„NEDERLAND WIL PRATEN"
DAKREPARATIE
RUIMTEVAARDER GERED NA
ADEMBENEMENDE SPANNING
DA F ■show
Op basis van het plan-Bunker
Algemene aandrang
tot onderhandelen
Gebr. v. Ulden
ROCOCO
PROF. DE QUAY IN RUMOERIGE TWEEDE KAMER:
Motie-De Kadt overbodig geacht
Plan eindelijk
openbaar
Daverende
j deining
WEERBERICHT
ÏWART
Drie kwartier was het contact
met Carpenter verbroken
Derde ronde
op nippertje
NATUURLIJK!
...DÉ
OPLOSSING
(§«d 9%,
teuws
Opgericht 1 maart I860
VRIJDAG 25 MEI 1962
No. 30662
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
1 3.25 per kwartaal, f 2.80 per maand, f 0.65 per week.
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
(Van onze parlementaire redacteur)
De Nederlandse regering is bereid tot hervatting van het gesprek met Indo
nesië aan de hand van het plan van de Amerikaanse bemiddelaar Bunker,, mits
overdracht van Nieuw-Guinea niet als voorafgaande voorwaarde wordt aan
vaard.
„Wij zullen bij de Amerikanen aandringen op hervatting van het gesprek". Dit
heeft de minister-president, prof. De Quay gisteren omstreeks middernacht in de
Tweede Kamer verklaard even voor het einde van een bewogen en vaak rumoerig
debat.
het oorspronkelijke plan-Bunker te
summier geregeld. Daarna werd er
door de heer Bunker de huidige vorm
aan gegeven. Minister Luns legde
er de nadruk op dat het plan-Bunker
alleen maar een agenda inhoudt voor
een gesprek met Indonesië. Het gaat
alleen maar over voorstellen om een
dergelijk gesprek mogelijk te maken.
Mr. Luns kon niet zeggen of Neder
land dan wel Indonesië ermee ak
koord was gegaan.
Het einde kwam met de verwerping van een motie-De Kadt
(P. v. d. A.) met 93 tegen 48 stemmen, waarin de Kamer als haar
oordeel zou moeten uitspreken dat de regering de voorstellen-
Bunker (waarvan de officiële tekst nu eindelijk openbaar was
gemaakt) onverwijld diende te aanvaarden. De meerderheid
achtte deze motie overbodig, na het antwoord van premier De
Quay.
Nog geen beroep op de Veiligheidsraad
De minister-president voelde er niet voor, nu reeds een beroep op de
Veiligheidsraad der V.N. te doen, hoewel de Nederlandse regering de
ernst van de militaire situatie volkomen erkent. Deze moet echter ook
weer niet worden overdreven. Een stap bij de Veiligheidsraad zou thans
de mogelijkheid van een gesprek op basis van het plan-Bunker beperken
en „wie weet wat de Papoea's dan boven het hoofd hangt".
Het plan-Bunker heeft gedurende
het hele urenlange debat een centra
le rol gespeeld. Tot gisteravond
halfzeven was het nog „geheim".
Vrijwel de hele Kamer had 's mid
dags op openbaarmaking aangedron
gen, omdat men anders toch niet
precies zou weten waarover men
eigenlijk sprak. Aan het eind van de
middagvergadering kwam premier
De Quay aan die wens tegemoet,
bmdat Oe Thant, de secretaris-gene-
jraal der V.N. geen bezwaar tegen
publikatie meer zou hebben.
De Kamerleden kregen dus (ein
delijk) de officiële tekst in handen.
'Zeer belangrijk hierin was een alinea
,met de volgende inhoud: „De Neder
landse regering gaat akkoord met
^IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIM
1 (Van onze parlementaire 1
redacteur)
1 De Tweede Kamervergadering j|
H over de moeilijkheden rondom
E Nieuw-Guinea is enige malen
E ontaard in een zo geweldig j§
H rumoer, dat de hamer van
g voorzitter Kortenhorst er nog
E maar nauwelijks bovenuit kon
f) klinken.
i De deining begon 's middags al g
E tijdens de rede van de socia-
ëe list De Kadt, die betoogde dat
ff wij de Papoea's moeten zeg-
gen, dat een eigen republiek
fout zou zijn. Woedende kre-
ten klonken vooral van de
g banken der KVP en CHU: g
„Lever ze maar uit!".
