Soekarno: Houdt u gereed
voor spoedige mobilisatie
OOK GOA REEDS IN
HANDEN VAN INDIA
Ambtenaren gaan niet
akkoord met 5,2 pet.
Nog geen bevel tot
onmiddellijke actie
Veiligheidsraad tot
onmacht gedoemd na
een Russisch veto
Bestand in Katanga
tijdens gesprek
Tsjombe—Adoela
Massabijeenkomst in Djokja
Beroep van r.k.
bisschoppen
WEERBERICHT
Regering
al
nu salarissen
zelf bepalen
(9u<V QTït
teuws
Opgericht 1 maart 1860
DINSDAG 19 DF.CEMBER 1961
No. 30533
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 7.50 per kwartaal; f 2.55 per maand; f 0 59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57053
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
President Soekarno heeft vandaag zijn al geruime tijd tevoren
aangekondigd bevel uitgevaardigd voor het Indonesische volk
betreffende de „bevrijding" van West-Nieuw-Guinea. Hij zette
de bevolking echter niet aan tot onmiddellijk militaire acties.
In een toespraak op een massabijeenkomst te Djocjakarta riep
hij op tot het verijdelen van de Nederlandse plannen om een
Papoea-staat in Nieuw-Guinea in te stellen, tot het hijsen van de
Indonesische vlag in dat gebied en tot gereedheid voor „spoedige"
algemene mobilisatie.
Onder het gehoor van presi
dent Soekarno bevonden zich 30
ministers, 42 gezanten en zijn
drie chefs van staven. Gewa
pende politie-agenten en militai
ren bewaarden de orde onder
de met vlaggen zwaaiende
menigte.
In zijn toespraak die in geheel
Indonesië werd uitgezonden zei
Soekarno voorts dat de Indone
sische strijdkrachten bevel heb
ben gekregen zich gereed te
houden om op elk ogenblik
orders te kunnen uitvoeren om
Westelijk Nieuw-Guinea te be
treden.
Soekarno's bevel
Soekarno zeide: ,,Hoe luidt mijn
bevel? Mijn stellige opdracht is dat
ge de instelling zult verhinderen
van een Papoea-staat, dat ge ervoor
zorgt, dat de roodwitte vlag zal
worden gehesen in het land van
West-Irian en dat ge U voorbereidt
op de komende mobilisatie van het
gehele Indonesische volk om West-
Irian spoedig te bevrijden uit de
klauwen van het Nederlandse im
perialisme. Broeders, dit is mijn
bevél".
Toen Soekarno zich naar het
podium begaf, was hij gekleed in
kaki uniform vol ridderorden, om
geven door de chefs der staven. Hij
ving zijn „laatste; bevel" aan met
een overzicht van de Indonesische
worstelingen voor de vrijheid en zei:
„Wij zijn geboren in de vlam van
de revolutie en zullen blijven vech
ten tot ons gehele land vrij is. Wij
zijn geen natie van bedelaars, maar
een natie van vechters, die zich
hebben gebaad in vlammen sedert
1945".
Daarna liet hij zijn bevel voor
lezen. De officiële vertaling ervan
luidt:
„ïk, president van de Republiek
Indonesië en opperbevelhebber van
de centrale organisatie, die belast is
met de bevrijding van West-Irian en
het verijdelen van de oogmerken der
Nederlanders aldaar, heb de gewa
pende macht gelast, om zich te allen
tijde gereed te houden, indien ik op
een later tijdstip er toe mocht be
sluiten, uitvoering te geven aan de
taak en de plicht om West-Irian te
bevrijden van de ketens van het
Nederlandse kolonialisme.
En aangezien de Nederlanders blij
ven volharden in het voortzetten van
hun kolonialisme in ons vaderland,
draag ik alle Indonesiërs ook die
welke wonen in West-Irian op,
mijn bevelen uit te voeren."
DRAMATISCHE
DRUK OP DE V.S.?
Waarnemers in Washington ge
loven dat president Soekarno zich j
indirect tot de VS richtte toen hij
blijkbaar nog de mogelijkheid
openliet dat diplomatieke stappen
op het laatste ogenblik de kwestie
zouden kunnen oplossen.
