Zeer mager resultaat van
overleg der Grote Drie
Rusland eist uitlevering
van generaal Heusinger
ENGELAND: STAAKT
VUREN IN KATANGA
Nat. Partij Suriname
eist zelfstandigheid
Kongo reddingsboei
en schamel bewijs
van eensgezindheid
SPAAK en ZORIN
hekelen VN-actie
(Due/ Qti
Drie tekenen van
onzekerheid
Kerstmannetje
vrijgesproken
WEERBERICHT
Bonn: herhaling propaganda-manoeuvre
AMNESTIE VOOR
TWEEDUIZEND
ALGERIJNEN
VLIEGTUIGEN IN
BELGIE BOTSEN: Rusland zendt
DERTIEN DODEN
Ah deel Ned.
Gemenebest
Geen bemoeienissen
met het ontslag van
F.H. van <ler Putten
Oostenrijkers
en Denen nota
teuws
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 13 DECEMBER 1961
No. 30528
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 7.50 per kwartaal; f 2.55 per maand; f0 59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
f (Van onze Parijse correspondent)
Mogelijk om niet helemaal met lege handen te verschijnen voor
het forum der twaalf overige Atlantische ministers van Buiten
landse Zaken, die vandaag hun jaarlijkse politieke en militaire
wapenschouw in Parijs begonnen zijn, overwogen de Westelijke
Grote Drie Amerika, Engeland en Frankrijk gisteren te
adviseren een punt te zetten achter de gewapende actie, die sinds
ruim een week tegen het bewind-Tsjombe in Katanga wordt
gevoerd. In atlantisch verband gezien, kan aan dit bewijs van
eendracht, (indien het gegeven wordt!) alleen maar symbolisch
belang worden gehecht aangezien Kongo buiten de directe
invloedssfeer van het NAVO-pact is gelegen!
geëist van de Duitse generaal Heu-
singer, die in de Sowjet-Unie wegens
oorlogsmisdaden berecht zou moeten
worden (zie elders in dit nummer).
Hoever de Westelijke drie of be
ter vier, want ook West-Duitsland
was gisteren weer van de partij
gevorderd zijn is moeilijk nauwkeu
rig vast te stellen. Men kan slechts
afgaan op aanwijzingen, want me
dedelingen zijn er door geen der vier
delegaties verstrekt. Eén van die
(negatieve) aanwijzingen is, dat de
Amerikaanse minister Rusk van
daag een bezoek aan het Franse
staatshoofd De Gaulle wilde bren-
Overigens ontkende een woord
voerder van de Amerikaanse delega
tie afgelopen nacht in Parijs, dat de
Verenigde Staten inderdaad hun po
sitie terzake de V.N.-actie in Katan
ga zouden hebben herzien. Toch zag
het er vanmorgen wel naar uit dat
het tweede veldtochtsplan van de
Verenigde Naties in Kongo zijn
doelwit niet zou kunnen bereiken
Nadat Frankrijk zich, zoals men
weet, altijd tegen de actie had ge
kant, heeft nu ook Engeland beslo
ten af te zien van de bommenleve-
ranties aan de VN-troepen in Katan
ga. die tevoren niettemin officieel
waren toegezegd. Een derde moei
lijkheid, waarmee secretaris-gene
raal Thant in toenemende mate te
worstelen heeft, is zijn gebrek aan
financiële middelen. Gisteren heeft
de secretaris-generaal voor een na
derend bankroet gewaarschuwd!
Russische obstakels
Intussen is het nog steeds niet
duidelijk welke diplomatieke strate
gie Moskou tegenover Washington
en de rest van het Westen momen
teel inzake de Berlijnse kwestie volgt.
Wanneer Chroesjtsjow de betrekkin
gen met het Westen op topniveau
inderdaad zou willen herstellen, dan
is het op het eerste gezicht moeilijk
verklaarbaar waarom hij dan het
ene obstakel na het andere opwerpt
op de kronkelweg, die de voornaam
ste kandidaat-partners in het Wes
telijke kamp te volgen hebben en
die thuis nog voldoende weerstanden
hebben te overwinnen.
