Poslawsky imponeerde
met Béla Bartök
Maandag wordt proces
tegen Eichmann hervat
Prof. dr. J. II. de Haas hoogleraar
voor wereldgezondheidszorg
Als hij in beroep
gaat, wordt de zaak
opnieuw behandeld
Concert Residentie-Orkest
Geen typische Mozart
van Wayenherg
i: Instructief
m'; Jeugdconcert
Eerste leerstoel dezer aard
december-
voordeel-verkoop
Aicot
Coöp. groenteveiling Leiden
liaalt omzet van 13 miljoen
Amerikaanse subsidie voor een
Leidse botanische publikatie
Opgericht 1 maart 1860
Vrijdag 8 december 1961
Tweede blad no. 30524
5.35
ng.
ek-
do
^ct.
;aal
tu-
eze
).05
1.50
ca-,
lia-
5.40
en Al enige malen heeft het lid van het Resi'dentie-Orkest Elie
Poslawsky ons gefrappeerd door zijn dirigeertalent. Hij is een
serieus werker, wiens ontwikkeling wij met de grootste aandacht
en volgen. Er zijn weinig goede dirigenten in ons land. er zijn weinig
goede en veelbelovende opvolgers. Daarom is het verheugend.
wanneer men iemand ontdekt, die voor de toekomst betekenis kan
krijgen. Tot deze behoort wellicht Elie Poslawsky. Dat hij reeds
veel *n Zl)n mars 'heeft bleek uit de grote worp" van deze avond:
de waarlijk meesterlijke „Vier Orkeststukken" van Béla Bartök.
opus 12 en daterend uit 1912. In het programma heeft men een
of® zeer verhelderende toelichting van de hand van deze dirigent
un! kunnen lezen.
tw.
'ws* He^ was voor ^em'
mede in ver-
5 00 band met de veelvuldige ritmisch-
Loo metrische complicaties van dit werk,
een bijzonder gevaarlijke opgave.
Doch hij heeft er zich voortreffelijk
en met groot inzicht van gekweten,
-ed daarbij gesteund door een orkest, dat
zijn intenties al even voortreffelijk
wist te volgen.
Bartök toont zich ook hier de grote
persoonlijkheid, die in eigen taal
zij het steunend op verworvenheden
van het verleden en met eigen
karakter door deze fel geladen, dan
weer beschouwende muzieken diepe
m. indruk maakt. Ook door de bij voort
during fascinerende expressiviteit, zij
30 het in het melodische, zij het in die
waarin het primitieve oer-
'de geweld zijn indringend woord spreekt.
Ch- Poslawsky leek met de geest dezer
:sp. stukken in hoge mate vertrouwd. Hij
).00 gaf er een hyper-suggestieve verklan-
erz. king van. volkomen naar de eis.
Jgr- wij hebben daarbij het exact spe-
103 lende orkest bewonderd, dat aan de
dynamische, dan weer verstilde en
berustende Bartök de hoogste eer be-
wees. Wij weten nauwelijks welk deel
130 ons het meest geboeid heeft. Bij
hte*
voortduring werden de spanningen en
ontroeringen opgeroepen, welke de
uitvloeisels zijn van Bartöks geniale
zeggingskracht.
us-
en" rr>
ws. Toonkunst's Jeugdconcert was
tUz. ditmaal een uitermate instructief
concert. We zijn blij, dat 't door
l00 zo'n menigte jongeren twee-
ïri- maal! is bijgewoond.
Benjamin Britten heeft met z'n
,/The younsr person's guide to the
2.30 orchestra" (Gids voor jonge mensen
'-15 caar het orkest) voortreffelijk werk
verricht. Aan de hand van het im-
ws posante thema van Henry Furcell en
daarop volgende knappe variaties
fuga laat hij alle instrumenten
aan het woord komen, zodat de jeugd
ba-"daar een eminent inzicht in ver-
,a™ krijgt.
Britten verstaat zijn vak als weinig
Dat blijkt ook in deze compositie
in een pompeus slot
ws. wederom volledig.
