
Haar tegenstandster Elizabeth was
zó zuinig, dat zij bij haar dood
meer dan drieduizend japonnen na
liet, omdat zij er nooit één van had
kunnen weggeven. Maar aan Mur
ray, Maria's valse halfbroer, liet
Elizabeth voortdurend grote som
men gelds betalen. Murray moest er
voor zorgen, dat Maria Stuart in
Schotland niet regeren kon.
Elizabeth twijfelde er nauwelijks
aan, dat zij er in zou slagen om met
Murray's hulp de Schotse troon te
ondermijnen. Slechts voor één ding
was zij bang, namelijk, dat Maria
Stuart door een tweede huwelijk de
hulp van een machtige staat als
Frankrijk of Spanje zou kunnen
verwerven. Er was immers al spra
ke van geweest, dat de ziekelijke
Don Carlos, zoon van Philips II van
Spanje, Maria's echtgenoot zou
worden.
Leicester, bevel tot Maria een hu
welijksaanzoek te richten. En zij
gaf hem geveinsd-lieve brieven voor
haar „dierbare zuster" mede.
Slaagde dit plan, dan zou op de
duur Elizabeth's ideaal van een
„Verenigd Koninkrijk" verwezen
lijkt worden en het gevaar voor
buitenlandse hulp en inmenging
van de baan zijn.
Of Maria Stuart deze toeleg heeft
doorzien? Zekerheid hieromtrent
bestaat, niet, maar in ieder geval
was zij zo vrouwelijk en zo onaf
hankelijk, dat zij haar gemaal zelf
wilde kiezen. En haar keuze viel op
de vlotte, innemende, jeugdige Hen
ry Darnley. Nu was Darnley stellig
een Engelsman, maar geen Engels
man, die in Elizabeth's ogen gena
de kon vinden. Immers, hij beweer
de aanspraak te kunnen maken op
Elizabeth's troon. Toen Elizabeth
hoorde, wie door Maria Stuart was
uitverkoren, kende haar woede
nauwelijks grenzen. Murray werd
ontboden en kreeg, met een grote
som gelds, opdracht, in Schotland
het vuur der ontevredenheid en het
verzet opnieuw aan te blazen. Mur
ray voerde de opdracht uit, maar
de gevolgen waren ontzettend.
Daarom besloot Maria's doods-
vijandin persoonlijk in te grij
pen. Zij gaf haar eigen gun
steling Robert Dudley, graaf van
Darnley de Lafaard
innemende Henry Darnley
moge dan een doorn in het
vlees van Elizabeth zijn ge
weest, hij werd tevens de grootste
teleurstelling in het leven van Ma
ria Stuart. De krachtige, mannelij
ke steun, die de Schotse koningin
in deze moeilijke tijd dringend no
dig had, gaf hij haar allerminst.
Hij was een zwakkeling en een fat,
een ijdele snoever zonder geweten.
Onze (vijftigste) damrubriek
Onze vijftigste oploswedstrijd Bij dit jubileum brengen wij de
lezers nogmaals in herinnering dat de wedstrijd in eenmaal wordt af
gedaan. Elke keer staan vier problemen op het programma en voor elke
goede oplossing krijgt men een punt. In totaal kan men dus per wed
strijd vier punten krijgen. Bij meer dan twee goede inzendingen wordt
per loting beslist over de beschikbare prijzen van f. 5.en f. 2.50. Binnen
tien dagen na publikatie dient men zijn oplossing in de notatie-Manoury
naar de damredactie van dit blad te zenden.
In verband met enige opmerkin
gen over ons artikel „dammen in
Marokko" wyzen wij er op dat
reeds in 1934 werd ontdekt dat het
100 ruitenbord één veld te veel
heeft, waardoor het spel van drie
dammen tegen een dam remise
wordt. Had het bord dus 49 velden
aan elke kant gehad, dan was het
mogelijk „drie tegen één" tot winst
te brengen. Wie kent dat bewuste
veld?
