Australië zou zijn Nieuw-
Guineapolitiek wijzigen
Voorlopig geen
wapenle vering
Razzia onder activisten
in Parijs: 44 arrestaties
flmtotia
Veranderde houding
pas na vuurgevecht
Naar eervolle terugtrekking
VRIENDSCHAP INDONESIË
OP DEN DUUR NODIG
Besluit Britse regering
WEERBERICHT
Lyceist ontvoerd door anti-OAS-groep
Prins Charles
naar school
in Schotland
Juliette Gréco
(9uc/ V^lie
teuws
Opgericht 1 maart 1860 WOENSDAG 24 JANUARI 1962 No. 30561
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
I 7.50 per kwartaal; f 2.55 per maand; f 0 59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Het te Melbourne verschijnende avondblad „The Herald"
schrijft, dat de Australische regering een belangrijke wijziging in
haar houding in het geschil tussen Nederland en Indonesië over
Westelijk Nieuw-Guinea overweegt. Deze verandering kan
volgens het blad om diplomatieke redenen niet dadelijk in de
politiek tot uiting komen.
„Maar in de afgelopen maanden is de neiging ontstaan om de
vroegere houding van krachtige steun aan Nederland in het
geschil prijs te geven", aldus het blad.
de V.S. om president Soekarno er toe
te bewegen een compromis-oplossing
te aanvaarden, die het Indonesische
nationalisme bevredigt en de Neder
landers in staat stelt zich waardig
terug te trekken uit een positie, die
alleen gehandhaafd zou kunnen wor
den ten koste van de goodwill voor de
blanke in vrijwel geheel Azië."
Onvermijdel ijk
Het blad schrift voorts, „dat men
In Canberra de indruk heeft, „dat de
regering niet langer haar vroegere
steun voor de Nederlandse soeverei
niteit ernstig kan handhaven en dat
zij zich gaat verzoenen met een ge
meenschappelijke grens met Indone
sië in Nieuw-Guinea
De regering is langzamerhand tot
het besef gekomen, dat vroeg of laat,
goedschiks of kwaadschiks Indonesië
in het bezit zal komen van westelijk
Nieuw-Guinea, dat Australië het on
vermijdelijke moet inzien en dat
Australië voor zijn belangen op lan
gere termijn vriendschappelijke be
trekkingen met Indonesië nodig
heeft".
„The Herald" schrijft, dat er in
regeringskringen „sterke steun" be
staat voor het standpunt, dat het
verkeerd zou zijn, de toekomstige be
trekkingen met Indonesië voor wes
telijk Nieuw-Guinea in gevaar te
brengen. „De Australische regering
heeft er niet veel vertrouwen meer
in, dat kan worden vastgehouden
aan het beginsel van zelfbeschikking
voor de Papoea's van Westelijk
Nieuw-Guinea, dit met het oog op de
huidige ontwikkelingen."
Volgens „The Herald" stelt Austra
lië op diplomatiek niveau nog steeds
alles in het werk om te voorkomen
dat Indonesië tot een oorlog om het
betwiste gebied overgaat. Het blad
voegde eraan toe: „Australië wil
thans, dat Nederland zich zo eervol
mogelijk terugtrekt".
Compromis
Het eveneens te Melbourne ver
schijnende blad „Sun Pictorial"
meldt ook, dat de Australische rege
ring haar standpunt in de kwestie
Nieuw-Guinea heeft gewijzigd.
Het blad schrijft o.m.: „Het lijkt
nu waarschijnlijk dat Australië zich
zal aansluiten bij de pogingen van
Nieuw-Guinearaad om een V.N.-mis
sie naar het omstreden gebied te zen
den een „schoolvoorbeeld van de Ne
derlandse bedrieglijkheid" genoemd.
„De Nederlanders geloven blijk
baar dat een dergelijke delegatie zou
rapporteren dat de bevolking van
West-Irian geen Indonesisch bestuur
wenst", aldus de woordvoerder.
Hij bestempelde een en ander tot
een „oud trucje" en herinnerde ver
volgens aan de Nederlandse pogingen
om in 1947 een waarnemende federa
le regering voor Indonesië te vormen.
De woordvoerder stelde dat de Ne
derlanders in Indonesië een bewind
wensten waarvan zij de touwtjes in
handen konden houden en dat zij
daarom een door president Soekarno
inmiddels te Djokjakarta opgezette
nationalistische regering trachten
buiten te sluiten.