Willenxsen (hoofd van de af
deling muziek d'er KRO) las de hier-
by behorende tekst van Britten dui
delijk voor. Stralend heeft het the
ma geklonken, waarna alle instru-
st» mentengToepen hun deel in deze be-
urj langrijke en interessante opgave
kregen. Waarbij weer eens bleek, dat
cd het Rott. Philh. Orkest onder de
3Ó/6timulerende leiding van Eduard
'Flipse, over kranige instrumentalis-
rts- ten beschikt!
Het werk was omlijst door twee
overbekende composities: de ouver-
„La Forza del destino" (..De
macht van het noodlot") van Verdi
en Tschaikowsky's „Capriccio Ita-
id.ijien". Wij vinden het altijd jammer,
dat het in ons land bij die ouver-
ture moet blijven en de gehele opera
-45, niet aan bod kan kennen. Want wie
die opera (in 1862 geschreven voor
cd.: Sint-Petersburg), in haar geheel
1.45 hoorde, kent er de kracht en de
macht van en verheugt er zich over
8 dat zij nog niet getroffen is door het
:ter noodlot om van het repertoire te
enverdwijnen
0 8 Hoe dan ook; een voorproefje van
Verdi's groots kunnen kreeg men in
ag.deze overture terdege, melodieus-ge-
irie voelig dan wel. briljant gespeeld als
zü werd.
Dan tot besluit die feestelijke im-
ed- pressie uit Italië, waarin Tschaikow-
:ek, sky héél zijn brandende liefde voor
dat land heeft neergelegd en daar-
aan compact inhoud gaf, met fanta-
1 sie en kleur en in een prachtige in
strumentatie. Door Flipse en het or
kest met verve en met warmte voor-
getoverd, zodat men de miezerige kou
van deze sombere decemberdag ge
makkelijk kon vergeten!
H.
Advertentie
Zoekt U moderne of klassieke
modellen
gouden verlovingsringen
v. d. WATER, Haarl.straat 207,
heeft het. Zeer grote keuze.
Op het graveren kunt u wachten
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
0.1 GEBOREN
Caroline, dr van M. Mandel en S. A.
Peters. Willem Dlederlk. zn van A. C.
S. van Soest en R. Rehmann, Emmy,
dr van L. van Gorfcum en C. Prevoo.
Gerardus Prancisca Theodora, dr van
G. p. t. Vermeulen en C. M. Lammers,
Willem Hendrik, zn van W. Radema-
n ker en H. van Zanten, Wilhelmina, dr
van K. A. Erkelens en C. D. Nlerse,
Robert, zn van D. C. van Duljvenbode
d en T. A. J. de Geer Boer?, Maria Eli-
0 6?.beth Cornelia Anthonla, dr van L. J.
0 F Janson en J. M. Hoogduin.
0.2 GETROUWD
3 T. H. Stenkamp en A. A. van Ingen,
0 O A- J. Pleters en J. Hartnett, J. Ver-
n' duin en M. H. Franssen. A. L. van der
Zalm en C. M. de Groot, H. L. M. Vrij-
5 hoeven en A. J. E. Verhaar, P. de Rui-
ter en M. van Tongeren. F. R. Lakker
en k. Dijkstra, J. Vierkant en G. de
vreugd. J. Keuken en M. W. Bakkers,
w. van Stigt en H. de MooiJ.
Bach en Mozart waren vóór de
pauze aan bod. Absoluut vertrouwd
en gekend.
Bachs Vierde Brandenburgse con
cert in C gr. t. met een „concertino"
waarin de violist Theo Olof en spe
ciaal de fluitisten Jolle de Wit en
Koos Verheul hun taak superieur
vervulden, opende het programma. In
stijl gehouden het sterk uitgedunde
orkest. Verwondering wekte echter
het formidabel snelle tempo van het
laatste deel, waarin het Presto in
Prestissimo was overgeslagen. Wij
kunnen ons niet indenken, dat deze
gejaagdheid in overeenstemming is
geweest met Bachs bedoelingen.
Tenslotte Daniel Wayenberg, pia
nist van internationaal formaat. Hij
bracht Mozarts Concert in A gr. t.
