Strijd in de Tweede Kamer
over ambtenaren beloning
Wil Rusland 1111 samenwerking
met V.S. in het ruimte-onderzoek?
Soekarno zal in ons
land dank betuigen
Aardgasreserve van
150 MILJARD M3
Minister Toxopeus
blijft bij standpunt
Debat onderbroken
.Adviescollege wijze mannen?
Geen crisis?
WEERBERICHT
Omstreden
voorstel
Maar Kennedy ziet verschil
tussen woorden en daden
V.S. zijn bereid
tot gesprek
-fP"'AS.
I
Russen maken
druk gebruik
van corridors
A Is hij TT.-Irian terug krijgt
Kunstmaan niet
geheim doel
Dode door pokkeu
in Monschau
ITALIË heeft
nieuwe regering
(9uc/ ^ïiteutvs
Opgericht 1 maart 1860 DONDERDAG 22 FEBRUARI 1962 No. 30586
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur, e a E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOi. -c.iDi£N EN OMSTREKEN
r 7.50 per kwartaal; f 2.55 per maand; f 0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57053
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
In het debat over de ambtenarensalarissen heeft minister
Toxopeus gisteravond in de Tweede Kamer, ondanks forse kritiek
van vele zijden, vastgehouden aan het standpunt van de regering.
De commissie voor Binnenlandse Zaken vond hierin aanleiding
om tijdens een pauze de hoofden bij elkaar te steken. Namens de
meerderheid der commissie verzocht daarna mr. Beernink (CH)
schorsing van de beraadslaging tot vandaag. Deze meerderheid
was namelijk van mening, dat het antwoord van de minister van
Binnenlandse Zaken van dien aard was, dat het gewenst was de
fracties gelegenheid te geven tot nader beraad.
Dat de Kamermeerderheid het
op een crisis zal laten aankomen
lijkt niet waarschijnlijk. Het zal
wel uitlopen op een motie die nog
net niet het karakter van wan
trouwen of afkeuring draagt, zo
dat regering noch meerderheid
l het strijdperk met gezichtsver-
11lies" hoeven te betalen. Het zou
m.a.w. een middenweg tussen bui
gen en barsten kunnen worden,
nwaarbij de meerderheid haar wen-
sen uitspreekt zonder dat minis
ter Toxopeus, die zich gesteund
f weet door het hele kabinet, daar-
uit de consequenties hoeft te
trekken.
De enige die gisteren de regering
aanraadde, geen duimbreed voor de
op haar uitgeoefende aandrang te
wijken en geen hernieuwd overleg
over de salarissen te beginnen, was
mr. Geertsema (VVD). De sprekers
ge van de andere grote fracties, de he-
bie ren Blom (PvdA), Van der Zanden
(KVP), Beernink (CH) en Smallen-
broek (AR) hadden inmiddels allen
heropening van het gesprek tussen
regering en ambtenaren bepleit.
Namens de KVP voerde dus niet de
heer Weijters, voorzitter van de Ka
tholieke Bond van Overheidsperso
neel, het woord. Op het congres van
deze bond te Arnhem zijn onlangs
scherpe woorden tot de regering ge
richt, wier handelwijze liberaal werd
genoemd en die daarom maar zou
moeten verdwijnen. Zo kras drukte
de heer Van der Zanden zich giste
ren niet uit. In een lang betoog ver
zocht hij meer waarborgen voor het
georganiseerd overleg, o.m. door in
stelling van een eigen secretariaat en
door verruiming van de bevoegdhe
den der regeringsdelegatie. Boven
dien zou een „commissie van wijze
mannen" als adviesinstantie bij het
overleg moeten worden ingescha
keld.
On tevreden lieid
Hoewel verscheidene sprekers te
kennen gaven dat de Kamer niet
het geschikte orgaan was om con
crete salarismaatregelen te bespre
ken (de Kroon stelt immers zelfstan
dig de ambtenarensalarissen vast)
heerste er grondige ontevredenheid
over de algemene beleidskanten van
deze zaak. Niet alleen de heer Van
der Zanden, ook mr. Beernink en de
heer Smailenbroek achtten de ge
volgde methoden in het georganiseerd
overleg zeer onbevredigend. De heer
Blom, als lid van de socialistische
oppositie, was uiteraard het scherpst:
hij liet van het beleid vrywel geen
draad heel. De regering werd aange
spoord. het gesprek tc heropenen,
met name om de positie van het
overheidspersoneel nog eens te be
zien. „Waarom", zo werd gevraagd,
„is er sprake van een verhoging in
étappes, waarom kan dat niet in
eens? De regering zou cijfers moeten
overleggen."
