In Schoonhoven is
Radio
of TV:
wat
er
blinkt
Historie
Lesrooster -
Het is altijd
moe>
ilijk...
voornamelijk
aangewezen op
praktijkopleiding
- vak voor mensen met lange adem
AL IS HET DAN niet alles, bij wat er blinkt in Schoonhovens
unieke school voor edelsmeden is goud. Want goud,
en zilver uiteraard, behoren tot het lesmateriaal van de jongens
(en meisjes, want ook meisjes vullen er de „schoolbanken")
die een van de vier richtingen van de opleiding volgen.
QRAVEURS, uurwerkmakers, goudsmeden en juweliers gaan er op school en bereiden zich
voor op een werkkring in een sector, waarvan directeur Pauw zegt: ,,Voor goede
krachten liggen hier uitstekende mogelijkheden. Er is een grote vraag naar goed geschoold
personeel. Voortdurend komen er aanvragen, we kunnen als school nauwelijk aan de behoefte
voldoen
Een kijkje in de
miniatuurstudio in
het kasteel Groe-
neveld te Baarn,
waar de NTS sinds
begin van dit jaar
opleidingen geeft
voor cameraman,
onderhoudstechni-
cus en T.V.-regis-
seur.
Vakschool voor edelsmeden, staat
er op de deur van de school, de
enige uitgebreid technische
school in het land, die opleidt
voor een toekomst als graveur,
uurwerkmaker, goudsmid of ju
welier.
In het oude stadje, waarvan de
buitenstaander niet veel meer
weet dan dat het „ergens achter
Gouda ligt" en dat het „wat met
goud te maken heeft" staat de
school. Docenten en leerlingen
moeten er met de ruimte woeke
ren, want eigenlijk is het gebouw,
dat schuil gaat in een smalle
achterafstraat, te klein.
Vandaar de bouwplannen voor een
modern gebouw, aangepast aan
eigentijdse eisen, dat ook een
internaat zal gaan bevatten.
Nu zijn de jongelui, die te veraf
wonen om op tijd aanwezig te
kunnen zijn, bij het begin van de
lessen „ingekwartierd" bij
Schoonhovense kamerverhuurders.
Ook dat wordt een probleem, zegt
directeur Pauw, vroeger waren
er aanbiedingen genoeg, maar de
stijgende welvaart doet zich ge
voelen in het verminderde aantal
gegadigden. Bouw van een inter
naat, waar de leerlingen kunnen
worden ondergebracht, wordt
noodzaak.
DE radio en vooral de televisie, oefenen op jon
ge mensen een bijna magische aantrekkings-
kracht uit. Dat blijkt tenminste wel uit de
I veelheid van aanbiedingen, welke de omroepen en de
NTS uit deze hoek krijgen. De wens, om koste wat
het kost voor de t.v.-camera of de microfoon te ko
men, inspireert velen tot de soms merkwaardigste
voorstellen. In feite wordt men natuurlijk niet van
vandaag op morgen „televisie-artiest", commenta
tor, radioreporter of „zelfs maar" cameraman. Er
is een gedegen opleiding en een vaak langdurige prak
tijkervaring voor nodig om „iets" te worden bij ra
dio of t.v.
HELAAS en dat geldt zowel voor Hilver-
sumse omroepen als voor de aspirant werkne
mers is men voor de bovengenoemde beroe
pen nog voornamelijk op de praktijkervaring aange
wezen. Weliswaar bestaat er in Hilversum en Bus-
sum behoefte aan vakmensen op bijna alle gebieden:
technici, artiesten en regisseurs, doch bij een gebrek
aan toerijkende financiële middelen kon er van offi
ciële en doorlopende opleidingen tot voor kort nog
niet heel veel komen.