K. 488.
Wij geloven niet, dat Mozart het
eigenlijke domein is van deze overi
gens zo prominente kunstenaar. Doch
hem ontbreekt, ondanks het feit, dat
hij hier voor het eerst de prachtige,
nieuwe Steinwayvleugel welke haar
intrede heeft gedaan, bespeelde
het subtiel-genuanceerde toucher, dat
het kenmerk is van de rasechte
Mozartsneler.
Ondanks alle goede bedoelingen,
die weliswaar menigmaal gerealiseerd
werden, is het toch niet meer gewor
den dan een verdienstelijke vertol
king, waarbij het orkest hem weinig
doorzichtig secondeerde. Ook niet
steeds in zuiver evenwicht. De typi
sche Mozartsfeer manifesteerde zich
naar ons gevoel slechts ten dele.
Niettemin is hem grote hulde ge
bracht, waarin hy dirigent en orkest
liet delen.
H.
Dodelijk ongeval
op Haagweg
Op de Haagweg heeft zich gister
middag omstreeks kwart over vijf ter
hoogte van de De Genestetstraat een
dodelijk ongeval voorgedaan. De be
stuurder van een stadsbus, die uit de
richting van het Noordeinde kwam
liet, voordat hij de De Genestetstraat
zou inrijden, het tegemoetkomend
verkeer passeren. Op het moment, dat
de bus opreed om deze straat in te
draaien, liep een 71-jarige voetgang
ster de rijbaan op en werd door de
autobus aangereden. Bij deze aanrij
ding liep zij een schedelbasisfractuur
op. Zij werd overgebracht naar het
Academisch Ziekenhuis, waar zij om
streeks acht uur overleed.
Hen. die getuige van dit ongeval
zijn geweest, wordt verzocht zich in
verbinding te stellen met de Leidse
politie, afdeling Verkeer.
Gunstige resultaten
Kon. Ned. Grofsmederij
Aan een ons door de directie van
de N.V. Kon. Ned. Grofsmederij ver
strekte tussentijdse mededeling over
de gang van zaken bij deze onderne
ming. ontlenen wij, dat de werk
zaamheden zioh gunstig ontwikkelen.
De werkplaatsen waren goed van
werk voorzien. De afleveringen over
troffen die van 1960 over dezelfde pe
riode en verschillende afdelingen ga
ven door verhoogde omzet en door
rationalisatie een verbetering te zien.
niettegenstaande de, tengevolge van
45-urige werkweek en loonsverhogin
gen. gestegen kosten.
De resultaten over de eerste drie
kwartalen van het jaar waren beter
dan die over dezelfde periode van
1960.
De orderportefeuille is op het
ogenblik bevredigend. Vooral de laat
ste tijd konden belangrijke opdrach
ten worden geboekt, welke reeds in
verschillende delen van het bedrijf
bezetting geven voor 1962 en 1963.
De krappe arbeidsmarkt bemoei
lijkt de personeelsvoorziening en
daardoor de expansie.
KATH. STUDENTENDAGEN
Van 15 tot 19 februari zal in Lel
den een Katholiek Studentencongres
worden gehouden. Dit is een jaarlijks
terugkerende manifestatie. open
staande voor allen, die ingeschreven
staan aan een Nederlandse Univer
siteit of Hogeschool.
Dit jaar zal de titel van het con
gres zijn: „Geloven, 'n menselijk
waagstuk".
PHILATELICA IN LEIDEN
In het gebouw voor Chr. Sociale
Belangen aan de Oude Singel is een
vereniging van postzegelverzamelaars
opgericht onder de naam „De Fila
telist". Zij heeft zich aangesloten bij
de internationale vereniging Fhilate-
lica te Den Haag. De eerstvolgende
contact-ruiilavond heeft plaats op
dinsdag 12 december om kwart over
7 in de kantine van de fa. Olos en
Leembruggen, Korte Mare 28a.
AANBESTEDING
ACAD. ZIEKENHUIS.