Pensioen beleid
wekt weerstand
Veel weerstand wekte ook het pen-
sioenbeleid. Over het uitblijven van
een nieuwe pensioenwetgeving wer
den algemeen zeer kritische opmer
kingen gemaakt. Men wilde weten
hoe het zal gaan met het waardevast
maken van de ambtelijke pensioenen
en met de AOW-korting. Mr. Geert-
Vannacht lichte vorst
De Bilt verwacht van hg,den- tot
morgenavond:
Matige tot krachtige oostelijke
wind met in de nacht lichte vorst en
overdag temperaturen om het vries
punt. Vanuit het oosten binnendrin
gende bewolking met mogelijk wat
lichte sneeuw.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
23 FEBRUARI.
Zon op: 7.41 uur; onder: 18 07 uur.
Maan op: 22.17 uur; onder: 9 22 u.
Hoogwater te Katwijk te 5.42 en
17.53 uur. Laagwater te 1.32 en 13.50
uur.
Dit blad bestaat uit 20 pagina's
De strijd in de Tweede
Kamer betreft het besluit van
de regering, voor het hele
overheidspersoneel met in
gang van 1 januari 1962 een
salarisverhoging van ruim 5%
in te voeren. De laagste toon
groepen, de „weekloners"
krijgen een verhoging van
gemiddeld 6%. Deze maat
regelen zullen in 1962 een
bedrag van f 270 miljoen
vergen.
Vervolgens is voorgesteld,
aan de „maandloners" een
z.g. denivellering sver hoging
te geven. Deze loopt voor het
lagere, middelbare en een
deel van het hogere perso
neel van 8 tot 22%, uitge
smeerd over vier jaar. De top
functionarissen zouden in
deze periode van 22 tot 40%
ontvangen. De totale kosten
van deze vier etappes belo
pen ongeveer f 250 miljoen.
De drie samenwerkende
centrales van overheidsperso
neel, aangesloten bij NVV,
KAB of CNV hebben tegen
deze voorstellen echter grote
bezwaren. Zij hebben tijdens
het overleg gesteld dat de ge
middelde loonstijging in het
vrije bedrijf voor 1962 hoger
zou zijn dan de regering
raamde.
Kamer. De heren Blom en Smailen
broek wedijverden met elkaar in het
afvuren van interrupties op de mi
nister.
Misverstanden
Met name ontstonden misverstan
den over wat nu onder „rijksperso
neel" en wat onder „overheidsperso
neel" moest worden verstaan. Bo
vendien ontstond verwarring over de
aantallen georganiseerde en ongeor
ganiseerde ambtenaren. De heer Blom
riep hierbij op een gegeven ogenblik
tot de minister: „U weet niet waar
U het over heeft; er klopt niets van!"
Hoewel minister Toxopeus in het al-
meen een snedig man is, leek hij
nu soms niet geheel tegen alle inter
rupties opgewassen te^zijn. Gelukkig
kon er nog gelachen worden, waar
uit men zou kunnen opmaken dat het
met de ernst nogal meeviel. De volle
tribunes volgden de strijd aandach
tig-
Minister Toxopeus legde uit, dat
het georganiseerd overleg in ambte
narenzaken een ander karakter heeft
dan het loonoverleg met het bedrijfs
leven. De regering moet nu eenmaal
de bezoldiging van haar dienaren
vaststellen, Zij moet een beslissing
nemen, ook al is er in het overleg
geen overeenstemming bereikt. De
suggesties voor verbetering van het
overleg zou de bewindsman gaarne
overwegen, maar, zo liet hij er direct
op volgen, ik twijfel bijv. aan het nut
van uitbreiding van de bevoegdheden
der regeringsdelegatie en aan een
„adviescollege van wijze mannen".
Mr. Toxopeus achtte het juist, dat
hij alles in het overleg ter sprake had
gebracht, ook de honorering van de
hogere ambtenaren. Hij wilde niet
„de stiekemerd spelen".
De delegaties hebben het overleg
afgebroken, maar de minister hoopte
dat het vertrouwen van weerskanten
zou worden hersteld. Een uitkering
ineens achtte mr. Toxopeus thans
niet mogelijk.. Een eventuele herope
ning van het overleg hangt af van
de ontwikkeling, de „trend" in het
vrye bedrijfsleven.
Aan boord van het vliegdek-1 Glenn over zijn ervaringen tij
schip ..Randolph'' vertelt John i dens zijn vluchten rond de aarde
sema, de enige die het met het saia-
risbeleid eens was, getuigde wat de
pensioenen betreft van het felle ver
zet dat in VVD-kringen tegen deze
korting bestaat. De regering zou in
dit opzicht zijn teruggekomen op ge
dane toezeggingen.