Er werd geopperd dat de rede
bedoeld was als dramatische druk
op de VS, die al geheel in beslag
genomen worden door de botsin
gen in Kongo en Goa, om aan de
zijde van Djakarta tussenbeide te
komen om het voor de derde keer
uitbreken van vijandelijkheden te
voorkomen.
In Washington gelooft men dat
president Soekarno zijn opdracht
aan de Indonesische strijdkrach
ten hangende een verdere brief
wisseling met president Kennedy
zou aanhouden.
Soekarno:Vrijheid
boven vrede'
President Soekarno van Indonesië
heeft te Djakatra verklaard: „Wij
hebben de vrede lief, maar wjj hou
den nog meer van de vrijheid". Hij
zei voorts: „Als een land druk op ons
uitoefent, hebben wij dan niet het
recht hetzelfde te doen?"
De president sprak op een bijeen
komst ter gelegenheid van de inge
bruikstelling van een door de Russen
gebouwde atoomreactor aan de Ga-
djamadah-universiteit te Djocjakar
ta. Hij zei nog: „Als andere landen
een moreel recht hebben, atoombom
men te vervaardigen, dan zouden wij
dit ook hebben. Maar wij willen onze
jeugd niet in de kernwetenschappen
onderwijzen voor de vervaardiging
van atoombommen".
De Russische ambassadeur, Miklai-
lov, zei dat het aanbod van de reac
tor aan Indonesië het rechtstreeks
gevolg is geweest van besprekingen
in Moskou tussen president Soekarno
en premier Chroesjtjsow. Hij her
haalde nog eens, dat zijn regering de
Indonesische aanspraken op West-
Nieuw-Guinea steunt en verklaarde
ervan overtuigd te zijn dat het In
donesische volk „zegevierend uit de
strjjd zou komen".
De r.-k. bisschoppen van Neder
land hebben aan de minister-pre
sident dr. J. E. de Quay en aan
president Soekarno van Indonesië
een telegram gezonden van de
volgende inhoud:
„De bisschoppen van Nederland
in hun jaarlijkse decemberverga-
dering bijeen te Utrecht doen een
dringend beroep op de Nederland
se en op de Indonesische regering
om met alle bereidwilligheid te
streven door middel van een
open en vertrouwvol gesprek van
alle betrokkenen naar een
vreedzame oplossing van het ge
schil om Nieuw-Guinea.
Zij spreken het vertrouiven uit
dat deze ivederzijdse bereidheid de
grondslag zal kunnen vormen
voor toekomstige goede verhou
dingen tussen de betrokken vol
keren. Zij menen dat het niet op
de weg van de kerk ligt in deze
een bepaalde oplossing te sugge
reren of voor te staanmaar zij
bidden God dat hij met zijn ivijs-
heid de leiders van de betrokken
volkeren mag helpen de juiste
weg naar een duurzame en vrede
lievende oplossing te vinden".
Slot pag. 2
Sluiting
boven
luchtruim
N. - Guinea
De Indonesische Luchtmacht
heeft vandaag bekendgemaakt,
dat zij van plan is het luchtruim
boven de Molukken en rond
West-Nieuw-Guinea voor alle
luchtverkeer gesloten te ver
klaren.
De strijd om de Portugese enclaves in India scheen hedenoch
tend reeds te zijn geëindigd: in een officiële Indiase bekendmaking
werd medegedeeld, dat de Portugese troepen in Goa zich hebben
overgegeven en dat de militaire operatie van India in dit gebied
is voltooid. De hoofdstad van Goa, Pandjim, is door Indiase
troepen bezet en de enclaves Daman en Dioe zijn „volledig in
handen van Indiase militaire eenheden". Aanvankelijk was be
richt, dat de Portugezen zich in een halve cirkel om Pandjim
hadden ingegraven, maar lang heeft hun tegenstand blijkbaar niet
geduurd. Van Indiase zijde werd medegedeeld, dat zeven Portu
gezen zijn gesneuveld en dat er dertig werden gevangen
genomen. Het Portugese fregat „Alfonso de Albuquerque" is ten
zuiden van Goa door de Indiase marine tot zinken gebracht.
