N.-Guineadebat geschorst
op verzoek dr. Bruins Slot
V.S. WAARSCHUWEN VOOR
PROEVEN IN STILLE OCEAAN
VREDE in Stichting
van de Arbeid hersteld
ÈAAR ZWJ6ÜW ZllFBESO#KKWGS-
is onwaardis!
Agressie verscherpt
de conflictsituatie
POPLIN
fimibrod
w w»s
,Niet overdragen
buiten de Papoea's
Na beivogen zitting:
Tenzij Moskou bereid is tot
Comprom is regeri ng-NVV
Matiging blijft
gehandhaafd
ondertekening van verbod.
VAN AMBON I
WEERBERICHT
Mej. v. Moorst
in vrijheid 11a
120 dagen eel
Prof. de Quay verklaart:
REGENJASSEN
(Dttcf Qïïetiws
Jpgericht 1 maart I860
DONO^PnA/- 5 APRIL 1962
No. 30622
LEIDSCH
DAGBLAD
)irecteui. t, a t. van UisnoecK
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOÜK i^LiDEN EN OMSTREKEN
f 8.25 per kwartaal, f 2.80 per maand, f 0.65 per week.
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Het debat over de kwestie-Nieuw-Guinea in de Tweede Kamer
isteravond is tot ieders verrassing na het antwoord van de
egering onderbroken tot vanmiddag, omdat de A.R.-fractieleider,
,r. Bruins Slot, onverwachts op bewogen wijze verklaarde be-
loefte te hebben aan een breedvoerige overpeinzing over wat
iremier De Quay, minister Luns en staatssecretaris Bot even
evoren hadden gezegd. De regering staat op het standpunt, zo
lad mr. Luns medegedeeld, dat zij niet kan beloven Nieuw-Guinea
tuiten de wil van de Papoeabevolking om, aan Indonesië over te
Iragen. Wel wil de regering met Indonesië spreken en onderzoe-
;en in hoeverre de Indonesische wensen bij de Papoea's leven.
)e inheemse bevolking zelf moet zich een oordeel vormen in
'rijheid en zonder dwang.
Nadenken
I Iedereen had eigenlijk verwacht
lat het debat 's avonds nog tot een
|nd sou komen met een stemming
de twee moties-De Kadt (P.
d. A.J. waarvan de minister-pre-
ent, prof. De Quay, zei dat zij
strijd met het regeringsbeleid
aren. Daarom waren in deze
Irondvergadering de Kamerleden
ti ruimen getale aanwezig. Over het
ichorsingsverzoek van dr. Bruins
Kot ontstond een hevige discussie,
fenslotte kwam de heer De Kadt
iet verzoek ondersteunen en prof.
Hid (WD) was het voor deze ene
met hem eens. Als een be-
hngrijke fractie tijd vraagt om na
i denkenmoet zij daartoe de ge-
yenheid kiijgen.
Steun van vier
fracties
De regering had 's middags steun
[ekregen van de fracties der KVP,
rVD, ARP en CHU, alsmede van de
leer Scheps PvdA. Evenwel vestigde
Bruins Slot (AR) de indruk dat
j de zaak iets relatiever zag dan de
jnderen aan regeringszijde, (zoals
pen zich herinnert was het ook de
peer Bruins Slot, die in oktober j.l.
.androng op een „open gesprek" met
ndonesië, over welk verzoek toen
hogal wat te doen is geweest).
Hoewel dr. Bruins Slot „op zich-
self" geen bezwaar had tegen troe-
loetle bewapening
der infiltranten
De commandant der strijdkrachten
n Ned. Nieuw-Guinea, schout-bjj-
tacht L. E. H. Reeser, heeft gege-
rens bekend gemaakt over de Indo-
lesische infiltranten, die thans in
iet gebied van Nieuw-Guinea opere-
;n.
Uit verhoren van gevangen Indo
nesische militairen van de groep, die
[hans ageert op de eilanden Gag en
Waigeo is gebleken, dat zij behoren
tot het bataljon 191261 van het regi
ment „commando Adri" (commando
troepen van het Indonesische leger).
Hun bewapening is goed en bestaat
uit mortieren, brens. garand-geweren
n pistoolmitraillcurs. De leeftijd der
jevangenen is gemiddeld 20 jaar.
Naar tevens werd vernomen, be-
ïoorden deze gevangenen reeds tot
de groep, die op 15 januari hebben
etracht te landen aan de Zuidkust
loor middel van motor-torpedoboten.
