OE THANT WIL KRACHTIG
OPTREDEN IN KATANGA
Ondergrondse explosie
op terrein in Nevada
VNsoldaten
Twaalf
vermist
de
van
- Aanklacht
Ier O'Brien
met
Moskou dreigt
hervatting proeven
Wateroverlast in Z.-Drente en
Gelderse Vallei bijna voorbij
Sergio Squazzardi in
gevangenis opgesloten
WEERBERICHT
Maar een herhaling dreigt...
Nog sterkere
afsluiting in
BERLIJN
Uitlevering ivordt verzocht
(Sud Qïïeuws
Opgericht 1 maart 1860
MAANDAG 4 DECEMBER 1961
No. 30520
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 7.50 per kwartaal; f 2.55 per maand; f 0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Eedactie: 21507
Naties in verlegenheid gebracht door
O'Briens verklaring inzake beweerde
Engelse tegenwerking bij de uitvoe
ring van VN-resoluiies met betrek
king tot Katanga. O'Brien heeft wel
iswaar ontslag uit de dienst der Ver
enigde Naties gevraagd, doch dit
gaat. eerst vrijdag a.s. in. Hij is dus
nog lid van het VN.-secretariaat en
het is een voorschrift dat VN.-amb-
tenaren geen particuliere verklarin
gen afleggen van het karakter als
die van O'Brien. Er is van officiële
VN.-zijde nog geen commentaar op
O'Briens uitlating gegeven.
De (waarnemend) secreteris-generaal van de Verenigde Naties,
Oe Thant, heeft zijn vertegenwoordigers in Katanga gisteren
opgedragen „krachtig op te treden" om de orde en rust te herstel
len en het leven en het bezit der burgers te beschermen.
Aanleiding hiertoe was een gevecht in Elisabethstad (de
hoofdstad van Katanga) waar zaterdag twee Katangese gendar
mes verwondingen opliepen bij een botsing met Indiase militairen.
Het incident ontstond, toen Katangese gendarmes bij het vliegveld
een Afrikaanse vrouw mishandelde, nadat zij rijkelijk inheems
bier hadden gedronken. Een Indiase wachtpost kwam tussenbeide.
Hieruit ontstond een vuistgevecht, waarbij Indiase militairen
waarschuwingsschoten in de lucht losten. De Katangezen begon
nen daarna een schietpartij die een half uur duurde. Toen hun
munitie op was, gaven zij zich over. Twee en dertig gevangen
gendarmes werden later overgedragen aan enige ministers van
de Katangese regering.
„Londen werkt de
V.N. tegen"
Na de incidenten van zaterdag
worden twaalf militairen van de
Verenigde Naties in Elisabethstad
vermist. Het zijn acht Zweden, twee
Noren, een Italiaan en een Argen
tijn. Bij wijze van veiligheidsmaat
regel is het burgerpersoneel van de
V.N. bijeengebracht in militaire VN-
kampen. Volgens de woordvoerder
heeft de Katangese minister van
Buitenlandse Zaken, Evarista Kim-
ba, meegedeeld dat de mannen ge
vangen worden gehouden en dat hij
bezig was hun vrijlating te bewerk
stelligen.
Onze Londense correspondent te
lefoneerde hedenochtend:
Dr. O'Brien, de afgetreden verte
genwoordiger van de Verenigde Na
ties in Katamga, heeft de Britse re
gering ervan beschuldigd doelbewust
het optreden van de Verenigde Na
ties in de Kongo te hebben tegenge
werkt. Engeland heeft evenals
Frankrijk destijds voor de resolutie
van de Veiligheidsraad gestemd, wel
ke terugtrekking van buitenlandse
troepen uit Katanga eiste. Maar de
ze resolutie werd volgens O'Brien
door toedoen van Engeland niet
uitgevoerd. O'Brien zegt, dat ook zijn
voorgangers, die terwille van de Ver
enigde Naties bleven zwijgen, het
slachtoffer zijn geworden van dit op
treden. Hij acht het een groot ge
vaar, wanneer een permanent lid
van de Veiligheidsraad nalaat tegen
resoluties te stemmen, waartegen het
in feite is gekant.