Dit laatste werd door minister
Toxopeus ontkend. Er is tot afschaf
fing van de korting besloten en te
zijner tijd zal het hier ook van
komen, maar op dit moment kon er
geen maatregel worden genomen. De
bewindsman vertelde verder, dat het
interdepartementale overleg over een
nieuwe pensioenwetgeving gereed is.
Over de waardevastheid zal advies
worden gevraagd aan het Centraal
Plan-Bureau. Er was een toeslag op
de pensioenen gevraagd, maar de mi
nister kon hier nu geen gevolg aan
geven, omdat volgens hem anders
vooruit gelopen zou worden op het
waardevast-maken. Tot zover de pen
sioenen.
Toen mr. Toxopeus het salarisbe-
leid verdedigde hy hield, zoals ge
zegd, vast aan de gedane voorstellen,
„terwille van een goede functionering
van het overheidsapparaat" ont
stond een sfeer van onrust in de
Suggestie in Chroesjtsjows gelukwens
In een gelukwens aan Kennedy en Glenn verklaarde de Rus
sische premier Chroesjtsjow onder meer: ,,Als onze landen hun
inspanning wetenschappelijk, technisch en materieel om de
ruimte te verkennen zouden verenigen, zou dit zeer weldadig zijn
voor de vooruitgang van de wetenschap en worden toegejuicht
door alle volkeren, die verlangen dat wetenschappelijke verrich
tingen ten goede komen aan de mens en niet worden gebruikt
voor koude-oorlogsdoeleinden en de bewapeningswedloop.
President Kennedy heeft Chroesjtsjow in antwoord daarop
meegedeeld, dat hij last heeft gegeven tot het voorbereiden van
„nieuwe en concrete voorstellen" voor onmiddellijke projecten
van gemeenschappelijke actie. De Amerikaanse president zegt te
hopen, dat zeer spoedig vertegenwoordigers van de Verenigde
Staten en de Sowjet-Unie bijeen kunnen komen om de denkbeel
den van de Russische premier en van de Amerikaanse president
te bespreken in een geest van praktische samenwerking.
informaties verstrekt. Doch, zo zeide
Kennedy, thans hebben we meer
stukken op tafel en dat zal de kan
sen op samenwerking misschien ver
beteren.
Conferentie
Het Witte Huis heeft bekendge
maakt, dat van 8 tot 10 mei in
Seattle een belangrijke conferentie
over het gebruik van de ruimte voor
vredelievende doelen wordt gehou
den.
President Kennedy toonde op zijn
persconferentie van gisteren waar
dering voor Chroesjtsjows suggestie
tot samenwerking bij de ruimtevaart,
doch hij wees erop dat de ervaring
heeft geleerd dat het niet gemakke
lijk is zulke algemene verklaringen
der Russen om te zetten in een over
eenkomst. Kennedy wees erop dat
Amerika reeds lang heeft aangedron
gen op samenwerking in de explora
tie van het heelal.
De president is bereid dit onder
werp in de Verenigde Naties of bila
teraal met de Russen te bespreken.
Een eventuele samenwerking zou na
tuurlijk volkomen wederzijds moeten
zijn. Hij heeft de laatste twaalf
maanden geen blijk gezien van Rus
sische wil tot samenwerking. Over de
ruimtevaart van Gagarin en Titow
zijn medische, maar geen technische
Na afloop van een onderhoud, dat
zij met president Kennedy hadden,
hebben de directeur van het Ameri
kaanse bureau voor lucht- en ruim
tevaart, Webb, en senator Magnuson
gezegd, dat geleerden uit alle landen
voor de conferentie zullen worden
uitgenodigd.
De Russen hebben dinsdag met acht
transportvliegtuigen over bijna de
gehele lengte van de luchtcorridor
Berlijn-Frankfurt gebruik gemaakt,
zo is gisteren in geallieerde krin-
kringen in West-Berlijn vernomen.
Andere vluchten van de Russen
kruisten bijna zonder uitzondering
de 30 km brede corridors.
„Dit schijnt iets nieuws te zijn. Wij
weten nog niet waar deze taktiek
toe zal leiden en we wensen daar
over geen vermoedens te uiten", al
dus een geallieerde zegsman.
Gisteren hebben de Russen minder
gebruik gemaakt van de corridors
dan dinsdag.
President Kennedy heeft gisteren op
zijn persconferentie over de lucht-
corridors naar Berlijn verklaard,
dat inmenging in het Westelijke
luchtverkeer .risico's met zich
brengt, waarmee niemand inge
nomen zal zijn". Het Westen zou
blijven gebruik maken van zijn
verkregen rechten.