De Rijksgebouwendienst heeft on
derhands aanbesteed het verbouwen
van de röntgenkamer van de afdeling
heelkunde van het Acad. Ziekenhuis
tot operatiekamer. Er werd als volgt
ingeschreven: Gebr. Den Ouden C.V.,
Alphen a. d. Rijn f81.200; Fa. Jac.
van Riet, Leiden f79.400; N.V. Aann.
Mij. v.h. Fa. Bik en Breedeveld, Lei
den f76.770.
EXPOSITIE IN DE LAKENHAL.
Onder auspiciën van de Ned. Ver.
van Belangstellenden in het Spoor-
en Tramwegwezen zal aan het einde
van deze maand in „De Lakenhal"
een expositie worden ingericht van
trams (N.Z.H. en H.T.M.) uit Leiden
en omgeving. Foto's, kaarten en mo
dellen zullen een beeld geven van een
tachtigjarige tramhistorie in Leiden.
De tentoonstelling zal vrijdag 22 de
cember officieel worden geopend.
VOETGANGERS:
Het is verbode- binnen dertig me
ter van een zebrapad over te steken
ELIE POSLAWSKY
Een huldigend „bravo" voor deze
opmerkelijke interpretatie is dan ook
zeker op zijn plaats!
Het was een imponerende getuige
nis van Poslawsky's kunnen!
De daarop volgende „Drie Noctur
nes" van Debussy, voortkomend uit
een totaal andere impressionisti
sche wereld en daarvan de hoogst
denkbare sublieme uitingen, vorm
den weliswaar een scherp contrast,
doch boeiden al evenzeer: door haar
klanken- en kleurenschoonheid, fan
tasievolle droomverbeeldingen als zy
zijn.
De volledige trilogie (Nuages, Fêtes
en Sirènes) te horen, behoort tot de
zeldzaamheden. Immers: het laatste
deel moet meestal vervallen.
Dank zij echter de medewerking
van een aantal vrouwenstemmen, ge
selecteerd uit het Haagse Toonkunst
koor, kon de totale weergave ditmaal
werkelijkheid worden. Hoogtepunt was
hierbij naar ons gevoel het tweede
deel „Fétes", die naderbij komende
en weer wegtrekkende feeststoet, een
muzikale illustratie zonder weerga.
De vocaliserende vrouwenzang in
„Sirènes", waarin de stem als orkest
instrument fungeert en met het
orkest volkomen verweven is, beant
woordde weliswaar niet altijd aan de
ideale verwachtingen, doch vervulde
haar hier zo belangrijk aandeel toch
op uiterst te waarderen wijze.
Poslawsky heeft in deze Nocturnes
ook een verblijdende affiniteit met
Debussy geopenbaard.
Wellicht mag het verbazing wek
ken, dat wij ditmaal begonnen met
datgene wat na de pauze zo treffend
geboden werd. Doch déze Bartök en
déze Debussy maakten op ons de
diepste indruk, vandaar.
De Stichting Leidsch Universiteits-Fonds is bevoegd verklaard
bij K.b. van 24 november tot het vestigen van een bijzondere leer
stoel bij de faculteit der geneeskunde van de Rijksuniversiteit te
Leiden in de leer van de wereldgezondheidszorg. Dit is, voor
zover bekend, de eerste leerstoel van die aard in Europa.
Krachtens besluit van de Universiteitsraad is prof. dr. J. H. de
Haas per 1 december j.l. benoemd tot hoogleraar vanwege het
Leidsch Universiteits-Fonds in de leer van de wereldgezondheids
zorg.
Thans verbonden aan l^vSer^SrinMet
Praeyenfieve Gsnscskunds ten, meestal ook van soicaal-pedia-
trisch standpunt bezie;i. Over al de-
Krachtens besluit van de Univer
siteitsraad zijn tot curatoren van de
ze nieuwe leerstoel aangewezen: mr.
P. Heering. te 's-Gravenhage, prof.
dr. A. J. M. Holmer, te Leiden, en
jkvr. dr. H. J. M. van Panthaleon
baronesse van Eek, te Wassenaar.
Ook u kunt nog vóór de komen
de feestdagen uw garderobe
aanvullen meteen jas of kostuum
uit de nieuwe Ascot-kollektie.
