merika ontstemd over kritiek van dr. Adenauer „V.S. verontrust over de wapenleveranties" Betogers slaags met politie in Lissabon Frans-Duits duo in opstand tegen de leiding van de V.S. Hoop op vreedzame regeling blijft. (9uc/ ^ïlïeutvs Dieptepunt bereikt in de betrekkingen Geheim beraad van Adenauer en De Gaulle VEERTIG INDONESISCHE MILITAIREN INGESLOTEN Vakcentralen tegen nieuwe huurverhoging Minister Rusk verklaart: Ipgericht 1 maart 1860 WOENSDAG 9 MEI 1962 No. 30648 dagblad anl 3 n >in •ecteur. E A L van Dishoeck 51 Hoofdredacteur: J Brouwer DAGBLAD VOOR .JL1DEN EN OMSTREKEN f 8.25 per kwartaal, f 2.80 per maand, f 0.65 per week. Witte Singel 1. Leiden - Giro no. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 (Van onze correspondent in Washington) Tussen West-Duitsland en Amerika is de stemming de laatste |d geprikkeld. Dit is al vaker zo geweest, doch zelden is de wrevel zo duidelijk aan het licht getreden als thans. De aanleiding liertoe is gelegen in de kritiek, welke Bondskanselier Adenauer naandag in het openbaar heeft geleverd op de Amerikaanse jolitick inzake Berlijn. Na eerst een etmaal gezwegen te hebben jaf het ministerie van Buitenlandse Zaken in Washington een verklaring uit, die erop neerkomt, dat de Westduitse bezwaren nstie voortzetting van de Amerikaans-Russische besprekingen over Berlijn niet zullen kunnen verhinderen. En daarmede schijnen de jetrekkingen tussen Washington en Bonn het laagste punt bereikt ere, te hebben sinds de beide landen zeven jaar geleden NAVO-bond- lrre genoten werden. In Amerikaanse regeringskringen is len vooral verontwaardigd, omdat Vi Idenauers opmerkingen vrijwel direct arn olgden op schijnbaar succesvolle po- ichi ingen om de relaties tussen Wash- ngton cn Bonn te verbeteren. Vorige :k besprak de Westduitse minister i Buitenlandse Zaken, Schroder vraagstuk-Berlijn met zijn Ame rikaanse ambtgenoot. Dean Rusk, tij lens de NAVO-zitting in Athene. En Ie voormalige Westduitse minister an Buitenlandse Zaken, Von Bren- ano, thans leider van de chisten- democraten in de Bondsdag, bracht een bezoek aan de Amerikaanse hoofdstad, waar hij hetzelfde onder- rerp ter sprake bracht tijdens ont- loetingen met president Kennedy en 60 ludere hoge functionarissen. Overi- jens zouden zowel Schroder als Von De Gaulle zou geheime onder- indelingen met Adenauer voe- n. Als een eerste resultaat _aarvan wordt de veroordeling door Adenauer van het Ameri kaanse plan voor Berlijn gezien, jjjij In Parijs gelooft men dat de Frans-Duitse diplomatieke sa menwerking binnenkort zal wor den uitgebreid. Het verzet van België en Nederland tegen het plan van De Gaulle voor een Euro pese politieke unie beschouwt men als niet te overwinnen op rechtstreekse wijze. Er is daar om sprake van dat De Gaulle, Adenauer en de Italiaan Fanfari de nabije toekomst een eigen politieke raad in het leven zul len roepen. De Beneluxlanden en Engeland zouden zich daar al of niet bij kunnen aansluiten. Tussen Amerika en Frankrijk ont wikkelt zich een diplomatieke strijd over Frankrijks vastbeslotenheid zijn atoomprogram tot uitvoering te brengen. Frankrijk was van plan niets te zeggen over de ondergrondse kernproef, die op 1 mei in de Sahara is genomen, maar de Amerikaanse regering heeft er welbewust rucht baarheid aan gegeven, aldus Reuters Parijse correspondent, j Men gelooft, dat de Franse tech nici dicht bij hun doel zijn gekomen: het vervaardigen van een thermo- nucleaire bom. De laatste moeilijk heden zouden sneller overwonnen kunnen worden als Amerika bereid zou zijn bepaalde technische gehei men en materialen ter beschikking te stellen. Amerika wil echter niet en de