Generaal-majoor Kenneth Candeth, bevelhebber van de zeven
tiende infanteriedivisie, welke de aanval op Goa heeft uitgevoerd,
is tot militair gouverneur van het gebied benoemd.
India zal pogen
zich
te rechtvaardigen
De bemoeiingen van de Veiligheids
raad der Verenigde Naties met het
conflict tussen India en Portugal zijn
gisteren vruchteloos gebleken. Een
Westelijke resolutie, die eiste dat de
troepen van India zich zouden terug
trekken uit de Portugese gebieden.
enigszins
werd door een Russisch veto (het
99-ste) getorpedeerd. Deze resolutie
was ingediend door Frankrijk, Ame
rika, Engeland en Turkije. De stem
verhouding was zeven voor en vier
tegen, maar onder die vier was de
Sowjet-Unie, hetgeen dus betekende,
dat Moskou een veto had uitgebracht
waardoor de minderheid triomfeerde.
Een door Ceylon, Liberië en Egypte
ingediend voorstel, waarin de Veilig
heidsraad gevraagd werd de Portu
gese klacht over Indiase agressie te
verwerpen, werd door de Raad afge
wezen. Behalve de indieners stemde
alleen de Sowjet-Unie voor dit ont-
PLAATSELIJK IJZEL
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond: Veel bewolking met
plaatselijk lichte regen of ijzel en
stijging van temperatuur tot om of
iets boven het vriespunt.
Aanvankelijk in het zuiden van het
land nog weinig bewolking en lichte
tot matige vorst. Overwegend zwakke
wind, draaiend naar noordelijke rich
tingen. (Opgemaakt te 11.15 uur).
20 DECEMBER
Zon op: 8.45 uur; onder: 16.30 uur.
Maan op: 15.53 uur; onder: 6.38 uur.
Hoogwater te Katwijk te 1.55 en 14.12
uur; laagwat~r te 10.04 en 22.16 uur.
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's
De minister van Defensie, ir.
S. H. Visser, heeft op het terrein
van Fokker bij Schiphol een
nieiiw elektronisch proefcentrum
geopend, dat gebouwd werd in
verband met de keuze van de
Starfighter voor de luchtmacht.
Na de opening wenste minister
Visser de invlieger Moll een
goede vlucht met de eerste in
Nederland gemonteerde Star
fighter Maar het toestel
wilde niet starten doordat een
luchtleiding bevroren bleek te
zijn!
werp. Zeven landen onthielden zich
van stemming.
Amerika's afgevaardigde Stevenson
had de Raad gewaarschuwd, dat,
wanneer het niet tot een duidelijke
uitspraak zou komen, dit de onder
gang van de Veremgde Naties zou
kunnen betekenen. Stevenson noemde
de Indiase premier Nehroe een vriend
en „apostel van de geweldloosheid"
en dit maakte het Indiase optreden
in de Portugese nederzettingen des te
moeilijker te begrijpen en te verde
digen. Niets, behalve het recht van
zelfverdediging, geeft een lid van de
Verenigde Naties het recht geweld te
gebruiken en bevrijdingsoorlogen te
voeren, aldus Stevenson. Hij behield
zich echter het recht voor de volke
renorganisatie om verdere actie te
verzoeken. De Britse afgevaardigde.
Sir Patrick Dean, betreurde het In
diase optreden eveneens en sprak
zich uit voor staking der vijandelijk
heden, onderhandelingen en terug
trekking van de Indiase troepen. Zo-
rin, de Sowjetrussische vertegenwoor
diger, verdedigde echter de actie van
India en eiste sancties, tegen Por
tugal „om dit land te dwingen deze
gebieden vrij te laten". De Portugese
afgevaardigde, Garin, die als eerste
in de bijeenkomst van de raad had
gesproken, noemde het optreden van
India „brute agressie". De Portugese
regering spreekt alle beschuldigingen
van onderdrukking in de nederzet
tingen in India krachtig tegen.