De Nederlanders belegden een ver
gadering te Bandoeng, aldus de In
donesische regeringswoordvoerder,
waarin zij 145 „vertegenwoordigers
van West Java benoemden. Hij zei
verder dat de Nederlanders later op
alle Indonesische eilanden marionet
tenstaatjes hadden gevormd. „Maar
Soekarno versloeg hen toen", aldus
de woordvoerder, „en zal hen nu weer
verslaan
Geen verloven meer
De militaire commandanten in
noord- en midden Celebes en in zuid
en zuidoost Celebes hebben alle mi
litaire verloven ingetrokken en alle
met verlof zijnde militairen terugge
roepen.
Generaal Nasoetion, minister van
Defensie en chef-staf van het leger
heeft, in verband met de kwestie-
Nieuw-Guinea, alle vergunningen
aan militairen voor bedevaarttoch
ten naar Mekka in het lopende jaar,
geannuleerd.
Ondersoek
Indonesië heeft volgens een woord
voerder van de Marine te Soerabaja
het internationale Rode Kruis ge
vraagd een onderzoek in te stellen
naar de behandeling van de door de
Nederlanders gemaakte krijgsgevan
genen.
De woordvoerder, majoor Ambardi,
zei met betrekking tot de vermissing
van de Indonesische commandeur
Soedarso dat, indien de Nederlanders
toestemmen in het gevraagde onder
zoek, dit er op zou wijzen dat de
commandeur tijdens het gevecht ge
vallen was. Als zij het zouden weige
ren zou dit er op wijzen dat de Ne
derlanders hem hadden doodgescho
ten, aldus majoor Ambardi.
„Bedrieglijk"
Een Indonesische regeringswoord
voerder heeft het verzoek van de
De Britse regering heeft het verrassende besluit genomen om
de uitvoer van wapens en ander militair materiaal naar Indonesië
stop te zetten. Dit is een tijdelijke maatregel, welke zal voortduren
totdat de toestand, wat betreft West-Nieuw-Guinea, zal zijn
opgehelderd. De enige uitzondering vormt de afwikkeling van een
nog lopende Indonesische bestelling voor grondradar.
De grootzegelbewaarder en onder-minister van Buitenlandse
Zaken, Edward Heath, die deze beslissing gisteravond in het
Lagerhuis aankondigde, maakte in antwoord op vragen duidelijk,
dat tot aan het incident van 15 januari j.l. in de wateren van Ned.
Nieuw-Guinea het de politiek van de Britse regering is geweest
wapenleveranties aan Indonesië toe te staan, om te voorkomen,
dat Indonesië in groter mate dan voorheen zou zijn aangewezen
op wapens van het communistische blok.
Het vuurgevecht tussen de Indonesische en Nederlandse Marine was
echter voor Londen aanleiding om zjjn houding te veranderen. Heath zeide,
dat de Britse regering ernstig bezorgd is over de gevaarlijke spanning tussen
Indonesië en Nederland betreffende West-Nieuw-Guinea. De Britse regering
hoopt vurig, dat door onderhandelingen een regeling tot stand zal worden
gebracht en zij steunt de stappen, welke met dit doel worden ondernomen.
Daarom wil de regering in dit delicate stadium niets doen om de spanning
en de mogelijkheid van een gewapend conflict in dit gebied te vergroten.
„Aarzelend gedrag"
Harold Wilson, de woordvoerder
voor de buitenlandse politiek van de
oppositie, veroordeelde het aarzelen-
de gedrag van het Britse departe-
ment van Buitenlandse Zaken, dat
gering kunnen helpen door duidelijk
te maken, dat zij op praktische wijze
de bemiddelingspogingen van Oe
Thant steunt. Wilson zeide, dat het
ministerie van Buitenlandse Zaken
moest hebben beseft, wat er gaande
was in Nieuw-Guinea en vroeg of het
dan niet wist dat tot enkele uren
geleden voortdurend wapens naar
volgens hem meer het gevolg was_ Indonesië werden gestuurd. Hjj stel-
van „gemodder" dan van „boosaar- (je Britse treuzeling inzake In-
dige opzet'Hij zeide tot Heath, dat i donesië tegenover de haast in het ge-
deze een onderzoek dient in te stel- i val-Koeweit, toen voor de Britse re
ien naar de efficiency van zijn de- gering geruchten voldoende waren
parlement. Verder zou de Britse re- om handelend op te treden.
