TOLET
Stem van Sleutelstad
IN LEIDEN GINGEN 53.624
PERSONEN NAAR STEMBUS
OPBRENGST DER 58 LEIDSE STEMBUSSEN
In totaal gingen bijna 1800
stemmen verloren
Ruim 3800 lieten
verstek gaan
JjLiJ
Meeste filtertips
in Zwitserland
Bisschop tegen
rassenscheiding
TIJDELIJK
W.C.- REINIGER
Partijen
Percentages
1958 1959 1962
P.v.d.A.
37,3
39,5
39,8
19215
20910
20622
K.V.P.
22,1
21,1
21,1
11411
11142
10889
V.V.D.
12,2
12,7
10,2
6289
6734
5323
A.R.
7,6
7,5
6,5
3919
3947
3385
C.H.U.
12,9
10,5
12,0
6634
5555
6207
S.G.P.
1,6
1,2
1,4
827
653
732
C.P.N.
5,8
3,5
3,9
3000
1849
2011
G.P.V.
0,5
0,4
0,3
248
192
162
P.S.P.
2,4
3,7
1266
1914
Vrije Burgers
1,1
580
Ov. lijsten in'59
1,2
658
Totaal
100.0 100,0 100,0
Aantal stemmen
1958 1959 1962
51543 52906 51825
Als liet Leidse raadsverkiezingen
waren geweest
DAF-TRUCKS
GEBR. VAN ULDEN
Zetelverdeling Zuid Holland
Opgericht 1 maart 1860
Donderdag 29 maart 1962
Vijfde blad no. 30613
Terwijl 57.426 personen een oproep hadden ontvangen om
gisteren in Leiden naar een der 58 stemlokalen te gaan. hebben
hieraan maar 53.624 gevolg gegeven. Ruim 3800, o.w. vanzelf
sprekend zieken en ouden van dagen, hebben deze dag verstek
laten gaan. In vergelijking met een vorige verkiezing 12 maart
1959 stemden wij voor het laatst bij een Tweede Kamerverkiezing
is dit een zeer groot aantal. Toen waren het ..slechts" 2321 per
sonen, die het stemlokaal voor het stemlokaal lieten. Bovendien
was het voor 1799 kiesgerechtigden moeilijk hun keus te bepalen.
Ondanks het feit, dat in de Sleutelstad tien partijen aan de ver
kiezing voor leden van de Prov. Staten deelnamen, werden 815
ongeldige stemmen uitgebracht, terwijl 984 biljetten blanco in de
stembus verdwenen. In 1959 waren dit in totaal 1229 stembiljetten.
Afgaande op deze cijfers, moet men wel tot de conclusie komen,
dat deze verkiezingen minder aanslaan, dan die voor de Tweede
Kamer en voor de gemeenteraad.
Had Leiden gisteravond om ze
ven uur aan zijn stemplicht vol
daan, het „grote werk" voor de
leden van de 58 stembureaus, van
het hoofdstembureau in het Stad-
MET GRATIS CHOCOLADE
huis de heer W. C. van Zwieten
met zijn staf en voor onze eigen
verkiezingsdienst begon toen pas:
het nauwkeurig tellen van de
stemmen. Bijna zestig L.D.-koe-
riers het zijn de mensen, die
ons het rekenwerk verschaffen -
stonden prompt zeven uur in de
stembureaus aangetreden. Onder
het wakend oog van de voorzitters
van deze bureaus werden de bus
sen geopend, de biljetten openge
vouwen gesorteerd en geteld. En
wij maar ivachtenWie van
onze koeriers zou de eerste uitslag
op onze redactietafel deponeren?
Eerste uitslag na drie
kwartier binnen
Slechts drie kwartier na het slui
ten van de stembureaus om pre
cies te zijn om 7.48 uur kwam de
eerste koerier onze redactie binnen
rennen. Het was stembureau 21 (Chr.
Kweekschool) die de verkiezingsrace-
1962 had gewonnen. Eerlijkheidshalve
moet worden gezegd, dat men daar
maar 725 stemmen had te tellen. Het
gemiddelde ligt op circa 900 stem
men, terwijl stembureau 46 (Vereni
gingsgebouw „De Tuinstadwijk")
zelfs 1067 stemmen moest thuis
brengen.