Tot zover onze Londense cor
respondent.
Dr. Conor O'Brien, die vrijdag met
ingang van 8 december ontheven
werd van zijn functie van hoofd
vertegenwoordiger van de VN in Ka-
tanga, heeft zaterdag bovendien ont
slag gevraagd uit de Ierse diploma
tieke dienst.
O'Brien was in juni door het Ierse
ministerie van Buitenlandse zaken
voor een periode van twee jaar aan
de volkerenorganisatie „uitgeleend".
Minister Aitken, wiens persoonlijke
assistent hij voordien was, verzocht
vrijdag de waarnemend secretaris
generaal der VN, Oe Thant, O'
Brien van zijn opdracht te onthef
fen. Dr. O'Brien was in Katanga een
omstreden figuur geworden na het
militaire optreden van de VN tegen
Katanga. Hij was vorige maand
naar New York ontboden voor over
leg.
Diplomatieke waarnemers in Lon
den verwachten dat O'Briens be
schuldigingen aan 't adres van Groot
Brittannië te verdachtmakingen, die
in Afrikaanse en Aziatisch landen
jegens Groot-Brittannië zijn ge
hoord, nieuw leven zullen inblazen.
Deze verdachtmakingen gingen op
een bepaald ogenblik zo ver, dat men
Venezolanen uit de
Ned. Antillen gezet
De vijf Venezolanen, die vo
rige week maandag een lijnvliegtuig
van de Venezolaanse luchtvaart
maatschappij „Avensa" hebben over
meesterd en met wapens de beman
ning dwongen op Curacao te landen,
zijn vrijdagavond als ongewenste
vreemdelingen uit de Nederlandse
Antillen gezet. Zij zijn met een Vene-
zolaans lijntoestel naar Venezuela
gereisd.
Daar de vijf Venezolanen de vei
ligheid van ruim 40 mensen in ge
vaar brachten, kwamen zij niet in
aanmerking voor asielverlening.
ZUIDWESTELIJKE WIND
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond
Zwaar bewolkt met tijdelijk regen
of motregen. Matige tot krachtige
naar zuidwest ruimende wind. Zach
ter. (Opgemaakt te 11.15 uur).
5 DECEMBER
Zon op: 8.30 uur, onder: 16.31 uur.
Maan op: 5.04 uur; onder: 15.35 u.
Hoogwater te Katwijk te 1.23 en
13.42 uur.
Laagwater te 9.23 en 21.34 uur.
Dit nummer bestaat uitpagina's
zei dat Groot-Brittannië op de een
of andere manier iets te maken had
met de dood van secretaris-generaal
Hammarskjöld.
Van Britse zijde heeft men zich
krachtig tegen dergelijke beschuldi
gingen gekeerd. In de laatste tijd
hoorde men minder kritiek op Groot-
Brittanniës rol ten aanzien van Kon
go.
Britse leiders hebben herhaalde
lijk gezegd dat zij tegen afscheiding
van Katanga van Kongo zyn en
van mening zijn dat er een soort
federatie moet komen die door de
Kongolezen zelf wordt ontworpen.
Een deel van de conservatieve partij,
de Britse regeringspartij, wil echter
dat Groot-Brittannië Katanga
steunt.
Volgens Reuter zijn de Verenigde
Tsjombe in Parijs
President Tsjombe van Katanga
is zondagavond per vliegtuig uit
Brazzaville in Parijs aangekomen,
waar hij een zoon wil opzoeken, die
kortgeleden is geopereerd. Er moch
ten geen 'journalisten en persfoto
grafen bij de aankomst van Tsjombe
aanwezig zijn. De Franse politie heeft
later meegedeeld dat deze maatre
gel op verzoek van Tsjombe was ge
nomen. Tsjombe verklaarde tenmin
ste 24 uur in Parijs te zullen blij
ven.