Deze landing werd toen verijdeld door
patrouillerende Nederlandse Marine-
eenheden. waarbij een Indonesische
motor-torpedoboot tot zinken werd
gebracht en de twee andere boten
naar Indonesië terug vluchtten.
penzendingen naar Nieuw-Guinea
we moeten de bevolking daar immers
beschermen! drong hij ten sterk
ste aan op een oplossing van het ge
schil met Indonesië. „Wij willen geen
verantwoordelijkheid dragen voor een
oorlog", aldus de A.R.-fractieleider,
die wilde weten of de troepenzendin
gen de instemming van de V.S. had
den. Als het tot een gewapend con
flict komt. kunnen wij dan op steun
van die zijde rekenen? Al onze over
wegingen kunnen falen. Wij moeten
rekening houden met harde feiten.
Het sprak volgens dr. Bruins Slot
vanzelf, dat de vraag van een over
dracht van Nieuw-Guinea aan Indo
nesië als punt op de agenda voor of
ficiële besprekingen zou komen. Hij
hoopte dat het thans onderbroken
vooroverleg te Washington zou wor
den hervat.
Wat te doen!
De liberale fractievoorzitter, prof.
Oud, besprak uitvoerig de voorge
schiedenis van het zelfbeschikkings
recht en de verantwoordelijkheid van
de kabinetten-Drees voor het-Nieuw-
Guineabeleid.
Hij wilde geen definitieve beslissing
over het lot van Nieuw-Guinea, zo
lang de Papoea's zelf niet kunnen
zeggen wat zij willen. In die tussen
tijd zullen de Papoea's zich afzijdig
moeten kunnen orienteren. Op de
agenda voor een nader gesprek met
Indonesië mag het punt bestuurs-
overdracht voorkomen (prof. De
Quay scheen hierbij instemmend te
knikken). „Wat moeten we doen als
de toestand inmiddels nog ernstiger
wordt?" aldus prof. Oud.
Desnoods zullen we onze positie
opnieuw moeten bepalen, als de V.S.
van een ander inzicht blijk geven.
Slot on pag. 2
Luchtgevecht j
Bij een gevecht in de lucht
boven Turkije hebben een veer
tigtal ooievaars ongeveer dertig
adelaars verslagen. De arenden
vielen de ooievaars aan in het
gebied van Burdur (zuidoost -
Turkije). De ooievaars beten fel
van zich af: vijf arenden werden
gedood, waarna de rest op de
vluchtsloeg. De ooievaars leden
geen verliezen.
Achter de regeringstafel tijdens
het Kamerdebat over Nieuw-
Guinea van links naar rechts de
ministers Vissers en Luns en mi
nister-president prof. De Quay.
Na de strubbelingen, welke zich in
de Stichting van de Arbeid met be
trekking tot de uitleg van de loon-
clausule in het akkoord van Oud-
Wassenaar" hebben voorgedaan, heb
ben de vakbonden, in de Stichting
vertegenwoordigd, in de afgelopen
dagen onderling beraad gehouden.
Hierover is officieel niets meege
deeld. doch aangenomen wordt, dat
zjj het eens zijn geworden over een
formule, welke het. midden houdt
tussen het aanvankelijke standpunt
van het NVV en dat van de regering.
Om dit nieuwe punt te bespreken is
het bestuur van de Stichting gister
middag in het gebouw van de Sociaal
Economische Raad bijeen geweest Na
ongeveer anderhalf uur vergaderen
hebben de werkgeversorganisaties on
derling beraad gehouden. Daarna
hielden ook de werknemersorganisa
ties onderling beraad. Na afloop van
de besprekingen werd h&t volgende
meegedeeld: ..De principiële stand
punten. welke in het bestuur van de
Stichting van de Arbeid bestaan, zijn
gehandhaafd.
Het Stichtingsbestuur zal er echter
naar streven in voorkomende geval
len verdeelde adviezen aa,n het col
lege van Rijksbemiddelaars te ver
mijden door praktische oplossingen te
zoeken.
Beide voorzitters van de Stichting
va.n de Arbeid zullen over de methode
hiervan een bespreking met de be
windslieden van bet ministerie van
Sociale Zaken en Volksgezondheid
aanvragen".
Comp
romis
Achter dit sobere communiqué gaat
het volgende compromis schuil:
a. Er zal door de Stichting van de
Arbeid geen poging worden gedaan
om de algemene aanwijzing van 2
maart ingetrokken of gewijzigd te
krijgen.
b. Beide voorzitters ir. Kruyff en
drs Roemers» zullen een beperkte dis
pensatie vragen voor een bepaald
aantal reeds ingediende contracten,
waarin ook het „opstapje" aan be
paalde voorwaarden zal moeten vol
doen Dit zal geschieden bij het mon-
De Amerikaanse Commissie Christmas te blijven. Zoals be
voor Kernenergie heeft gister- kend heeft president Kennedy
avond schepen en vliegtuigen laten weten, dat de proeven met
gewaarschuwd van 15 april af kernwapens-in - de - dampkring
buiten het gebied van het eiland later in deze maand boven deze
Britse oefenbasis zullen worden
hervat, als de Russen niet bereid
zijn tot ondertekening van een
verdrag inzake een verbod op
het nemen van kernproeven
Het gebied, dat de Commissie
voor Kernenergie heeft aange
geven, beslaat een oppervlakte
van duizend bij 1.300 k.m. in de
Stille Oceaan.
