Oe Thant doet dringend
beroep op beide partijen
Amerikaan gestart
voor ruimte vlucht
Pressie in hoofdzaak
op Nederland gericht
SALAN HUILT EN
LACHT NA VONNIS
'LEVENSLANG'
Spanning rond Nieuw-Guinea
Nieuwe acties
in N.-GUINEA
WEERBERICHT
Carpenter maakt 3 rondjes
om de aarde kinnen 5 uur
(Bkc/ tyCie
teutvs
Opgericht 1 maart 1860
DONDERDAG 24 MEI 1962
No. 30661
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur. LA L. van DisDoecJt
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOk DEN EN OMS w\EKEN
1 8.25 per kwartaal, f 2.80 per maand, f 0.65 per week.
Witte Singel 1, Leiden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Eedactie: 21507
De waarnemend secretaris-generaal der V.N., Oe Thant, heeft
gisteravond een dringend beroep op Nederland en Indonesië
gedaan om de besprekingen over een vreedzame oplossing van
de kwestie-Nieuw-Guinea te hervatten.
In telegrammen aan de Nederlandse en Indonesische leiders
verwees Oe Thant naar de „ernstige ontwikkelingen in de afge
lopen dagen" en deed hij een beroep om „met spoed de bespre
kingen te hervatten die door de goede diensten van ambassadeur
Bunker waren begonnen".
Bombardement op
stellingen
Met gebruikmaking van steun
van de Luchtmacht hebben
Nederlandse eenheden op 21
mei een aanval ingezet op de
ongeveer 115 overgebleven In
donesische parachutisten die
vlakbij Teminaboean waren ge
land. De „Neptunes", die zijn
uitgerust met raketten, bom
bardeerden de stellingen van de
Indonesiërs die zich daarna
aanvankelijk in zuidelijke rich
ting in groepjes terugtrokken
maar zich later hergroepeerden.
Dit laatste is gebleken uit mel
dingen van de bevolking en uit
verkenningen. Toen de para
chutisten wederom gelokaliseerd
waren, werd opnieuw een ge
combineerde actie te land en in
de lucht ingezet. De resultaten
hiervan zullen nader worden
bekendqemaakt. Van acties
tegen de parachutisten bij Fak
Fak en Kaimana hebben de
strijdkrachten geen bijzonder
heden gepubliceerd.
Toestand rustig
Het hoofd plaatselijk bestuur van Te
minaboean, Polanski, heeft vanoch
tend telegrafisch meegedeeld dat de
situatie in Teminaboean-stad rustig
is. De kantoren werken normaal en
Ide winkels zijn weer open.
De Papoea's zijn onafgebroken
vrijwillig in touw voor opsporings
acties en het verkrijgen van infor
matie. De stemming onder de burgers
en de medewerking met de strijd
krachten is uitstekend", zo deelde hij
mede. De verkiezingstochten van de
districtshoofden voor de streekraad
gaan normaal door. De tournees van
andere diensten zijn echter gestaakt.
:De arbeiders die werken aan de weg
tussen Teminaboean en Ajamaroe in
het binnenland zijn tijdelijk naar
huis gegaan. Dit is ook het geval met
de bewoners van de internaten.
Inmiddels is vernomen dat niet
alle vrouwen uit Fak-Fak en Koko-
nao zijn vertrokken. In Kokonao
bleven vele missiezusters en onder
wijzeressen op haar posten. Zjj heb
ben echter altijd de mogelijkheid uit
te wijken met twee Cessna-vliegtui-
gen van de missieluchtvaartvereni-
Iging die aan de Wisselmeren ge
stationeerd zijn, een uur vliegen van
IKokonao.
Marinier bij
ongeval gewond
In Teminaboean is gisteren de ma
rinier J. J. Jansen uit Nijmegen, ver
moedelijk bij het ontlanden van een
landingsvaartuig de toedracht in
bijzonderheden is in Hollandia nog
niet bekend een ernstig ongeval
overkomen waarbij zijn linkeronder
been werd verbrijzeld en hij 'n shock
kreeg. Hij werd per helikopter naar
Sorong vervoerd waar hij in het zie
kenhuis is opgenomen.
NOORDWESTENWIND
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond:
Koud weer met vrij veel bewolking
ien plaatselijk enkele buien. Matige
'tot vrij krachtige wind tussen west
'en noord.
I (Opgemaakt te 11.15 uur)
25 MEI
Zon op: 4.34 uur; onder: 20.40 uur.
