Kwestie feestviering berust op misverstand KARL MAY er van Dienstleider kwam niet op zijn beslissing terug Siegfried van Praag voor roman gehuldigd KLEÜR- SP0ELING THUIS ZELF DOEN KPLASTlü colorJ Old Shatterhand en Winnelon In materiaal iverclen geen fouten ontdekt Zilveren jubileum van het C.I. I O ranje veren iging Noord wijk- Binnen Volledige samenwerking voor 30 april bereikt Jeruzalem van het Westen'" UW HAAR: POLY-COLOR VIJFTIG JAAR GELEDEN STIERF: „Woerden voor Spoonvegongevallenraad Industrie-klimaat behouden LEIDSCH DAGBLAD VRIJDAG 30 MAART 1962 Heimwee naar Amsterdam (Van onze Amsterdamse correspondent) De letterkundige Siegfried E. van Praag heeft gistermiddag in het restaurant op de 13de verdieping van het Havengebouw te Amster dam de Amsterdamse boekverkopersprijs 1962 in ontvangst genomen, die hem is verleend voor zijn onlangs verschenen roman Jeruzalem van het Westen". De prijsuitreiking werd verricht door de echtge note van de burgemeester van Amsterdam, mevrouw E. van Hall Nijhoff. Siegfried E. van Praag, die in Brussel woont en voor de prijsuitrei king met zijn vrouw naar Amster dam was gekomen, heeft in totaal ruim 30 boeken geschreven, die zich alle bezighouden met joodse of Fran se onderwerpen. Hij werd in 1899 in de Sarphatistraat te Amsterdam ge boren, bezocht daar de openbare handelsschool en studeerde Franse taal en letterkunde aan de gemeente universiteit. Korte tijd was hij als docent werkzaam, doch wijdde zich daarna geheel aan de letterkunde. Van Praag's jongste boek „Jeruza lem van het Westen" heeft opzien gebaard vanwege de warme, ontroe rende en gave wijze, waarop hierin de geschiedenis van het Joodse Am sterdam is uitgebeeld. In een twaalf tal figuren met hun omgeving geeft hij een beeld van het leven en het lot van de Amsterdamse joden in de wijk rond het Jonas Daniel Meijer- plein. Het is een aangrijpend werk geworden, dat weemoed en heimwee oproept naar wat eens was en nooit meer zal terugkeren. Namens de jury deelde de heer G. J. Ammcrlaan mee. dat de keuze voor 11, de toekenning van de prijs geen pro- I vi Mevr. E. van Hall-Nijhoff, echtgenote van de Amsterdamse burgemeester, bood gisteren de Ams ter dams e bo ekv er kopers prijs 1962 aan Siegfried E. van Praag aan voor diens boek Jeruzalem van het Westen". bleem was. Unaniem was men van oordeel, dat deze aan Siegfried van Praag toekwam. Hiermee wil men hem niet alleen als auteur maar cok als mens eren. Mr. P. J. Mijksenaar, sprekende namens het gemeentebe stuur van Amsterdam, noemde het boek een uitzonderlijke bijdrage tot de geschiedenis van het Joodse Am sterdam. Met de uitreiking van de Amster damse boekverkopersprijs 1962 liep men iets vooruit op de 27ste boeken week, die vanavond met een gala avond in de stadsschouwburg wordt geopend. Dit was de eerste maal, dat deze door de Amsterdamse boekver kopers vereniging ingestelde prijs (groot f 1000werd u tgereikt. Het Ligt in de bedoeling dit eens in de ijf jaren te doen. Advertentie HOOIGRACHT 54 LEIDEN PRINS BERNHARDSTR NOOR-DW1JK In de ledenvergadering van de Oranjevereniging Noord wijk-Binnen, in rest. „De Beurs" gehouden heeft de voorzitter, dr. H. Kruyt, uitvoerig de kwestie besproken, die gerezen is met de Oranjevereniging te Noordwijk aan Zee over de viering van de feestelijkheden ter gelegenheid van het zilveren huwelijksfeest van het Konink lijk Paar. Dr. Kruyt legde de nadruk erop, dat bij dit feest de grootst mogelijke eensgezindheid tot uiting diende te komen. Aan deining hebben we dus geen behoefte, aldus de voorzitter, die betreurde dat een en ander in de openbaarheid is gekomen. Veel beter