Speciale SIEMENS aanbieding
196501 Radio-Kastner
Reusachtig kunstmest-reservoir
onder Canadese prairie
RADIO RC 201 L j TELEVISIE 53 cm ,«pe,toC
volmaakte techniek van 1195.- NU 795.-
van 299.— NU
Haarlemmerslr. 215-217-219 - Leiden
Klein dorp wordt
potas-hoofdstad van de wereld
Tegencoup in
San Domingo
Sparta gaat
gouden feest
vieren
LEIDSCH DAGBLAD VRIJDAG 19 JANUARI 1962
4 golfbereiken LG - MG - KG 2 bandon, aansluiting voor pick-up,
bandrecorder en tweede luidspreker. Ferrit antenne, klankkleurtoetsen,
3 luidsprekers, afstemoog, hoge en lage toonregelaar, fynregelaar op
korte golf.
Ook andere landen zullen profiteren
(Bijzondere medewerking)
Canada behoort tot de grootste graanproducenten ter wereld.
De Canadese Provincie Saskatchewan is een der zuilen, waarop
de Canadese graanproduktie rust. Temidden der eindeloze, gol
vende graanvelden in Saskatchewan liggen tal van nederzettin
gen cn dorpen, die men terecht de „tarwe-dorpen" noemt. Een
van deze „tarwe-dorpcn" draagt een aristocratische Hongaarse
naam, te weten Esterhazy.
Tot het jaar 1957 was Esterhazy
een nederzetting als alle andere
„tarwedorpen". In dat jaar echter
verschenen de voorboden van wat
men thans in dat dorp de „Grote
Verandering" noemt. Die voorboden
waren geologen. Zij stelden vast,
dat diep in de grond onder de rijke
graanakkers van Saskatchewan
waardevolle afzettingen van kali-
unazouten (potassium) gelegen zijn.
In de Dominicaanse Republiek
volgt de ene staatsgreep op de an
dere. De rechtse coup van dinsdag
nacht is gistermiddag gevolgd door
een tegencoup van meer gematigde
elementen. Het Amerikaanse depar
tement van Buitenlandse Zaken
heeft officieel vernomen, dat de be
velhebber van de strijdkrachten en
minister van Defensie generaal
Echavarria is afgezet en dat Rafael
Bonnelly tot president is uitgeroepen.
Echavarria, die gearresteerd zou
zijn, was de leidende figuur van de
staatsgreep in het begin van deze
week. Bonnelly was vice-president
van de regeringsraad die door de
rechtse junta van burgers en mili
tairen naar huis werd gestuurd.
Volgens een Amerikaans radiosta
tion is het nieuws van de tegencoup
met grote vreugde door de bevolking
van San Domingo (de hoofdstad van
de Dom. Republiek) ontvangen. De
jongste actie werd geleid door offi- I
eieren van de luchtmacht.
Een opmerkelijke bijzonderheid is
wel, dat deze tegencoup is gekomen
nadat de Verenigde Staten te ken
nen hadden gegeven het nieuwe
rechtse bewind niet te willen steu
nen.
In een radiotoespraak heeft de
nieuwe president, Bonnelly, verteld
hoe generaal Echavarria door een
groep luchtmachtofficieren werd ge
arresteerd en gevangen genomen en
hoe daarna hij en zijn medeleden
in de staatsraad werden bevrijd.
De oppositie tegen de burgerlijk-
militaire junta begon woensdag, toen
minstens acht personen bij relletjes
in San Domingo het leven lieten, i
gestalte te krijgen. Gisteren traden
de Hoge Raad en bijna alle ambte
naren en regeringsemployees af uit
protest tegen de nieuwe junta. Het
zakenleven lag nagenoeg stil.
In Washington hebben Ameri
kaanse functionarissen als hun me
ning uitgesproken, dat de tegencoup
een ontwikkeling lijkt te zijn die aan
vaardbaarder is voor de V.S. en gun-
stiger voor het opnieuw aan de macht
komen van de meer gematigde ele- j
menten in de republiek.
Lord Snowdon zal
moeten aanpakken
..Wfj hebben Lord Snowdon op I
grond van zijn beroepsbekwaamheid
gevraagd of hij bij ons wilde komen
werken. Wanneer zijn naam gunstig
voor ons werkt, is dat des te beter.