Maan op: 0.59 uur onder: 10.12 u.
Hoogwater te Katwijk te 7.00 en
19.31 uur
Laagwater te 2.40 en 15.03 uur.
Dit nummer bestaat uit 18 pagina's
„Ik ben er zeker van dat U het
met mij eens zult zijn dat het
bijzonder te betreuren zou zijn als
men de situatie verder zou laten
achteruitgaan, vooral daar ik vast
geloof dat voor de kwestie spoedig
een aanvaardbare oplossing kan
worden gevonden op basis van de
voorstellen die door ambassadeur
Bunker reeds aan Uwe Excellentie
zijn meegedeeld"Aldus Oe Thant
in zijn telegrammen aan prof. De
Quay en president Soekarno.
Hij zei „bijzonder dankbaar te
zullen zijn voor een zeer dringende
overweging van dit beroep door
Uwe Excellentie en voor een spoe
dig antwoord".
Oe Thant liet elke geadresseerde
weten dat hij een gelijkluidend be
roep op de andere partij gedaan
had.
Kennedy bezorgd
Onze correspondent te Washington
meldt:
Eisworth Bunker heeft gisteirm te
New-York met V.N.-autoriteiten
overleg gepleegd over de ernstige
toestand op Nieuw-Guinea. Dit deel
de president Kennedy op zijn pers
conferentie gisteren mede. De presi
dent verklaarde dat Amerika zich
zeer ingespannen heeft om tot een
oplossing te geraken, maar tot dus
verre zonder succes. Kennedy toonde
er zich bezorgd over, dat de toestand
zou ontaarden in een volledig mili
tair conflict.
Ook in de brief, die premier De
Quay op 16 mei aan de wnd-secreta-
ris-generaal van de V.N. heeft ge
zonden, wordt de V.N.-organisatie
genoemd. Voorlopig zou Nederland
zich volgens die brief nog van actie
onthouden, doch de Nederlandse re
gering overwoog toch welke actie zij
zou kunnen ondernemen in het ka
der van de V.N
Het feit dat tot tweemaal toe ge
zinspeeld wordt op de mogelijkheid
via de V.N. een oplossing te zoeken,
zal wellicht bij de Nederlanders, die
zich zorgen maken over de toestand,
enige hoop wekken. En men mag na
tuurlijk niet geheel uitsluiten dat de
V.N. invloed ten goede kunnen heb
ben. Een waarschuwing is echter
wel op zijn plaats. Het is lang niet
zeker, dat het standpunt van de Ne
derlandse regering grote steun zal
vinden in de V.N. Vooral te Wash
ington beseft men duidelijk dat
Nederland in deze periode onder
zware druk staat.
Officieel zeggen de Amerikanen
pressie uit te oefenen, zowel op In
donesië als op Nederland. Maar
daar zowel Amerika als Indonesië
het plan-Bunker heeft aanvaard als
basis voor een nieuwe discussie, is
de druk hoofdzakelijk op Nederland
gericht teneinde te bereiken dat ook
Nederland deze basis zal accepteren.
Zelfbeschikking
De Amerikanen schijnen het niet
zo belangrijk te achten of de Pa
poea's het recht op zelfbeschikking
mogen uitoefenen alvorens of pas
nadat Indonesië het bestuur heeft
overgenomen. De Nederlandse rege
ring is echter van mening, dat het
hier kan gaan over het verschil tus
sen schijn en wezen van het begrip
zelfbeschikkingsrecht. Vandaar dat
de Nederlandse regering voor dat
zelfbeschikkingsrecht een grotere ga
rantie wenst dan het plan-Bunker
biedt. Daar Amerika voor alles wil
voorkomen dat de communisten meer
invloed krijgen in Indonesië, probeert
de Amerikaanse regering met alle
kracht een vreedzame oplossing te
bereiken.
Hoemeer er gevochten wordt, hoe-
meer Indonesië afhankelijk wordt
van militaire steun der communisten,
zo redeneert Washington. De Ameri
kanen zouden wensen dat Nederland
meer meewerkte aan wat zij als
hoofddoel zien, te weten het voor
komen van een grotere communis
tische penetratie in Zuid-Oost Azië.
Vervolg op pag. 2
Hedenmiddag om kwart voor twee werd van Cape Canaveral in
Florida een 125 ton zware Atlasraket gelanceerd met in het topje
een bemande ruimtecapsule van het Mercury-type. In de capsule
bevond zich de 27-jarige Malcolm Scott Carpenter, de tweede
Amerikaanse ruimtevaarder. De start van de raket verliep uitste
kend. Ongeveer zes minuien na de start bleek, dat de capsule in
de beoogde baan om de aarde was gekomen.