Niet zodra hadden wij dit in het
destijds zeer populaire „Dammers
weekblad" gepubliceerd of „Le Jeu
de Dames", het blad van de Fran
se Dambond, bracht een publika
tie van Fargier, die bewees dat
on* 100 ruitenbord een veld te
weinig heeft om met „drie te
gen een" te winnen. Wie kent dat
veld? Van Dam deed er in 1938
een schepje op door op het „veld
te veel" van ons zijn koningsdam
te creëren. Over de koningsdam
zullen wij het nog wel eens heb
ben, het was namelijk een heel
wat beter systeem dan het „Hoog
land-systeem", dat al te zeer in het
spel ingreep. Toen na de oorlog de
z.g. Roozenburgperiode zijn intre
de deed. bleek dat ons spel geen
remisebeperking nodig had; de
daaraan voorafgaande Keiler-
periode met haar grote remiseper
centage had namelijk de indruk
gevestigd dat men vroeg of laat
zou moeten ingrijpen om het spel
uit zijn „verstarring" te halen.
Grotere durf in het spel en het
smeden van genialere denkbeelden
bleken de oplossing te vormen.
De wedstrijdproblemen:
Wedstrydvraagstuk I
J. Stodel.
1 2 8 4 5
Wedstrydvraagstuk II
A. J. Beemer.
12 3 4
Z.: 5, 7/11, 13. 17, 20,24, 26, 36.
W.: 18, 22, 28, 29, 33/35, 37, 39, 40,
42, 47.
Wedstrydvraagstuk III
G. de Wolf
1 2 3 4 5
Z.: 7, 12, 13, 18, 21/23, 26. 27, 36, 40.
W.! 29, 30, 32/34, 38, 39, 45, 47/49.
1. «n or man links
2. zoutvaatje is verplaatst
3. vlag op muurplaat ontbreekt
4. koksmuts
5. pan in keuken hangt anders
6. bijl is kleiner
7. been man rechts
8. fles voorgrond
Murray kon hem gemakkelijk op
sleeptouw nemen en hem misbrui
ken tegen zijn eigen vrouw.
De enige man aan het hof, waar
op Maria Stuart vertrouwen kon,
was de Italiaan Rizzio. En Rizzio
werd, op aanstoken van Murray
door Darnley onder de ogen van
Maria Stuart vermoord zonder res
pect voor het feit, dat de koningin
op dit ogenblik zwanger was van
haar eerste kind, Darnley's zoon.
Het bloed in een afschuwelijke tra
gedie was gaan vloeien. Het zou niet
het laatste zijn.
Op 19 juni 1566 werd de zoon van
Maria Stuart geboren, Jacobus.
Maar Elizabeth en haar handlan
gers hadden niet stilgezeten. Darn
ley, pretendent naar de Engelse
kroon, moest uit de weg geruimd.
Het lot begunstigde hun plannen.
Darnley werd aangetast door de
pokken. Om de jonge kroonprins
niet te besmetten, vond Maria's
echtgenoot onderkomen in een huis,
dat Murray allervoorkomendst voor
hem had ingericht. Dagelijks kwam
Maria Stuart in dit huis om Darn
ley te verplegen; daarna keerde zij
terug naar haar kind, dat nu zeven
maanden oud was.
In de nacht van 9 februari 1567
drongen mannen het huis van
Darnley binnen en wurgden hem.
Rampzalig einde
Welk een schone gelegenheid
had Elizabeth toen gehad
om met waarlijk vorstelijke
grootmoedigheid op te treden!
Maar zij verzuimde deze kans. Als
vrouwen haten, haten zij hevig. En
als dan politieke belangen ter
waarde van een koninkrijk nog een
woordje medespreken. is er voor
grootmoedigheid blijkbaar heel wei.
nig plaats. Elizabeth weigerde de
rampzalige Maria Stuart te ont
vangen en wees haar het kasteel
Bolton als verblijfplaats aan. Het
gedwongen huwelijk van Maria met
Bothwell was inmiddels ontbonden.
Maria Stuart's macht was ge
broken. Nog waren haar tegenstan-
ria Stuart ontkende. Het baatte
haar niet.