grote ontevredenheid hierover in Franse regeringskringen is niet moeilijk te onderscheiden. De gevol gen van dat misnoegen strekken zich tot buiten het gebied van de kern energie uit. Brentano openlijk uiting hebben ge geven aan hun twijfel over bepaalde aspecten van de Amerikaanse voor stellen inzake Berlijn. De Westduitse politici zouden resp. in Athene en Washington de toezeg ging hebben gekregen, dat Amerika geen regeling zal aanvaarden, waar mee de Westduitse regering onder geen voorwaarde akkoord zou kunnen gaan. Schroder en Von Brentano ver klaarden genoegen te nemen met dit Amerikaanse standpunt en er onder deze omstandigheden geen bezwaar tegen te hebben, dat het Amerikaans- Russische overleg aangaande Berlijn zou voortduren. Volgens de Amerika nen' hadden de gesprekken met de Westduitse politici een betere ver standhouding tussen Bonn en Wash ington teweeg gebracht, totdat Ade nauer met zijn kritiek de knuppel in het hoenderhok wierp. In een verkla ring van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken werd giste ren gezegd, dat de offers van het Amerikaanse volk het noodzakelijk maakten, dat de Amerikaanse rege ring alle mogelijkheden aangrijpt om tot een overeenkomst met Moskou te komen. De Verenigde Staten hadden dr. Adenauer uitgenodigd een beter plan in te dienen als de Westduitse leider van mening was, dat het Ame rikaanse voorstel niet uitvoerbaar zou blijken. Dit was een antwoord op Adenauers opmerking, dat hij geen heil ziet in internationaal toezicht op de toegang tot Berlijn, wanneer Oost-Duitsland daarbij betrokken zou worden. De regering in Londen heeft zich terstond aan de zijde van Amerika geschaard. Engeland wenst, dat de minister van Buitenlandse Zaken, Rusk en Dobrinin, de Russische am bassadeur in Washington, zullen doorgaan met hun besprekingen. Engelands bijval kan De Gaulle al leen nog maar meer in Adenauers hoek drijven. De Gaulle heeft altijd al hautaine minachting getoond ton aanzien van het praten over Berlijn en nauwe samenwerking met de An gelsaksische staten pleegt hem zeer te irriteren. Niet alleen de Ameri kaanse politiek ten aanzien van Ber lijn ergert De Gaulle en Adenauer. Ook Amerika's opvatting over het be zit der kernwapenen drijft Duitsland en Frankrijk dichter naar elkaar. Men heeft vroeger de samenwer king tussen Adenauer en De Gaulle altijd toegejuicht omdat de Frans- Duitse verbroedering het ontbranden van een oorlog leek te bezweren, maar indien een Frans-Duitse as zou ont staan en een nieuwe onafhankelijke macht met kernwapenen, dan zou dat voor de kleine landen van West-Eu ropa noch voor het NAVO-bondge- nootschap veel goeds voorspellen. In Amerika hoopt men zeer. dat Enge land zich zal aansluiten bij de Euro pese gemeenschappelijke markt. De regering-Macmillan schijnt daar thans met alle energie naar te willen streven, doch De Gaulle maakt En gelands deelneming bepaald moeilijk. Ook in economisch opzicht lijkt daar om De Gaulle de consolidatie van de Atlantische Gemeenschap tegen te werken. Kennedy stelt zich veel voor van Amerika's samenwerking met de ver grote Europese markt, maar De Gaulie zou deze illusies kunnen ver storen. Zowel met Frankrijk als met Duitsland heeft Amerika sedert de oorlog zo nu en dan moeilijkheden gehad. Die moeilijkheden zijn thans echter markanter geworden en, wat het bedenkelijkste is: Frankrijk en Duitsland zouden een blok kunnen China versterkt grensgebied bij N.o.