Op een Alkmaarse scheeps-
werf wordt op het ogenblik het
motorjacht „Budi", dat Prins
Bernhard ten geschenke kreeg
op zijn vijftigste verjaardag
met bijna een meter verlengd. Er
moesten enkele technische ver
beteringen worden aangebracht
die alleen door verlenging van
het jacht konden worden verwe
zenlijkt.
PORTUGEES GOA
Slot op pag.
De meerderheid van de amb-
tenarenorganisaties in het Geor
ganiseerd Overleg heeft de
regeringsvoorstellen tot een
salarisverhoging variërend van
5.2 tot 40 procent van de hand
gewezen.
Ook in het loongesprek, dat gister
middag lpk uur duurde, hebben de
partijen geen overeenstemming kun
nen bereiken. Men ging uiteen
zonder dat resultaten waren ge
boekt. Het gevolg is, dat de rege
ring nu zelf het heft in handen zal
nemen en onafhankelijk van de
bonden de verhoging van de amb
tenarensalarissen zal vaststellen.
Er ls ln het Georganiseerd Overleg
en daarbuiten reeds jarenlang ge
steld, dat het aanvangsalaris van de
ambtenaar te laag ligt. Doordat de
salarissen over de gehele linie wel ge
stegen zijn, kwam het loon van de
laagste bezoldigde ambtenaar naar
verhouding steeds lager te liggen.
Zonder rekening te houden met de
stijging van de welvaart in het al
gemeen is een berekening opgezet
van de ambtenaren-salarissen in
1961, indien zij de koopkracht zou
den hebben van 1928. Minister Toxo-
peus schijnt dit uitgangspunt reëel
te hebben gevonden. Van regerings
zijde werden dan ook voorstellen ge
daan, die met deze cijfers rekening
hielden. Schrijvers en schrijvers-A
in het algemeen dus de laagst bezol
digde ambtenaren zouden bij aan
vaarding van de regeringsvoorstellen
in hun salaris een hogere koopwaar-
de hebben teruggevonden dan zij in
1938 hadden.
Tachtig gulden
Er zün voorstellen gedaan, die een
algemene verhoging voor het gehele
overheidspersoneel beoogden van 5.2
procent. Daarin was voor de laagst
bezoldigde werklieden een „vloer" ge
vonden, gelijk aan de salarisverho
ging voor salarisgroep 3. Dit betekent
dus, dat ook de lagere toongroepen
zullen worden opgetrokken tot min
stens tachtig gulden per week. Deze
verhoging zou gelden voor de periode
van één jaar.
De regering kwam met meer voor
stellen. Zo wilde zij de salarissen van
hoogleraren verhogen met. 30 procent
en de salarissen van secretaris-gene
ral en directeur-generaal met 40 pro
cent, teneinde enigszins in overeen
stemming te zijn met de ontwikke
ling der salarissen in het vrije be
drijf.
Over de salariëring van politie- en
belastingambtenaren, evenals van de
„marge-bezitters" bij het onderwijs,
zou de bespreking kunnen worden
voortgezet.
Extra verhoging
Een extra-verhoging van de sala
rissen werd voorgesteld voor de niet bevestigen.
maandlonen van de ambtenaren,
voor zover daarover in de centrale
commissie overleg wordt gepleegd.
Deze zou variëren van acht procent
aan de voet tot twintig procent voor
her;, die de rang van hoofdadmini
strateur hebben.
Deze verhoging zou moeten worden
gerealiseerd in vier fasen, zodat de
niveaus per 1 januari 1965 zouden
zijn bereikt.
Daarnaast was de regering ln be
ginsel bereid tot een verbetering van
de ploegentoeslag en de overwerkre-
gfcling. Men kon het echter niet eens
worden met de meerderheid van de
centrales in het Georganiseerd Over
leg. Twee centrales gingen met de
voorstellen akkoord, zij het onder de
voorwaarde, dat op een later tijdstip
een nader onderzoek zou worden in
gesteld omtrent de „trend"-hoogte en
dat in de loop van deze driejarige pe
riode een onderzoek zou worden in
gesteld omtrent een betere structuur
in het bezoldigingsbesluit.