Maar vergist u zich niet: wij zullen
hem werk te doen geven", aldus
heeft Roy Thomson, de eigenaar van
de „Sunday Times", gisteren bij
terugkomst in Londen uit New York
tegenover verslaggevers verklaard,
die hem bestormden met vragen over
de zogenaamde „zaak-Snowdon".
De „Observer" had zondag jl. ge-
schreven dat de „Sunday Times" zich
o.m. van de medewerking van Lord
Snowdon had verzekerd, omdat het j
blad verwachtte dat de naam van
Prinses Margarets echtgenoot het
een voorsprong zou geven tegenover
zijn concurrenten en wel met. name
onder de vrouwelijke lezers.
Het artikel van de „Observer" werd
de volgende dag door de „Times"
overgenomen, waardoor het op grote
schaal onder het Britse publiek be
kend werd.
Na de verslaggevers verzekerd te
hebben dat hij niet wist welk salaris
Lord Snowdon zou ontvangen, ver
volgde Thomson: „Ik heb geen be
langstelling voor de kritiek van de
„Observer", maar eventueel wel voor
die van het publiek". Hij weidde ver
volgens lang uit over de vak
bekwaamheid, waarvan Lord Snow
don had blijk gegeven, toen hij nog
onder zijn eigen naam van Anthony
Armstrong-Jones als fotograaf werk
zaam was. Hij erkende echter dat
zijn nieuwe naam „niet vreemd is
aan zijn tewerkstelling bij de „Sun
day Times". Hij voegde hieraan toe:
„Zal de verkoop van de „Sunday Ti-
Na deze vaststelling rees de vraag:
Is het. mogelijk, en zo ja, hoe moe
ten wij doen om de als kunstmest
zo bruikbare en begeerde minera
len aan de oppervlakte te brengen?
De geologen kregen assistentie
van technici en mijn-ingenieurs.
Meci bekeek het vraagstuk eerst
aandachtig van alle kanten en
ging toen aan de slag. Na een aan
tal proefboringen en na economen
cq planologen te hebben geraad
pleegd, kwam men tot de conclusie,
dat het dorp Esterhazy de geschik-
ste nederzetting was om het cen
trum te worden van de Saskatche-
wanse potassium-mijnbouw.
De gemeentelijke autoriteiten
van Esterhazy waren bijzonder te
vreden over deze conclusie. Reeds
in 1958 ontwierpen zij uitbreidings-
en ontwikkelingsplannen met. het
oog op de komende „kunstmest-
weelde". Zij noemden hun dorp in
officiële nota's de toekomstige „Po
tash Townw of Canada". Er waren
mensen, die dit wel wat overdre
ven vonden. Er waren echter geolo
gen, die de kenschetsing te beschei
den achtten. Noem Esterhazy maar
meteen (zeiden zij) „Potassium-
Hoofdstad der Wereld", want de
hoeveelheden potassium, die diep in
de aarde van Saskatchewan opge
tast liggen, zijn de grootste op aar
de.
De proefboringen waren dus met
groot succes bekroond. De volgen
de stap was de bouw van de echte
mijnschachten. Als iedere rechtge
aarde verborgen schat hebben ook
de potassiumafzettingen van Sas
katchewan een schatbewaarder.
Die schatbewaarder is een op 300
a 350 meter diepte gelegen circa
60 meter dikke laag zand, klei en
water met een druk van ongeveer
200 kg per vierkante duim. Deze
laag moest „bedwongen" worden,
aleer men kon beginnen met de
ontginning van de op een kleine
1000 meter diepte gelegen potassi-
umvoorraden. Welnu, de ingenieurs
en technici bedwongen de Blair
more-formatie (zo luidt d,e geologi-
De diep in de aarde van
Saskatchewan liggende ka-
lium-afzettingen zijn de
grootste ter wereld en openen
voor de landbouw en de op
lossing van het voedselvraag-
stuk der mensheid nieuwe
mogelijkheden.
sche naam van die zand-klei-wa-
terlaag) door hem injecties te ge
ven van een bijzondere en zeer kou
de (minus 58 gr.) pekel-oplossing.