Nog aarzelde Elizabeth om het
doodvonnis te ondertekenen. Zy liet
voorzichtig navragen, hoe de hou
ding van Jacobus, de enige zoon
van Maria Stuart, zyn zou. En Ja
cobus verloochende niet de aard
van Henry Darnley, de zelfzuchtige
zwakkeling, die zfjn vader was. Hij
achtte zijn erfrecht «p de Engelse
troon van méér waarde dan het
leven van zyn moeder en deed Eli
zabeth weten, dat hij zich neutraal
zou houden, „wanneer Maria Stuart
iets mocht overkomen".
Nu, er overkwam inderdaad „iets"
aan Maria. Elizabeth tekende na
melijk haar doodvonnis en op 8 fe
bruari 1587 werd de Schotse ko-
een der ongelukkigste
MARIA STUART
konin ginnen, die ooit leefde
Daarna brachten zij met een vat ders en vijanden evenwel niet tevre-
kruit de woning tót ontploffing.
Darnley had zyn lafheid geboet.
De openbare mening beschuldig
de met goede redenen graaf Both
well van de daad. Die vond een bij
uitstek doeltreffend middel om zich
veilig te stellen. Hij organiseerde
een proces, waarin hij zelf de be
klaagde zou zijn, maar waarbij alle
rechters op zyn hand waren. Met
algemene stemmen besliste de Ho
ge Raad: „Onschuldig!"
Het was Bothwell niet genoeg. Hy
vroeg Maria Stuart om haar hand.
Zij weigerde vol afschuw. Maar op
12 mei 1567 dwong men de koningin
met Bothwell opnieuw naar de Ho
ge Raad in Edinburg te gaan. En
met algemene stemmen verklaar
den de Lairds zich vóór het huwe
lijk. Er was geen ontkomen aan.
Drie dagen later trouwde Maria
Stuart met de moordenaar van
haar tweede man, de enige, die zij
ooit werkelijk had liefgehad.
Haar weinige vrienden keerden
zich van haar af. Ze doorzagen
niet, in welke dwangpositie men de
ongelukkige vrouw had gebracht.
Maar ook Bothwell vergiste zich,
wanneer hij meende thans veilig te
zijn. De opstandige edelen dwon
gen hem tot de vlucht. Maria
Stuart werd gevangen genomen,
wist weer te ontsnappen, maar zag
haar wankele legers bij Langside
door Murray verslagen. Vijanden,
vijanden, overal! In grote armoe
vluchtte zij naar Engeland om be
scherming te vragen aan de ergste
vijand van alle: Elizabeth.
den. Een stortvloed van intriges en
verhalen, goeddeels lasterlijk, brak
los. Samenzweringen plegen in diep
geheim te geschieden. Daarom kan
men er iedereen van beschuldigen,
ook zonder tastbaar bewijs. En be
hoeft het verbazing te wekken, dat
Maria de weinigen, die haar vrien
delijk tegemoet traden en hulp be
loofden, deed blijken van haar er
kentelijkheid?
Achttien jaren lang. achttien
lange jaren bracht men Maria van
de ene gevangenis naar de andere.
Haar trotse, donkere schoonheid
vergrijsde. Van het leven had zij
niets meer te verwachten. Maar zij
was niet bereid, om afstand te doen
van wat zy als haar recht zag. De
dood kon aan dat recht geen af
breuk doen, maar voor de uiterste
gewelddaad schrok Elizabeth nog
terug. Stellig hoopte zij, dat Maria
Stuart in de ellende der gevangen
schap sterven zou. De kracht, die
reeds zoveel leed gedragen had,
hield echter ook onder de beproe
vingen van de kerker stand.
