INDIASE INVASIE IN GOA DAMAN EN DIOE AL BEZET ENORME CIRCUSBRAND IN BRAZILIË: 300 DODEN Schaatsen! HUISMOEDER WON EERSTE 100 GLD. .s Worgen ultimatum van president Soekarno? Vele kinderen onder de slachtoffers Bevrijding na de instorting van kolonalismezegt Menon Het noorden op de schaats „Juist India" WEERBERICHT Amerikaanse kernproef Bond Niemv-Giiinea Op bepaalde datum zouden wij gebied moeten verlaten Flat ingestort in Argentinië WOUT BERGERS (9uc/ Qtu teuws Opgericht 1 maart 1860 MAANDAG 18 DECEMBER 1961 No. 30532 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: E. A E. van Dishoeck Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f 7.50 per kwartaal; f 2.55 per maand; f 0.59 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Indiase strijdkrachten van leger en luchtmacht zijn vannacht, even na middernacht plaatselijke tijd (zondagavond Europese tijd) de drie Por tugese enclaves aan de westkust van India, Goa, Daman en Dioe, binnengevallen. De /invasie werd ingeleid door krachtig artillerie vuur. Van Indiase zijde waren in de afgelopen weken ongeveer dertigduizend manschappen bij de Portugese enclaves samengetrokken. Hedenochtend omstreeks elf uur werd gemeld, dat Daman en Dioe reeds gevallen zijn. De Indiase strijdkrachten ontmoetten geen enkele tegenstand. Tevoren was Dioe door Indiase oorlogsschepen en vliegtuigen gebombardeerd. J In Goa werd het radiostation door een hevige De invasie van de Portugese enclaves (Goa niet 600.000 inwoners en een oppervlakte van 3.400 vierkante kilometer is sinds 450 jaar een Portugese bezitting en sinds kort een Portugese „provincie") werd van Indiase zyde gemotiveerd als een maatregel „om de laatste sporen van het kolonialisme op gebied van India uit te wissen". „De hardnekkige pogingen om een regeling tot stand te brengen door onderhandelingen faalden en lieten geen andere keus dan een slachting onder de bevolking van Goa te verhinde- „De troepen helpen de bevolking van Goa na de ineenstorting van luchtaanval verwoest. Ook het eiland Angediva op enkele km. van Goa (er bevindt zich op dat eiland een klein Portugees garnizoen) is ge bombardeerd en aan de kust van zuid-Goa is een bruggehoofd gevormd. Portugese troepen hebben in Goa talrijke bruggen, wegen en tunnels vernield om de Indiase invasie te belemmeren. De Portugese troepen bieden, volgens een officieel commu niqué, helfhaftig tegenstand onder aanvoering van de gouverneur-generaal, generaal Vassalo e Silve, van wie eerder bericht was, dat hij, met andere hoge functionarissen, per vliegtuig naar Pakistaansgebied was uitgeweken. Het Britse persbureau Reuter voegt hieraan toe: Het gebruik van geweld door India geschiedt aan 'de vooravond van pre sident Soekarno's „bevel" voor de „bevrijding" van Westelijk Nieuw- Guinea. Het eiland Timor is deels Indone sisch- en deels Portugees gebied, maar Indonesië eist het Portugese deel niet op. De Indonesiërs zeggen dat zij bij hun gebied alleen datgene willen voegen dat vroeger het gebied van Nederlands-Indië vormde. Niettemin hebben Indonesische (Van onze Groningse correspondent) Jantje Tienkamp, echtgenote van de heer Venekamp uit Asen. mag dan acht weken ge- leden moeder zijn geworden, gisteren verdiende zij honderd gulden op de schaats. Het was de hoofdprijs van de eerste grote rijderij voor vrouwen, welke in dit nog zo prille sei zoen in het noorden werd ge houden. Deze primeur was voor Engelbert, eec: klein plaatsje onder de rook van niciieiniii ncuurn uiuwucsiscuc 0 - reu voormannen in het verleden bedekte Maar met all€«n daax het koloniale bestuur als gevolg van een bevrijdingsbeweging der burgers waarschuwingen geuit dat Portugal i!Sn in nmrrf m n^t van Goa". De Indiase minister van Oorlog. Krisjina