-Kasjmier Uit goede bron in de Indiase hoofd stad Nieuw-Delhi wordt vernomen, dat de Chinezen in toenemende mate versterkingen en materiaal naar La- dak in het grensgebied van Noord- oostelijk-Kasjmier overbrengen. Volgens deze zelfde berichten ont plooit de Chinese luchtmacht een grote activiteit in dit gebied. vormen en rebelleren tegen de leiding, die in Amerika thans aan het niet- communistische deel van de wereld tracht te geven. Vervolg op pag. 2 Het Gouvernementsvoorlich tingsbureau in Hollandia heeft een communiqué uitgegeven over de Indonesische parachu tistenlanding. Over het neerla ten van Indonesische parachu tisten ten noorden van Fak Fak, aldus het communiqué, wordt nader vernomen dat thans op het schiereiland ongeveer 40 Indonesische militairen zijn ge- localiseerd en door Nederlandse strijdkrachten zijn ingesloten. Uit goederen die op verschillende plaatsen werden buitgemaakt en die waren achtergelaten na een eerste vuurcontact waarbij de parachu tisten vluchtten en uit het verhoor van gevangenen blijkt dat dè Indone sische groep gedeeltelijk uiteengeval len is. Vastgesteld kon worden dat geen verdere bevoorrading is ge schied. De zuiveringsactie werd uitgevoerd door een gecombineerde eenheid strijdkrachten, bestaande uit mari niers, leden van de Kon. Landmacht en leden van het Papoea-vrijwilli gerskorps. Door het zware bergterrein wordt deze operatie bemoeilijkt, aldus het communiqué. WEERBERICHT WISSELEND BEWOLKT De Bilt verwacht van heden- tot morgenavond: Wisselend bewolkt met hier en daar een bui. Matige, morgen over dag nu er. dan vrij krachtige wind tussen zuid en west. Weinig veran dering in temperatuur. (Opgemaakt te 11.15 uur). 10 mei Zon op: 4.56 uur; onder: 20.18 uur. Maan op: 10.27 uur; onder: 1.30 uur. Hoogwater te Katwijk te 7.32 en 20.04 uur. laagwater te 3..11 en 15.33 uur. Hit nummer bestaat uit 14 pagina's Bij een tegen de regering ge richte demonstratie in Lissabon zijn gisteren betogers slaags geraakt met de politie. Volgens een regeringscommuniqué zijn vijf personen bij de ongeregeld heden gewond, maar onofficieel is bericht dat twee mensen om het leven zijn gekomen en tien gewond. De veiligheidsstrijdkrachten in Lis sabon en Oporto waren in staat van alarm gebracht nadat in beide ste den pamfletten waren verspreid waarin demonstraties tegen de rege- ring-Salazar werden aangekondigd. Terwjjl het in Oporto betrekkelijk rustig bleef, kwam het in de Portu gese hoofdstad tot incidenten. Vol gens ooggetuigen gooiden sommige demonstranten stenen naar politie mannen. In een nieuwsbulletin van de Por tugese televisie werd verklaard, dat de politie bij het optreden tegen „communistische activiteit" traangas had gebruikt en waarschuwings schoten had gelost. In enkele geval len hadden de politiemannen van hun wapens -gebruik gemaakt toen zij werden aangevallen. Volgens het bulletin was gisteravond de rust in Lissabon hersteld. De regering-Salazar had wel de nodige voorzorgsmaatregelen getrof fen. Ongeveer drieduizend man schappen van de oproerpolitie waren in staat van paraatheid gebracht. In de avonduren werd het. verkeer op alle hoofdwegen in de stad geweerd. Pofttie-eenheden, uitgerust met machinegeweren, patrouilleerden door de straten. Voor regeringsge bouwen stonden versterkingen opge steld. De vorige week werden 72 mensen gewond en één persoon gedood tij dens ongeregeldheden in Lissabon en Oporto ter gelegendheid van de eer ste mei. De besturen van het NVV, de KAB en het CNV zijn van mening, dat doorvoering van een huurverho ging thans het paard achter de wagen spannen is. „Veeleer is er, volgens de drie vakcentralen, re den om het bouwbeleid in die zin te wijzigen, dat de stijging van de bouw- en stichtingskosten tot staan wordt gebracht", aldus ge ven zij te kennen in een commu niqué. Pas als dat is gebeurd en stabiliteit van bouw- en. stichtingskosten