„Geen gemodder"
Heath verzekerde, dat de Britse
regering Oe Thants bemiddelings
pogingen steunt. Hij zeide, dat de
beide Gannet-toestellen reeds het
eigendom van Indonesië waren en
dat de aflevering daarvan daarom
moeilijk kon worden belemmerd.
Heath ontkende, dat er op zijn de
partement sprake zou zijn geweest
van „gemodder" en zeide dat het
moeilijk was om te weten, wat het
beste was, namelijk wel of geen wa
pens naar Indonesië te sturen. Tot
15 januari j.l. overheerste de mening,
dat het verkeerd zou zijn geweest
om Indonesië geheel afhankelijk te
maken van het communistische blok.
Tot het conservatieve lid Biggs-
Davison, die wilde weten of Indone
sië had beloofd, dat de geleverde
wapens niet voor agressie zouden
worden gebruikt, antwoordde Heath,
dat de Indonesische regering o.a. te
genover Australië, de verzekering
had gegeven, dat voor een oplossing
van het probleem-Nieuw-Guinea
geen geweld zou worden gebruikt.
Of het Britse besluit onmiddellijke
praktische betekenis heeft, kan moei
lijk worden nagegaan. Het hangt er
namelijk van af welke Indonesische
wapenorders in Engeland lopen. De
algemene indruk is, dat deze geen
grote omvang bezitten. In elk geval
zal men dit gebaar waarderen om
dat thans nieuwe wapenopdrachten
gestopt zijn. Het is echter voorname
lijk een kwestie van Britse politieke
goodwill tegenover Nederland, dat
de Britten thans zeker nodig hebben
in verband met de moeilijkheden,
verbonden aan Engelands eventuele
toetreding tot de E.E.G.
Van officiële zijde had men eerder
al doen uitkomen, dat stopzetting
van Britse wapenleveranties aan
Indonesië zeker niet tot een militaire
verzwakking van dat land zou leiden,
omdat het immers elders, met name
achter het IJzeren Gordijn, terecht
kan.
De graafwerkzaamheden aan
de nieuwe vissershaven in IJmui-
den zijn bijna voltooid, evenals
de kademuren en de beschoei
ingen. Wanneer deze werken
gereed zijn, wordt de dam door
gegraven, die thans nog het zee
water buiten houdt.
Britse kunstmaan
dit
voorjaar
Ergernis
Diplomatieke waarnemers waren
gisteravond van mening, dat de be
slissing van de Engelse regering on
gunstig zal worden beoordeeld door
beide partijen in de kwestie-Nieuw-
Guinea. Indonesië, welks staatshoofd
in mei een staatsbezoek aan Enge
land zal brengen, zal door het be
sluit vermoedelijk worden geërgerd
en de Nederlanders zal het niet ont
gaan, dat het besluit om wapenle
veringen aan Indonesië stop te zet
ten, pas werd genomen nadat het
laatste van de 18 gannet vliegtui
gen voor Indonesië, uit Engeland was
verzonden, terwijl het voornaamste
In Britse ambtelijke kringen te
Londen is medegedeeld dat de eerste
Britse kunstmaan, de UK-I, waar
schijnlijk in het laatst van maart of
bet begin van april in de ruimte zal
worden geschoten. Hiervoor zal ge
bruik worden gemaakt van een
Thor-raket, die van de Amerikaan
se basis bij Cape Canaveral zal wor
den gelanceerd.
Lancering mislukt
Van Cape Canaveral is woensdag
een drietraps Thor-Able-Star raket
van 50 ton gelanceerd met het doel
vijf satellieten tegelijk in een baan
om de aarde tebrengen. De tweede
trap werkte niet goed en het pro
jectiel is in zee gevallen.
KONINKLIJK PAAR
NAAR AMSTERDAM
Tijdens het driedaags verblijf van
het Kon. Paar in Amsterdam, van
1 tot 3 februari, zullen vertegenwoor
digers van velerlei organen en orga
nisaties in de gelegenheid worden ge
steld hun opwachting ten paleize te
maken.
Zo ligt het in het voornemen van
H.M. de Koningin zaterdagochtend 3
februari o.a. te ontvangen alle leden
en gewezen leden sinds 1948 van de
jury voor de Koninklijke subsidie
voor vrije schilderkunst en allen aan
wie Hare Majesteit sindsdien deze
subsidie heeft verleend.