Onze gebruikelijke
maakt het extra aantrekkelijk
om te kiezen uit deze met zorg
samengestelde kollektie, die
zeer geslaagd is te noemen.
Onze kliënten ontvingen reeds
een brief, waarbij ingesloten
twee waardechèques ter waard»
van f 25.-. Deze kunnen tot
12 januari a.s. worden ingewis
seld.
Mochten deze chèques nog niet
in uw bezit zijn, dan kunt u ze
aan onze kassa gratis afhalen.
Ook hen, die nog niet eerder
onze zaak bezochten, menen
wij thans in de gelegenheid te
moeten stellen via deze gratis
chèques kennis te maken met
de buitengewoon fraaie Ascot-
kollektie.
Wij hopen u een dezer dagen
te mogen ontvangen.
Prof. dr. J. H. de Haas heeft zich
in het bijdzonder beziggehouden met
de studie van de ontwikkeling en de
analyse van ziekten en sterfte van
kinderen, zowel in Nederland als in
Indonesië; voorts met het trachten
te komen tot een verbetering van de
Weer vele vluchtelingen
naar West-Berlijn
Gisteren zijn vrijf jeugdige Oost-
berlijners er in geslaagd naar het
Westelyk stadsdeel te ontkomen. Zy
waren via een riool naar de Franse
sector gekropen. Toen de volkspolitie
hun vlucht bemerkt had schoot zy
met machinepistolen in het riool en
wierp er traangasboinmen in. Later
stelde zij een onderzoek in naar het
hegwerk, dat in de riool was aange
bracht en dat de vluchtelingen waar-
schijnlijk hebben weten te doorbre
ken.
Gisteravond gelukte het aan vijf
vluchtelingen ongemerkt over de
prikkeldraadversperring te klimmen
en zich in West-Berlijn te begeven.
Twee zestienjarige meisjes zwom
men gisteravond door het ijskoude
water van een kanaal naar West-
Berlijn.
Nieuwe loods voor 160.000 kisten
De Coöperatieve Groente-, Fruit
en Bloemenveilingsvereniging „Lei
den en Omstreken" G.A. hield giste
ren in „Den Burcht" haar algemene
ledenvergadering.
De voorzitter, de heer B. v. Vliet,
heette de leden welkom, in het bij
zonder de ereleden en de vertegen
woordiger van de Coöp. Raiffeisen-
bank. Hij deelde mee, dat de erevoor
zitter, de heer C. v. Vliet, doorziekte
verhinderd was. Hij hoopte hem ech
ter in de volgende vergadering weer
te mogen begroeten.
Hierna herdacht de voorzitter het
overleden lid van de Raad van Toe
zicht, de heer J. C. v. d. Meer. Hij
memoreerde de grote verdienste van
de thans overledene, waarna de ver
gadering staande enige ogenblikken
stilte in acht nam. Vervolgens gaf de
voorzitter een voorlopig overzicht
over 1961. Hy deed uitkomen dat dit
voor de vereniging een zeer wissel
vallig jaar geweest is. Hoewel enkele
produkten, zoals stooksla en stook-
komkommers, aanvankelijk goede
prijzen gaven, werden de uitkomsten
in het voorjaar veel minder, terwijl
ook de prijzen van de koude kas en
de koudegrondprodukten niet lonend
waren. Ondanks alle uitbreidingen
gaf het eerste halfjaar dan ook een
achterstand van f. 600.000.te zien.
Het tweede halfjaar gaf echter een
geheel ander beeld te zien. Niet al
leen kon de achterstand geheel weg
gewerkt worden, maar er is nu zelfs
een voorsprong van f. 600.000.be
reikt en de verwachting is gewettigd
dat de jaaromzet de 13 miljoen ruim
zal overtreffen. Vooral de spruiten
en de komkommers hebben tot deze
verbetering veel bijgedragen.
Nadat de notulen gelezen en goed
gekeurd waren, werden de bestuurs
voorstellen tot uitbetaling van de
ledenrekening en tot beschikbaar-
baarstelling van kwekerskrediet voor
1962 zonder stemming aangenomen.