Tenslotte werd Maria Stuart Fo-
theringay als duurzame woning
aangewezen: een „woning" met
dichtgemetselde ramen, die zij niet
levend meer zou verlaten. Toen de
dood niet vrijwillig komen wilde,
greep men naar het verhaal van
een nieuwe samenzwering tegen
Elizabeth, een samenzwering door
de muren van de kerker heen. Ma-
Kunt U de acht afwijkingen in de beide bovenstaande tekeningen
vinden? De juiste oplossing vindt U elders op deze pagina.
ningin in een der zalen van slot
Fotheringay onthoofd. Tot haar
laatste ogenblik wekte zij ontroe
ring en bewondering door haar
waardige kalmte, haar persoonlijke
moed en haar menselijke genegen
heid voor wie haar na stonden.
Elizabeth was „goede"
Koningin
Elizabeth leefde nog zestien ja
ren na die bloedige triomf over
haar vijandin. En hoe zwart ook
de bladzijde „Maria Stuart" in Eli
zabeth's levensgeschiedenis moge
zijn, toch mag niet verdoezeld wor
den, dat Elizabeth's regering voor
Engeland een „goede tyd" was. Ja,
de grondslagen voor Engeland's la
tere grootheid zyn in die tyd door
Elizabeth en haar adviseurs gelegd.
Maria Stuart was een mooie vrouw,
bekoorlijk en aanminnig. Elizabeth
was een zeer bekwame vorstin, soms
hard, soms innemend. Maar voor
haar gold het belang van haar land
en haar volk steeds zwaar. Temeer
is het daarom te betreuren, dat zy
voor de politieke strijd tegen Ma
ria Stuart geen betere vormen, geen
betere middelen en vooral geen
beter eind wist te vinden!
Elizabeth wist bovendien, dat
Maria's en Darnley's zoon Jaco
bus eens de troon van Engeland
zou bestijgen. Elizabeth was immers
kinderloos. En inderdaad werd Ja
cobus na Elizabeth's overlijden ko
ning (Jacobus I) van Engeland en
tevens koning (Jacobus VI) van
Schotland.
Bridgevraag dezer week:
Noord gever. OW kwets
baar. Zuid heeft:
Sch H 9 7; Ha 6 4; Ru A H;
KI A H V 10 8 5
Het bieden verliep: noord
pas oost pas zuid 1 kla
veren west Pas noord 1
schoppen oost pas wat
moet zuid doen?? Dit inte
ressante probleem werd aan
een internationale jury voor
gelegd door de redacie van
de Revue Fran?aise de Brid
ge. Wat deze aan waarderin
gen toekende, vindt u elders
op deze pagina.
Het was al weer vrij lang
geleden, dat Nederlandse
Bridgespelers in buitenlandse
periodieken een eervolle ver
melding kregen doch thans
hebben zowel de Fransen als
de Engelsen weer aandacht
aan onze prestaties gewijd.
In het julinummer van de
Revue Fran^aise de Bridge
worden enkele Nederlandse
prestaties geroemd en vooral
de Nederlandse overwinning
in het bijzonder sterk bezette
toernooi te Juan les Pins,
wordt hoog aangeslagen.
Vooral voor een speler als de Rot
terdammer Hans Kreyns (in Juan
partner van Bob Slavenburg) zal de
buitenlandse waardering welkom
zijn. want aan de top van de Neder
landse Bridge Bond heeft men de
talenten van deze jonge speler nog
nimmer hoog genoeg aangeslagen.
Mijn partner en teamgenoot uit
Juan les Pins, de Hagenaar Piet
Z.: 7, 10, 11, 13, 14, 16, 18, 20, 22,
23, 26. 28, 36.
W.: 27, 29/31, 34, 37. 40, 42, 44, 46,
48, 50.
Wedstrydvraagstuk IV
J. Th. Olink.
1 2 3 4 5
De huidige elektrische
hoorn heeft ook een mem
braan, maar die wordt in
trilling gebracht door een
elektromagneet. Bij elke
aantrekking verbreekt het
anker de stroom, netals bij
een elektrische schel.
Z.: 7/9, 12, 17, 18, 20, 22, 30, 33, 37.
W.: 23 26, 27, 29 31, 38, 42, 43, 45,
48, 49.
Die ciaxor» bestond uit een
membraan met een nok,
waartegen met de hand
een tandwiel gedraaid wsrd.
Resultaat: een schorgebrul,
hoger naarmate men sneller
draaide.