Gisteren heeft zich bij Chroesjt-
sjows verklaring van zaterdag, dat
hy Berlijn alleen in het raam van
een bespreking over het gehele Duit
se vraagstuk wil behandelen, inder
daad een niewe hinderpaal gevoegd:
tegenover de Amerikaanse ambassa
deur in Moskou heeft het Kremlin
namelijk de onmiddellijke uitlevering
gen om te pogen de kloof Parijs-
Washington te overbruggen. Nadruk
kelijk hebben de Amerikanen echter
verzekerd, dat de minister geen per
soonlijke boodschap en nog minder
een uitnodiging van president Ken
nedy had over te brengen met het
doel ook president De Gaulle te be
trekken bij de aanstaande Anglo-
Amerikaanse ontmoeting op Bermu
da. Naar verluidt zou het Franse
staatshoofd zich nu zelfs niet meer
willen verbinden tot een „onderzoek"
in Moskou door de Amerikaanse am
bassadeur. waartegen hij zich en
kele dagen geleden niet zo nadruk
kelijk scheen te hebben verzet.
Brand in Parijs
Een tweede teken van onzekerheid
onder de vier grote mogendheden
kan men lezen uit hun verzoek aan
de Berlijnse burgemeester Willy
Brandt voor raadpleging naar Parijs
te komen, waar hij gisteren inder
daad arriveerde.
Een derde vingerwijzing, dat de
harmonie nog altijd ver te zoe
ken is, leverde gisteravond mr. D. U.
Stikker op zijn eerste persconferen
tie in zijn kwaliteit van secretaris
generaal der NAVO. Met de bril op
het puntje van zijn neus gezet, waar
over zijn slimme blik de perszaal in
keek, verklaarde onze landgenoot,
dat Berlijn vermoedelijk pas aan het
einde van de driedaagse NAVO-zit-
ting ter sprake zou kunnen komen,
omdat de ministers der Grote Vier
hun besprekingen eerst nog even
voort zouden willen zette.
In het licht van deze voorlopig
dus wel mislukte poging der Grote
Vier tevoren een gemeenschappelij
ke koers te bepalen inzake de kwes-
tie-Berlijn, waardoor de internatio
nale diplomatie en de verhouding
Oost-West momenteel beheerst wordt,
moet worden gevreesd dat de discus
sies in groter NAVO-verband die
vandaag begonnen zijn, wel veel aan
politiek en praktisch gewicht drei
gen te verliezen.
President Moise Tsjombe van I zijn bezoek aan het „Prins Leo-I tiergranaten van de Verenigde
Katangagefotografeerd tijdens I pold ziekenhuisdat door mor-Naties werd getroffen.
De Tweede Kamer heeft gister
middag het wetsontwerp Alge
mene Kinderbijslagverzekering
aanvaard.
De minister van Sociale Zaken,
dr. G. W. J. Veldkamp (rechts)
wordt gefeliciteerd door zijn
voorganger, de heer J. G. Suur-
hoft-
In Penndel, in de Ameri-
kaanse staat Pennsylvanië, i
heeft maandag het kerst- i
mannetje voor de politierech- i
ter terecht gestaan. Hij was i
zondag in een warenhuis ge- i
arresteerd op grond van een i
gemeenteverordeningdie alle
niet strikt noodzakelijke i
werkzaamheden op zondag i
verbiedt. De rechter rang- i
schikte het werk van het
kerstmannetje echter wel on
der noodzakelijke arbeid op 1
zondag en sprak beklaagde 1
vrij, onder aanbieding van 1
zijn verontschuldigingen.
Tijdens de zitting was be-
j klaagde in zijn „werkkleding"
gestoken.
PLAATSELIJK REGEN
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond: Veel bewolking met
plaatselijk enige regen of motregen
en hier en daar mist.
Overwegend matige wind tussen
zuidoost en zuidwest. Dezelfde tem
peraturen als vandaag of iets lagere.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
14 DECEMBER
Zon op: 8.40 uur; onder: 16.28 uur;
Maan op: 13.05 uur; onder: -.- uur
Hoogwater te Katwijk te 7.51 en
20.22 uur; laagwater te 3.23 en
15.50 uur.
Dit blad bestaat uit 10 pagina's.