Met de regelmaat van een klok
komen dan de uitslagen binnen. Om
8.25 uur is de helft van de stembu
reaus de finish gepasseerd. Het gaat
zo door tot kwart voor negen. Dan is
het. wachten nog op de uitslag van
acht stembureaus. Om negen uur
zijn het er nog twee. Om 9.01 uur
rolt ook het resultaat van stem
bureau 39 (de openbare school in de
Oppenheimstraat) op onze tafel. Dan
is nog slechts het wachten op stem
bureau 6 (Barbara-kleuterschool,
Levendaal). Hier moest men 956 stem
men tellen. Vier minuten na negen
weten wij hoe ook in deze school is
gestemd.
Een totaal uitslag de rekenma
chines hadden het telwerk tot on de
laatste stem gevolgd was nu spoe
dig gemaakt. In de Sleutelstad U
leest er elders meer over waren
zoveel stemmen uitgebracht. Reeds
kort daarop rolde het bulletin van
onze pers. Een bulletin, waarop te
vens een prognose was afgedrukt
voor „als het eens gemeenteraadsver
kiezing was geweest".
Even op adem komen
Even maar dan ook even kon
den wij op adem komen, want spoe
dig daarop kwamen de telefonische
meldingen binnen van ruim dertig
dorpen uit de omgeving en
bracht de telex ons het verkiezings-
nieuws uit het land. Eén provincie,
twee provincies, drie provincies, elf
provincies. Nederland had zijn poli
tieke keuze bepaald
Meer dan 75 procent van de hele
Zwitserse sigarettenprodukte bestaat
uit z.g. „filtertips". Dat is het hoogste
percentage voor geheel Europa en op
één na het hoogste voor de gehele
wereld. Het enige land dat in dit
opzicht Zwitserland naar de kroon
steekt, is Zuid-Afrika. Daar staat de
Mgr. Joseph Francis Rummel r.-k.
aartsbisschop van New Orleans,
heeft opdracht gegeven de rassen
scheiding op alle r.-k. scholen van
het aartsbisdom 116 lagere en 37
middelbare op te heffen.
Ieder r.-k. kind, onverschillig
welke huidskleur het heeft, kan nu
deze scholen bezoeken. Men ver
wacht dat het bevel van de aarts
bisschop in enkele r.-k. kringen op
verzet zal stuiten. Dinsdag hebben
al acht blanke vrouwen en twee
blanke mannen, die zeiden dat hun
kinderen op een van de scholen van
het aartsdiocees waren, voor de re
sidentie van de aartsbisschop be
toogd tegen de integratie.
De 84-jarige mgr. Rummel vecht
al jaren tegen wat hy de „zonde van
de rassenscheiding" noemt. In 1957
deed een groep r.-k. leken uit zijn
diocees een beroep op Paus Pius XII
om nieuwe stappen tot integratie
van de aartsbisschop onmogelijk te
maken. Het Vaticaan reageerde ech.
ter niet.
produktie van sigaretten met filter
mondstuk op niet minder dan 80
van het totaal. In Nederland be
draagt dit percentage ruim dertien.
BESCHERMING DIEREN
Antwoord aan ir. Van Dis
„Wij hebben alle aanleiding om
aan te nemen, dat politie en justitie
optreden, wanneer hun blijkt
van handelingen of nalatigheid
ten aanzien van dieren, strafbaar
gesteld bij de wet. Uiteraard is het
gewenst, dat aanwyzingingen van
vermoedelijke overtredingen van
deze strafbepalingen tijdig ter ken
nis van de bevoegde instanties wor
den gebracht." Dit schrijven de
ministers van Sociale Zaken en
Volksgezondheid en van Justitie in
antwoord op vragen van het Tweede-
Kamerlid de heer Van Dis (SGP)
over de verkoop en doorverkoop in
Nederland van dieren voor vivisectie
doeleinden.
Ten aanzien van door vragenstel
ler gesignaleerde transporten van
apen, onder voor de dieren zeer
slechte condities, merken de minis
ters op, dat statistische gegevens
over de in-, uit- en doorvoer van
apen ontbreken. De bewindslieden
schrijven verder onder meer, dat een
waarborg tegen de opkoop van die
ren door handelaars, met de bedoe
ling deze dieren door te verkopen
aan laboratoria, inderdaad eerst
aanwezig kan zijn, als art. 2 van de
wet op de dierenbescherming in
werking is getreden.
- T 1 jUft]
Advertentie
slechts f 19
(Brug-groep 0.5 met
285 stemmen en Boeren
partij 0.7 met 373
stemmen).
