BRUSSELSE OPERA:
traditioneel en jeugdig
MARLENE DIETRICH l morgen
Onze
kamer
planten
in het Kurliaus in Sclieveniiigen
Grote plannen voor
het nieuwe seizoen
In showbusiness is
geen plaats voor
romantisch dwepen
Persgesprek met
Blauwe Engel
Zaterdag 16 juni 1962
Pagina 2
„En daar peinst u nog lang niet
over"?, zo raap ik die handschoen
„op.
„Kan niet. Je bent ln de hoe
zeg je dat in het Frans in de
running. Je ontvangt als maar uit
nodigingen. En in beginsel sla je
een invitatie toch niet af"?
„Uit liefde voor de kunst, het
vak"?
„U gebruikt wèl forse woorden",
corrigeert ze mij en tevens haar
eigen gedachten. „De kwestie is
vooral wel, ziet u, van zakelijke
aard. Niet dat ik zo graag nog veel
rijker zou worden. Daar zorgt de
Amerikaanse fiscus wel voor.
Er trilt nu even een snaar van op
rechte verontwaardiging mee in
haar diepe contra-alt,Eén
voorbeeldje maar", belooft ze. „Ik
heb een vast contract voor verschei
dene jaren met een vermaard ca
baret in Las Vegas in Californië.
Goed. Mijn honorarium bedraagt
daar dertigduizend dollars per week.
Daar zou je mee kunnen rondko
men. vindt u? Eén moment. De be
lastingen slokken eerst het leeu-
wecleel op. Myn vaste staf van
medewerkers en vertegenwoordigers
legt beslag op nog een flinke portie
en tenslotte blyft er voor mij dan
niet meer over dan 'n vijfduizend
dollar.
Keiharde kan ren
Mevrouw Dietrich heeft het pak
ket brieven nu even naast zich
neergelegd om my nog duidelijker
aan het verstand te kunnen bren
gen dat de showbusiness een vak
is met keiharde kanten.
„Waarom ik 't dan niet wat kal
mer aan doe, vraagt u, inplaats van
me uit te sloven voor de fiscus"? Ze
vindt dat toch wel een heel naief
idee. „En mijn reputatie, mijn
standing dan? Het box-office? Niet
aan gedacht hè, mon petit"? repli
ceert ze schalks. „Kijk, je hebt nu
eenmaal, „onderwijst my de blauwe
engel, „een zekere levensstandaard
op te houden. Je komt er niet on
deruit. En dan word je ook nog
door je managers achterna gelopen,
die er nu eenmaal belang by heb
ben dat je zo veel mogelyk enga
gementen aanneemt, tegen de
hoogste gages".
Ongemakkelijk
Met romantische dweperyen over
kunst en roeping en zo, hoef je
by Mariene dus zeker niet aan
boord te komen. Wel voelt ze haar
verantwoordelykheden heel zwaar
tegenover het publiek, dat ze het
volle pond wil geven. Over één nacht
ys zal zy zich nooit begeven en
vóór ze een nieuw chanson op haar
repertoire neemt, heeft ze eerst tot
in fracties van nuances iedere noot,
elk woord tot in den treure bestu
deerd en gerepeteerd. Geen detailtje
wordt aan het toeval overgelaten.
Daarom wordt ze ook op al haar
wereldreizen als haar eigen scha
duw gevolgd door de staf, waarin
een musicus, een kleedster, een
elektricien, een perschef en een se
cretaris opgenomen zyn.
Ze is by de repetities geen ge
makkelijke tante en een oude rot
in het vak als Bruno Coquatrix, de
directeur van het Parijse Oylmpia-
theater, die in zyn carrière voor ve
le hete vuren heeft gestaan, was, na
Marlene's jongste reeks voorstellin
gen in zyn huis, verplicht een
weekje vakantie te nemen om een
dreigende zenuwinstorting nog net
in de kiem te kunnen smoren!!
Maar die opwindingen maken voor
de Blauwe Engel eveneens deel uit
van het metier, zoals dit intemiew
daar óók toe behoort. Maar nu
moet ze toch heus opstappen. „Eerst
Brussel. En dan dus uw land. Ik
houd veel van Holland", verzekert
ze nog even by het afscheid, om
ook aan die laatste verplichting der
hoffelijkheid-in-zaken nog even te
hebben voldaan.