had de zaak door de bestu-ren uitgepraat kunnen wor den, temeer omdat alles op een misverstand berust. „Het la® voor de hand, dat het be stuur van die Oranjevereniging Noordwyk-Binnen niet naar de ver gadering in het raadhuis was geko men. Tevoren hadden wij meege deeld. dat wij prijs stelden op samen werking met Noordwijk aan Zee. Ons standpunt was dus bekend en het was niet nodig, dat wij naar dóe ver gadering kwamen," verklaarde dr. Kiruyt. Bovendien was men in deze verga- i •deriner niet met een vastomlijnd plan I gekomen van één bepaald persoon. Een en ander was uitvoerig in een j bestuursvergadering besproken. Het was nodig geweest, dat vóór de raads- vergadering een plan ter tafel was om een financiële basis te vinden voor de gemeentelijke subsidie. Bij het bestuur van de Oranjever eniging Noordwijk aan Zee was toen 1 helaas enia: misverstand gerezen, om dat men uit de aanwezigheid van dit plan distilleerde dat de gehele feest- viering al in kannen en kruiken was, i voordat hun oordeel werd gevraagd, j Dit was zeer beslist niet het geval en bij nadere besprekingen is dit ook j duidelijk gebleken. Dr. Kruyt was bly te mogen con stateren, dat de beide O.V.'s in vol- komen samenwerking op 30 april a.s. het zilveren huwelijksfeest zullen vie ren. Hierna werd 'hot programma voor de feestelijkheden bekend gemaakt, 's-Morgens zullen alle schoolkinderen van Noordwijk-Binnen en Noordwijk aan Zee in het Sportpark aan de Van Panhuysstraat ean aubade brengen aan het gemeentebestuur. De jeugd krijgt een aandenken aan deze dag. 's-Middags vinden er kinderspelen plaats. Verder zal geprobeerd worden e=n optocht te houden van plaatse lijke verenigingen. Daar er met min der dan 250 verenigingen in Noord wijk zijn bestaat er goede hoop. dat er voldoende deelnemers zullen ko men. De festiviteiten worden beslo ten met een vuurwerk in het Sport park. Op 29 juni a_s wordt ter gele genheid van die verjaardag van Prins Bernhard die jaarlijkse sportmiddag gehouden. Ten aanzien van de viering der kro ningsfeesten zyn bepaalde moeilijk heden gerezen. Er is namelijk bericht ontvangen, dat in september geen gebruik zal kunnen worden gemaakt van het Lindenplein en de Voor straat. omdat daar werkzaamheden verricht moeten worden. Het bestuur heeft nu een plan gemaakt om de feestelijkheden te houden op de voor malige trambaan tussen de Heilige Geestweg en de Molenstraat. Advertentie Advertentie TUBE 1.95 V.N.-verfegenwoordigers naar Nieuw-Guinea In Kollandia is officieel be-, kendgemaakt, dat enige V.N.- vertegenwoordigers van Afrikaanse landen behorende tot de Brazzaville- groep, begin april in Nieuw-Guinea worden verwacht. Zij komen op uit nodiging van de Nederlandse rege ring. Zij zullen poolshoogte nemen en een rondreis door Ned. Nieuw- Guinea maken. Verdeling Indonesische olieproduktie De buitenlandse oliemaatschap pijen waarmee de Indonesische re gering besprekingen voert over een nieuwe exploitatieovereenkomst, heb ben een regeling aanvaard waar onder zij slechts 40'^ van hun pro- duktie zelf zullen houden en de overige 60'r aan de Indonesische regering zullen afstaan, zo heeft het Indonesische persbureau Antara be kendgemaakt. De Indonesische regering had een verdeling van 40 tot 60 van de produktie voorgesteld, maar dit was aanvankelijk door de maatschap pijen verworpen, daar zij een verde ling van 50 tot 50 wensten. De aan de besprekingen deelne mende maatschappijen zijn de Stan- vac, de Caltex. de Pan American OU en de Britse Shell. Advertentie (Van onze correspondent in Bonn) Old Shatterhand, Kara ben Nemsi, Winnetou, de Apachen en de Comanchen, voor wie waren