SINDS enkele jaren worden er vanuit omroep-
kringen regelmatig initiatieven genomen in de
ze richting, met wisselend succes. De dirigen
tencursus van de Federatie van Omroepverenigingen
is wereldberoemd geworden en telt telkenjare talrijke
cursisten uit vele landen van de wereld. Bernard Hai-
tink kwam o.a. hieruit voort. Deze cursus staat ech
ter alleen open voor mensen met conservatorium- of
gelijkwaardige opleiding, dus doet in dit verband ver
der weinig ter zake.
VORIG jaar september startte de NRU een
kleinkunst opleiding, de enige opleiding wij
zeggen het nu maar vast voor buitenstaan
ders, d.w.z. voor niet-omroepmensen. Deze opleiding
(enkele avonden en op zaterdag) duurt twee jaar;
dit jaar is er geen nieuwe leergang en het is onzeker
of er volgend jaar een nieuwe cursus van start gaat.
Dat zal grotendeels afhangen van de resultaten van
deze cursus, die, na een noodzakelijke strenge selec
tie, begonnen is met veertien leerlingen van de vele
honderden die in eerste instantie belangstelling toon
den.
ONZE berichten blijven helaas negatief: is de
voortzetting van de kleinkunstcursus nog onze
ker, het staat vast dat de hoorspelcursus voor
lopig niet gecontinueerd zal worden. De drie hoor
spelcursussen, welke tot nog toe georganiseerd wer
den, hebben samen zestien goede nieuwe krachten op
geleverd voor de Hoorspel-kern van de NRU, waar
uit de omroepverenigingen naar behoefte kunnen put
ten voor de realisatie van hoorspelen. Dat is voor
lopig voldoende.
DAN zijn er ten slotte de pas aangevangen op
leidingscursussen van de NTS in het kasteel
Groeneveld te Baarn, waarmee op korte termijn
hoopt te worden voorzien in de nijpende behoefte aan
geschoold televisiepersoneel. De opleidingen tot ca
meraman, cameraman-belichter, onderhoudstechnicus
en floormanager (nog niet gestart) moeten ook al ge
zien worden als interne opleidingen, d.w.z. dat zij al
leen openstaan voor NTS-employés,
OM voor een dergelijke opleiding in aanmer
king te komen dient men zich dus te wenden
tot de NTS, gewapend met ten minste een
einddiploma middelbare school en voor een techni
sche opleiding een HTS-dipIoma (electro-techniek of
electronica). Voor een opleiding tot cameraman
dient men het einddiploma middelbare school, alsme
de ruime ervaring op het gebied van fotografie of
film te bezitten.
OM in aanmerking te komen voor de twee
maandelijkse regisseurscursus, die de NTS even
eens in het kasteel Groeneveld geeft, moet men
uiteraard de nodige praktische televisie-ervaring heb
ben opgedaan. De aspirant-regisseurs worden naar
deze opleiding toegestuurd door de omroepen, die
hiervoor hun meest talentvolle employés uitzoeken
en dit talent blijkt over het algemeen pas in de prak
tijk. Zodat camera-grage jongelui hun HBS-diploma
ook t.a.v. de regisseurscursus niet als een „Sesam
open U" hoeven hopen te gebruiken. Wel dient ge
zegd te worden dat alle beschreven NTS-cursussen ge
handhaafd en in de toekomst zelfs uitgebreid zullen
worden. Sybe Stamm.
SCHOONHOVENS school voor
edelsmeden dateert uit de vori
ge eeuw. In 1895 werd tot de op
richting besloten. In de loop der
jaren groeide de school uit van een
plaatselijke „aangelegenheid" tot
een rijksinstelling. Sinds 1955 is de
school echter weer in particuliere
handen, de stichting Vakopleiding
voor Goud- en Zilversmeden, juwe
liers, uurwerkmakers en graveurs.
Sinds 1956 berust de leiding van de
school bij de heer Pauw, in zijn
weinige vrije tijd beeldhou
wer, die sinds 1936 behalve op ar
tistiek terrein op onderwijsgebied
werkzaam is.