1 Van de zijde der P.v.d.A. klon- g
ken heftige kreten toen mi- g
nister Luns sprak. Mr. Burger g
g de socialistische fractieleider, g
trachtte zijn stemgeluid g
kracht bij te zetten door bei- g
de handen aan de mond te g
g brengen. Niettemin bleven zijn g
uitroepen onverstaanbaar.
De gespannen sfeer in de zaal gj
is waarschijnlijk mede oorzaak g
geweest van een uniek feit. g
g Als het middernachtelijk uur g
g is aangebroken wordt namelijk g
in avondvergaderingen steeds g
prompt het kalenderblaadje g
1 van de vorige dag afge- g
scheurd. In de algemene dei- g
ning is dit gister (of beter:
vanochtend) achterwege ge- g
bleveVi. Ook na middernacht g
I was het nog steeds donderdag =f
24 mei. Er kwam blijkbaar g
g geen einde aan
I
illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
bestuursoverdracht op voorwaarde,
dat de Nederlandse regering, als ge
volg van formele onderhandelingen,
toereikende garanties ontvangt voor
de veiligstelling van de be
langen van de Papoea's, inclusief het
recht op zelfbeschikking".
Ingelast
In het oorspronkelijke voorstel-
Bunker kwamen deze woorden niet
voor. Ze waren door de heer Bun
ker ingelast na een gesprek met onze
ambassadeur in de Verenigde Staten,
dr. Van Roijen. Aanvankelijk was dit
voor de Kamer nog niet duidelijk.
Prof. De Quay, door mr. Burger
(PvdA) geïnterrumpeerd, gaf een
niet al te heldere verklaring waarna
minister Luns, op zijn beurt inter
rumperend de taak van de minister
president plotseling overnam.
Het was een wonderlijke gebeurte
nis: de kleine prof. De Quay min of
meer opzij gedrongen door de forse
minister Luns, die met luider stemme
in een al rumoeriger wordende ver
gadering zijn toelichting gaf. Het des
betreffende punt was, zo zei hij, in
NOORDELIJKE WIND
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond: Plaatselijk enkele bui
en, maar ook enkele opklaringen.
Krachtige tot matige noordelijke
Wind. Iets minder koud.
(Opgemaakt te 11.15 uur;
26 MEI
Zon op: 4.32 uur; onder: 20.42 uur,
Maan op: 1.34 uur; onuer: 11.28
uur.
Hoogwater te Katwijk te 8.02 en
20.38 uur; laagwater te 3.29 en 15.58
uur.
Dit blad bestaat uit 24 pagina's
Hoogste waterval
ter wereld in
VENEZUELA?
De regering van Venezuela onder
zoekt rapporten van een Franse
geestelijke en een Venezolaanse vlie
ger, dat ze verleden jaar. bij het
overbrengen van voedsel naar primi
tieve Indianenstammen, 's werelds
grootste waterval hebben ontdekt.
De priester, pater Daniel Baran-
diaran van de Petits Frères de Jésus.
en de piloot, Harry Gibson, schatten
de hoogte van de waterval op 3400
voet <1036 meter). Ze hadden hem
ontdekt op 19 november 1961, toen ze
voorraden overbrachten naar aan de
zorg van pater Barandiaran toever
trouwde Indianen in Zuidwest-Vene
zuela bij de Braziliaanse grens.
Volgens de pater en de piloot zou
het water een grotere val hebben dan
dat van de in 1933 in hetzelfde gebied
ontdekte Angel-waterval van 3212
voet.
Hetzelfde liedje
Het is onjuist, aldus minister Luns,
dat wij niet bereid zijn te praten
over overdracht, maar wij wensen
ons niet van tevoren daartoe te bin
den. Indonesië stelt dat als vooraf
gaande voorwaarde. Daar blijft de
zaak op hokken. Het is steeds weer
hetzelfde liedje: Indonesië blijft wei
geren naar de conferentietafel terug
te keren, zolang wij ons niet van te
voren binden.