De veilingprovisie en de kistenhuur
voor 1962 werden onveranderd vast
gesteld.
Na uitvoerige toelichting werd de
begroting voor 1962 zonder stemming
aangenomen.
De aftredende bestuursleden, de
heren L. Verhaar en B. Slappendel,
werden met grote meerderheid her
kozen. De heer A. Noordam, die niet
herkiesbaar was, werd als lid van de
Raad van Toezicht opgevolgd door
de heer L. v. d. Eyk. De voorzitter
dankte de heer Noordam voor zyn
vruchtdragend werk en sprak de
hoop uit dat hij na afloop van de
reglementaire wachttijd weer een be
roep op hem moeht doen.
Het verheugde spreker te kunnen
meedelen, dat het project Tuinbouw
centrum Woubrugge boven verwach
ting geslaagd is. Alle percelen zijn nu
verkocht en er was meer vraag dan
aanbod. Dankbaar memoreerde de
voorzitter de gx-ote medewerking van
de gemeente Woubrugge, zonder
welke medewerking alles zeker niet
zo vlot verlopen zou zyn.
De bouwvergunning voor de nieu
we kistenloods voor 160.000 kisten is
nu eindelyk afgekomen. De bouw
plannen zyn klaar en men hoopt a.s.
maandag met de bouw te kunnen
aanvangen.
Hierna volgde nog een levendige
rondvraag, waarna de heer Van Vliet
de vergadering sloot met een woord
van dank voor de prettige geest,
waarin de besprekingen gehouden
waren.
ze onderwerpen heeft hij vele publi
caties het licht doen zien.
Prof. dr. de Haas is, mede door een
langdurige tropenervaring (hij was
onder meer hoogleraar in de kinder
geneeskunde in Djakarta), deskun
dige op het internationale terrein
van de volksgezondheid. Regelmatig
is hij dan ook door de wereldgezond-
heidsoraganisatie als deskundige in
expert-, advies- en voorliohtingsgroe-
pen benoemd. Verschillende malen
vervulde hy een .consultantship"
voor deze organisatie.
Hij is thans hoofd van de afde
ling voor Sociale Hygiëne van het
Nederlands Instituut voor Praeven-
tieve Geneeskunde, gevestigd Wasse-
naarseweg 56, Leiden.
Nauwere banden
Europa-Afrika
Een tweedaagse Europees-Afri
kaanse conferentie in Parys heeft de
grondslagen voor associatie tussen de
Zes van de Euromarkt en de met de
Gemeentschap verbonden Afrikaanse
landen. De nieuwe relatie zal per 1
januari 1963 in werking treden. Be
gin volgende maand zullen werkgroe- 1
pen van beide partijen aan het werk Zestien weken lang heeft de vroege-
gaan om de inhoud van het nieuwe re luitenant-kolonel van de SS zich
associatieverdrag uit te werken en op in zijn glazen cel in het Jeruzalemse
9 en 10 april zullen de ministers van „Beit Haam" moeten verantwoorden
de in totaal 22 landen in Brussel voor zijn daden tydens het Hitier-
vergaderen om de resultaten van deze regime, die waren neergelegd in een
voorbereidingen te bespreken. I vijftien punten tellende akte van be-
(Van onze correspondent in Jeruzalem)
Op maandagmorgen a.s., klokslag negen uur, zal te Jeruzalem
het proces tegen Adolf Eichmann, dat de wereld opnieuw heeft
geconfronteerd met de gruwelen van het Duitse nazisme, worden
hervat. Op dat tijdstip zal de welgedane suppoost met zijn sten
torstem de komst van de rechtbank aankondigen en allen zullen
zich van hun zetels verheffen als de drie rechters hun plaatsen
achter de lange tafel op het bovenste gedeelte van het podium
innemen: president Mosje Landau, rechter in het hooggerechtshof,
dr. Benjamin Halevy, president van de arrondissementsrechtbank
in Jeruzalem, en dr. Jitschak Raveh, rechter in de arrondisse
mentsrechtbank in Tel-Aviv.