tot een belangrijke doelstelling van het bouwbeleid is gemaakt en dat be leid succes heeft gehad, zou kun nen worden bezien in hoevere nog huurverhogingen noodzakelijk zijn. In het communiqué merken de vakcentralen voorts op, dat niet alleen de laatste tijd een stijging van bouwkosten optreedt. Ook als men over een langere periode de ontwikkeling van de huren en de bouwkosten beziet, constateert, men, dat een zeer belangrijk deel van de huurverhogingen door stij gingen van de bouwkosten is teniet gedaan. In het communiqué wordt tenslotte gezegd, dat het frappant is te con stateren, dat het verschil in huur- peil van rendabele kostprijshuren van de nieuwbouw en het huurpeil- van vergelijkbare vooroorlogse wo ningen in 1961 niettegenstaande algemene huurverhogingen van in totaal 57% niet onaanzienlijk groter was dan in 1954, Op de Markt in Den Bosch werden aan Koningin Juliana en Prins Bernhard gisteren tijdens het bezoek aan de Brabantse hoofdstad geschenken aange boden door twee bekende figu ren. ..de eerste boer de beste" en ..zoete lieve Gerritje". Het Ko ninklijk Paar had kennelijk veel plezier om de enorme fles bran dewijn. welke Prins Bernhard ontving. Bij hun aankomst per helikopter in Den Bosch kregen de Prin sessen bloemen aangeboden. Ontslag v. d. Putten Officieel beroep aangetekend (Van onze Haagse redactie) De minister van Defensie, ir. S. Visser, heeft officieel beslo ten beroep aan te tekenen tegen de beslissing van het Ambtena rengerecht te Arnhem, waarbij het ontslag aan de werktuigkun dig hoofdambtenaar F. H. van der Futten nietig werd ver klaard. De minister heeft opdracht gegeven aan jhr. mr. C. R. C. Wijckerheld Bisdom te Den Haag, het beroep officieel in te dienen bij de Centrale Raad van Beroep te Utrecht. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Dean Rusk, heeft gisteren op een persconferentie in Canberra verklaard dat de V.S. van mening zijn, dat de regeringen van Nederland en Indonesië de onderhandelingen voor een vreedzame regeling van de kwestie Nieuw-Guinea zouden moeten hervatten. Hij zei te hopen, dat de kwestie niet tot geweld zal leiden en dat overeen stemming kan worden bereikt over de voorstellen van Bunker. Minister Rusk, die in Australië is ter bijivoning van de bijeenkomst van de Anzus, zei in antwoord op een vraag over een voorraadvor- ming van wapens door Indonesië: „Wij zullen ons best doen om de zekerheid te krijgen dat een voor- raadvorming van wapens niet op onjuiste wijze zal worden gebruikt en dat de kwestie wordt geregeld door bespreking en onderhande ling". Op een vraag, wat hij geloot- Weer kernproef in Stille Oceaan In de buurt van Christmas Island in de Stille Oceaan hebben de Ame rikanen gisteren weer een kernproef genomen. I)e ontploffing was er een van de middenklasse, met een kracht van tussen 20.000 en een miljoen ton tnt. De bom is uit een vliegtuig ge worpen. De Britse premier Macmillan heeft gisteren in het Engelse Lagerhuis ge zegd, dat de verantwoordelijkheid voor de aangekondigde Amerikaanse kern proeven op grote hoogte uitsluitend door de Ver. Staten wordt gedragen. De proeven hebben niets te maken met de overeenkomsten over het ge bruik van het eiland Christmas door de Amerikaanse Commissie voor Atoomenergie, zo zei hij. Uit strikt medisch oogpunt bezien kan de radio actieve neerslag van deze proeven, die boven het eiland Johnson zullen wor den genomen, worden verwaarloosd. Macmillan zei dit in antwoord op vragen van Labourzijde. Hij onder streepte, dat het doel van de proeven van het grootste belang is voor de militaire verdediging. Het doel van de geleerden is, vast te stellen in welke mate