(Van onze correspondent
in Bonn)
De Russische regering heeft
de Amerikanen gevraagd de
Westduitse generaal Heusinger
uit te leveren, zodat deze in de
Sowjet-Unie terecht kan staan
voor oorlogsmisdaden, die hij
volgens nieuwe in Oost-Duits-
land gevonden documenten in
het Derde Rijk zou hebben ge
pleegd.
De Russen ba
seren hun uitleve
ringsverzoek op
een overeenkomst
van de Grote
Vier van 8 aug.
1945, waarin de
vervolging en be
rechting van Duit
se oorlogsmisda
digers werd vast
gelegd.
De regering in
Moskou zegt, dat
Heusinger, die nu
voorzitter is van
de permanente
militaire commis
sie van de NAVO
in Washington, de
plannen voor Hit-
Iers aanvallen op
de Sowjet-Unie,
Engeland, Frank
rijk, Joego-Slavië
en zelfs Zwitser
land heeft uitge
werkt.
Voorts zou hij
deel hebben ge
had in de voorbe
reiding van het
onmenselijke be
zettingsregime in
Rusland en zou
hy de verant
woordelijkheid
dragen voor
moorden op
krijgsgevangenen,
gijzelaars en Rus
sische burgers.
In Washington,
Parijs en Bonn
zijn de beschuldi
gingen tegen Heu
singer door woordvoerders van de i
hand gewezen. Volgens de Ameri- I
kaanse woordvoerder was het de Rus- I
sen met het uitleveringsverzoek alleen
maar ie doen om tweedracht te zaai- I
en in de NAVO, juist op de voor-1 wijzen werd hij evenwel vrijgesproken
avond van de bijeenkomst van
NAVO-raad in Parijs.
In Bonn wees de woordvoerder van
het ministerie van Defensie erop dat
de Russische beschuldigingen een
herhaling zijn van de propaganda-
manoeuvres tegen Heusinger in 1960,
het jaar waarin deze voorzitter van
de permanente NAVO-commissie
werd.
Heusinger, die in 1897 werd geboren
werkte sinds 1931 in de generale staf
van het Duitse leger. Sinds 1937 was
hij werkzaam op de afdeling, die de
oneraUeplennen oosteld?
van medeplichtigheid. Hij keerde ech
ter niet terug in zijn functie, omdat
Hitler hem niet meer scheen te ver
trouwen. Na 1945 hielden de ge
allieerden Heusinger drie jaar vast in
een interneringskamp. In 1950 werd
hij daarop militair adviseur van de
Bondsregering. Heusinger heeft
steeds gezegd ingewijd geweest
te zijn in de plannen voor de
aanslag op Hitier. Overtuigend heeft
het echter nimmer gewerkt, want als
de aanslag gelukt was, was Heusin
ger een van hen geweest die zeker
hun leven erbij zouden hebben ver
loren.
In de Bondsrepubliek heeft Heu
singer zijn naam niet altijd goed ge
daan door steeds met nadruk de on-
De Britse regering zal er bij de Verenigde Naties op aandrin
gen om in Katanga onmiddellijk het vuren te staken, zo heeft
een woordvoerder van het Foreign Office (ministerie van
Buitenlandse Zaken) gisteravond bekendgemaakt.
De actie van de V.N. in Katanga is absoluut onaanvaardbaaar,
zo heeft de Belgische minister van Buitenlandse Zaken, Spaak,
verklaard.
Volgens de Russische onderminister van Buitenlandse Zaken,
Zorin, is het V.N.-optreden in Katanga onrechtmatig.
Ziekenhuis beschoten
In Elisabethstad is gisteren de hele
dag weer hevig met mortieren ge
schoten. Van Katangese zyde is mee
gedeeld, dat de VN-luchtmacht het
ziekenhuis van Jadotstad met raket
ten en machinegeweren heeft bescho
ten, waarby vele patiënten zouden
zyn gedood of gewond.
De Britse regering heeft de secre
taris-generaal der VN, Oe Thant, gis
teren meegedeeld dat zy vandaag een
memorandum naar de VN zou zen
den. In de loop van de avond hebben
de premier en enkele ministers in het
Lagerhuis een motie ingediend om
de VN te verzoeken een onmiddellijk
staakt-het-vuren in Katanga te be
werkstelligen. De motie zal morgen
tydens het debat over de buitenland
se politiek worden behandeld.