ZACHT WEER
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond: Zacht weer met veel
bewolking en geen regen van beteke
nis. Matige tot krachtige, later wel
licht weer harde zuidwestelijke wind.
(Ipgemaakt te 11.15 uur)
25 januari
Zon op: 8.32 uur; onder: 17.14 uur.
Maan op' 22.18 uur; onder; 10.36 uur.
Hoogwater te Katwijk te 6.09 en 18.19
tuur laagwaiter te 1.56 en 14.12 uur
(Dit nummer bestaat uit 10 pagina's;
De uit 1608 stammende „Ham
woning" met het daarvóór staan
de poortje aan de Rotterdamse-
weg te Delft moet verdwijnen
om plaats te maken voor de
nieuwbouw van de Technische
Hogeschool. De oude boerderij
en het poortje zijn een gelief
koosd ohderwerp voor kunst
schilders geweest. Men zal trach
ten het poortje op een andere
plaats in Delft weer op te trek
ken.
Amsterdamsche Bank
weer 14% dividend
In de vergadering van de Raad van
Commissarissen van de Amsterdam
sche Bank N.V. is besloten aan de
eerlang uit te schrijven algemene
vergadering van aandeelhouders voor
te stellen over 1961 een dividend uit
te keren van 14% op de gewone aan
delen (onv.).
(Van onze Parijse correspondent)
De geslaagde vangst van twee van de vier politieke gangsters
die maandagochtend het gaullistische Kamerlid dr. Manguy had
den ontvoerd, heeft de Franse politie blijkbaar gestimuleerd om de
jacht op OAS-leden met verhoogde kracht voort te zetten. Bij
vierhonderd activisten en neo-fascisten werden invallen gedaan,
waarbij 44 arrestaties zijn verricht.
Met betrekking tot de bomaanslag
in het ministerie van Buitenlandse
Zaken, waarbij een koerier werd ge
dood, schijnt de politie nog in het
duister te tasten, hoewel ook deze
misdaad zonder enige twijfel op de
lange rekening van de OAS moet
worde-n geschreven. Op de binnen
plaats van het departement werden
in bijzijn van de minister, Couve de
Murville, de slachtoffers van deze
misdaad gisteren, „tijdens een korte
plechtigheid" herdacht.
Behalve beide misdaden moet de
politie sinds gisteren nog een poli
tiek mysterie oplossen. Een leerling
van een Parijs lyceum werd giste
ren op weg naar school gekidnapt.
Daar deze lyceist de zoon is van de
bekende Algerijnse activist Sapin-
Lignières, ligt de veronderstel
ling voor de hand, dat de O.A.S. ook
op Franse bodem nu met gelijke munt
wordt betaald. De ontvoering werd
door een Parijse anti-OAS-groep gis
teren trouwens door middel van
strooibiljetten al officieel bekendge
maakt.
Werk van Ortiz
De verhoren van de beide ontvoer
ders van de gaullistische dokter-af
gevaardigde zouden intussen aan
het licht hebben gebracht, dat deze
stunt door de Algerijnse kroegbaas
Ortiz, die precies twee ^jaar geleden
samen met Pierre Lagaillarde de
„strijd" op de barricaden in Algiers
leidde, zou zijn „georganiseerd". Om
Salan, wiens leidersschap hij lange
tijd gestreden heeft, te bewijzen dat
zij-n daadwerkelijke invloed in Frank
rijk evenmin mag worden onderschat
zou Ortiz zijn voornaamlijk poujadis-
tische handlangers de opdracht heb
ben gegeven tot deze spectaculaire po
litieke mensenroof.
In elk geval staan de beide gear
resteerde terroristen als poujadisti-
sche activisten bekend. Robert Bra-
del, een der beide gangsters, is al
tweemaal voor de militaire rechter
verschenen en tweemaal vrijge
sproken).
Overigens vreest men in Parijs
juist deze week nog een reeks van
moorden, ontvoeringen en aanslagen.
Vandaag is het juist de tweede ver
jaardag van de barricadenstryd in
Algiers, een „wapenfeit" dat de ac
tivisten vermoedelijk ook metterdaad
zullen willen herdenken.
Een herdenking echter, waaraan
ook hun tegenstanders nog weieens
zouden kunnen meedoen.