Menon, verklaarde dat zich dient te realiseren, dat het in de troepen strikte opdracht hebben een minimum aan geweld te gebruiken. aan premier Nehroe gebracht. Dit was zijn derde beroep binnen een week om geen geweld tegen Goa te gebruiken. Van de zijde der Weste lijke mogendheden was al eerder druk op Nehroe uitgeoefend om zich van geweld te onthouden. Derde militaire actie van India De Portugese regering overweegt een beroep te doen op de Veiligheids' raad en op het 300 jaar oude ver drag tussen Engeland en Portugal. Het is de derde maal, dat India is overgegaan tot militaire actie om ge- '*)ied terug te vèroveren waarop het ;praak maakte. Spoedig nadat India onafhankelijk was geworden kwamen Indiase militairen in actie om de centraal-Indiase staat Hai- derabad en de staat Djoenna-Gadh (ten noorden van Bombay) bij het land te voegen. Portugal had woensdag j.l. in een nota voorgesteld, internationale on afhankelijke waarnemers naar het grensgebied tussen de Portugese en claves en India te zenden om de toe stand daar in ogenschouw te nemen en vast .te kunnen stellen, wie ver antwoordelijk is voor eventuele grens incidenten. India is in zijn antwoord nota hier niet op ingegaan. Wel werd gezegd dat de regering in Nieuw- Delhi haar verbazing erover had uit gesproken, dat Portugal niet gerea geerd had op twee Indiase protesten tegen „herhaalde aanvalsdaden". De Indiase minister Krisjna Menon verklaarde, dat uit onderschepte Por tugese berichten was gebleken, dat het bestuur in Goa ineenstortte dooi de „vrijheidsbeweging" aldaar. Hoge functionarissen vluchtten, de Portu gezen hadden bruggen opgeblazen en troffen voorbereidingen voor vernie tiging van openbare nutsbedrijven en voor een tactiek van verschroeide aarde. Zij waren reeds bezig belang rijk installaties in brand te steken. De orde kon niet langer worden ge handhaafd en er werd op grote schaal geplunderd en brand gesticht. De minister zei dat India had be sloten tot daden over te gaan na zorgvuldige overweging, veertien jaar geduldig wachten en na Portugals weigering om met India te onderhan- ml delen in overeenstemming met het handvest der VN-resoluties over het ndt kolo-;->lisme. inq Internationale reacties T h a n t, de secr.etaris-generaal van de Verenigde Naties," had er bij de Indiase premier Nehroe en de Portu gese leider dr. Salazar op aange drongen over hun geschil inzake Goa te onderhandelen. Drie uur .vóór de Indiase aanval had de Amerikaanse ambassa deur in Neuw-Delhi een bezoek aan tui: o:-: el:; het nieuwe Azië een koloniale macht is. In Indonesië bestaan ook organi saties voor een „vrij Timor". „De betrekkingen tussen India en de S o w j e t-U n i e zijn hartelijk en India kan in tijd van crisis op de steun van de USSR rekenen", aldus mentaar oo het verklaarde president Brezjnjow, die v een bezoek aan India brengt, gisteren in Agra. Moskou steunt „India's be vrijding van de Portugese enclaves vurig", aldus de president. Ook Indonesië heeft zijn in stemming betuigd met de Indiase ac tie. De woordvoerder van het minis terie van Buitenlandse Zaken. Har- sono, zei o.a., dat India een vredelie vend land is, dat gedwongen wordt, geweld te gebruiken, maar met het kolonialisme is geen compromis mo gelijk. aldus Harsono. Indien het dui delijk wordt, dat een koloniale macht geen voetbreed wil wijken moet naar alle middelen worden gegrepen om klaarheid in de situatie te verkrijgen, aldus deze woordvoerder. Een woordvoerder van de Nederlandse regering leverde vanochtend het volgende com- optreden van India ten aanzien van Goa: „De Nederlandse regering betreurt het, dat juist India, dat zich in de Verenigde Naties steeds heeft opgeworpen als voorvech ter van de beginselen van het