De Belgische regering acht de actie
van de VN in Katanga absoluut on
aanvaardbaar omdat deze actie een
werkelijke oorlogvoering is en de se
cretaris-generaal totnutoe niet heeft
kunnen bewijzen dat daar gewettigde
motieven voor waren. De Belgische
regering heeft hiertegen scherp ge
protesteerd en zal het blijven doen.
Zij is van oordeel dat door onderhan
delingen tussen Katanga en de cen
trale Kongolese regering een vreed
zame oplossing moet worden gevon
den, gebaseerd op het principe van
het federalisme. Dat waren de hoofd
punten van de verklaring die Spaak
gisteren in de Belgische Kamer heeft
afgelegd.
De militaire operaties van de VN
in Katanga zijn volgens de Rus Zorin
onrechtmatig, omdat deze zijn onder
nomen door een militaire stafcom
missie die is gevormd door wijlen
Hammarskjöld. Deze passeerde de mi
litaire stafcommissie die op grond van
het Handvest is gevormd en waarin
derscheidingen te dragen, die hy in I vertegenwoordigers zitten van de vijf
Hitiers aanvalsoorlogen had weten te I landen die permanent zitting hebben
i verwerven. jn de Veiligheidsraad.
In 1940 werd hij leider van deze af
deling. Na de aanslag op Hitler van
20 juli 1944 werd Heusinger, hoewel
zelf gewond geraakt bij de aanslag,
gearresteerd. Wegens gebrek aan be-
Generaal Moke, de opperbevelheb
ber van de Katangese strijdkrachten,
heeft verklaard dat zijn troepen uit
eindelijk zullen overwinnen. Het Ka
tangese leger zou spoedig tot het of
fensief overgaan.
De regering van Tunesië heeft be
sloten een contingent militairen naar
Kongo te zenden.
Ter gelegenheid van het nieuwe
jaar zullen 2.000 tot 2.500 moslims dia
in Frankrijk of Algerye wegens ver-
zetshandelingen zyn veroordeeld, van
een amnestie profiteren, waartoe pre
sident De Gaulle opdracht heeft ge
geven. Het is de belangrijkste maat
regel op dit gebied sinds het begin
van de opstand in Algerije.
Het Tunesische blad „Jeune Afri-
que", dat vroeger „Afrique-Action"
heette, schrijft in een hoofdartikel
dat het thans vaststaat dat sedert
tien dagen geheime Frans-Algerijnse
onderhandelingen aan de gang zijn.
Verder meent het blad te weten dat
zich bij die onderhandelingen tot dus
ver geen grote moeilijkheden hebben
voorgedaan.
Dertien leden van de Belgische
luchtmacht zijn gisteren om het leven
gekomen, toen twee transportvlieg
tuigen by een landing op het vlieg
veld van Chièvres, bij de Franse
grens, in botsing kwamen. Een van
de beide toestellen van het type C-
119 „vliegende verhuiswagens" explo
deerde in de lucht en stortte te plet
ter. Het andere kwam twee kilometer
verder aan de grond. Enkele inzitten
den hebben nog vergeefs getracht
zich met een parachute in veiligheid
te stellen; de hoogte was echter niet
voldoende en ook zy kwamen om het
leven. Beide toestellen hadden een
bemanning van vijf leden en één had
ook nog drie technici van de lucht
macht aan boord.
De fractievoorzitter van de
Nationale Partij Suriname, de
heer J. A. Pengel, heeft in het
Surinaamse parlement tijdens
de begrotingsbehandeling van
Algemene Zaken een verkla
ring afgelegd, waarin werd
gezegd, dat de verlangens van
zijn land inzake zelfstandig
heid het beste verwezenlijkt
kunnen worden in een .domi
nion status" binnen het Geme
nebest der Nederlanden.
Tot nu toe bestaat deze status alleen
in het Britse Gemenebest. Een
dominion is daar een geheel zelf
standig deel van het Gemenebest,
slechts door de Kroon als symbool
van die gemeenschap met andere
delen ervan verbonden. Als voor
beelden noemen 'vy hier Australië
en Canada.