Drie jaar duurt de opleiding, waar
bij dan nog als aanvullende af
sluiting een praktijkperiode van
12 maanden komt. Vroeger le
verde het nog wel eens proble
men op voor dat praktijkjaar
adressen te vinden, maar het
Directeur Pauw:
Leerlingen welkom!
heersende personeelstekort heeft
daar wel verandering in gebracht!
In de drie jaar krijgen de leerlin
gen voor de helft technisch on
derwijs en voor het overige
kunstnijverheidsonderwijs. Door
het heel eigen karakter van de
school neemt „Schoonhoven" in
het vaderlandse onderwijsbestel
een bijzondere plaats in.
De UTS-Schoonhoven heeft ook
vrouwelijke scholieren, in toene
mende mate stijgt de belangstel
ling van vrouwelijke leerlingen.
De meeste meisjes komen van
kunstnijverheidsscholen. Schoon
hoven legt daarbij alle nadruk op
de vakbekwaamheid.
r)T de vakken die op de school
worden onderwezen behoren
theorie en praktijk van het goud
en zilversmeden, graveren, stem-
pelsnijden, uurwerkmaken, Neder
lands, Duits en Engels, verkoop-
kunde, boekhouden, handelsreke-
nen, algebra, meetkunde, natuur
kunde, scheikunde, hand- en vakte
kenen, edelsteenkunde, emailleren,
elektrotechniek, waarborgwetge-
ving, legeringsrekenen enz.
Scholieren, die in het bezit zijn van
een MULO- of HBS (3 jaar)-di-
ploma komen voor toelating in
aanmerking. Bovendien is een
geneeskundige verklaring noodza
kelijk. Het schoolgeld bedraagt
naar draagkracht 10 tot 200,
voor het bekostigen van studie
boeken en gereedschappen be-
LEERLINGEN van
middelbare en andere
scholen kunnen zelfs op
het idee komen carrière
te maken in de politiek.
Een gedachte die nog
zo absurd niet is, om
dat in het politieke be
drijf een oermenselijke
aandriftde geldings
drang, xoonderwel hand
in hand kan gaan met het meer
verheven motief om in samen
werking met anderen op deze
wereld een voor allen zo leefbaar
mogelijke maatschappij tot stand
te brengen. Deze laatste gedach
te zou eigenlijk de enige reden
moeten zijn waarom iemand aan
politiek gaat doen. Te mooi om
waar te zijn, zegt uf, akkoord,
en het is dan ook niet waar. Het
duivelse insluipsel van de eer
zucht manifesteert zich bij vele
politici, bij de een wat meer, bij
de ander wat minder. Dat is heel
begrijpelijk, want zo is de mens
nu eenmaal.
Als we het heel somber willen zien,
moeten we hier de uitspraak aanha
len van een man die in zijn familie
vele politici had. Zijn naam doet er in
dit verband niet toe. Hij gaf de volgen
de definitie van een politicus: „een
man die eerst aan zijn eigen belang,
dan aan het belang van zijn partij, en
vervolgens aan het algemeen belang
denkt". Een zeer sombere kenschet
sing, die soms niet eens geheel van
waarheid ontbloot schijnt. Maar al be
hoeft de volgorde dan wel niet zo te
zijn als ze hier werd gegeven, een
beetje eigenbelang mag er voor de
staatsman toch wel bijkomen. Hij
moet per slot van rekening leven, en
behoeft dat beslist niet te doen als
equilibrist op de rand van het bestaan.
IN DIT VERBAND zouden we de
abituriënten kunnen adviseren: word
Tweede-Kamerlid, de schadeloosstelling
wordt vermoedelijk binnenkort ver
hoogd. Dan zal het naar de mening
van velen nog wel geen vetpot zijn,
maar een enigszins redelijke leeftocht
is dan toch wel verzekerd. Edoch, het
is niet zó eenvoudig Tweede-Kamerlid
te worden, om nog maar te zwijgen
van de hoge ambten van staatssecre
taris en minister, voor wier uitverkie
zing meestal zeer strenge maatstaven
van geschiktheid worden gehanteerd,
al zijn toch ook hier wel inflatoire ten
densen bespeurd.