Handvest van de Verenigde Naties en dat zich gekeerd heeft tegen het gebruik van geweld, ter bereiding van naiionale oog merken tot eigen richting is Dvergegaan". (Men zie ook elders ir dit Blad) tal van ijsbanen in noord en oost de vlaggen uit, ten teken, dat het ijs sterk genoeg werd om de schaatsende menigte te dragen. Dat bleek soms wel erg optimistisch. Het kraakte hier en daar onheilspellend en het water kwam op verschillende plaatsen op het ijs. Maar geen wedstrijd werd uitgesteld en de vreugde van de schaatsliefhebbers was er nergens minder om. Ondergelopen De in de laatste weken ondergelo pen landerijen in midden-Friesland vormden prachtige ijsbanen. Vooral in de omgeving van Akkrum lagen er enorme spiegelgladde ijsvlakten. Ook daar staan er voor de komende dsgen vele rijderijen op het program ma. De kortebaanrijders en -rijdsters blijken zich 'terdege op de winter te hebben voorbereid. In de gewesten zijn trainingen ingevoerd en de NVBHS doet mee of organiseert op eigen houtje precies hetzelfde. Op drie plaatjes zijn reeds de eerste geldprijzen geincasseerd. Jantje Tienkamp was dus op haar Noren de snelste in Engelbert. In de eindstrijd versloeg zij een -andere I huisvrouw, Arina Zomer-Struik uit I Borger, die met zestig gulden genoe gen moest nemen. Mannen Bfj de mannen in Termunten ver schenen 12 deelnemers aan de start, onder wie meteen maar de cracks op de korte baan. Voetballen schijnt een goede training te zijn, want het waren allen voetballers, die de eer van de beste plaatsen en het meeste geld mee naar huis namen. Boele de Vries, de kampioen van Drente op de schaats en een zeer ge waardeerd speler in het plaatselijk voetbalelftal van Rolde kon honderd gulden meer naar huis nemen. Willy Kouwen, een van de voetbalfavorie- tfc-n van Veelerveen, incasseerde zes tig gulden. Lucas Fidder uit Annen bleek in Lagelari Hamweg de snelste van 2 rijders. Het werd met 60 gulden gehonoreerd. Tijdens een buitengewoon congres in Den Haag heeft mr. H. R. Nord afscheid genomen als voorzitter van de Europese Beweging in Nederland. Staats secretaris Schmelzer reikte de scheidende voorzitter de versier selen uit van zijn onderscheiding tot Officier in de Orde van Oranje Nassau. Aanhoudende vorst Het KNMI deelt mede: Een gebied van hoge druk, dat zaterdag boven Polen tot ontwikke ling kwam, heeft gedurende het weekeinde de aanvoer van koude continentale lucht naar onze streken >n stand gehouden. Op het vliegveld Twente kwam zowel gistermorgen als vanmorgen 10 graden vorst voor. Elders in Nederland werden, behalve op enkele plaatsen aan de kust minimum-temperaturen van 5 tot 9 paden bereikt. Het gebied van hoge luchtdruk be weegt naar Let westen. Het centrum ervan zal morgen dicht bij ons land komen te liggen. In verband hier mede houdt het zonnig vriezende weer aan. De vorst neemt niet verder toe. De Bilt verwacht van heden- tot morgenavond: Droog weer met weinig of geen bewolking. Weinig wind Vannacht matige, morgen overdag matige tot lichte vorst. (Opgemaakt te 11.15 uur). 19 DECEMBER. Zon op: 8.45 uur; onder: 16.29 u. Maan op: 15.18 uur: onder: 5.27 u. Hoogwater te Katwijk te 1.02 en f3.27 uur. Laagwater te 9.07 en 21.25 uur. Dit nummer bestaat uit 16 pagina's De 800 ton metende Neder- \Gerrans Bay in Cornwall op de I wrikbaar op de onherbergzame landse tankboot „Allegrity" is bij rotsen gelopen. Het schip on- kust. Cato Engelen- Sewing overleden Eertijds beroemd opera-zangeres In het Maria Paviljoen te Amsterdam is zaterdag j.l. op bijna 94-jarige leeftijd overleden de eertijds beroemde opera-zan geres Cato EngelenSewing. Dinsdag had zij in haar woning aan de Nassaukade een val gemaakt waarbij zij een heupfractuur opliep. Vrijdag is een geslaagde