Het ligt in de bedoeling, dat Carpenter drie omwentelingen om
de aarde zal maken, en ongeveer vier uur en vijftig minuten na
de start (na bijna 130.000 km te hebben afgelegd) zijn cabine zal
laten landen in de Caraïbische Zee.
Evenals bij de vlucht van Glenn volgt men over de gehele
wereld via radio- en televisiereportages dit spectaculaire experi
ment. De echtgenote van Carpenter was op de lanceerbasis
aanwezig. Mevrouw Glenn heeft indertijd de vlucht van haar man
via de televisie en niet op de raketbasis gevolgd.
zal het ruimtevaartuig volgen tot
het op ongeveer twaalfhonderd ki
lometer zuidoostelijk van Cape Ca
naveral in de Caraibischczee terecht
komt.
Vierde astronaut
Carpenter is de vierde ruimtevaar
der.
De eerste was de Rus Joeri Gaga
rin, die op 12 april 1961 één omwen
teling om de aarde maakte in de
Wostok I langs een baan waarvan de
hoogte varieerde van 175 tot 302 km
boven de aarde. Zijn snelheid be
droeg 27.800 km per uur, de. vlucht
duurde 1 uur en 48 minuten" en hij
legde een afstand af van 41.600 km.
De tweede ruimtevaarder was weer
een Rus. namelijk Gherman Titow,
die op 6 en 7 augustus 1961 zeventien
omwentelingen om de aarde maakte
in de capsule Wostok II. De hoogte
van de baan was gelijk aan die van
Gagarin. Met een snelheid van 28400
km per uur vloog nij in 25 uur en
18 minuten een afstand van maar
liefst 696.000 kilometer.
De derde, tevens eerste Ameri
kaanse ruimtevaarder, John Glenn
startte op 20 feoruari j.l na twaalf
keer uitstel van de vlucht in de Mer-
curycapsule Vriendschap 7 voor drie
omwentelingen om de aarde. Deze
vlucht met een snelheid van 28.000
km per uur duurce 4 uur en 56 mi
nuten, waarin een afstand van
129.600 km werd afgelegd. De hoogte
van de baan was ongeveer 256 km.
Vader van
vier kinderen
(Van onze Parijse
correspondent)
Ex-generaal Salan is gister
avond tot levenslange gevange
nisstraf veroordeeld. De open
bare aanklager had de doodstraf
geëist, maar het Hoog Militair
Gerechtshof nam verzachtende
omstandigheden in aanmerking.
Na het vernemen van de uit
spraak barstte Salan in tranen
uit. Daarop glimlachte hij om
vervolgens in een bijna hyste
risch gelach uit te barsten. Toen
KORT UITSTEL
Elf minuten voor een uur Neder
landse tijd werd de lancering van de
Atlasraket met de capsule Aurora 7
voor een kwartier, even later voor
ruim een half uur uitgesteld in ver
band met grondmist op de basis.
Men verwachtte echter, dat deze
omstreeks half twee Nederlandse tijd
zou zijn verdreven door de zon.
Carpenter bleef in zijn capsule af
wachten wat er verder zou gaan ge
beuren. Om kwart voor twee startte
de raket zonder enige technische
storing.
Nieuwe proeven
Scott Carpenter was vanochtend
vroeg uit de veren om zich voor te
bereiden op zijn ruimtereis. Twee uur
voor het voorgenomen tijdstip van
de lancering nam hij in de cabine,
boven op de dertig metei lange At
lasraket plaats. Men verwacht, dat
Carpenter meer gegevens over zijn
waarnemingen van aarde en sterren
zal kunnen verstrekken dan zijn
voorganger kolonel Glenn. Carpen
ter moest twee bijzondere experimen
ten uitvoeren. Ten eerste moest hij
een veelkleurige ballon afschieten,
die gedurende een volle baan om de
aarde door de cabine op sleeptouw
moet worden genomen. Verder zal hij
trachten in een toestand van ge
wichtloosheid vast voedsel in plaats
van vloeibaar te nuttigen.
Als Carpenter boven Australië is,
zal hij trachten het licht van dc stad
Perth en van het vliegveld van Dar
win te zien. Ten gerieve van de ruim
tevaarder zal men daar zoveel mo
gelijk licht maken. Zijn belangrijkste
taak boven Australië is het waarne
men van een reeks zeer krachtige
lichtflitsen op het rakelproefterrein
van Woomera.