Minister Luns, zijn verhaal begon
nen per interruptie cn daarna door
de voorzitter in de gelegenheid ge
steld op normale wijze verder te
Laffe schutter in
Öost-Diiitsland
gedecoreerd
(Van onze parlementaire redacteur)
De Oostduitse minister van Bin
nenlandse Zaken Maron heeft gis
teren door middel van zijn plaats
vervanger Seifert de volkspolitieman
laten decoreren die woensdagavond
op een vijftienjarige vluchteling in
het kanaal op de Oost-Westberlijnse
grens heeft geschoten en door het
tegenvuur van de Westberlfjnse po
litie werd gewond. Seifert bezocht
de betrokken politieman, Karl Lau-
mer, in het ziekenhuis en overhan
digde hem daar het onderscheidings
teken van de Volkspolitie,aldus meldt
ADN. Een onderofficier van de
Volkspolitie, die bij dezelfde schiet
partij om het leven kwam, Peter
Goering, V posthuum onderscheiden.
De Britse commandant in Berlijn,
generaal-majoor Claude Dunbar,
heeft bij zijn Sowjetrussische col
lega Solowjiew een protest tegen het
voorgevallene ingediend. Zoals ge
meld werd de vijftienjarige jongen
uit Oost-Berlijn, die het kanaal over
zwom naar de westelijke oever en
daar aan wal werd geholpen, ernstig
gewond. Volgens het protest staat
het vast, dat de Oostberlijnse poli
tie weloverwogen het vuur op West-
berlijnse politie en functionarissen
opende en dat in de richting van de
Britse sector werd geschoten. Van de
Russische-commandant worden ge
paste maatregelen tegen de betrok
kenen verwacht. De Britse comman
dant, aldus de nota, was er door ver
ontrust dat de Sowjetrussische-auto-
riteiten „dergelijk misdadig en on
verantwoordelijk gedrag van Oost
berlijnse uniformdragers" toelieten
(en decoreren! Red. L.D.)
De vijftienjarige jongen, bij wie
men gisterochtend een kogel uit het
lichaam heeft verwijderd, heeft een
serie bloedtransfusies gi kregen. Zijn
naam wil men niet noemen. Zijn toe
stand was gisteren nog kritiek. Hij
kreeg 's ochtends een kort bezoek
van aartsbisschop Makarios, de pres-
sident van Cyprus, die tijdens zijn
verblijf in Wcst-Duitsland ook naar
West-Berljjn was gekomen.
gaan, eindigde met een felle uitval
naar de socialistische oppositie en
haar woordvoerder De Kadt. Zij kre
gen het verwijt te horen, dat door
hun toedoen de haalbaarheid van de
Nederlandse politiek wordt onder
mijnd. Het waren de laatste woor
den van minister Luns in dit debat.
Zij werden uitgesproken in de eerste
ronde. Bij de replieken sprak alleen
de minister-president. Mr. Luns
zweeg daarna, schijnbaar ontstemd.
Slot pag. 2
Huurcompensatie ir
A.O.W. en A.W.W.
(Van onze Haagse correspondent)
De Stichting van 'den Arbeid heeft
aan de minister van Sociale Zaken
geadviseerd de huurcompensatie tot
uitdrukking te brengen in de AOW-
en AWW-pensioenen.
De AOW voor gehuwden wil de
stichting met f. 84,per jaar; voor
ongehuwden met f. 72,per jaar
verhoogd zien. Dezelfde bedragen
worden geadviseerd voor de AWW,
resp. voor weduwen met kinderen en
weduwen zonder kinderen.
De standpunten van de diverse
fracties in het Nieuw-Guineadebat
kwamen in het kort hierop neer:
Mr. Blaisse (KVP)„De situatie
verscherpt met de dag. Wij waren
verplicht versterkingen te zenden.