Het aantal inwoners van Leiden bedroeg per I januari j.l. 97.374 zielen, het aantal stemplichtigen voor de
verkiezing van gisteren bedroeg 57.382 (in 1958: 56.275, in 1959: 56.456.
STEMBUREAUS
Party v/d
Arbeid
K.V.P.
V.V.D.
A.R.
C.H.U.
S.G.P.
C.P.N.
G.P.V.
P.S.P.
VrUe
Burgers
Totaal geldige
stemmen
202
226
225
51
89
7
11
1
35
19
866
262
154
225
55
86
20
25
3
34
11
875
222
202
195
85
116
15
17
8
26
9
895
270
274
75
59
112
19
20
23
14
866
389
160
95
44
101
17
33
2
28
9
878
112
61
123
13
24
7
14
20
927
454
21
18
108
18
118
2
24
10
881
45
75
88
14
54
3
26
10
857
123
58
82
44
19
2
44
18
919
96
52
93
14
24
3
26
18
944
185
72
47
127
9
49
2
32
5
12. Reinigings- en Ontsm.dienst, Noorderstraat 13
38
41
133
20
50
10
27
13
895
146
39
106
11
39
4
18
11
111
38
101
10
31
1
44
7
906
441
88
61
82
10
40
38
6
925
165
47
66
147
14
47
1
31
6
950
155
51
66
123
12
17
6
39
9
916
31
68
101
15
55
1
45
7
921
241
43
83
2
5
1
20
21
676
141
270
85
102
7
2
2
30
14
789
151
132
76
67
3
10
6
24
14
690
309
102
54
110
14
21
2
36
9
858
405
226
30
46
82
13
42
3
43
13
903
432
205
33
28
95
11
49
1
36
8
898
25. Marnix van Aldegondeschool, Maresingel 54
440
243
18
37
86
12
34
23
4
897
26. Kleuterschool De Goudsbloem, Marnixstraat
412
259
14
25
67
8
60
24
6
875
460
34
34
49
16
45
44
4
910
28. Willem de Zwygerschool, W. de Zwygerlaan 28
523
148
21
19
62
12
63
4
34
9
895
463
167
18
30
70
11
107
1
33
9
909
30. Karei Doormanschool, Sumatrastraat 203
457
149
25
50
77
10
60
8
39
6
881
547
110
18
28
98
7
74
6
68
1
957
550
118
13
31
90
2
82
47
6
939
490
148
26
42
108
3
44
4
34
7
34. Heilig Hartschool, Os- en Paardenlaan 2
397
203
14
40
115
18
42
38
4
871
445
122
25
64
201
24
26
31
6
944
36. Prinses Wilhelminaschool, Munnikenstraat 1
391
144
23
78
193
8
43
1
25
9
915
382
130c
81
82
105
12
13
29
9
843
296
205
146
119
152
8
12
1
38
6
983
408
153
61
86
116
19
10
2
18
4
877
178
147
378
60
105
12
4
2
36
13
935
150
133
229
144
131
3
1
6
24
21
842
170
147
189
90
144
14
7
9
28
20
818
217
319
121
72
133
8
5
3
31
10
919
252
293
107
67
131
10
13
3
30
11
917
338
216
124
81
106
10
22
5
32
11
473
192
67
49
143
19
46
4
30
8
1031
47. Geref. School, Stadhouderslaan 1 B
380
195
61
62
120
15
16
3
34
12
898
48. Prinses Julianakleuterschool, Herenstraat 64
429
152
28
51
132
23
38
35
8
49. 3 Octoberschool, Drie Octoberstraat 27
381
166
68
67
157
18
29
3
43
4
936
427
121
86
62
118
10
23
1
32
7
887
252
146
165
140
146
14
14
23
9
909
330
167
144
43
70
10
75
28
13
880
53. Chr. Nijverheidsschool, Toussaintkade 51
497
195
49
37
76
10
53
3
46
5
971
454
188
43
52
91
11
55
6
37
11
337
238
71
50
71
11
31
5
44
17
875
340
162
125
62
107
12
24
7
47
15
901
390
287
66
60
93
13
21
2
33
10
975
332
165
53
58
83
7
16
2
33
3
752
Totaal
20620
10898
5315
3388
6203
732
2010
162
1914
579
51821
O
Natuurlijk, wy weten het wel:
wanneer de gisteren in Leiden ge
houden verkiezingen niet hadden ge
golden voor de Provinciale Staten,
maar voor de Leidse Gemeenteraad,
zou het totale stemmingsbeeld er
aanzienlijk anders hebben uitgezien.