Tweede deel Pacific Plant Areas'
Het Rijksherbarium te Leiden heeft op bepaalde terreinen van
plantenonderzoek een wereldnaam en door een complex van
oorzaken ook dikwijls een monopoliepositie. Mede daaraan is het
te danken, dat thans de National Science Foundation te
Washington, de Amerikaanse evenknie van de Nederlandse
Stichting voor Zuiver Wetenschappelijk Onderzoek, een niet
onbelangrijke subsidie heeft verleend. Over het algemeen worden
door de National Science Foundation geen subsidies naar het
buitenland verleend.
Door deze subsidie kan prof. dr.
C. C. G. J. van Steenis een weten
schappelijk onderzoeker, de thans
afgestudeerde Leidse botanicus
M. M. J. van Balgooy aanstellen, die
gedurende een jaar zal werken aan
de samenstelling van het tweede deel
van de „Pacific Plant Areas". Het
eerste deel van dit wetenschappelij
ke werk, dat eveneens in Leiden werd
samengesteld, is thans in druk in
Manilla.
In 1939 werd door prof. dr. H. J.
Lam, directeur van het Rijksherba
rium, aan het Pacific Congress voor
gesteld, een systematisch onderzoek
in te stellen naar de plantensprei-
ding in het Pacific gebied. Dit is
een zeer interessante materie, die
nauw verband houdt met de ont
staansgeschiedenis van dit uitge
strekte gebied, en waaruit eventueel
conclusies kunnen worden getrokken
van
over de verspreidingswijzen
planten in het algemeen.
Voor dit onderzoek is een eerste
vereiste, dat men nauwkeurige ge
karteerde gegevens over de planten
geografie beschikt, en het is in het
bijdzonder dit doel, dat de reeks
„Pacific Plant Areas" nastreeft.
Dank zU de Amerikaanse subsidie
kan deze nauwkeurige kartering
thans worden voortgezet. In Ameri
ka. dat zich bijzonder voor dit gebied
interesseert in oceanografisch en geo-
fisisch opzicht, is deze studie van
groot belang, doch Amerika zelf richt
zich vrijwel niet op dit botanische
terrein. Leiden heeft nu eenmaal
door de ontwikkeling in de loop van
een reeks van jaren in dit Pacific
gebied een grote naam verworven
in botanisch opzicht, en dank zy dit
werk kan deze naam weer worden
gestimuleerd.
schuldiging. Misdaden jegens het
joodse volk, jegens de mensheid, oor
logsmisdaden en het lidmaatschap
van nazistische organisaties werden
hem verweten. En gedurende hon-
derdveertien zittingen vertelden hon
derdelf getuigen van hun ervaringen,
werden zestien processen-verbaal
van in het buitenland gehoorde ge
tuigen en vyftienhonderddrieënveer-
tig documenten bij de rechtbank in
gediend. Vier maanden lang herleef
den de ontzettende jaren, waarin de
meest elementaire rechten met voe
ten werden getreden door een regime,
waaraan elke menselijkheid vreemd
was. En telkens weer voer eeij huive
ring door de gewoonlijk volle zaal als
slachtoffers van het bewind, dat in
Eichmann een van zijn meest fana
tieke aanhangers vond, al naar hun
geaardheid de zo onschuldig lijkende
man, die in het middelpunt van dit
proces staat, hun vlammend „j'accu-
se" toeriepen.
Vier maanden zyn verlopen sinds
de president van de rechtbank de
honderdveertiende zitting sloot met
de mededeling, dat de uitspraak
„zeker niet voor november van dit
jaar" verwacht kon worden. De elfde
december zal Eichmanns dag des
oordeels zijn aangebroken.
bezwaren gebaseerd op de overwe
ging, dat een rechterlijk lichaam,
uitsluitend uit leden van joodsen
bloede bestaande, niet voldoende ob
jectief kon worden geacht om een
man als zijn cliënt te berechten. Bo
vendien voerde hy aan, dat Eich
mann tegen zyn wil uit het buiten
land was ontvoerd en dat zijn daden
reeds verjaard waren, toen hij gekid
napt werd.
Eerst de uitspraak?