dit niet in zijn jeugd dierbare begrip pen? Hoevelen stonden niet met de Indiaanse zilverbuks op of gingen met de berendoder naar bed in die zoete jaren, waarin men nog in fantasieën leven kon? De schepper van deze schone wereld van edel en trouw gedrag in deuren des gevaars was Karl May, dr. Karl May zoals hij zichzelf op het hoogtepunt van zijn roem noemde. Vandaag is het vijftig jaar geleden, dat hij stierf in Radebeul bij Dresden. ...want AKKERTJES zijn instant cachets* met 4-voudig wer kend micropoeder Akkertjes bevatten de ideale combinatie van 2 pijnstillers 4- zenuwkal- merend bromisovalum -I- opwekkend coffeï- num. Microscopisch fijn poeder, dus directe op name in het organisme, dus directe werking zon der kans op maagklach ten. Ontdek óók de wel daad van Akkertjes! ie instant 6 stuks f 0.50 direct werkend 12 stuks f 1.- Aansluiting op geofysisch jaar In Parys zijn geleerden uit 25 landen het eens geworden over een wetenschappelijk program voor zon- newaarnemingen in de periode 1964 1965, wanneer de zonnevlek-activiteit het geringst zal zyn. Deze observa ties zullen een aanvulling zijn op die van het internationale geofysisch jaar 1957—1958, toen genoemde acti viteit maximaal was. Verwacht wordt dat het merendeel van de 66 landen, die aan het geo fysische jaar hebben deelgenomen, ook mee zal doen aan de nieuwe nderzoekingen Er zal hierbij o.a. de eerste schreden al gedaan, om her inneringen aan May bijeen te bren gen en een n euw klein museum in Bamberg te stichtend talent financieel steunt. Straatarm werd Karl May in 1842 in het ertsgebergte geboren, rijk maar zeer omstreden stierf hij pre cies 70 jaar later na een leven dat als hoogtepunt de roem van de veel bereisde, onoverwinnelijke Amerika- en Arabië-reiziger had en als diepte punt de in totaal acht jaar gevange nis, die Karl May voor allerlei op lichterijen en diefstallen moest uit zitten. Dat May niet op het hoogtepunt van zijn roem stierf, kwam door de activiteiten van een journalist, die de „doctor" ontmaskerde en openbaar maakte dat May, die zich in zijn vil la „Old Shatterhand" had omgeven met alle herinneringen aan zijn avontuurlijke leven, waarschijn lijk nooit uit Europa was weggeweest en in elk geval zijn reisverhalen uit zijn duim had gezogen. Winnetou. Old Surehand, Old Fire- hand, ze hebben nooit bestaan, en Old Shatterhand is niets anders dan de droomgestalte van een vroegere dief en oplichter, die nog geen schot kan lossen, zo schreven de journalis ten uit die dagen en zij bereikten er mee. dat Karl May's fanmail van karakter veranderde: niet langer be wonderende brieven van de meest i »iui -i j c- i aanzienlijke lieden in Duitsland. 9root aantal belangrijke en vooraanstaande figuren uit de maar dreigbrieven en smaadschrif- j industriële wereld, die met belangstelling hebben geluisterd naar de twee sprekers op deze bijeenkomst: prof. dr. ir. H. C. J. H. Gelissen, die het instituut oprichtte, en dr. G. A. Kohnstamm uit Arnhem. (Van onze Haagse correspondent) In het Kurhaus-paviljoen in Scheveningen is gistermiddag het 25-jarig bestaan gevierd van het C.I.V.I.. het Centraal Instituut voor Industrie-ontwikkeling. Dat gebeurde onder grote belang stelling: de minister van Economische Zaken. drs. J. W. de Pous. was aanwezig tijdens de gehele bijeenkomst. Bij de aanvang van het informele samenzijn arriveerde ook de minister van Landbouw en Visserij, mr. V. G. M. Marijnen. Voorts zag men een zeer Maar de curieuze omgeving, waar May woonde temidden van al zijn onechte reisherinneringen, zo als de nooit gebruikte zilverbuks en berendoder, blijft voor Westelijke toeristen