Toen de blairmore-formatie „stijf"
was, was het verder technisch rou
tinewerk cm de schachten te vol
tooien.
Verlaad- en verwerkingsinstal
laties zowel als opslagplaatsen ver
rezen nabij Esterhazy. Dit jaar zal
de eigenlijke kunstmestprodüktie
beginnen. In dit jaar denkt men
420.000 ton kaliumzouten te kun
nen „oogsten". In 1963 rekent men
op een driemaal zo grote produktie.
In 1961 bedroeg de hoeveelheid door
Canada geimporteerde potassium
circa 150.000 ;on per jaar Canada
zal dus veel profijt hebben van
de jongste „kunstriiest-ontdekkin-
gen", maar ook andere landen
de Verenigde Staten vooral en
voorts enige niet-Amerikaanse ge
bieden zullen profiteren van de
ontginning der Saskatchewanse
kunstmestschatten. Fosfaat, stik
stof en kalium zijn immers de
kunstmestbestanddelen, die voer de
landbouw in tal van streken op
aarde onmisbaar zijn. Iedere ver
groting van de beschikbare hoeveel
heid kalium (potassium) komt dus
aan de agrarische opbrengsten ten
goede.
Een echte prairie-farmer, gebo
ren en getogen „in de tarwe", druk
te de betekenis van de kunstmest-
ontdekking aardig uit, toen hij zei,
dat de nieuwe mijnschachten in
de buurt van Esterhazy als het
ware de wortels zijn van een reus
achtige tarweplant, die diep uit de
aarde eten peurt voor de in schrik
barend tempo toenemende wereld
bevolking.
De Canadese boeren zijn natuur
lijk de eersten, die zullen profite
ren van de Saskatchewanse kunst-
mestschat. Zij ziillon dank zij de
potassium de opbrengst van hun
akkers kunnen vergroten zonder
zich extra in te spannen. Bovendien
zijn zij thans bevrijd vta de vrees,
dat zij binnen afzienbare tijd voor
moeilijke bemestingsproblemen zou
den kunnen komen te staan.
Kortom, er is vooral in Canada,
maar toch ook elders cp aarde re-
dra om verheugd te zijn over de
„Grote Verandering"' in Esterhazy.
WASSENAAR
Curgerüjlic Stond
Geboren: Jacoba C., dr van C.
Henkes en P. W. Kooljman; Rudolf J.
W.. zn van J. J. M. van Steen en J. L.
Hoogkamer. Willem C„ zn van W. Tui-
nebreijer en D. van Rooijen; Marcus C.
Th zn van L. A. Schoorl en J. W. A.
Verhart. Judith G. M., dr van P. J.
Slats en W. M. te Wiel; Paulina M..
dr van J. Peltenburg en C. E. H. J.
Linssen.
Ondertrouwd: R. J. van Thiel en V.
A. Noe; P. C. Lindenbergh en J.
Hoekveem D. H. F. de Kievit en M.
M. Nagle.
Getrouwd: J. J. Bracht en J. Visser.
Immers, dank zij de thans verwe
zenlijkte combinatie van „tarwe"
en „kunstmest" is Saskatchewan's
betekenis als voedselleveracier zeer
tosgenomen. Dat er honderden mil
joenen mensen op aarde leven, die
te weinig te eten krijgen, weten wij
allen. Iedere vergroting van de
voedselproduktie verdient daarom
met gejuich te worden begroet.
Nog 45 gewonden
O O
van de treinramp
in ziekenhuizen
Van de 54 bij de treinramp bij
Ilarmelen gewonde reiziger# is er,
zoais gemeld, één overleden. Acht
patiënten konden het ziekenhuis in
middels verlaten. Van de overige 45
slachtoffers zijn drie er nog ernstig
aan toe. De toestand van de anderen
is bevredigend tot goed. Binnenkort
zullen nog tien patiënten de zieken
huizen kunnen verlaten.
Dit is gistermiddag door de me
dische dienst van de Nederlandse
hierdoor stijgen? Ik hoop hef'.Spoorwegen medegedeeld.
Friese Nationale
Partij ter ziele
De Fries Nationale Partij is ter
ziele. Nadat de voorzitter de kweek
schoolleerling Folkert Binnema na
een onenigheid met het bestuur zijn
voorzittersfunctie had neergelegd
hebben de overige bestuursleden tot
opheffing van de F.N.P. besloten.