Laten we het voorlopig maar even
houden op het lidmaatschap van de
Tweede Kamer. Dat is al heel wat,
zouden we zo denken, en de jongelui
die dit jaar met of zonder diploma
de scholen verlaten hebben dan nog
wat tijd om er naar toe te werken.
Men moet immers ten minste dertig
jaar oud zijn om in dit college zit
ting te kunnen nemen. Er zijn 150 ze
tels, en dat is natuurlijk niet zoveel
op het totaal aantal „afgestudeerde"
scholieren. det opzet hebben we het
v/oord afgestudeerd even tussen aanha
lingstekens geplaatst. We wilden name
lijk duidelijk maken, dat de studie
pas begint na de school.
Allereerst dan: brede oriëntatie op
alle terreinen van het leven. Sommige
mensen oriënteren zich, een heel le
ven lang, op alle mogelijke terreinen
des levens, om aan het eind van hun
dagen tot de conclusie te komen, dat
de verdieping niet breed, maar smal
letjes was. Dit noemen we wijsheid.
Ook daarvan kan een politicus nooit
te veel bezitten.
ALS HET STADIUM van de brede
oriëntatie is aangevangen, kan de as
pirant-staatsman lid worden van een
politieke partij. De meeste partijen
hebben organisaties voor jongeren.
Het grote voordeel van deze afdelin
gen voor jongeren is, dat leeftijdgeno
ten er met elkaar van gedachten kun
nen wisselen over de meest uiteenlo
pende onderwerpen. Dit is zeer leer
zaam, de oriëntatie wordt al wat bre
der. Het scherpe floret van het idea
lisme wordt daar door de jongeren
gelukkig nog met enthousiasme ge
hanteerd. Zij doorklieven vaak heilige
huisjes van sommige ouderen, en dat
mag goed werk heten. Bij veel oude
ren heeft bovendien de levenservaring
het floret van het idealisme uit han
den geslagen. Zij hebben zich ver
schanst achter een schild van cynisme
en fatalisme, en vallen nooit meer
eens lekker idealistisch op de proble
men aan.
Deze doffe berusting willen we hier
de jongeren niet graag voorhouden
als „wenkend perspectief". Voorals
nog dienen zij met heilige verontwaar
diging te toornen over alles wat in
dit leven onrecht is of er op lijkt. Zij
moeten hun mening kunnen geven
over de woningbouw, de ambtenaren-
salarissen, de Nieuw-Guinëapolitiek,
om slechts enkele actuele onderwer
pen te noemen.
En dat moet geschieden met de ver
ve, de jeugd eigen. Den Haag kent
bovendien het Haags Jongerenparle-
ment, waar men scholing kan opdoen
in het debatteren.
Als de aspirant dan lid is geworden
van een politieke partij, enkele jaren
heeft meegelopen, veel werk heeft
verzet in de partij, en gaandeweg po
litiek geschoold is geraakt, kan het
wel eens zijn dat de partij voor hem
een plaatsje reserveert op de lijst
voor de gemeenteraadsverkiezingen.
Voorlopig zal dat nog wel een onver
kiesbaar plaatsje zijn, maar ach, alle
begin is moeilijk, en vier jaar later
worden er immers wéér gemeente
raadsverkiezingen gehouden
ZO IS HET DAN mogelijk, dat onze
amateur (hij is nog steeds geen prof)
om en nabij zijn vijf en twintigste
levensjaar zitting krijgt in de ge
meenteraad. In een kleine plaats zal
dat misschien wat gemakkelijker kun
nen dan in een grote, waar de selec
tie en concurrentie scherper zijn. An
dermaal zal de partij tegen hem zeg
gen: „Laat maar eens zien wat je
kunt". En als dan blijkt, dat dat héél
héél erg veel is, en hij dat jarenlang
kan volhouden buiten zijn normale
dagtaak, dan schiet er in het gunstig
ste geval een wethouderschap op over.