De Amerikaanse vertegenwoordiger
op de ontwapeningsconferentie in
Genève heeft gisteren het eerste deel
ingediend van een plan over de
doelstellingen en grondslagen der
ontwapening onder doeltreffend in
ternationaal toezicht. Hiermee heb
ben de V.S. een begin gemaakt met
de uitwerking van een ontwape
ningsprogram. zoals op de conferen-
tien uiteengezet door de Amerikaan
se minister van Buitenlandse Zaken.
Dean Rusk. De Amerikanen hebben
ook een ontwerp voor de inleiding
tot een ontwapeningsverdrag inge
diend. Van de kant van de Russen
ligt een volledig ontwerpverdrag op
tafel, dat voorziet in algemene en
algehele ontwapening in drie fasen
binnen een periode van vier jaar.
Gisteren heeft de ontwapenings
conferentie in Genève het debat
over de kwestie van het stopzetten
der kernproeven beëindigd. Dit de
bat heeft drie dagen geduurd.
De Amerikaanse vertegenwoordiger
Dean Rusk zei. dat de communisti
sche afgevaardigden overhoop schij
nen te liggen en met alle anderen
over de kwestie van internationale
controle. Amerika blijft van mening,
dat. er kernproeven genomen kunnen
worden, die niet ontdekt zullen
worden als er geen netwerk van
controleposten over de gehele
delinge overleg, dat men met, de be
windslieden van Sociale Zaken en
Volksgezondheid verwacht te zullen
hebben
c. Partijen zullen ook voor 1963 de
matiging blijven toepassen. Mocht
blijken, dat dit niet nodig is. dan zul
len alsnog de daarvoor in aanmer
king komende contracten worden
herzien en verbeterd
Tevredenheid
De heer Middelhuis (KAB) ver
klaarde na afloop tevreden te zijn.
..Ik had niet anders verwacht", zei
hy. De heer Bakker (CNV) was blij
met her gevonden compromis. Ook de
heren Roemers en van Tilburg (bei
den NVV) waren „niet ontevreden".
Van werkgeverszijde werd te ken
nen gegeven, dat men de gevonden
oplossing ook wel kon waarderen.
Zonder uitzondering werd de ver
wachting uitgesproken, dat de minis
ter van Sociale Zaken en staats
secretaris Roolvink, akkoord zouden
gaan met de gevonden oplossing en
ook welwillend zouden staan tegen
over de beperkte dispensatie voor de
bepaalde, reeds ingediende CAO-
voorstellen.
bP8EKEf1ovwmf!OT««C''
advertentie
Halve gebr. kip
f 1.95
Alléén: PETER LEENEN
Gangetje 14
OOK OM MEE TE NEMEN
AANHOUDEND KOUD
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond: Over het algemeen
veel bewolking met enkele buien.
Matige tot krachtige noordwestelijke
wind. (Opgemaakt te 11.15 uur).
6 APRIL
Zon op: 6.06 uur; onder: 19.21 uur.
Maan op: 7.21 uur; onder: 2137 uur.
Hoogwater te Katwijk te 4.15 en
16.33 uur; laagwater te 0.05 en 12.31
uur.
Dit nummer bestaat uit 18 pagina's
Ongeveer 500 Ambonezen uit
verschillende woonoorden in
Nederland hebben gisteren op
het Binnenhof tijdens het Kamer
debat over Nieuw-Guinea nog
eens met een demonstratie de
aandacht gevestigd op het recht
tot zelfbeschikking, dat ook hun
land had behoren toe te komen,
maar dat dit volk door de loop
der gebeurtenissen is onthouden.
De ex-verzorgster van Anneke Beek
man. de nu 63-jarige mejuffrouw
Elisabeth M. van Moorst („Tante
Bets"), die haar straf in het Huis
van Bewaring II aan de Amstel-
veenseweg in Amsterdam heeft on
dergaan, is vanochtend om zeven
uur in vrijheid gesteld.
Op dat tijdstip werd zy door een
auto. bestuurd door een vrouwelyke
kennis, afgehaald. In de auto zaten
mej. Beekman en een zuster van
mej. Van Moorst („Tante Ans"). De
auto reed tegen zeven uur het ter
rein van de gevangenis op en ging
onmiddellijk naar de garage, waar
van de deuren direct weer gesloten
werden. Korte tijd later werden de
deuren vlug geopend en reed de
auto in snelle vaart het terrein af
Mej. Van Moorst werd in maart 1956
bij verstek door het Gerechtshof te
Amsterdam terzake van het ont
trekken van het minderjarig joodse
weesmeisje Anneke Beekman aan
het wettig over haar gestelde ge
zag veroordeeld tot zes maanden
gevangenisstraf. In november van
het vorig jaar richtte zij een gra
tieverzoek aan H.M. de Koningin.