een dergelijke ontploffing het gebruik van radar en radioverbindin gen, waarop tot op zekere hoogte het westelijke verdedigingssysteem is ge baseerd, wordt verstoord. de, dat er in deze kwestie zou ge beuren antwoordde Rusk: „Ik ze loot dat men op het diplomatieke vlak altijd werkt op basis van hoop op een vreedzame uitweg". In antwoord op een andere vraag zei minister Rusk, dat het belang rijk is dat rekening zal worden ge houden met de wensen van de Pa poea's. De beide regeringen zouden dit in aanmerking moeten nemen wanneer een overeenkomst tot stand komt. Op vragen over de Amerikaanse houding bij een mogelijke bedrei ging van Australisch Nieuw-Guinea antwoordde Rusk: „U kunt van de VS volledige solidariteit verwachten met de verantwoordelijkheden van Nieuw-Zeeland en Australië in het gebied van de Stille Oceaan". Minister Rusk zei voorts, dat de VS uiteindelijk voor een oplossing zijn waarbij de bevolking van Nieuw-Guinea over haar eigen toe komst kan beschikken. AFP meldt, dat minister Rusk op zijn persconferentie nog heeft ge zegd. dat de opeenhoping van Rus sische wapens in Indonesië de VS in hoge mate verontrust. Overeenkomst De Sowjet-Unie en Indonesië heb ben gisteren gelijk gemeld hun overeenkomst voor verdere Russische wapenleveranties aan Indonesië ge tekend, zo heeft minister Soeban- drio meegedeeld. Een woordvoerder van de Indone sische delegatie zei hierover: „De wapens zullen meer dan voldoende zijn om aan de openlijke wapenbe dreigingen van de Nederlanders in West-Irian tegemoet te komen". Voor de afscheidslunch van de de legatie had minister Soebandrio een gesprek van twee uur met premier Chroesjtsjow. Minister Soebandrio. die vergezeld werd door militaire leiders, tekende de overeenkomst voor Indonesië en de eerste vice-premier van de Sow jet-Unie, Kosigin, voor Rusland. Kosigin zei op de receptie: „wy hebben een zeer belangrijke overeen komst getekend". In tegenstelling tot dr. Soebandrio zinspeelde hy niet op wapens. Sommige Westelijke diplomaten gaven als hun persoonlijke mening te kennen dat zij de indruk hadden dat de Indonesische delegatie niet alles had gekregen waarop zfj ge hoopt had. Hiervoor bestonden ech ter geen besliste aanwyzingen. „Onvergeeflijk" Premier Menzies van Australië heeft in Canberra verklaard dat hij Indonesie's besluit om meer militai re hulp te vragen aan de Sowjet- Unie, betreurd. Menzies herhaalde het Australi sche standpunt dat het grijpen naar wapens terwijl er nog onder handelingsmogelijkheid aanwezig was, „onvergeeflijk" moest worden genoemd. „De hele invloed van de wereld zou uitgeoefend moeten wor den om dit grijpen naar de wapens te veroordelen, nadat de betrokken partijen met elkaar overleg hebben gepleegd en dit wellicht opnieuw zullen doen" aldus Menzies. PETITIONNEMENT PvdA OVER NIEUW-GUINEA Donderdag a.s. te half elf zal het tot dusverre ontvangen aantaj for mulieren met handtekeningen van het door de P. v. d. A. gehouden peti tionnement inzake Nieuw-Guinea aan de minister president prof dr. J. E. de Quay worden overhandigd door de heren J. G Suurhoff en E. Meester, resp. voorzitter en algemeen secreta ris-penningmeester van de P. v. d A. i Uit het Leidsch Dagblad van l 8 Mei 1862: t De Burgemeester van Lei- f den bepaalt dat ter gelegen- f heid der groote uitvoering, J door de Leidsche Zangveree- J niging op Vrijdag 9 Mei a.s. in de Hoogl. kerk te geven, üe rijtuigen alleen mogen komen van de zijde van het kerk plein. Men zegt dat keizer Na- 1 poleon op het einde der 1 maand Junij aan Z.M. den Koning op het Loo een tegen bezoek zal brengen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1962 | | pagina 1