Rochea coccinea wordt ook wel
crassula coccinea genoemd; een
zomerbloeiende vetplant, waar
van men veel plezier kan heb
ben. Deze plant kan nu volop
bloeien of men kan die met
bloemknoppen kopen en dit
laatste is de beste manier. Het
is verleideiyk een ryk bloeiende
plant te kopen, doch het is veel
beter een plant te kiezen met
wat open bloemen en veel bloem
knoppen. Daar zal men veel
langer plezier van hebben.
Deze vetplant met platte en
rode bloemschermen kan wel
wat zon hebben, doch het is
beter haar een beetje te bescher
men. In de eerste plaats kan
men er dan langer van genie
ten, doch de bloemkleur zal ook
niet verbleken en dat is allebei
belangryk.
Voor een raam op het oosten
behoeft men haar echter niet te
beschermen. De potgrond dient
men normaal vochtig te houden,
doch de plant kan men beter
niet besproeien. Na de bloei
moeten de uitgebloeide resten
weg gesneden worden en dan
moet men ook de kale stengels
flink terug-snoeien. Men dient
tegeUjkertyd te verpotten; ge
bruik er dan de bekende bloe-
mistengrond voor. Vergeet niet
dat de potgrond flink aange
drukt moet worden en dat onder
in de pot een scherf op het af-
voergaatje moet komen. Nieuwe
bloempotten moet men eerst een
kwartier in het water leggen;
de potwanden moeten zich eerst
goed vol met water kunnen zui
gen. Na de bloei kan de plant
met pot en al in de tuin wor
den ingegraven, liefst op een
zonnig plekje. Voortkweken door
middel van stekken is heel goed
mogeiyk. Dat kan men direct
na de bloei doen; dan zyn er
wel Jonge scheuten en die zullen
in een potje met zanderige grond
vry gemakkeiyk wortels vormen.
Oude en Jonge planten dient
men na half oktober binnen te
zetten, doch hoge kunstmatige
warmte kunnen ze niet verdra
gen. Het is veel beter ze in een
matig warme kamer te zetten;
de potgrond dient men 's win
ters aan de droge kant te hou
den.
G. KROMDIJK.
ROCHEA COCCINEA
(Van onze correspondent in Brussel, André Glavimans)
Het Théatre Royal de la Monnaie, de Brusselse Muntschouw
burg, bij afkorting het T.R.M. genaamd, gaat zo langzamer
hand zijn deuren weer sluiten tot het najaar. Hoffmanns ver
tellingen" en „La Bohème" sluiten het seizoen. Het ballet van
de 20ste eeuw van Maurice Bejart, niet onverdeeld gelauwerd
uit Parijs teruggekeerd, begint aan zijn zomertournee, die deze
keer van Bordeaux over Zürich, het Holland Festival, het festi
val van Bourgogne, Bayreuth en Salzburg naar Edinburg zal
leiden.
In juni komen er buitenlandse gezelschappen op bezoek: het
Israëlische Inbal-ballet, het ballet van de markiezin de Cuevas
en Sadler's Wells, dat met drie opera's komt, namelijk „Rake's
progress" van Strawinski, „Iolanthe" van Gilbert en Sullivan,
het auteurspaar van de tot nu toe onverwoestbare „Mikado", en
„Murder in the cathedral" van Pizetti.
Dozijn opera's
Die begroting van vier-en-een-
kwart miljoen gulden lykt wellicht
hoog, doch daar staat tegenover
dat het TRM een vast personeel
van rond 275 personen volledig op
jaarcontract ln dienst heeft en dat
er ieder jaar tien of twaalf opera's
nieuw worden geënsceneerd even
als zes balletten, terwyi het lopen
de repertoire wordt onderhouden
en vernieuwd. Zo zal het seizoen
1962/63 beginnen met een nieuwe
enscenering van Wagners „Ring des
Nlbelungen" door de begaafde Bel
gische regisseur Jo Dua, Met
kostuums van Casado en décors
van Rudolf Kiifner.
Ook Verdi's „La Traviata" krygt
een nieuwe enscenering van de
Italiaanse regisseur Franco Zeffi-
relli. De bewonderaars van Richard
Strauss komen aan hun trekken:
Elisabeth Schwarzkopf zal medewer
ken aan „Der Rosenkavalier". Dé
cors en kostuums zyn van de jonge
Brusselse kunstenaar Thierry Bos
quet, die deze ook reeds voor Mo-
zarts „Don Giovanni" heeft ge
maakt en die bovendien de ontwer
pen zal maken voor de nieuwe „pro-
duktie" (zoals men dat tegenwoor
dig noemt) van „Cosi fan tutte".