Zo werden gisteren verschillende
colleges op de Sorbonne met in
stemming van de professoren al door
spontane protestbetuigen tegen de
OAS onderbroken. En ook op de Pa
rijse lycea, waar de OAS over een
vrij sterke aanhang beschikt, wor
den steeds meer antifascistische
waakzaamheidscomité's opgericht.
De minister van Nationaal Onder
wijs heeft verder van zijn kant be
kend gemaakt dat elke leerling, die
aan politieke agitatie schuldig wordt
bevonden, op staande voet definitief
van zijn school zal worden gestuurd.
onderdeel dat nog moet worden ge
leverd de grondradar uitrusting
uitdrukkelijk buiten het leverings
verbod is gehouden. Het besluit is
genomen nadat Nederland de zaak
ter sprake had gebracht in de raad
van de NAVO.
Volgens de defensiemedewerker
van de Daily Express, zo meldt on
ze Londense correspondent nog, is
het belangrijkste wapen dat Indo
nesië thans zal worden onthouden
het Vickers Vigilant anti-tankpro-
jectiel. Ook verdere orders voor ra
daruitrusting behalve de grond
radar, welke door de minister werd
genoemd zullen worden opgehou
den. In de laatste drie jaar heeft
Engeland voor bijna 120 miljoen
gulden wapens aan Indonesië gele
verd.
(Van onze Londense correspondent)
De 13-jarige Prins Charles zal
op 1 mei a.s. naar de oude school
van zijn vader gaan, namelijk
naar het door de Duitser Kurt
Hahn gestichte Spartaanse opvoe
dingscentrum Gordonstoun in
Schotland. Doel van dit beroemde
onderwijsinstituut is van een jon
gen een werkelijke man te maken.
Er zijn op het ogenblik 380 leer
lingen. Het is echter niet uitslui
tend een school voor de jeugdige
adel of kinderen van gefortu
neerde ouders, want er gaan ook
zoons naar toe van havenarbei
ders, vissers en ivinkeliers. Het of
ficiële schoolgeld bedraagt meer
dan f 5000,- per jaar, maar de
school kent het beginsel van be
taling naar draagkracht.
Het is de eerste maal dat een lid van
de koninklijke familie naar een zoge
naamde publieke (dit betekent in En
geland „strikt particuliere") school
gaat. Het kenmerk van Gordonstoun,
is, dat veel tijd wordt besteed aan
lichamelijke training en het dienen
van de gemeenschap. Wat dit laatste
betreft worden de leerlingen inge
schakeld bij de plaatselijke brand
weer en het reddingswezen op zee.
Ook worden zij geoefend in reddings
werk in de bergen en op het strand.
Voor zware lichamelijke arbeid, zo
als helpen bij het aanleggen van we
gen, wordt niet teruggedeinsd. Zeilen
op zee staat eveneens op het school
programma.
Tristaimers nu
aan de zee
(Van onze Londense correspondent)
De uit 261 personen bestaande ge
vluchte bevolking van het vulkaan
eiland Tristan da Cunha is gisteren
van het vroegere legerkamp Merst-
ham in Surrey naar de zuidkust ver
huisd, namelijk naar het vroegere
RAF-vliegveld in Calshot bij South
ampton Dit is een belangrijke voor
uitgang voor de Tristanners, die
snakten naar de zee!
Vrijdag 26 januari
DOMINO
de club der vedettes presenteert
Hotel-in-aanbouw
„ij BARCELONA
ingestort: 7 doden
In Pineda del Mar, ten noorden van
Barcelona, is gisteren een in aan
bouw zijnd hotel ingestort, waarbij
zeven mensen het leven verloren. Er
z(jn twintig gewonden. Er waren on
geveer veertig arbeiders bezig, toen
het gebouw, dat reeds zes verdiepin
gen hoog was, met donderend geraas
in een puinhoop veranderde. Een deel
van het gebouw, dat nog overeind was
gebleven, stortte later eveneens in,
maar daarbij vielen geen slachtoffers.
Uit het Leidsch Dagblad van
24 Januari 1862:
De Gemeenteraad van Lei
den heeft tot 2e praeceptor i
voor de oude talen aan het
Sted. Gymn. benoemd Dr. H. i
Mulder, docent op het Inst, i
Voorthey onder Voorburg.
TJit 's Hage wordt ons he-
den berigt, dat tot hiertoe de
onderhandelingen over de za-
menstelling van een nieuw
Ministerie voortduren. Men
verwacht intusschen dat zij
binnen iveinige dagen een op
lossing zullen erlangen.