utward
Bound
...nam een KASTEEL in
Directeur Ranft: geen
kolonel-op-kantoor
ENGELS BIJ DE HOOFDINGANG:
Outward Bound School!
Met een fraaie Latijnse volzin: Vir
tus post fata virescit.
Maar goed Hollands, er onder, „Ver
boden Toegang" bij een openhartige
verwijzing naar het „Strafwetboek".
Typerend, dat meertalige „Welkom"
bij de entree?
Of alleen maar de strenge facade
van een school, die „kweek" wil zijn
voor:
Ferme
jongens,
stoere knapen
Outward Bound School (bovenste foto boven
.°jjlinks) staat er in goed Engels bij het kasteel.
En daaronder, in goed vaderlands, een toegangs
an verbod. Maar dat gèldt niet voor leerlingen en
hu)a.s. leerlingen, die er WELKOM zijn, op het
"{kasteel Moermond in Renesse (foto boven mid-
Jjden) waar (foto daarnaast) directeur Ranft
ne<(„ik wilde geen kolonel op kantoor zijn") lei-
iglding geeft
d Leiding ook aari deze hard trainende kasteel-
1'ij bewoners, (foto hierbo-
ven) die (foto rechts) zelfs
niet opzien tegen het aan
leggen van wegen.
;e| Een zware taak, die ook
rede Tibetaanse filosoof en
'3 boeddhist Sangye Tenzin
Jongdong (foto hiernaast)
wacht. Hij gaat aan de
Britse Outward Bound
School, Cumberland, les
geven. In die vakken, die
de kracht uitmaken van
zijn bergvolk, en die Brit
se jongeren Litraks mee
tot mensen van niveau
moeten maken.
Iedere maand begint op hèt kasteel
dè cursus.
Hèt kasteel, dat is voor half Schou-
wen-Duiveland de oude burcht Moer
mond, in Renesse.
En de cursus voor heel het kasteel
Nederlands enige Outward Bound op
leiding.
Goed vaderlands schijnt er niet voor
te zijn.
Of misschien nam niemand ooit de
moeite om er eens voor te gaan zit
ten.
Outward Bound een schip draait
de havenhoofden uit. De zee wacht.
Het „goede reis" van de wal hangt
nog tussen de tuigage.
Symboliek van een naam, een
jonge man verlaat de school. Het (be
drijf s) leven wacht, of een verdere
studie.
Soms gaat alles naar wens, zonder meer.
Goede rapporten, lovende beoordelingen.
Maar dan ineens is het er. Er is w a t.
Het leren stagneert, promotiekansen lijken
bedreigd.
Moeilijke gesprekken, eindeloos.
Thuis, met 'ouders, die de moed verliezen,
met mensen, die het goed menen. Advies
van een arts, een geestelijke, een beroeps
keuze-adviseur. Totdat ineens iemand zegt:
Als hij nu eens Renesse probeerde.
Renesse, dat is het dan, de Outward
Bound School, waar jongens kerels (kunnen)
worden. Krachtstation voor jongeren, aan
het begin van hun grote vaart".
Ik heb hier een brief uit Zwolle,
zegt directeur J. H. Ranft, ex-Com-
mando-officier. Een moeder schrijft
over haar probleem-zoon. Vraagt in
lichtingen. Ik stuur haar de folder met
alle verdere informaties. Zo begint het
doorgaans.
Zó begon het voor de Rotterdamse jonge
fabrieksarbeider, voor de student uit het
Gooi, de HBS-er uit een plattelandsplaats.
Jonge mannen, kinderen soms nog, tussen
de 15 en 20, wier ouders besloten dat het
Renesse moest worden. Dat na veel corres
ponderen, telefoneren en confereren.
En dan is er de eerste dag, waarop een
jonge man met een weekendtas het stijl
vol gerestaureerde kasteel binnengaat.
Directeur Ranft zegt: de eerste dag houd
ik een praatje. Zeg maar een redevoering.
Ik vertel ze waarom het gaat. Dat ze er niet
voor mij zijn, voor hun ouders, leraren of
chefs. Nee, ik gebruik geen stadhuistaal.