Nog afgezien van het feit, dat bij
voorbeeld in onze stad de Anti-Revo
lutionaire Party en de Chr. Hist.
Unie met een gecombineerde lijst
uitkomen en by de Statenverkiezin
gen gescheiden optreden, spelen tal
van andere factoren, zoals persoon
lijke bekendheid met de gestelde kan
didaten en plaatselijke belangen een
grote rol.
Maar al zijn wij ons er dus volko
men van bewust, dat ook in dit op
zicht de vergelijking mank gaat,
toch is de verleiding groot om de
stembuscyfers van gisteren te pro
jecteren op het gemeentelijke gebied.
Er werden in totaal 51.825 geldige
stemmen uitgebracht tegen 51543 bij
de Statenverkiezingen in 1958. By
een zeteltal in de Leidse gemeente
raad van 37 leverde dit een kiesdeler
op van 51.825 gedeeld door 37 is by na
1401.
Deze kiesdeler toegepast op de
lysttotalen van de verschillende par
tyen gaf in eerste instantie het vol
gende resultaat te zien:
P.v.d.A20.622 st. 14 zetels
KVP 10 889 st. 7 zetels
VVD 5.323 st. 3 zetels
Chr. Prot. Rjst 9.592 st. 6 zetels
SGP 732 st. 0 zetels
CPN 2.011 st. 1 zetels
GPV 162 st. 0 zetels
PSP 1.914 st. 1 zetels
Vrije Burgers 580 st. 0 zetels
Totaal 32 zetels
Er bleven dus nog 5 restzetels te
verdelen. De toewijzing van een vijf
tiende zetel aan de P.v.d.A. gaf een
gemiddelde te zien van 20.620: 15
1374; die van een zestiende zetel van
20.620: 16 1288. Voor de KVP gaf
de toewijzing van een 8ste zetel een
resultaat van 10.898:8 1362; van
een 9de zetel 10.898: 9 1210.
Voor de WD leverde een vierde
zetel een gemiddelde op van 5315: 4
1328 en een vijfde van 5315: 5
1062. De Chr. Prot. lijst gaf voor een
zevende zetel een gemiddelde van
95917 1370 en voor een achtste
9591:8 1198.
Voor de CPN zou een tweede zetel
een gemiddelde geven van 2010:2
1005 en voor de PSP van 1914: 2
957.
De overige parbyen t.w. de SGP
met 732 stemmen, de GPV met 162
en de Vrije Burgers met 579 stem
men kwamen niet voor een zetel in
aanmerking.
Op grond van deze gemiddelden
zou dus de Partij van de Arbeid in
aanmerking gekomen zijn voor twee
restzetels en de KVP, de VVD en de
Prot. Chr. lijst elk voor één, waar
mede het totaalaantal beschikbare
zetels van 37 zou zyn bereikt.
De uiteindelijke samenstelling van
de Leidse gemeenteraad zou op grond
van deze berekening dan als volgt
zijn:
P.v.d.A16 zetels (thans 14)
KVP 8 zetels (thans 8)
VVD 4 zetels (thans 5)
Prot. Chr. 7 zetels (thans 8)
CPN 1 zetels (thans 2)
PSP 1 zetels (thans 0)
De op 30 mei a.s. te houden ge
meenteraadsverkiezingen zullen uit
wijzen in hoeverre het bovenstaande
resultaat een maatstaf heeft gevormd
voor een betrouwbare prognose.
VERDAMSTR. 6 TEL. 23041
Namen der
partijen
1958
I9581)
I9592)
1962
P. v. d. A.
30
30
32
32
K. V. P.
16
16
16
16
V. V. D.
12
12
13
11
A. R.
10
10
9
9
C. H. U.
8
9
8
8
S. G. P.
3
3
3
3
C. P. N.
3
3
1
2
G. P. V.
0
0
0
P. S. P.
1
2
Vrije Burgers
Chr. Nat.
Volkspartij
Totaal
82
83
83
83
1) Berekend naar het aantal zetels na de uitbreiding van 82 tot 83.
2) Zetelverdeling in 1959 zoals deze geweest zou zUn. wanneer de voor de
verkiezingen van de Tweede Kamer uitgebrachte stemmen ::nudt n
uitgebracht voor verkiezing van de Provinciale Staten na de ultbreidmz
van 82 tot 83 zetels.