verborgen achter het ijze ren gordijn. De Westduitse televisie wijdde een programma aan Karl May, waarin „,nn, c wel swaar waarheid van verzinsel werd waren geen omstandigheden' die gescheiden, maar waarin men toch j chinist Van der Leer van de ramp- alle eer betoonde aan Duitslands i trein i„ de war zouden hebben kun- meest gelezen volksauteur, die zijn nen brengen. De man was de vorige vermogen naliet aan een stichting, dag om vier uur naar huis ge- die noodlijdende jonge mensen met (gaan en had de avond lezend door- I gebracht. Niemand had iets bijzon- j ders aan hem gemerkt. Toch heeft j hij niet gereageerd op het gele voor- I sein bij de splitsing Harmeien en is i met volle vaart verder gereden. Volgens getuigen is er geen sprake geweest van remmen op dat punt. Anderen zeggen, dat zij enkele ogen blikken voor de botsing wel hadden horen remmen. Uit de positie, waarin de stoffelijke resten van machinist Van der Leer werden gevonden, wordt bovendien afgeleid, dat deze nog door een open gang in zijn loco motief had proberen te ontkomen. Zijn collega Victoor van de uit Rot terdam komende groene trein was echter door de botsing volkomen ver rast en werd op zijn plaats in de cabine gevonden. Waarom? (Van onze speciale verslaggever) In de fraai betimmerde, maar wat sombere raadszaal van het Amsterdamse stadhuis begon gistermorgen de openbare behande ling van de verschrikkelijke treinramp bij Woerden door de Spoorwegongevallenraad met enkele ogenblikken stilte. Voor de eerste, maar zeker niet voor de laatste maal die dag waren de gedachten van de leden van de raad en de 45 getuigen bij de 93 slachtoffers, die dit zwaarste spoorwegongeluk uit de Neder landse historie heeft geëist. Menselijke foul? Herhaaldelijk werden de aanwezi gen geconfronteerd met de gebeurte nissen op die zwarte achtste januari van dit jaar, waarop twee treinen by Woerden frontaal botsten. Daar over bestaat geen twijfel. Volgens de getuigen was het ma teriaal goed in orde, de N.X.-bevei liging functioneerde normaal en er ten. Nu, 50 jaar na May's dood, is hel rustiger om hem geworden. Literaire beroemdheden als Hermann Hesse, Heinrich Mann, Franz Werfel en Karl Zuckmayer zijn voor hem in het strijdperk getreden en hebben blijk gegeven van hun grote bewondering voor de schrijver, die als geen ander vermocht een volksschrijver te wor den en die met zijn sterk moralise rende geschriften, waarin het edele en de edele mens altijd overwinnen, nog steeds bijdraagt tot de vorming van miljoenen jongeren over de hele wereld. Dat dit laatste geen frase is, blijkt uit de oplagencijfers, die Karl May's boeken nog altyd hebben. Het uit Oost-Duitsland naar Bamberg ver plaatste Karl May Verlag verkocht sinds de oorlog negen miljoen ban den. In totaal werden achttien mil joen banden van Karl May's werken in het Duits gedrukt. Alleen al „De schat in het zilvermeer" bereikte een oplage van 1.1 miljoen. De herdenking van Karl May van daag in Bamberg laat extra duide lijk voelen dat het Karl May Mu- Onderzoekingen De bijeenkomst werd geopend door ir. H. Fürstner, voorzitter van het bestuur van het C.I.V.I. Hij prees het initiatief van prof. Gelissen, toentertijd minister van Handel, Nij verheid en scheepvaart, die 25 jaar geleden provinciale economisch- technische instituten oprichtte en in het C.I.V.I. een overkoepelend or gaan zag, dat het particulier initia tief zou kunnen stimuleren Het C.I.V.I. verricht thans onderzoekin gen uitgezonderd laboratorium- werkzaamheden en geeft advies en .voorlichting aangaande nieuwe projecten en produkten van de Ne- derlandsche industrie. Ir. Fürstner vermeldde, dat, gezien