operatie verricht. Het overlijden daags daarop kwam nog onverwacht. Donderdag zal haar stoffelijk overschot op de begraafplaats Zorgvliet ter aarde worden besteld. Catharina Dorothea Sewing werd op 17 januari 1868 in Amsterdam geboren. Zij debuteerde in 1890 als Maritana in Don Cesar de Besan. Zij was ver bonden aan de Ned. Opera van J. G. de Groot en verkreeg in 1898 een engagement als coloratuur-zangeres aan de opera in Hannover. Van 1901 1903 was zij verbonden aan het Lyrisch Toneel, van 1903—1907 trad zij op bij de Vlaamse Opera in Ant werpen. van 1908—1913 in het Rem- brandttheater in Amsterdam. In 1915 vierde zy haar jubileum als Susanna in „Figaro's Hochzeit" in de Stadsschouwburg in Amsterdam. Na 1921 was zy de medewerkster van haar dochter Line Engelen, die in Berlijn als zangeres debuteerde. Amerika heeft gisteren zijn ze vende ondergrondse kernproef 55 55 Volgens sommige waarnemers zou Soekarno als hij morgen zijn bevelen inzake het verwerven van West-Nieuw-Guinea bekend maakt, een ultimatum aan Nederland kunnen stellen om op een bepaalde datum dit gebied te verlaten. Overal zijn in Djocjakarta aanplakbiljetten met leuzen versche nen. Daarin wordt een beroep gedaan op het overnemen van Westelijk Nieuw-Guinea door Indonesië. Troepen paraat Indonesië rekent in de eerste plaats op zijn strijdkrachten ter uitvoering van president Soe- .karno's „laatste bevel" inzake de „bevrijding" van Nieuw- Guinea. Dit is gisteren door een hoge officier van de generale staf in Djakarta meegedeeld. Het was generaal-majoor Soengkono, die het woord voer de op een maandelijkse bijeen komst van militairen. Soengkono zei dat de troepen paraat moeten zijn om zonodig dadelijk naar de frontlinie te gaan. „Er zijn nog zaken die een beproeving voor ons zijn en de huidige toestand plaatst ons voor problemen", aldus de ge neraal. Militaire actie Indonesië zou een militaire actie moeten ondernemen indien Neder land poogt onafhankelijkheid aan Westelijk Nieuw-Guinea te geven, al dus de Indonesische minister van De- de huidige serie op het proefterrein fensic. dr. Soebandrio. op de con- m lNjo"orio °rorinmon 1 ferentie van de nationalistische vrou wenorganisatie, Gerwani. Hij zei dat de „Nederlandse separistische poli tiek een werkeiyke bedreiging was". i in Nevada genomen. De explosie was van geringe kracht. Volgens een woordvoerder van de Commis sie voor Atoomenergie was de kracht een stuk beneden het equi valent van 5000 ton TNT. Tijdens een vraaggesprek in een Amerikaanse televisie-uitzending, heeft de Sowjetrussische ambassadeur in de V.S., Mensjikow, gisteravond verklaard, dat het „zeer goed mogelijk" is dat de Sowjet- Unie een kernbom van honderd megaton tot ontploffing zal bren gen. Een enorme circusbrand, de rampzaligste uit de geschiedenis, heeft gisteren in Brazilië het leven gekost aan meer dan driehonderd personen, onder wie tal van kinderen. Tweehonderd toeschouwers liepen zeer ern stige verwondingen op. Het nylondak van het volbe- zette circus vlatte plotseling vlam en stortte r\eer op de 2500 toe schouwers, onder wie 1400 kin deren. Binnen enkele minuten was de circustent een laaiende hel. Vele kinderen verloren het leven in het gedrang bij de uit gangen. De ramp. tevens de grootste in de geschiedenis van Brazilië, gebeurde in Niteroi. Volgens de artsen is er voor het grootste gedeelte van de tweehonderd gewonden weinig kans dat zij hun verwondingen zullen overleven. Gou verneur Pecanha. die de reddings werkzaamheden leidt, heeft herhaal de verzoeken gedaan om artsen, ver plegend personeel, bloeddonors en medicynen. Misdaad ia spel? De oorzaak van de ramp staat nog niet vast. Men acht de mogelijk heid «niet uitgesloten, dat een vonk uit een locomotief op