De secretaris van de partij, de
technicus P. Kramer te Lent bij Nij
megen deelde mede dat de F.N.P. is
opgeheven, omdat zij by het Friese
volk niet voldoende is aangeslagen,
dit ondanks het feit dat het bestuür
de plannen een volkomen serieuze
opzet had gegeven.
De bovengrondse installaties
en voorraadschuren van de
kunstmest mijn bij Esterhazy.
Modelactie Britse
PTT duurt voort
De modelactie bij de Britse poste
rijen, waaraan door ongeveer 170.000
man wordt deelgenomen, zal voor
onbepaalde tijd voortgaan, ondanks
de belofte der regering om de loon
stop eind maart op te heffen.
De vakbond van PTT-personeel
heeft dit gisteren bekend gemaakt.
Voorts heeft de bond zijn leden op
gedragen zich niet meer vrijwil
lig voor overwerk op te geven.
LEIDERDORP
De gymnastiekvereniging „Sparta"
gaat jubileren: 22 november bestaat
deze club 50 jaar. Er heeft zich een
jubileum-commissie gevormd, die be
staat uit mevrouw Straatsma, mejuf
frouw van Ommen, mejuffrouw v. d.
Lucht en mejuffrouw Rotmensen, en
de heren M. Zaalberg, L. E. O. Post
P. Boutkan en G. Remmerzaal.
Deze commissie heeft al enige
plannen in voorbereiding o.a. op 30
juni een sportmiddag op de gemeen
telijke sportterreinen, waar enige
vooraanstaande turners een demon
stratie zullen geven. Deze middag
wordt voorafgegaan aan een Sparta-
mars door het dorp. Verder .staan
er een feestmiddag voor de jeugd,
en grote uitvoeringen met de jubi
leum-data op het programma.
Behalve de viering van het jubi
leum heeft deze commissie zich voor
al tot taak gesteld dit jaar, eens goed
de aandacht te vestigen op de grote
waarde van de gymnastiek, speciaal
ook voor de gehandicapte b\jv. uit
de kracht groeiende jeugd met aan
leg tot kromme rugwervels of hoge
schouders.
Deze vereniging telt ruim 300 le
den en heeft, door gebrek aan accom
modatie, nog steeds een wachtlijst.
Ondanks alle medewerking van het
gemeentebestuur, laat het. al zo lang
in het vooruitzicht ge.stelde gymnas
tieklokaal, nog steeds op zich wach
ten.
OEUSTGEEST
Verlenging huur terrein
Leidse Mixed Hockeyclub
In de raadsvergadering van 1 juli
1959 werd besloten de verhuur van
het terrein aan de Abtspoelweg, voor
een bedrag van f 803 per jaar ver
huurd aan de Leidse Mixed Hockey
club voorlopig voor de tijd van 2
jaren te verlengen.
Er is geen bezwaar tegen het sport
terrein, dat tot 1 september 1961 is
verhuurd, wederom voor een aantal
jaren te verhuren.
I Op 8 mei 1961 adviseerde de raads
commissie voor openbare werken
I reeds het terrein onder dezelfde voor
waarden als voorheen opnieuw te
I verhuren, thans voor de duur van
j 4 jaren.
I De raadscommissie voor de finan
ciën en het onderwijs achtte in mei
j.l. de jaarhuur aan de hoge kant
mede in verband met het feit, dat
de Leidse Mixed Hockeyclub zelf het
terrein moet onderhouden, terwijl het
onderhoud van de terreinen aan de
Laan van Alkemade voor rekening
van de gemeente geschiedt.
Op een door B. en W. bij brief
van 10 juni 1961 gevraagde informa
tie bij de Landelijke Contactraad
voor de gemeentelijke bemoeiingen
met de lichamelijke opvoeding en de
sport antwoordde deze instantie pas
op 20 november j.l.vandaar dat
deze aangelegenheid eerst thans kan
worden afgehandeld.
De genoemde Contactraad acht de
huur van het terrein hoog.