Dan begint het dagrooster.
's Morgens vroeg, want Renesse staat om
vijf uur op. En hoe kan een kille ochtend
beter beginnen dan met een veldloop, goed-
soldatesk?
Uniformen dragen de bewoners van kas
teel Moermond, blauwe uniformen. Er is nog
al wat bezwaar gemaakt tegen uniforme
ring, zegt directeur Ranft, die zelf nog maar
enige maanden geleden de uniform uittrok
en de groene baret aflegde om de leiding
op zich te nemen van deze unieke school.
-Maar ik meen dat het juist is de jongens
uniform gekleed te doen gaan. We maken
geen onderscheid naar niveau of milieu. Een
mijnwerker trekt op met een gymnasiast.
Ik wil mijn mensen niet in geld uitgedrukt
zien. Daarom uniforme kledij, die door het
instituut wordt verstrekt.
Uniforme kleding, een uniforme dag
indeling. Op het lesrooster: zeezeilen,
atletiek, judo, hindernisbaan, redding-
werk, brandbestrijding, kamperen, ge
forceerde marsen. Midden in de nacht
het bed uit voor een dropping.
Onverwacht een laconieke opdracht in de
middagpauze: een boot ophalen in Holland,
een kaartleesoefening. En dan in eens een
gewoon spelletje voetbal. Want avontuur en
sport zijn in Renesse de spiegels, waarin
jonge mannen hun eigen mogelijkheden moe
ten leren ontdekken.
Lawrence Holt legde er de eerste steen
voor, twintig jaar geleden. Reder Holt maak
te zich, terwijl Wereldoorlog II op de zeven
zeeën in alle felheid werd uitgevochten, ern
stig zorgen over het slechte moreel van zijn
koopvaardijbemanningen. Jonge schepelin
gen raakten in paniek, als hun schip getor
pedeerd werd, gaven zonder meer alle weer
stand op en verloren het leven, terwijl ze,
als ze hun kracht juist hadden gepeild, niet
op de dodenlijst waren gekomen.
Wie er in slaagt de angst te overwinnen,
zal zelfvertrouwen behalen, zei de reder, en
dat werd het uitgangspunt van de Outward
Bound School.
Want de Engelse reder ging overleggen
met een. .Duitse pedagoog, de in 1933 bij
de machtsovername van het continent naar
Schotland gevluchte opvoedkundige dr. Kurt
Hahn. Dr. Hahn was verbonden aan het
Gordonstoun-college, waar Engelands prins
gemaal verbleef en waar kroonprins Charles
school zal gaan.
Geen school voor weekhartigen, Gor-
donstoun, want de Duitse dr. Hahn
houdt van goed Germaans, goed Spar
taans. Lichamelijke harding, karakter
vorming door discipline en wilskracht-
ontplooiing stelt hij voorop.
Er was al wat geëxperimenteerd, maar
pa» toe» reder Bolt en zijn Blue Funnel
Line financieel bijsprongen kon het komen
tot de speciale opleiding, die dr. Hahn al
lang voor ogen zweefde en die, begrijpelijk
bij deze nautische achtergrond, Outward
Bound School ging heten.
De oorlog ging over, maar de Outward
Bound Schools bleven.
In Groot-Brittannië, in Malakka, Nigeria,
maar ook in Duitsland.
En sinds kort dus ook in Nederland, in het
oude kasteel Renesse, ondergelopen bij de
Watersnoodramp in 1953, sindsdien voorbeel
dig opgeknapt, al werken nu nog Outward
Bound-scholieren aan het herstel van de weg.
Want dat is een van hun veelzijdige taken,
arbeid in de open lucht.
Jongens bevolken Renesses Outward
Bound School.
Geen O.B.S. voor meisjes?
-Waarom niet, zegt directeur Ranft, mo
derne meisjes hebben een karaktervormen-
de opleiding even hard nodig als de manne
lijke jeugd van vandaag. Zij zullen een pro
gramma, aangepast aan de eigen vrouwe
lijke aard, moeten krijgen, uiteraard. En
Renesse zal haar niet huisvesten. Maar een
Outward Bound school voor meisjes komt
er ook, dat staat ook in de statuten.