Bergingsvleof
Het over de gehele wereld versprei
de netwerk van zeventien sta lions
hij naar de gevangenisafdeling
van het Palijs van Justitie werd
weggevoerd, moest hij half wor
den gedragen door zijn be
wakers. Een gedeelte van het
publiek hief de Marseillaise
aan, verdediger Tixier-Vignan-
cour zakte op zijn stoel ineen
en de andere verdedigers om
helsden elkaar.
Salan heeft deze milde uitspraak
voor een zeer groot deel te danken
aan zijn verdediger, die het pleodooi
van zijn leven heeft gehouden. Af
wisselend sarcastisch, begrijpend,
verzoenend en verontwaardigd trok
Tixier-Vignancour alle registers van
zijn formidabel redenaarstalent uit
om tenslotte te bereiken wat nie
mand voor mogelijk had gehouden.
Men kan slechts hopen, dat deze uit
spraak, die het rechtsgevoel nauwe
lijks bevredigt, ertoe zal leiden, dat
de hartstochten, waardoor Frankrijk
verscheurd dreigt te worden, te be
dwingen. Eerste voorwaarde is, dat
de OAS dit vonnis niet uitlegt als een
bewijs van zwakteDe komende
dagen zullen leren of het tribunaal
zich in deze verwachting al of niet
vergist heeft!
De ordetroepen in Oran hebben
gisteren een grote hoeveelheid oor
logsmateriaal in beslag genomen bij
razzia's in de Europese wijk Saint
Eugène. Bovendien werden 45 ar
restaties verricht. Tot het inbeslag-
genomen materiaal behoren o.a.
40.000 patronen, 132 bazooka's, 95
automatische pistolen, 250 granaten,
een £rote hoeveelheid ontplofbare
stoffen en een aantal auto's en
vrachtwagens.
Gisteren zijn in geheel Algerië door
gewelddaden 31 Algerijenen, onder
wie een vrouw, om het leven geko
men, benevens zes Europeanen en
een lid van de mobiele gendarme.
Voorts vielen er 53 gewonden, te we
ten 33 Algerijnen, van wie zes vrou
wen, 17 Europeanen van wie vijf
vrouwen, en drie gendarmes. Alleen
al in Algiers vielen 26 doden en 49
gewonden.
O Slot pag. 2
Luitenant ter zee eerste klasse
Malcolm Scott Carpenter, de tweede
Amerikaanse ruimtevaarder die met
de Mercury-capsule enige banen om
de aarde beschrijft, werd op 1 mei
1925 geboren Zijn vliegeropleiding
was nog aan de gang, Loen de twee
de wereldoorlog eindigde. Aan de
Universiteit van Colorado volgde hij
daarna een opleiding tot aeronauti-
sche ingenieur, om vervolgens zijn
vliegeropleiding te voltooien. Hij vloog
patrouillevluchten uoven de wateren
van oost-Aziè en werd in 1954 test
vlieger op straalvliegtuigen van de
Amerikaanse marine.
Hij had meer dan 3000 vlieguren
op zijn naam staan, toen hij uitver
koren werd voor een opleiding tot
ruimtevaarder, een van de zeven
mannen die getraind werden voor het
Mercury-project.
Carpenter is gehuwd en vader van
vier kinderen.
Franse auto's
toch goedkoper
Ofschoon het aanvankelijk niet
waarschijnlijk werd geacht, dat bui
tenlandse automerken de verlaging
van de Westduitse invoerrechten
zouden doorberekenen in de reeds
scherp gestelde prijzen, hebben Peu
geot en Renault gisteren toch de
prijzen voor hun wagens in West-
Duitsland verlaagd, resp. met 150 en
430 mark voor Peugeot en 125 en 160
voor Renault. Ook Simca en Fiat
zullen hun prijzen verlagen.
Malcolm Scott Carpenter
Eis in München:
levenslang voor
Vera Brühne
In het proces te München tegen de
52-jarige Vera Brühne en de 48-
jarige Johann Ferbach heeft de open
bare aanklager gisteren tegen beide
beklaagden levenslange gevangenis
straf geëist. Hij achtte hen schuldig
aan de moord op de Münchense arts
dr. Otto Praun en diens huishoudster
Elfriede Kloo. Deze dubbele moord,
die gepleegd werd op 14 februari 1960
zou ten doel hebben gehad te voor
komen, dat dr. Praun een kapitale
villa in Spanje, die hij aan mevr.