Het overleg omtrent de voorstellen
voor het belastingspersoneel zal van
daag worden voortgezet.
Vanmorgen zou het Georganiseerd
Overleg in Ambtenarenzaken verga
deren. Deze bijeenkomst heeft men
echter uitgesteld tot vanmiddag, daar
de regering met een voorstel zoi> ko
men om de salarissen van de hogere
ambtenaren te verhogen met 8 tot
40 procent. Dit voorstel zou voor ver
tegenwoordigers van de ambtenaren-
organisaties aanleiding geweest zün
om zich eerst in eigen kring te ba-
raden. In hoeverre deze mededelin
gen juist zjjn, kon men ons echter
in overigens goed ingelichte kringen
De strijdende partijen in
Katanga hebben overeenstem
ming bereikt over een .tijdelijk
bestand", dat van kracht zal zijn
gedurende de besprekingen tus
sen president Tsjombe van
Katanga en premier Adoela van
Kongo. Vandaag zou Tsjombe
in gezelschap van de Ameri
kaanse ambassadeur in Kongo,
Gullion met wie hij gisteren
in Ndola (Rhodesië) een onder
houd had -naar Kitona ver
trekken voor een ontmoeting
met Adoela.
Een woordvoerder der Verenigde
Naties in New York heeft meege
deeld, dat waarnemend secretaris
generaal Oe Thant voor geheel Ka-
tanga een voorwaardelijk bestand
heeft gelast. De voorwaarden zijn,
dat de onmiddellijke doelen van de
VN-strijdkrachten in Elisabethstad
zijn bereikt en dat regelingen zijn
getroffen voor het vertrek van
Tsjombe naar Kitona.
Gisteravond laat is er een einde
gekomen aan de gevechten in Eli
sabethstad. Men hoorde nog slechts
een enkel geweerschot. De stad zou
volledig afgegrendeld zün door VN-
troepen.
Ir militaire kringen van de VN
is gemeld dat van het begin van de
omsingelsbeweging om de stad, vier
Kennedy is
verkouden
President Kennedy heeft een zware
verkoudheid. Daarom heeft hij gis
teren besloten op de terugweg van
zijn bezoeken aan Venezuela en Co-
lumbië een dag over blijven te Palm
Beach in Florida, alvorens naar
Washington terug te keren.
Donderdag moet de president zich
naar Bermuda begeven voor een ge-
dachtenwisseling met premier Mac-
millan van Engeland.
dagen geleden, tot zondagavond twin
tig VN-soldaten in en rondom Eli
sabethstad zijn gesneuveld. Pantser
wagens van de VN drongen gister
middag door tot in het centrum. Ge
neraal McKeown, de VN-opperbevel-
hebber in Kongo, verwachtte niet
dat het verzet van de Katangese
gendarmes en gewapende burgers nog
lang zou duren.
Zweedse Saabs en Indiase Can
berra's hebben gisterochtend het
hoofdkwartier van de Union Minière
herhaaldelijk met raketten en
boordwapens bestookt. Volgens de
Union Minière bevonden zich geen
Kantangese soldaten in het hoofd
kwartier, zoals de VN hadden be
weerd.
President Tsjombe heeft op een
persconferentie de Ethiopische VN-
militairen beschuldigd van moord,
plundering en vernieling. McKeown
heeft opdracht gegeven dienaangaan
de een ondera>ek in te stellen. Even
tuele schuldigen zullen worden ge
straft.
Uit het Leidsch Dagblad van
21 Dec. 1861:
Heden nacht overleed den
heer W. J. Hoefman, sedert
Augustus 1815 Stad-apothe-
ker, in welke betrekking hij
vele en goede diensten heeft
bewezen. Hij was de laatste
mannelijke bloedverwant van
den Leidschen dichter Le
Francq van Berkhey.
In Parijs wordt een con-
cierge-plaats van een groot
hotel te koop aangeboden, en
men vraagt daarvoor 50.000
frs. Wanneer binnen acht
dagen geen koop is gesloten,
zal de Icopprijs worden ver
hoogd. op grond van de voor-
deelen die de nieuwjaarsdag
oplevert.