„Als Indonesië West-Irian van de Nederlanders terug krijgt,
zal ik de eerste zijn om mij naar Nederland te begeven om mijn
dankbaarheid te laten blijken, zo heeft Soekarno gisteren in zijn
Merdekapaleis te Djakarta verklaard.
„Ik herhaal het voor de honderdste maal: wij zullen slechts met
Nederland over de kwestie-Nieuw-Guinea onderhandelen op
basis van de overdracht van het bestuur over het gebied aan de
Republiek Indonesië". Soekarno zei dit tijdens een plechtigheid
die in het teken stond van de „Ramadan" (de vastenmaand van
de mohammedanen). Zijn toespraak werd door de Indonesische
radio uitgezonden.
Gisteren is de gevolmachtigde
minister van Suriname, de heer
W. F. M. Lampe op Schiphol
teruggekeerd van een bezoek van
twee maanden aan de West. Op
de luchthaven werd hij hartelijk
begroet door drs. J. Jonkerschef
directie Suriname en de Neder
landse Antillen van het Ministe
rie van Buitenlandse Zaken.
Soekarno deed voorts een beroep
op de Nederlandse regering om tot
onderhandelingen met Indonesië over
te gaan zonder enige voorwaarden te
stellen. „90 miljoen Indonesiërs", zo
zei hij, willen dit deel van het moe
derland, „dat bezet is door de Neder
landse imperialisten", bevrijden. Soe
karno verklaarde, dat West-Irian al
lang aan ons zou hebben toebehoord"
als hij de Indonesiërs er niet van had
weerhouden, hun leven in die strijd te
offeren.
Goede wil
59
Zich richtend tot Nederland zei de
Indonesische president: „Als u ons
West-Irian geeft, zullen wij u dank
zeggen en dat zal veel ongelukken
voorkomen De wereld kan niet ont
kennen, dat West-Irian aan Indone
sië behoort. Wy verkeren nu in de
periode van de Ramadan. Ik hoop
dat de Nederlanders aan ons beroep
gehoor zullen geven en zich voor het
einde van deze heilige maand bereid
zullen verklaren tot onderhandelin
gen op de grondslagen die wy heb
ben vastgesteld. Als dat het geval is,
zal ik de eerste zyn. om hen van
mijn goede wil te overtuigen. Als dat
niet het geval is, zullen wij ons ge
reed maken om West-Irian voor het
einde van dit jaar tot Indonesië te
doen terugkeren.
Vrijheid of dood
„Als de terugkeer van West-Irian
tot het moederland niet door middel
van onderhandelingen kan geschie
den", zo vervolgde Soekarno, „zal nie
mand ons daarover verwijten kunnen
maken, want wy zyn sinds 1947 zeer
geduldig geweest". „Het gaat om de j
vryheid of de dood", zo riep Soekar-
no uit. Dat is de eed, die Indonesië
thans zweert. Wy weten, dat de stryd
om West-Irian grote risico's inhoudt,
maar wy zijn dapper en niet be
vreesd. Wy zijn bereid om alle ge
varen te trotseren om onze eed waar
te maken".
Tenslotte gaf Soekarno uiting aan
zijn hoop, dat Nederland vanaf deze
maand gunstig op zijn verlangens zal
reageren.
Van de basis Vandenberg in
Californië is gisteren een Thor-
Agena raket een kunstmaan ge
lanceerd met geheime uitrusting.
De pers mocht niet aanwezig
zijn bij de lancering.
In het ziekenhuis te Simmerath,
in het district Monschau, is gisteren
een 31-jarige vrouw aan pokken over
leden. Dit is het eerste sterfgeval
door pokken in dit Duits-Belgische
grensgebied.
Voor de acht andere patiënten, die
met pokken in hetzelfde ziekenhuis
zijn opgenomen, bestaat geen onmid
dellijk levensgevaar, aldus werd mee
gedeeld.
Genoeg voor 25% energieverbruik
De minister van Economische Zaken, drs. De Pous, heeft giste-
middag in de Eerste Kamer enige belangrijke mededelingen ge
daan over de aardgasvoorraad in ons land. De minister herinner
de eraan, dat hij onlangs reeds heeft meegedeeld, dat de vondsten
van aardgas in de provincie Groningen de bescheiden plaats, dia
het aardgas in de Nederlandse energiehuishouding innam,
radicaal hebben gewijzigd. De aangetoonde aardgasreserves in
onze bodem bedroegen voor de vondsten in Groningen rond 10
miljard kubieke meter. De aanvankelijke raming van de omvang
van dit nieuwe aardgasvoorkomen bedroeg ruim 60 miljard
kubieke meter. Dit betekende, dat toen reeds, als het ware van
de ene maand op de andere de aardgasvoorraden in onze bodem
verzeenvoudigden.