Wij moeten echter rekening houden
met het buitenland. Heropening van
het overleg is nodig. Geen bestuurs
overdracht als voorafgaande voor
waarde".
De heer De Kadt (PvdA)„Snel
naar de conferentietafel, voordat er
een grote oorlog komt. De regering
moet tegen de „leidende Papoea's"
LOODGIETERSBEDRIJF
HOOIGRACHT 18 - TEL. 23951
zeggen, dat het plan-Bunker onver
mijdelijk is. Een aparte Papoearepu
bliek mag niet ontstaan. Is er eigen
lijk wel een Papoeavolk"?
Mevrouw Stoffels (VVD): „Het
plan-Bunker is niet aantrekkelijk,
maar de regering moet kans krijgen
het vooroverleg te hervatten. Tegen
de Indonesische agressie is 'n beroep
op de Veiligheidsraad nodig".
Mr. Biesheuvel (AR)„Op basis
plan-Bunker gelijktijdig van gedach
ten wisselen over mogelijkheid be
stuursoverdracht en zelfbeschikking.
Wij mogen van Amerika geen al te
sterke pro-Nederlandse houding ver
wachten. Een uitzichtloze strijd is
nadelig voor de Papoea's".
De heer Van de Wetering (CH):
„Bezwaren tegen plan-Bunker afwe
gen tegen de realiteit. De Kadts
opmerkingen over de Papoea's doen
denken aan oud-koloniale societeits-
praat. Wij moeten ons wenden tot
de Veiligheidsraad".
Ir. Van Dis (SGP): „Het plan-
Bunker betekent uitlevering van de
Papoea's aan Indonesië".
De heer Bakker (CPN)„De pe-
Vierhonderd kilomeier te ver
Ongeveer drie kwartier hebben miljoenen over de gehele wereld
gisteravond de adem ingehouden, luisterend naar de dramatische
reportage over de speurtocht naar de .verdwenen" ruimtevaarder
Malcolm Scott Carpenter. Na een uitstekend verlopen ruimtevlucht
viel het radiocontact met de Mercury-capsule uit tijdens de lan
dingsmanoeuvre. Bij de landing traden afwijkingen op van de be
oogde baan, en men kon slechts in grote lijn gissen, waar de cap
sule moest zijn neergekomen: enige honderden kilometers van het
doelgebied.
Bijna drie kwartier verliep, voordat reddingsvliegtuigen de
eerste signalen van het automatische radiobaken in de capsule op
vingen en kort daarna meldden waarnemers in een van deze vlieg
tuigen, dat zij de capsule en een rubbervlot met Carpenter op de
rustige zee zagen drijven op 400 km afstand van het doelgebied.
Hoewel de ruimtevaarder toen nog moest worden opgevist, be
tékende deze melding toch het einde van een bijna ondragelijke
spanning.
Zowel Carpenter als de ruimtecapsule werden enige tijd later
in veiligheid gebracht.
De ruimtevlucht zelf is weliswaar
uitstekend verlopen, maar toch heb
ben zich nog enkele kleinere moei
lijkheden voorgedaan. Zo werd de
brandstof voor de automatische be
sturing van de capsule sneller opge
bruikt dan verwacht was, op grond
waarvan men even in overweging
heeft genomen om Carpenter slechts
twee in plaats van drie omwentelin
gen te laten maken.
Berekeningen toonden aan, dat een
derde rondje toch wel verantwoord
was. Carpenter moest voldoende
brandstofreserve houden om de cap
sule in de juiste stand te brengen
voor de terugkeer in de dampkring.
Zou hij de juiste stand niet kunnen
bereiken, dan zou de capsule door
wrijving met de lucht verbranden.
Dramatische stilte
Na voltooiing van zijn derde ronde
kreeg Carpenter om 18.18 uur Neder
landse tijd opdracht, de remraketten
in werking te stellen Even later
werd het radiocontact verbroken ver
moedelijk door de grote hitteontwik-
keling bij de capsule. Dat was het
begin van de meest dramatische pe
riode van de ruimtevlucht. Ook bij
de landing van Glenn viel het radio
contact uit, maar men nam de cap
sule toen bij de daling waar, zodat
onmiddellijk contact kon worden ge
legd door vliegtuigen. Bij de lan
dingsmanoeuvre van gisteren was dat
niet het geval. Radarwaarnemin
gen wezen uit, dat de capsule bij de
daling een iets andere baan volgde
riode-Bunker is eigenlijk al voorbij.