Waardig getoond
De heer Pengel zeide, dat de Na
tionale Party ernstig zal streven
Kamercommissie adviseert:
De commissie voor de verzoek
schriften uit de Tweede Kamer stelt
voor niet in te gaan op het verzoek
van mr. N. J. Geleijnse om het aan
de heer F. H. van der Putten door de
minister van Defensie verleende eer
vol ontslag ongedaan te maken.
De commissie overweegt hierbij,
dat beroep op de Ambtenarenrechter
mogelijk is.
De vraag, of een parlementaire en
quête of enie ander onderzoek zal
worden ingesteld, zal in behandeling
naar soevereiniteit voor Suriname. I komen na de door de minister van
Het volk van Suriname heeft vol
gens hem in deze dynamische tijd
gedurende elf jaar getoond het recht
op vrye ontplooiing in het interna
tionale vlak alleszins waardig te zijn.
„De banden met Nederland en
meer speciaal de ideële behoeven
hierdoor geenszins te worden ver
zwakt", aldus de verklaring. „Inte
gendeel, de mogelijkheid zal bestaan
de wereld te to-nen, hoe Suriname uit
eigen vrye wil met vrienden, waar
mee het zich ideëel verbonden voelt,
in harmonie wenst voort te leven,
hiermede een monument oprichtend
als voorbeeld voor de gehele wereld'
Andere mening
Tegen deze verklaring van de heer
Pengel is een z.g. actiegroep" van
de Verenigde Hindostaanse Partij
regeringspartner van de Nationale
Partij Suriname in verweer ge
komen.
Defensie toegezegde nota in de zaak
Van der Putten.
De actiegroep zegt, dat het over
grote deel van de Surinaamse be
volking er zich van bewust is. dat
zij zich onder de Nederlandse soe
vereiniteit vreedzaam kan ontwikke
len en afkerig is van, ja zelfs be
vreesd voor een zelfregering, omdat
deze naar haar mening in de prak
tijk alle politieke bevoegdheden in
handen zal stellen van een po .tieke
minderheid. Volgens de actiegroep is
deze mening onlangs nog bevestigd
door een opiniepeiling.
De actiegroep eist dan ook van
haar fractieleider in net parlement,
de heer J. Lachmon, dat hij zich
vanavond duidelijk en onverbloemd
kenbaar zal maken, dat de fractie
de volledige zelfstandigheid van Su
riname op dit moment ongewenst
acht.
De Sowjet-Unie heeft nota's ge
zonden aan Denemarken, dat
met West-Duitsland een
NAVO-commando in 't Oost
zeegebied heeft gevormd, en
Oostenrijk, dat zich wil aan
sluiten bij de Europese Eco
nomische Gemeenschap.
In de nota aan Denemarken protes
teert Rusland tegen de instelling
van het Oostzeecommando. In een
uitzending van de Deense televisie
werd voorts gezegd, dat de Russen
er in de nota de nadruk op leggen
dat zij nu gedwongen kunnen wor
den om bepaalde maatregelen te
treffen voor de veiligheid van de
Sowjet-Unie.
Aan Oostenrijk hebben de Russen
laten weten, dat zij een associatie
van dit land met de EEG onver
enigbaar acht met het Oostenrijkse
staatsverdrag en de neutraliteit
van dit land. Een memorandum
van deze strekking werd door de
Russische ambasadeur Awilow aan
kanselier Gorbach overhandigd
Enige uren tevoren had de Oosten
rijkse regering besloten, de EEG te
vragen om onderhandelingen over
een akkoord „inzake een econo
mische regeling' met Oostenrijk.
Uit het Leidsch Dagblad van
14 Dec. 1861:
Woensdag 18 dezer zullen
voor de arrond. rechtbank te
Dordrecht terecht staan tivee
zoogenaamde slapende juf
frouwen (somnambules) met
hunne magnetiseurs, allen
beklaagd van onbevoegde uit
oefening der geneeskundige
praktijk.
Blijkens de Leidsche Stu
denten-Almanak voor 1862 is
het getal studenten te Lei
den 607; ivaarvan 518 aldaar
en 89 elders verblijf houden.