Wieland Wagner komt ook het
volgend seizoen weer terug, niet
Het is een goed opera-jaar
voor het T.R.M. geweest, dit
105de speeljaar na de restaura
tie van het oude gebouw, die 24
maart 1856 was voltooid. Iets
meer dan een jaar tevoren was
de schouwburg, die uit 1819 da
teerde uitgebrand. Zoals men
weet waren aan dat eerste ge
bouw voor ons Nederlanders
herinneringen verbonden, die
tegelijk beschamend en senti
menteel zijn.
Op 24 augustus 1830 werd er
Auber's „De stomme van Portlci"
gespeeld. Een duo en een aria,
respectleveiyk „Amour sacré de la
patrie" en „Aux armes" brachten
het publiek in extase. Het snelde
naar buiten en bracht met zyn
enthousiasme de Brusselse bevol
king op gang. De revolutie van 1830
was begonnen en men weet waartoe
zy heeft geleid. Nu kan de Belgi
sche regering een brave Nederlan
der als dr. Paardekooper straffe
loos de toegang tot het land weige
ren
Maar terzake, wy hadden het
over het ten einde lopend seizoen,
dat goed is geweest. Tweehonderd
voorstellingen heeft het TRM ge
geven; de gemiddelde bezetting van
de zaal was 75 procent; by „grote"
creaties zelfs meer dan 80 pro
cent.
Financiën
Financieel staat het T.R.M. er
niet zo slecht voor, al biyft het, by
de zo langzamerhand fantastische
gages, die de Internationale arties
ten vragen, moeiiyk de eindjes aan
elkander te knopen. De jaariykse
begroting van de Opera is ongeveer
zestig miljoen Belgische franken of
rondweg vier-en-een-kwart miljoen
gulden. Daarvan komen twintig
miljoen franken uit de recettes en
de overblyvende veertig uit subsi
dies. De gemeente Brussel neemt
daarvan tien miljoen voor haar re
kening; ook stelt zij het gebouw
ter beschikking en zorgt zy voor
het onderhoud. De provincie Bra
bant heeft zo juist haar Jaariykse
subsidie van twee tot drie miljoen
franken verhoogd. De Belgische
staat draagt jaarlijks iets meer
dan zeventien miljoen franken bij.
Daarby komen dan nog allerlei
aanvullende subsidies, waarover
van geval tot geval wordt gestemd
wanneer het jaariyks tekort moet
worden weggewerkt.
Directeur Huisman zegt: „We le
ven, zoals alle opera's, op onze
schulden en iedere keer weer ko
men we net met de hakken over de
sloot". Een subsidie die nog dateert
uit de dagen van Koning Leopold-
II, is die van 104.000 franken per
jaar, betaald op de civiele lijst van
het paleis te Laeken voor het ge
bruik van de koninklyke loge. Het
bedrag is in driekwart eeuw nooit
gewyzigd, maar daar staat tegen
over dat prompt iedere laatste dag
van de maand de overboeking van
één twaalfde ervan op de rekening
van het T.R.M. wordt gestort.
De Peristijle van de Brusselse
Muntschouwburg bij avond-
Deze ingang dateert van 1819
met de regie van een opera van
zijn grootvader maar met die van
Strauss' „Salomé", waarin Anja
Silja, de Isolde van het aflopend
seizoen, de titelrol zal zingen. Mo-
zarts „Toverfluit" en „Don Giovan
ni" zullen onder leiding van André
Vandernoot, de Belgische Mozart-
dirigent bij uitstek, worden gezon
gen door solisten van de Weense
S taatsopera.
Van de hedendaagse opera's zal
„Wozzeck" van Alban Berg worden
hervat in de regie van Rudolf Küf-
ner. Maurice Béjart zal zich bezig
houden met het regisseren van Lé-
hars „Lustige Witwe".
Ballet
Het ballet van de 20ste eeuw van
Béjart komt met zes nieuwe crea
ties: „Les noces" van Strawinski,
„Marsia" van Dallapiccola, „Mou-
vements" van de Belgische compo
nist Francois Gorieux, „Haut vol
tage" van Pierre Henry, de Baccha-
nale uit „Tannhauser" en „A la re
cherche de Don Juan". Dat laatste
is een van de z.g. totale balletten
van Béjart. De rol van Don Gio
vanni zal een travesti zijn en wor
den gedanst door de Nederlandse
danseres Tania Bari.