Dan gaat het al wat op semi-profes-
sionalisme lijken: er zit een honore
ring aan vast.
De ervaring neemt weer toe, de
semi-prof toont zich steeds meer zijn
partij waardig. Hij wordt een „gesle
pen" politicus. (We zouden hier graag
een ander adjectief dan „geslepen"
gebruikt hebben, maar in de politiek
schijnt dit het meest treffende te zijn).
Hij gaat opvallen. Het besef van de
waarde van publiciteit dringt tot hem
door, als hij er al niet van doordron
gen was. Zijn kleding is onberispelijk,
zijn gedrag (zo op het eerste gezicht)
ook, kortom: onze man heeft persoon
lijkheid, is representatief, en weet op
het stuk van de politiek zijn mannetje
te staan. Zijn partij keurt hem nu
een, onverkiesbare, plaats waardig op
de(u raadt het) lijst voor de
Tweede-Kamerverkiezingen. Een on
verkiesbare plaats. Nou ja, onze man
is ook pas 34. En vier jaar later zijn
er toch weer verkiezingen. Misschien
als het (hem) meezit, zelfs al eerder!
Dan, eindelijk is het zover. Hij
is inmiddels een hele kei gewor
den, en hij heeft ook zijn specia
lisme. Hij is Kamerlid, prof
dus, en zal zijn lidmaatschap
moeten waarmaken.
Dit was slechts een oppervlak
kige schets hoe het eventueel
kan. Vaak gaat het anders, maar
altijd is het moeilijk.
staat de mogelijkheid een rente
loos voorschot aan te vragen voor
rijksstudietoelage.
NA het met goed succes afgelegd
hebben van het eindexamen,
wordt door de school een „verkla
ring" afgegeven. Indien het daarop
volgende praktijkjaar naar genoe
gen van de school is voltooid ont
vangt de leerling het getuigschrift
ingevolge artikel 29 van de Nijver
heidsonderwijswet. dat recht geeft
op zelfstandige vestiging. Voor gra
veurs is de verplichte praktijktijd
twee jaar. Aan het einde van het
tweede leerjaar nemen de leerlin
gen deel aan het examen Algeme
ne Handelskennis (Middenstands
examen).
Schoonhoven is een nationale
school ondanks het wat provin
vinciale van de ligging. Er zijn
leerlingen uit heel Nederland. Zo
heeft het plaatsje geen spoorweg-
aansluiting, er is geen station en
de scholieren en de docenten
ondervinden daardoor nogal
wat ongemak.
Maar de school neemt dat, zoals
andere minder gunstige factoren
als het ontbreken van een inter
naat worden genomen: niet zon
der sportiviteit.
Want sportiviteit en team-work ken
merken de school en de school
gemeenschap. Dat komt tot
uiting in de goede contacten met
oud-leerlingen en tijdens de jaar
lijkse tocht naar het buitenland
met scholieren, die dan indruk
ken kunnen opdoen van vakbe
oefening over de grens.
De school in Schoonhoven, in
een rustieke omgeving gele
gen, en vergroeid met het
stadje aan de rivier, vaart wel
bij de rust van de provincie.
Slechts een nadeel ervaart
men hierdoor: de betrekkelij
ke onbekendheid, die ieder
jaar weer blijkt doordat zelfs
mensen uit het vak van wei
nig kennis van zaken over de
ze unieke opleiding blijk geven.
Waar mogelijk probeert men
van de school uit deze hinder
nis te nemen, o.a. met een
schoolfilmpje dat voorlichting
geeft over „Schoonhoven", de
school waar het w e 1 goud is,
dat er blinkt