In die oude tijd had men oók
pneumatische hoorns. De
lucht uit de bol bracht een
lipje (rietje*) in trilling en zo,
door resonantie, de lucht
in de buis. Een trechter
straalde het geluid uit.
Boender, gaat deze maand niet al
leen met Franse eer strfjken; in het
uitstekende Engelse maandblad
British Bridge World zien wij van
hem een spel, dat de veeleisende
Engelse redactie waardig heeft ge
keurd om internationaal opgediend
te worden. Hier is het:
Sch 10 9 4
Ha V 10 9 5
Ru 10
KI B 8 7 4 2
Sch A B 5 Sch H 8 6 3 2
Ha H 6 3 N Ha 8 7 2
Ru 74 2 Ru 853
KI A V 9 5 z KI 10 3
Sch V 7
Ha A B 4
Ru A H V B 9 6
KI H 6
West gever, allen kwestbaar.
West opende het bieden met 1
klaveren, noord en oost pasten,
waarna Boender als zuid een bod
deed, dat kenmerkend is voor zijn
uitstekende biedstyl: 3 Sansatout.
West, die aannam dat zuids
zwakte wel eens in een hoge kleur
kon zitten, speelde harten 3 voor,
die Boender op tafel i noord) nam
met hartenvrouw. Dit lijkt een on
belangrijke manoeuvre, doch in
werkelijkheid was het een speel
wijze die nodig was om west in het
ongewisse te laten wie Hartenboer
had en hoe belangrijk dat was,
bleek uit het vervolg.
De oostspeler meende in slag 1 de
harten 7 te moeten bijgooien en
Boender noteerde deze merkwaar
dige gebeurtenis met voldoening. In
slag 2 zette hij van noord uit voorts
met ja wat denkt u?
Boender zijn zwakte in schoppen te
tuatie de schoppen 2 spelen en leg
de in zuid de schoppenvrouw, die
west nam met schoppenaas. Door
deze slimme speelwijze hoopte
hierna had zuid dus zijn 9e
camoufleren en de tegenparten tot
harten-naspel te verleiden.
Kwetsbaar
Wel west spéélde harten na en
hiernahierna had zuid dus zijn 9e
slag en mocht een welverdiende
kwetsbare manche noteren. Aan de
andere tafel opende west met 1 SA
noord paste oost 2 schoppen
zuid 3 ruiten allen pasten;
zuid ging hier één down, zodat het
Nederlandse team, dat dit spel in
het toernooi te Spa speelde, in to
taal 700 punten voor dit succes
mocht opschrijven.
Des te fraaier was Boender's
prestatie, als men bedenkt dat hij
dit succes wist te boeken tegen de
allerbeste oppositie. OW waren de
Engelsen RodrigueTruscott, spe
lers van het Europese kampioens
team 1961.
Schrijft u mU nu niet, dat zuid
het sPel °°k had kunnen winnen
door, na de eerste harten, zes malen
ruiten te spelen en daardoor west in
afgooidwang te brengen. Want als
u zó speelt, geef ik west schoppen-
aas-heer-5 en oost schoppenboer-8-
6-3-2, waarna het afspelen van de
ruitens niet helpt.
H. W. FILARSKI
Antwoord op bridgevraag
dezer week:
Zuid's spel is natuurlijk zo
sterk, dat hij een bod moet
vinden dat noord nu in elk
geval dwingt tot verder bie
den. In het algemeen ge
bruikt men daarvoor een
sprongbod in een nieuwe
kleur en in de moderne
biedtechniek behoeft die
kleur niet eens geheel bied-
baar te zyn. Mijn visie is, dat
een bod van twee ruiten (z.g.
reserve-bod, na 1 klaveren
geopend te hebben) voldoen
de is en noord in elk geval
ook dwingt tenminste nog
éénmaal te bieden. De jury
gaf als waarderingen: 3 rui
ten 100; 2 ruiten 70;
3 klaveren 50; 4 schoppen
40; 2 SA 30.
Zaterdag 28 juli 1962 Pagina 4