De eerste dag voor de nieuwkomers is de
zwaarste.
Ze moeten wennen aan hun schoolgenoten,
met wie ze vier weken lang in teamgeest
moeten leren samenwerken. Veel „comman
do's" klinken er niet op het kasteel. Als een
opdracht wordt gegeven gebeurt dat kort,
kernachtig. Dan gaat de groep aan het
werk. Een instructeur de personeelsbe
zetting is Renesses probleem nummer een
ziet toe. Zwijgend. Wordt er een fout ge
maakt, dan grijpt hij alleen in hoognodige
gevallen in. Anders laat hij de groep door
gaan.
Kasteel Moermond is het slot van de blau
we plekken. Die lopen, maand op maand,
tientallen jongens uit heel het land en uit
alle kringen op. Niet alleen lichamelijk, ook
geestelijk hebben de cursisten heel wat te
verwerken. Maar de lichamelijke prestaties
wegen niet licht. Vandaar de zware keuring,
die aan iedere toelating voorafgaat. Aan hart,
longen, maag en nieren worden hoge eisen
gesteld.
Wat is het geheim van Renesse?
Wat beweegt jongens, die proteste
ren als de stadstram op zich wach
ten laat, er toe 's nachts in de regen
in een modderveld te „shelteren"?
Wat doet hen afstandsmarsen maken,
waarvoor de Nijmeegse Vierdaagse model
kan staan?
Moermond is een school voor ferme jon
gens, stoere knapen, spotten de cursisten
zelf, maar ergens appelleert juist dit karak
ter en wat zij ervan ervaren op bun
beste eigenschappen. Daarom kunnen de re
sultaten ook over het algemeen gunstig
zijn, niet alleen een duidelijke verbetering
van hun lichamelijke situatie, dat ook, uiter
aard, maar ook een merkbaar geestelijk
overwicht. Vier weken Renesse doen hen
minder snel ergens tegen opzien of een
straatje omlopen voor een lastig karwei. Ka
meraadschap en team-spirit, sportiviteit en
gevoel van eigenwaarde zijn de pluspunten.
Het persoonlijk initiatief noodzakelijk in
een tijd waarin van wieg tot graf „geregeld**
wordt is gestimuleerd, het eigen verant
woordelijkheidsgevoel vergroot.
Kan dat allemaal in een maand?
vragen ouders, die directeur Ranft
plaatsing van hun zoon in overweging
geven.
-Het kan, het hoeft niet. Succes is niet bij
voorbaat verzekerd, zegt dan deze oud-offi
cier, die zijn carrière bij de Landmacht op
gaf om geen kolonel op kantoor te worden.
Ik wil met jonge mensen werken, zegt hij.
onderwijzer heb ik nooit willen worden,
maar tot de vorming van jongeren voel ik
me steeds bijzonder aangetrokken.
Tienduizenden jonge mensen verlaten de
ze zomer honderden scholen in heel het
land.
Sommigen gaan doorstuderen, anderen vin
den werk in het bedrijfsleven.
Voor hen geen Outward Bound School?
Renesse staat principieel voor iedere jon
ge man tussen de 15 en 20, die medisch ge
schikt bevonden wordt, open, zegt directeur
Ranft.
De kosten: 350 voor de hele opleiding.
Vanuit het bedrijfsleven wordt kandidaten
uit de bedrijven steun verleend.
Kasteel Moermond heeft uitbreidings
plannen. Binnen niet al te lange tijd
zal het slot continu in bedrijf zijn.
Leerlingen komen, leerlingen gaan.
Maar ze komen er anders dan ze gaan.
Anders en als anderen.
Waardoor? Door avontuur en sport en spel,
door zware inspanning en weinig woorden.
Door vier weken lang sjouwen. Hoe? Ergens
blijft dat toch het geheim van het Zeeuwse
slot, waar jongens kerels worden.