De periode van de dodenlijsten gaat
beginnen".
De heer Lankhorst (PSP)„On
derhandelen over plan-Bunker".
dan was beoogd. Uit berekeningen
maakte men op. dat de Aurora 7 een
paar honderd kilometer ten noord
oosten van het doelgebied zou moeten
zijn gedaald, maar ook na het mo
ment van de landing in zee bleef
iedere radiomelding uit. Onmiddellijk
ging een grote vloot van schepen en
vliegtuigen op zoek.
Gevonden!
Veertig minuten later werd de cap
sule op zee waargenomen. Naast de
capsule dreef een opblaasbaar vlot
met Carpenter, die uit zijn ruimte
vaartuig was geklommen.
Vliegtuigen bleven in de buurt cir
kelen, tot een helikopter van het
Handvol stakers
bij B.M.C.acht
fabrieken „plat""
Bij de aulofabrieken in Birming
ham en Oxford van de B.M.C.
(British Motor Corporation, die o.m.
Morris en Austin vervaardigt) zijn
op het ogenblik twintigduizend man
zonder werk, terwijl de arbeid van
dertigduizend wordt bedreigd. Dit
alles als gevolg van de staking van
een handjevol elektriciens: 55 man,
van wie er twintig een loonsverho
ging hadden geëist wegens het ver
richten van overwerk. De directie
had deze eis slechts gedeeltelijk wil
len inwilligen. De staking kost de
B.M.C. meer dan tien miljoen gul
den per dag, terwijl het conflict
slechts een bedrag van driehonderd
gulden per week betreft. Dat een
zeer kleine groep een groot bedrijf
(in totaal acht fabrieken) op deze
manier op de knieën kan brengen, is
'n wantoestand, die algemr -n scherp
veroordeeld wordt als een symptoom
van de verzieking van een deel van
de Britse industrie.
vliegdekschip Intrepid Carpenter om
21.38 uur oppikte, ongeveer drie uur
na zijn landing. Drie uren die voor
hem waarschijnlijk langer hebben
geduurd dan een overeenkomstige tijd
waarin hij twee omwentelingen om
de aarde maakte! Carpenter heeft
enige tijd gezelschap gehad, toen hij
op zee dobberde. Kort nadat hij was
gesignaleerd werden twee medici, uit
gerust als kikvorsmannen en voor
zien van een groter opblaasbaar vlot,
bij Carpenter in zee gedropt.
Ook capsule veilig
Enige tijd na Carpenter werd ook
de capsule, die op de uiterst kalme
zee was blijven drijven, opgevist.
Men had bij de capsule drijvers la
ten vallen, om het een ton wegende
gevaarte veilig te stellen.
Carpenter is inmiddels op het
eiland Grand Turk aangekomen voor
een grondig medisch onderzoek, dat
in eerste instantie uitgewezen heeft
dat hij de ruimtereis uitstekend
heeft doorstaan. Voorts zal hij hier
zijn eerste verslag schrijven.
De echtgenote en kinderen van
Carpenter hebben de lancering op de
basis Cape Canaveral gadeslagen en
op deze basis de vlucht gevolgd.
Voor hen moeten de veertig minu
ten tussen de landing en het bericht,
dat Carpenter veilig was aangetrof
fen op zee, de langste minuten van
hun leven zijn geweest.
Voor verdere bijzonderheden om
trent de succesvolle ruimtevlucht, die
in Amerika grote voldoening heeft
gewekt, verwijzen wij naar elders in
dit blad.
Minister Korthals
gouveneur van
Suriname
(Van onze Haagse correspondent)
Hoewel men in Suriname voor
lopig geen aanleiding ziet tot het
nemen van enig initiatief ten
aanzien van de benoeming van
een nieuwe gouverneur - voor
lopig aanvaardt men daar gaar
ne de 73-jarige Surinamer, de
heer A. Currie, als waarnemend
gouverneur wordt er in Den
Haag toch al wel over kandida
ten gesproken.