Wat de verdere procedure betreft
dringt zich de vraag op, of de uit
spraak al of niet vooraf zal gaan aan
de voorlezing van het vonnis. Het is
hier te lande gebruikelijk, dat eerst
de gronden van het vonnis worden
voorgelezen en dat daarna medede
ling wordt gedaan van de strafmaat.
Het is echter mogelijk, oat thans van
deze regel wordt afgeweken. Er is
zelfs een precedent. In het gerucht
makende proces tegen leden van de
Israëlische grenspoii.ie, die aan de
vooravond van de Sinai-veldtocht in
het Arabische dorp Kafr Kassem
enige tientallen Arabieren in koelen
bloede neerschoten, toen zy in ver
boden tijd (van de ingestelde avond
klok waren zij onkundig) van hun
werk naar huis keerden, deed de pre
sident van de Jeruzalemse rechtbank,
dezelfde dr. Halevy die ook thans van
de rechtbank deel uitmaakt, mede
deling van de opgelegde straffen
voordat de motivering van het von
nis werd voorgelezen. Kennelijk zat
daarbij de bedoeling voor de beschul
digden niet langgr in spanning te
houden dan strikt nodig was. Hoe het
ook zy, na de voorlezing krijgt de
openbare aanklager het woord.
Slechts „bevelen"
Het ls te verwachten aangeno
men dan natuurlijk, dat Eichmann
op de voornaamste punten van de
tenlastelegging schuldig wordt bevon
den dat mr. Hausner de doodstraf
zal eisen. De beurt is daarna aan de
verdediging. Uit mededeling van dr.
Servatius valt op te maken, dat hij
verzachtende omstandigheden zal
aanvoeren. Kennelijk zal hij daarbij
nogmaals te berde brengen, dat Eich
mann slechts bevelen opvolgde en
dat bovendien in net Derde Rijk een
bijzondere situatie heerste, hetgeen
zyn optreden zou verklaren.
Hoe de uitspraak ook moge zijn,
vast staat, dat dr. Servatius namens
zijn cliënt beroep zal aantekenen.
Binnen tien dagen inoet hij daarvan
mededeling doen. Voor het bekend
Geen nieuwe DUnten maken van zün gronden wordt hem
ween nieuwe punren dan nog yyf dagen de tüd gegeven
Het ls niet te zeggen, hoe lang de °ok d« vervolging kan in appèl gaan,
verdere behandeling van deze zaak en wel binnen zestig dagen. In beide
zal duren. Naar het zich laat aan- gevallen wordt de zaan opnieuw be
zien, niet meer dan cien dagen, maar |handcld voor een tribunaal, bestaan
de weg naar allerlei turidische ver-de u»t drie leden tan het Hongge-
rassingen staat uiteraard open. Het rechtshof. Wordt het beroep verwor-
is «liet waarschynlyk, dat zich in dit P®n- da» staat Eichmann nog maar
stadium nog nieuwe gezichtspunten
zullen voordoen. Wel is het zeker, dat
de rechtbank uitspraak zal doen in
zake haar bevoegdheid om Eichmann
te berechten, een bevoegdheid, die bij
het begin van het proces in twijfel
was getrokken door Eichmanns ver
dediger, de Keulse jurist dr. Robert
Servatius. Het college besliste destyds.
dat het inderdaad die bevoegdheid
bezat, maar motiveerde zijn beslis
sing niet. De rechtbank bepaalde
echter, dat zy de gronden van haar
besluit in het vonnis uiteen zou zet
ten. Dr. Servatius had indertijd zyn
een weg open: een gratieverzoek te
richten tot de president van de staat.
Als Eichmann van de uitspraak in
appel gaat. dan betekent dit niet. dat
hy verwacht nog lang in leven te
blijven. Zijn raadsman wees er dezer
dagen nog eens op. -lat zijn cliënt
een diep geloof hecht aan de uit
spraak van een waarzegster, die hem
voorspeld had. dat hij zijn zevenen-
vyftigste jaar niet zou halen. ..Maar
vrees voor de dood heeft Eichmann
niet", voegde Servatius eraan toe.
„Nog niet althans".
I