In verband met het feit, dat de
verhuur van de nieuwe sportterrei
nen binnen enkele jaren aan de orde
komt, stellen B. en W. de raad voor
geen verandering in de huurprijs, die
reeds vele jaren geldt, te brengen en
het terrein tot 1 september 1965 on
der de bestaande voorwaarden te
Stelers en helers
van boomgewassen
voor de rechter
In 1S60 werden in Boskoop en om
geving op kwekerijen en ook uit dc
tuin van de Rijks Tuinbouwschool
herhaaldelijk planten en gewassen
gestolen. Uiteindelijk gelukte het de
politie de voornaamste dader op te
sporen en hij werd reeds door de
Uaags? rechtbank voor deze feiten
veroordeeld.
Thans moesten zich nog twee jon
gelieden voor de Haagse politierech
ter verantwoorden. Zii waren mede
plichtig geweest aan dc diefstallen.
Ook stonden twee kwekers terecht
dit het gestolene hadden gekocht.
Er waren o m. blauwe sparren ge
stolen. die aan de twee kwekers,
waarvan de één te Boskoop en de
ander te Alphen a/d Rijn woonach
tig is. werden verkocht. De beide
jongens bekenden hetgeen tenlaste
was gelegd.
D? Officier wilde met hun jeugd
rekening houden en ook dat zij dooi
de hoofddader in het complot waren
betrokken. De eds luidde claarom
f75 boete, waarvan echter f40 voor
waardelijk met. 3 jaar proeftijd. De
rechter veroordeelde hen conform
die eis.
Wat de helers betreft, had de offi
cier vooral beswaar tegen de ver
dachte uit Alphen aan de Rijn. die
ouder is en dus wijzer had moeten
zijn. Hij constateerde namelijk, dat
beide kwekers wel hadden kunnen
begrijpen dat het niet in orde was
met hun aankopen, want de prijzen
die ed jongens vroegen waren veel
te laag.
Tegen deze verdachte eiste de offi
cier f 100 boete, alsmede een week
gevangenisstraf voorwaardelijk met
3 jaar proeftijd. De raadsman, mr.
Loeff, pleitte clementie. De rechter
veroordeelde verdachte, evenals de
kwekers uit Bqskoop, tegen wie f 100
boete was geëist, tot f 100 boete of
20 dagen hechtenis.
verhuren. Het bestuur van de LHMC
heeft bij brief van 19 april 1961 be
richt met een en ander akkoord te
gaan.
Ook bij het nieuwe contract zal
gelden dat het college de bevoegd
heid heeft de huur tussentijds met
inachtneming van een opzeggingster
mijn van een jaar op te zeggen.
Rijwielpaden niet voor
bromfietsen
Het gemeentebestuur van Leiden
heeft het Oegstgeester college on
langs medegedeeld, dat het in ver
band met de gevaarlijke toestand op
de rijwielpaden langs de Rijnsburger-
weg, heeft besloten op deze paden
bij wijze van proef, voorlopig voor
zes maanden, geen rijwielen met in
geschakelde motor meer toe te laten.
Met het oog op de samenhang van
de verkeerssituaties op de Rijnsbur-
gerweg te Leiden en op de Leidse-
straatweg/Geversstraat geven B. en
W. van Oegstgeest de raad in over
weging eenzelfde maatregel te treffen
voor de rijwielpaden op laatstgenoem
de wegen.
Ten einde eventuele vergissingen
zoveel mogelijk te voorkomen, zijn
B. en W. voornemens bij aanneming
van het voorstel onder het bord een
extra-bord te doen plaatsen met de
aanduiding: „verboden voor brom
fietsers".
Alom ter wereld kunnen de
boeren gaan profiteren van de
nieuwe kunstmestvoorraden.
Brigitte bracht
MAC slag toe
Het heeft de zo actieve en popu
laire Mac-Bodegraven in 1961 niet
mee gezeten. Het jaar was zonnig
begonnen, met een sterk bestuur en
grootse plannen. Toen kwam de BB-
affaire, en die bracht veel aan het
wankelen. Het bestuur trad, op één
man na, af. Er werd een aparte Skel
terclub gesticht, en voor de MAC
bleef er niets anders over dan het
jaar 1961 met een tijdelijk bestuur
door te komen. De penningmeester
werd voorzitter. Toch heeft de club
de puzzelsport weten gaande te hou
den, zodat zelfs alle geplande ritten
verreden konden worden.