Als meest gewaardeerde gouver
neur zou men in Suriname minister
Korthals, die thans de portefeuille
van Verkeer en Waterstaat beheert,
benoemd willen zien. Hij kent het
land en zijn bewoners en de bewoners
kennen hem als een goede vriend
van Suriname.
Vermoedelijk zal minister Korthals
niet benoemd worden, zolang hij zit
ting heeft in het Kabinet. Hij zou
dan immers mede-verantwoordelijk
zijn voor zijn benoeming. Zover be
kend is het slechts eenmaal voorge
komen, dat een minister heeft mee
gewerkt aan zijn eigen benoeming.
Dat was in 1868 het geval, toen de
minister van Koloniën, mr. P. Mijer,
zich tot gouverneur-generaal van
Ned. Oost-Indië liet benoemen. Een
felle interpellatie van het Kamerlid
Keuchenius was er het gevolg van.
Koninklijk gezin
terug uit Wenen
Koningin en Prins zijn terug uit
Wenen. Zij kwamen gisteren met
Prinses Beatrix om tien voor één met
de regerings-Friendship op S oester-
berg aan
Een kwartier later arriveerde daar
in een militaire Friendship Prinses
Irene met de leden van het gevolg.
Advertentie
25 - 26 - 27 MEI
Hoge Rijndijk 90
Advertentie
Voor een langere tijd er echt
uk - in uw vacantia bijvoor
beeld - kunt m niet beter reali
seren dan in een hotel oi eeo
pension te gae». Het Neder
lands Horecabedrijf biedt a
zulk een grote verscheiden
heid. dat met ai uw wensen,
ook financiële, volop rekening
gehouden kan worden. Eeo
loog weekend er eens hele
maal „uit" te gaan is evenzo
een welkome afleiding en een
prettige manier om weer op
krachten te komen, vooral voor
de buisvrouw. En als u de ge
lukkige bezitter bent van een
Horeca chequeboekje, waar
kunt u dat dan beter aan be
steden dan aan een vacantia
of zo'n gezellig
weekend
samen?
In Leidens meest
gespecialiseerde zaak
in
grammofoonplaten
vindt U
DO YOU WANT TO DANCE
Cliff Richard 3.61
THAT'S OLD FASHIONED.
The Everly Brothers 3.60
GOOD LUCK CHARM,
Elvis Presley 3.60
PICCATA MILANESE.
Vico Torriani 3.40 i
HEY BABY,
Rudy Blue Diamond 3.40
Mr. TWISTIN,
Conny Francis 3.60 t
LOVE ME WARM AND
TENDER, Paul Anka 3.60
NORMAN,
Sue Thomson 3.60
GINNY COME LATELY,
Brian Hyland 3.60 j
I. HOLD HANDS,
Fats Domino 3.60 J
HAARLEMMERSTR. 55
t o. Rex - Leiden
Tel. 20593, 's avonds 20231
Cheque
boekjes
f. 10.- of
f.25.-, 'm coupures van f.2.50, ver
krijgbaar bij: Bedrijfschap Horeca,
Koninginnegracht 58-59, Den Haag.
(giro: 63.53.00; vermelde
Chequeboekje
DONKERSTEEG 12 LEIDPN
Uit het Leidsch Dagblad van
27 Mei 1862:
(Advertentie) - Verloren Za- 1
terdag 24 Mei uit een vige-
lante aan het Station te Lei-
den, of daar plaats nemend, 1
eene kanten voile, die dezelve 1
terug brengt aan het Bureau
van dit Blad zal edelmoedig
beloond worden.
Aangaande het bezoek van
Z.M. te Vlissingen waren de
versieringen van het Stadhuis
opgedragen aan de heren W.
Hoogenstraaten en Zoon te
Leiden. Gewis eene groote on
derscheiding, die onze stad-
genooten te beurt viel.