het aantal opdrachen dat het C.I.V.I. in be handeling krijgt, de behoefte aan een dergelijk instituut duidelijk is bewezen. Prof. Gelissen, die een herden- eindigde met een opwekking het goe de industriële klimaat in Nederland te behouden en de ogen vooral op de Euromarkt gericht te houden. Perspectieven Vervolgens sprak dr. G. A. Kohn stamm uit Arnhem. „Hedendaagse industriële perspectieven" had hij zijn causerie getiteld. Hij voorzag de mogelijkheden voor de Nederland se industrie in het kader van een Verenigd EuroDa, mogelijkheden die hij overigens j het overgrote deel der aanwezigen wel als bekend be schouwde. „Minder bekend zo zei dr. Kohnstamm, is echter de ont wikkeling die zich de laatste jaren voltrekt in de samenstelling van het arbeidsaanbod. De categorie jongens-met-uitslui- tend-lSger-onderwijs, waaruit de in dustrie met zijn steeds voortschrij dende automatisering zijn produk- geel zijn geworden, nadat de trein uit. Utrecht dit had gepasseerd. Van die theorie bleef gisteren geen draad heel. Niet alleen ontkende de betrok ken treindienstgeleider, de heer J. S. Kwakkenbos dit categorisch het aangedragen bewijsmateriaal stelde hem zonder enig voorbehoud in het gelijk. Uit alles bleek: het materiaal was uitstekend en alle apparaturen heb ben feilloos gewerkt. De gemaakte sector van de spoorwegtechniek. Voor automatische treinbeïnvloeding zal men echter een keuze moeten doen tussen het Amerikaanse continu- systeem en het Europese stelsel van contactpunten. Het continusvsteem kan alleen worden toegepast bij ge automatiseerde blokken, doch biedt dan ook een absolute veiligheid. Dat is met de punt-beinvloeding niet het geval. Een gebrek, daarin mani festeert zich niet, terwijl zij boven dien niet over de gehele baan kan worden toegepast. De NS zullen zeer serieus afwegen welke weg zy in de naaste toekomst zullen inslaan. Ir Koster herinnerde eraan, dat reeds in 1953 proeven werden genomen met het continusysteem. Verdere proeven De in 1959 ondernomen experimen ten op het baanvak Amex sfoort—Hil versum zullen binnenkort worden uitgebreid. De Amerikaanse spoor- wegseinindustrie zal daartoe de ap paratuur ter beschikking stellen. Ir. Koster zei verder nog. dat de elders toegepaste waarschuwingssig nalen in de cabine van de machinist niet afdoende zijn gebleken In Frankrijk ontwikkelt men alweer een nieuw systeem. Het in Duitsland in zwang zijnde stelsel, dat al uit de jaren twintig dateert, werkt op zich zelf wel goed, maar door zijn beper- fout moet haast wel een menselijke kmg overwegen de Bondsspoorwegen geweest zijn. De voorzitter van de voor de snelle internationale treinen Spoorwegongevallenraad mr. H. R. °P het ogenblik toch ook het Ameri kaanse continusysteem toe te gaan passen. De Raad zal te zyner ttfd zyn be vindingen aan de minister van Ver- Goede raad Vervolgens bracht mr. De Zaaijer de vele adviezen ter sprake, welke na de ramp van allerlei kanten ten bes te waren gegeven. Het was een lange lijst, van de kruisingsvrye splitsin gen af tot de automatische treinbe- heersing toe. Soms was de voorzitter er met een tegenwerping sneller bij dan ir. Koster. de Zaaijer merkte op, dat hij veront rust was door de mededeling van de president-directeur van de Neder landse Spoorwegen, dat vorig jaar achttien keer door een rood sein is keer en Waterstaat meedelen gereden. De N.S.