Op 6 december meldde ze zich bij het
paleis van Justitie in Amsterdam,
en werd in het Huis van Bewaring
opgesloten Eind februari werd be
kend gemaakt dat mej. Van Moorst
gedeeltelijk gratie was verleend, n 1
voor dat deel van haar straf, dat
op 5 april, vandaag, nog onvervuld
is gebLven. Zij heeft totaal 120
dagen in het Huis van Bewaring
doorgebracht.
aarde gevestigd wordt. Dean kon
niet begrijpen waarom de gehele
wereld zich moet neerleggen bij de
„pseudo-wetenschappelijke eisen van
één land". Waarom moeten er altijd
uitzonderingen voor de Sowjet-Unie
worden gemaakt?, zo vroeg hij.
Honderddrie moeders uit tien lan
den hebben gisteren de voorzittérs
van de zeventien-landenconferentie,
de Amerikaan Dean en de Rus Zo-
rin, een boodschap voor de conferen
tie overhandigd, waarin zij verzoe
ken proeven met kernwapens te
verbieden. De vrouwen waren in op
tocht naar het volkerenpaleis in
Genève getrokken. Zy waren af
komstig uit Canada, Frankrijk,
Gr.-Brittannië, Noorwegen, Oosten
rijk, de Sowjet-Unie, de Verenigde
Staten, West-Duitsland, Zweden en
Zwitserland.
De tekst werd voorgelezen door de
Noorse mevr. Annemarit Sletten-
duve. In de boodschap die door de
vrouwen gezamenlijk is opgesteld,
noemen zy zich „een deel van de
scheppende kracht van de wereld".
De minister-president, prof. De Quay, verklaarde gisteren in
de Tweede Kamer tijdens het Nieuw-Guineadebat, dat het voor
overleg met Indonesië na de onderbreking niet meer is hervat.
De Nederlandse regering heeft geen enkel bezwaar gemaakt
tegen enig agendapunt voor het te houden nadere overleg, voor
zover althans niet vooruit zou worden gelopen op de materiële
inhoud van dit overleg. Nederland heeft geen enkele voorafgaan
de voorwaarde gesteld. Indonesië wèl: de regehng van de be-
stuursoverdracht.
Na een uiteenzetting over het zelf
beschikkingsrecht zei prof. De Quay,
dat de regering nog steeds de moge
lijkheid openlaat dat de Papoea's
zich ook t.a.v. Indonesië oriënteren.
De agressieve activiteiten van In
donesië hebben de conflict-situatie
verscherpt. Waarom heeft de rege
ring militaire versterkingen naar
Nieuw-Guinea gezonden? Omdat an
ders de mogelijkheden van een ge
sprek met Indonesië toch niet gun
stiger zouden worden, terwijl de
situatie wel schadelijk voor de be
volking zou kunnen zyn. Men denke
zich eens in, in wat voor toestand
wij zouden komen, als Indonesië
vaste voet op Nederlands gebied zou
zetten.
„De jongste ontwikkeling rond de
kwestie-Nieuw-Guinea heeft een
sterke psychologische kant", aldus
prof De Quay.
Op sommige kringen in ons bin-
nelandse thuisfront schijnt de In
donesische propaganda invloed te
hebben. De minister-president deed
vervolgens een beroep op pers, radio
en televisie om zich niet te laten ge
bruiken voor ongefundeerde berich
ten. De regering zal haar best doen
een goede berichtgeving te bevor
deren.
vanaf f 37.50.
Moderne tinten.
M. DE VRIES
HAARLEMMERSTRAAT 149
t.o. Janvossensteeg.
Uw ontbijt, uw lunch...
elke broodmaaltijd
lekkerder dan ooit
met diepdoorbakken
grote doos 58 ctreuzendoos 115 ct
f Uit het Leidsch Dagblad van
i 5 April 1862:
Te Konstatinobel is dezer
dagen een huwelijk gesloten
tussen een man, weduwnaar
van 5 vrouwen bij welke hij
19 kinderen heeft gehad, en
een vrouw, weduwe van 5
mannen, bij wie zij 12 kinde
ren heeft. Te samen hebben
zij dus 31 kinderen.
AdvertentieNaar Bata
via en Soerabaya. zal in den
loop der maand April van
i Amsterdam vertrekken, het
i bij uitstek snelzeilend le-
i klasse Fregatschip Bilderdijk
i kapt. A. Viëtor.
i Adres: De Coningh Comp.
i te Amsterdam.