Behalve de „grote" voorstellingen
heeft het T.R.M. dan nog een klein
gezelschap: „Opera voor allen", dat
pas afgestudeerde Belgische krach
ten in staat stelt plankenervaring
op te doen. Zy trekken met de
door hen opgevoerde opera's door de
Belgische provincie. Het T.R.M. zelf
zal, zoals het onlangs „Rigoletto"
te Nymegen heeft gespeeld, met
zyn opera's ook het volgend seizoen
naar de Karelsstad en naar Heer
len en Tilburg gaan. Komt de In
ternationale Operagemeenschap,
van welke dezer dagen, zoals be
richt, te Oostende de oprichtingsver
gadering heeft plaats gehad, een
maal op gang, dan zal men on-
getwyfeld ook boven de Moerdyk
de belangrykste opvoeringen van de
aloude maar zich steeds verjongen
de Munt kunnen by wonen.
Een pas de deux uit het ,,Di- vertimento" van Bejart en Bei-
da, een der succesnummers uit het repertoire van het Ballet
van de 20ste eeuw
Gekleed is de ,J8lauwe EngeV
in een hagelwit deux pieces
waarvan alleen het linkerrevers
een klein rood stipje vertoont
van het Franse Legioen van Eer.
„Gekregen" verklaart ze met
beheerste fierheid en in zeer zui
ver Frans, dat echter met een
licht Amerikaans accent gespro
ken wordt „vanwege mijn ver
zijn ogen nu dus van héél dicht
bij mag laten rusten
Mariene had een vermoeiende
reeks voorstellingen in het Paryse
Olympia-theater achter de rug, en
ze heeft nu nog wat avonden in
andere landen weg te geven. Mor
gen Brussel, zoals ik zei. zegt ze,
en dan in Scheveningen het Kur-
haus. Zweden staat eveneens nog
op het programma, maar nee, de
Sowjet-Unie zal ze niet bezoeken:
een gekuist repertoire, gekuiste ro
bes Als de Russen menen my
de wet voor te kunnen schryven
Er speelt een schaduw van een
glimlach langs de scherpe ïynen
van haar lippen en Mariene werpt
haar bezoeker een blik van ver
standhouding toe. Dan verdiept ze
zich weer in de stapel brieven, zo nu
en dan met haar zilveren vulpot
lood een notitie makend in de kant-
ïynen.
Ze is indertijd in de kunst ge
gaan. en ze staat nu al zó'n belang
rijk aantal jaren op de planken
en voor de camera's. Maar wanneer
ze zo met haar zakencorresponden-
tie bezig is. een paar instruerende
opmerkingen maakt tegen haar se
cretaris en met een enkel woord
knopen doorhakt, dan geeft ze de
indruk, dat ze in elke andere tak
van „business" zeker minstens even
briljant zou zijn geslaagd.
Ik vraag of ze al die rompslomp
met impresario's en afspraken niet
dodend vindt, wanneer ze zich
straks toch ook weer helemaal op
haar optreden moet concentreren.
Maar dat biykt best mee te val
len.
„Het is nu eenmaal één kant van
het beroep", legt ze tussen neus en
lippen door uit, „waarvan je alle
consequenties moet aanvaarden.
Anders kun je er beter mee ophou
den".
(Van onze correspondent in Parijs)
Tijd had ze eigenlijk niets morgen staat ze in Brussel op de
planken. En gegeten had ze ook nu nog niet eens. Maar als het
onmiddellijk gebeuren kon en zij haar correspondentie intussen
mocht doornemen, dan moest ik. zo meldt door de telefoon de
wat slepende en donkere en illustere stem. maar even langs
komen. En zo zit ik een half uur later voor dit persgesprek in
het teken van de vloek en de zucht in de lounge van het Parijse
Lancaster-hotel. Tegenover Mariene Dietrich in persoon. En
omringd door een massa kalfsleren blanke koffers en handtassen,
die deze hoek van de hall het aanzien geven van een spoorweg
kade die zo straks door de trein zal worden ontlast.
diensten, laat ik liever zeggen:
mijn actie tijdens de oorlog"
Haar schoentjes met naaldhak
ken zijn ook al wit. Het haar is
asblond en met een brede golf
slag gecoiffeerd. Er zijn ook nog
de tien gewelfde en gepunte
vlakjes vuurrood van de nagels
der slanke vingers. Er is het
blauw van een junihemel in de
ogen. En er is tenslotte het beige
van de beroemdste benen ter
wereld, die ze met zwierig raffi
nement over elkander heeft ge
slagen. En waarop de interviewer