-directeur ir. J. P. I Koster wees er onmiddellijk op, dat het steeds menselijk falen is geweest. De betrokkenen worden trouwens voor zo'n vergrijp disciplinair zwaar gestraft, ook wanneer de gevolgen, zoals meestal, tot materiële schade beperkt blijven. „Behalve dan in Tilburg, waar de beide machinisten omkwamen", her innerde mr. De Zaaijer zich. Maar waarom heeft machinist Van der Leer niet gereageerd op het gele licht, dat hem moest- voorbereiden op het rode sein bij de splitsing? Vaak gehooid werd de ver- - ,r onderstelling, dat de treindienstleider V-J" een ogenblik, waarop twee sporen in Woerden op zyn aanvankelijke ee" SI?00^ wor('en- beslissing: zou zijn teruggekomen en Herhaling der seinen: deze ver Hier volgt een bloemlezing uit de geopperde oplossingen. Vrije kruisingen: er komt toch al- blik de splitsing voor de sneltrein naar Rotterdam geblokkeerd zou hebben, nadat hij eerst het voorspin op veilig had gesteld. Dan zou het voorsein pas ADVERTENTIE VERVEN MET WAARBORG PIETER SCHOEN VERFCHEMIE peil angstwekkend snel achteruit Ook aan de factor „Plezier in het werk" moet aldus dr. Kohnstamm, steeds meer aandacht worden ge schonken. Nadat ir. Fürstner de beide spre kers had bedankt, begaf het gezel schap zich naar een andere zaal in het Kurhaus, waar men nog gerui- minderen de dwingende betekenis van het enkelvoudige rnde licht. Voorrangsregeling: de bezwaren bleken in de praktijk groter dan de voordelen. Twee man op de bok: die moge lijkheid bestaat al. Bij zeer slecht weer kan de machinist de hoofdcon ducteur vragen in de cabine te ko men. Dat is zelfs verplicht als de do- demanskruk niet werkt. Eén suggeslie is echter op het ogenblik ernstig in overweging: een doeltreffender mistbebakening. Treinbeïnvloeding O Uitvoeriger ging ir. Koster in op de automatische treinbeheersing, welke na Woerden in Nederland plotseling in het nieuws kwam. H:j herinnerde eraan, dat de beveiliging van de spoorweg door NS sinds 1946 met voortvarendheid is gemoderniseerd door de uitrusting van de baanvak ken met het automatisch blokstelsel. Een vierde deel van het net is daarvan reeds voorzien, dat is meer dan in enig ander Europees land. In Frankrijk, dat op Nederland volgt, is 13 percent van het net op die manier beveiligd. België trekt Rijn- Scheldeverbindiiirr in politieke vlak (Van onze Brusselse correspondent) Volgens niet van officiële zijde be vestigde berichten heeft de Belgische regering dezer dagen aan de Neder landse regering een memorandum doen toekomen, met betrekking tot de Ryn-Scheldeverbinding. Het door België daarbij voorgestel de tracé zou door de oude vaarweg lopen. Het kanaal van Hansweert naar Wemeldinge zou verbrepd worden, de strekdam bij Willemstad zou eveneens in het Belgische plan zijn opgenomen. Van Belgische zyrie zouden de Rijnvaartpremies met worden afgeschaft, maar wel vermin derd ..in dier mate, als de nieuwe vaarweg, rekening houdend met de eisen van de duwvaart, voldoening zou schenken". Zou een oplossing van de verbin ding tussen Schelde en Rijn op kor te termyn niet mogelijk zijn, dan zou de Belgische regering verplicht zijn tegenmaatregelen te overwegen, om, zoals zy het in het memoran dum heeft gezet, het nog steeds da lende aandeel van Antwerpen in de Rijnvaart zo veel mogelyk te conso lideren. Is dit inderdaad de jongste strek king van het Belgische memorandum dan zou de Belgische regering dus nu rondweg hebben toegegeven, dat zij de kwestie van het technische vlak op het politieke wil brengen en dat zy het hoofd heeft gebogen voor de nieuwe eisen van de Belgi sche Rynreders. Zoals gemeld, voorzag een conve- nu tussen de Rotterdamse en Ant werpse Kamers van Koophandel in een kanaal op Belgische grondge bied, tussen de Antwerpse haven en de Westerscheloe, het doorgraven van de Kreekrakdam. een strekdam

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1962 | | pagina 9