De grootte van het gasvoorkomen
in het Groningse veld is nog steeds
niet volledig bekend. Op grond van
de thans beschikbare resultaten van
de boringen, by Slochteren, Delfzijl
en Ten Boer, wordt het als redelij
kerwijs bewezen beschouwd, dat 150
miljard kubieke meter produceerba-
re gasreserves aanwezig zijn. Het ligt
in de bedoeling na afloop van de bo
ring, die thans bij Annerveen in
Drente wordt gedaan, weer enige
putten te slaan naar de Groningse
gasvoorraad. Indien deze het beeld,
dat men zich heeft gevormd, in
hoofdzaak bevestigen en ook de 'ove
rige factoren in de desbetreffende
ondergrondse lagen overeenkomstig
De aftredende Italiaanse pre
mier, prof. Fanfani, heeft gister
avond aan president Gronchi de
lijst met namen van zijn nieuwe
coalitie-kabinet ingediend, waar
mede een eind is gekomen aan
de regeringscrisis, die negentien
dagen geduurd heeft. Na een
onderhoud van een half uur met
de president maakte Fanfani de
samenstelling van het kabinet
bekend. Het telt 22 leden. Er
zijn drie socialisten en twee re
publikeinen in opgenomen. Fan
fani zelf is wederom premier.
Segni blijft aan Buitenlandse
Zaken. Vanochtend is het kabi
net beëdigd.
Het nieuwe kabinet is het 23ste na
de val van het fascisme. De christen
democraten bezetten de volgende
sleutelposities: Buitenlandse Zaken,
Binnenlandse Zaken, Defensie en Fi
nanciën.
De regering is volgens de krachts
verhouding in het parlement samen
gesteld, waarin de christen-democra
ten 272, de sociaal-democraten 18 en
de republikeinen 6 afgevaardigden
hebben. Zij heeft de absolute meer
derheid in de Senaat en op drie
stemmen na in de Kamer. De door
de links-socialistische partij van
Nenni beloofde steun van 86 stem
men zou een absolute meerderheid
van 83 stemmen verlenen.
Q Slot pag. 2
de verwachtingen zyn, dan zou dit
cijfer van 150 miljard kubieke me
ter nog aanmerkelijk hoger worden.
De betekenis van een dergelijk
voorkomen wordt duidelijk, wanneer
wij beseffen dat bij een exploitatie
van 150 miljard kubieke meter aard
gas op 20-jarige basis, zoals tot dus
verre gebruikelijk, jaarlijks 714 mil
jard kubieke meter voor binnenlands
verbruik en export ter beschikking
komt._ Dit komt overeen met circa
IVz miljoen ton steenkool of ongeveer
25 van het totale tegenwoordige
jaarlijkse energieverbruik van ons
land.
„Ter vergelijking met deze cijfers
is het wellicht illustratief", zo zei de
minister, „dat ten tyde van het af
sluiten van het contract met de
NAM in 1954 de beschikbare hoeveel
heden aardgas 400.000 kubieke meter
per dag beliepen voor een tydvak
van 20 jaar, d.w.z. circa een half
procent van het tegenwoordige ener
gieverbruik. Zelfs bij de meest opti
mistische schattingen van de moge
lijke aardgasproduktie werd niet
aangenomen", aldus de minister,
„dat dit aandeel tot meer dan enkele
procenten zou oplopen. Alleen al het
als zeker aan te nemen Groningse
voorkomen heeft dit oorspronkelijke
cijfer thans vervijftigvoudigd.
Uit het Leidsch Dagblad van
22 Februari 1862;
Op de Véluwe heerscht de
vrees voor spoken zelfs onder
de veldwachters. Twee hun
ner hebben toch verklaard,
dat zij op hunne nachtelijke
ronde een dergelijk bovenna
tuurlijk ivezen ontmoet heb
ben. Nadat zij geschoten had
den en hunne geweren ket
sten, hadden de heldhaftige
veldwachters de vlugt ge-
1 nomen.
i (Advertentie) Concert a la
i Strauss, te geven door de
i muziek van het Regiment
Veld-artillerie onder directie
f van den kapelmeester Ru-
dersdorff, op woensdag den
a 25en Febr. in de Stads-Ge-
hoorzaal. Aanvang te 7V2 uur.
I Entrée 1 gulden.
i