het licht ont vlambare nylon van de circustent is terechtgekomen. Volgens het hoofd van de brandweer zou echter van brandstichting sprake zijn geweest. Ook de eigenaar van het circus heeft verklaard dat de brand door misda dige elementen was gesticht. „Men had mij al sedert- twee dagen ge dreigd de tent in brand te zullen ste ken" vertelde hij. Deze brand was de derde waardoor het circus, de Gran Circo Norte Americano, werd getroffen. De bei de vorige keren vielen er geen slacht offers. Plunderaars Een groot probleem is het begra ven van de slachtoffers, omdat er op de begraafplaatsen van de stad niet voldoende rolnite is. De politie ar resteerde enkele plunderaars, die zich niet ontzagen de slachtoffers van hun bezittingen te ontdoen. Bewoners bedolven Een flatgebouw van zeven verdie pingen is gisternacht in de Argen tijnse hoofdstad Buenos Aires inge stort. Zondagmiddag waren tussen de puinhopen de stoffelijke resten van achttien personen gevonden. Men vreest dat er nog meer slachtof fers zijn. Vijftien overlevenden wer den uit de ruïne gered. Hoewel het gebouw nog niet was voltooid, woonden al gezinnen in de eerste drie woonlagen. Volgens oog getuigen is het gebouw letterlijk uit elkaar gevallen. Kranen waren nodig om de blokken beton te ver plaatsen. waaronder de flatbewoners waren bedolven. „Soeloeh Indonesia" verschijnt weer De militaire autoriteiten van Dja karta hebben het verschijningsver bod voor het nationalistische dag blad „Soeloeh Indonesia" opgeheven. Het blad is twee weken niet ver schenen. Het verbod was opgelegd omdat in een hoofdartikel van deze krant was geschreven dat overheidspersoneel zich zou moeten aansluiten bij poli tieke partijen. Dit is voor bepaalde categorieën ambtenaren echter ver boden. „Wij zijn wel gedongen tot een militaire confrontatie. Wij zyn voor vrede, maar omwille van de integri teit en veiligheid van onze staat moeten wij bereid zijn daarvoor of fers te brengen", aldus dr. Soeban drio. Hy zei voorts dat Indonesië zelfs niet graag wapens in het buitenland koopt. Dit is echter een daad waar toe het gedwongen werd. De Neder landers konden niet over onze „on- afhankeiykheid" horen zonder wrok. „Wy zyn altijd bereid bittere er varingen uit het verleden te verge ten teneinde nieuwe ontmoetings punten te vinden". Ook merkte dr. Soebandrio op dat met het uitvaar digen van een commando" door president Soekarno op 19 december in Djocjakarta „de bases voor de maatregelen die wy tegen de Neder landers zullen nemen, voltooid zullen zün". Zware faak Op een militair herdenkingsfeest te Soerabaja heeft de Indonesische minister van Defensie en chef van de legerstaf, generaal Nasoetion. gis teravond gesproken over de taak van het leger in het geval Soekarno be vel geeft, west Nieuw-Guinea te „be- vrüden". Hy zei. dat Soekarno op het punt staat, dit te doen. ..Het is" aldus Nasoetion wel duidelijk, dat onze taak dan zwaar der zal zijn dan ooit tevoren. Wij moeten gereed zijn oni West-Irian te bevryden van de Nederlanders. Ik vertrouw er op dat wij allen, en in het byzonder de krijgsmacht, in staat zuilen zijn, de komende op dracht uit te voeren". ADVERTENTIE dan naar SCHAATSSPECIAI.TST HAARLEMMERSTRAAT 232 RIJNSBURGERWEG 121. Uit het Leidsch Dagblad van 19 Dec. 1861: Uit de bekende Geogr Mittb. van Dr. A. Petermans nemen ivij de volgende cijfers nopens de bevolking van ons vaderland op 31 Dec. 1859. O.a. Z.-Holl: 626.262 inwoners t Leiden: 36.725. j Uit het Leidsch Dagblad van 20 Dec. 1861: Men berigt, dat ongeveer I 8000 vaten olie uit d$ bron nen van Pennsylvanie thans i op weg zijn naar Engeland, zijnde de eerste belangrijke 1 aanvoer van dat artikel.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1961 | | pagina 1