Tijdens de jaarvergadering was nu
echter wel de eerste taak weer een
bestuur te formeren. Als voorzitter
werd gekozen de heer J. Boefe n als
leden de heren Kastelein, J. Heems
kerk, H.v Aalst, C. Verboom, C.
Arends, F. de Leeuw, C. v. Os en R.
Broekhoff. Vervolgens werd het rit-
tenprogramma voor dit jaar opge
steld, de eerste puzzelrit zal op 31
maart worden gehouden. Verder
staan weer een pinksterrit en in sep
tember een jubileumrit op het pro
gramma.
Vol vertrouwen hoopt men in 1962
weer alle aandacht te kunnen beste
den aan een verder populariseren
van de puzzelsport in Bodegraven.
MARKTBERICHTEN
LEIDEN. 19 Jan. Veemarkt. Aan
voer: stieren 4. melkkoeien 50, prijzen:
f 900-1250 per stuk; handel: kalm: vet
te koeien 255; f 2.60-3.30 per kg schoon
gewicht; redelijk; vare koeien 35; f 500
975 per stuk; rustig; vette kalveren
44; f 2.20-2.75 per kg. levend gewicht,
lui; nuchtere klaveren. 90; f 1.25-1.55
per kg levend gewicht, slepend; vette
schapen 35, f 95-120 per stuk, stug;
vette lammeren 1567, f 95-120 per stuk
stug; geiten 60. Totale aanvoer 2097,
LEIDEN, 19 jan. Kaasmarkt. Aan
gevoerd 8 partijen Goudse kaas en 1
partij Leidse kaas. Noteringen; le kwal.
tot f 2.12. Handel kalm.
AALSMEER, 18 Jan. Gerbera per
stuk 50-80, Euphorbia 45-78, Calla 75-
125, Amaryllis per kelk 40-75, Fresia
per bos 150-270, Cyclamen 100-185, Iris
250-400, Tulpen 175-250, Narcissen 75-
140, Anemonen 50-95, Seringen: Mad.
Stepman per tak 95-140, Marie Legray
57-85, Prunus Triloba 65-95, Forsythia
55-75, Sneeuwballen 85-120; Anjers:
rood per stuk 20-35, roze 30-53, wit
20-39: Rozen: Parel van Aalsmeer 75-
135, Geh. Duisberg 90-160, Towny Gold
85-155, Baccarat 100-165. Montezuma
40-65, Stokman 35-60, Carol 40-68, Pink
Sensation 75-120.
KATWIJK AAN DEN RIJN, 18 jan.
Groenteveiling: waspeen per kist Al
5.80-9.10, A2 3.30-6.80, BI 9.50-11.30,
B2 1.40-3.00, Cl 3.10-4.00, breekpeen
per kist 3.80, groene kool 26.00-35.00,
rode kool 11.00-19.00, boerenkool 22.00-
25.00, prei A2 33.00-38.00, spruiten B2
18.00. knolselderie per 100 st. 11.00,
selderie per 100 bos 28.00-32.00,
Aanvoer waspeen 82.000 kg, waarvan
45.000 kg voor export en 14.000 kg voor
de industrie werd verkocht.
RIJNSBURG, 18 jan. Tulpen: Ro
land 200-210, Royal Blood 170-190,
Golden Harvest 190-195. Demeeter 225-
230, Prominence 205-210, v. d. Eerde
175-190. Winter Gold 150-155, Hille-
garda 140-145. Brillant Star 60-75-80,
Athleet 225, White Sail 185-190 per
bos; Narcissen: Carlton 100-110, Verger
75. Flower Record 60-65, Golden Ha;-
vest 120-125 per bos; Hyacinten: Osta-
ra 32-36-58, Bismarck 28-34, Pink Pearl
25-30-32, Gemengd 1 34-38 per stuk.
RIJNSBURG, 18 jan. Waspeen A
15.00-48.00, B 44.50-49.00, rode kool
6.10-14.10, uien 18.30-26.00, boerenkool
20.00-32.00, andijvie 104.00, gele kool
12.20-16.30 per 100 kg.