Brühne had vermaakt, zou verkopen.
Toen Vera Brühne uit de zaal ge
leid werd, bedekte zij voor de eerste
maal haar gezicht.
Geheime kunstmaan
De Amerikaanse luchtmacht heeft
gisteren een kunstmaan gelanceerd op
d raketbasis Point Argeuello in Ca-
lifornie.
Een woordvoerder van de lucht
macht heeft geweigerd zich over de
aard van de kunstmaan uit te laten
en gaf alleen te kennen, dat zij in
een baan om de aarde was gebracht
met behulp van een „Blue Scout"-
raket met vaste brandstof.
Uit het Leidsch Dagblad van f
26 Mei 1862:
De Japansche gezanten
hebben den Zoölogische tuin
te Londen bezocht. Men wees
hun daar eenige Japansche
kippen en ivas benieuwd te
weten wat zij daarvan zeiden.
Zij antwoordden: „Zulke kip
pen bezitten wij ook en wij
noemen ze Hollandsche kip
pen".
AdvertentieSoirée musi-
cale door de familie Buziau.
Zondag 25 Mei 1862. Room-
huis, De Groote Vink. Aan-
vang ten 5 ure.
Koningin Juliana en Prins
Bernhard hebben gisteren een
boottocht gemaakt naar het
Oostenrijkse plaatsje Dürnstein
Meisjes in klederdracht van
deze streek boden de Koningin
een pop aandie zij op deze foto
bewondert.
Fantastisch bezoek
thans beëindigd
(Van onze Weense correspondent)
Na het fantastische bezoek van
drie dagen is de Koninklijke fa
milie vanmorgen om 10 uur uit
Oostenrijk vertrokken.
Op het vliegveld waren voor het
afscheid aanwezig president
Scharf, kanselier Gorbach en een
groot aantal Oostenrijkse minis
ters, voorts de Nederlandse am
bassadeur in Wenen en enkele
andere diplomaten.
Ook nu weer stond een ere-
bataljon van het Oostenrijkse
leger opgesteld en speelde een
muziekkorps het Wilhelmus.
Op de open tribunes en in het
restaurant waren vele belangstel
lenden aanwezig, o.w. vooral Ne
derlandse kinderen en Oosten
rijkse pleegkinderen, die de Ko
ningin ten afscheid toewuifden.
Prinses Beatrix is weer hersteld
en vloog dus ook mee naar Ne
derland. Zij lachte, maar zij had
de kraag van haar bontjas hoog
opgestoken. Zij nam wegens het
winderige weer niet afzonderlijk
afscheid van de gastheren, maar
stapte onmiddélxjk in het vlieg
tuig. De Koningin, de Prins en
Prinses Irene namen afscheid
van president Scharf en van de
andere Oostenrijkse gastheren,
waarna Prins Bernhard als eerste
het vliegtuig inging, waarmee hij
ook nu weer zijn gezin naar Ne
derland zou brengen.
Er klonken weer 21 saluut
schoten. Hiermee eindigde een
bezoek, dat niet alleen de sympa
thie van onze vorstin in Oosten
rijk heeft versterkt, maar ook de
waardering voor haar land en
haar volk.
Scholier zwaar
gewond op vlucht
naar de vrijheid
(Van onze correspondent in Bonn)
Een 15-jarige scholier uit de
Oostduitse plaats Erfurt is gis-
ren levensgevaarlijk gewond,
toen Oostduitse politiemannen
het vuur op hem openden bij zijn
vlucht door het water van een
grenskanaal in Berlijn. De jon
gen had juist kans gezien de zo
genaamde ,,dode strook" langs
de Berlijnse sectorengrens over
te rennen en hij poogde juist al
zwemmend definitief West-Ber-
lijn te bereiken, toen de Oost
duitsers begonnen te schieten.
Westberlijnse politiemannen
schoten weliswaar terug, maar
konden niet voorkomen dat de
jongen werd getroffen. Bij de
hele schietpartij werden ook
twee Oostduitse vopo's getrof
fen. waarschijnlijk werd zelfs
één van hen gedood.
Met levensgevaar zagen tenslotte
twee Westberlijnse burgers en twee
politiemannen kans de 15-jarige jon
gen in veiligheid te brengen. Onmid
dellijk moest hy in een ziekenhuis
worden opgenomen en worden ge
opereerd, daar zowel ztfn longen,
zyn dijbenen als zijn armen door ko
gels van de communisten getroffen
bleek te zijn.