Meisje
reeds twee etmalen
bewusteloos
(Van onze correspondent)
Een 16-jarige fabrieksarbeidster
uit Steyl is door medisch nog onbe
kende oorzaak reeds meer dan 48
uur buiten bewustzijn.
Toen het meisje vrijdagmiddag
haar taak op een keramische fabriek
in Tegelen had beëindigd, ging zij
baden in een douchecel van de fa
briek. Omstreeks vijf uur vond men
haar daar in bewusteloze toestand.
Zij werd onmiddellijk naar een zie
kenhuis te Venlo overgebracht.
De artsen, die haar behandelen,
staan voor een raadsel. Wel houdt
men rekening met de mogelijkheid,
dat zij een te grote dosis tabletten
tegen keelpijn, waarover zij reeds
enige dagen klaagde, heeft ingeno
men. Ook de politie te Tegelen stelt
onderzoek in naar het gebeurde.
H-bomproef in
de Sahara
De Ver, Staten hebben zondag
op het proefterrein van Nevada
een ondergrondse kernproef van
geringe kracht genomen. Dit
is door de Commissie voor
Atoomenergie meegedeeld.
De kernproef was in tegenstel
ling tot die van volgende week
in Carlsbad, Nieuw-Mexico,
niet aangekondigd. Kort voor
het teweeg brengen van de
explosie was een Russische
regeringsverklaring bekendge
maakt waarin de Sowjet-Unie
te kennen gaf dat zij haar proe
ven zou hervatten indien het
Westen voort zou gaan met zijn
proefnemingen. Een woordvoer
der van het Amerikaanse minis-
MEPPEL BLEEF NATTE PAKJESAVOND BESPAARD
De ondergelopen delen van
de Gelderse Vallei ongeveer
tussen Nijkerk en Wageningen
vallen weer droog. Ook in
het bedreigde gebied van zuid-
Drente rond Meppel en Coevor-
den zakt het water.
Vooral in Meppel halen de men
sen wat vrijer adem, nu het dit
weekeinde droog is gebleven. De
afwateringskanalen hebben de
enorme xoatermassa's vorige week
uit de hoger gelegen -polders nau
welijks kunnen verwerken.
Het scheelde maar dertig milli
meter
Was het water zoveel hoger ge
komen, dan hadden de straten
van Meppel en vele huiskamers
weer blank gestaan, net als vorig
jaar om deze tijd.
Vele Meppelaren herinneren
zich nog heel goed, hoe hun St.-
Nicolaasfeest vorig jaar letterlijk
in het water viel. Hoe ze op pak
jesavond druk in de weer ivaren
om met man en macht het was
sende water buiten de deur te
houden of het huisraad in veilig
heid te brenpen. Vee1 schade werd
toen eleden aan vloerbedekking
en huisraad. Gelukkig is het dit
maal dus niet zover gekomen.
Maar het leek er veel op, dat het
weer zou gebeuren, toen het water in
de Hoogeveense Vaart, het Oude Gat,
de Reest, de Drentsche Hoofdvaart
en de Woldse A bleef stijgen. Ook in
Coevorden keek men angstig naar de
steeds hogere waterstand. Want ook
daar leven nog heldere herinneringen
aan de slechte dagen van vorig jaar.
Maar het water zakt in deze delen
van Drente en men heeft goede hoop,
dat het overtollige water door de af
wateringskanalen verwerkt is, voor
dat opnieuw de regen een bedreiging
vormt.
Herhaling
De Waterstaatdeskundigen houden
er ernstig rekening mee, dat derge
lijke bedreigingen zich kunnen her
halen. Wanneer niet op korte termijn
door de rijksoverheid gelden beschik
baar worden gesteld om de afwate
ringskanalen te verbeteren, zal het
gevaar van onderlopen van straten
en woningen blijven bestaan, afgezien
nog van de grote schade, die telkens
opnieuw aangebracht wordt aan de
landerijen.
Men zegt het in Drente heel een
voudig. De afwatering van het pol
derwater door de hoofdvaarten heeft
Tengevolge van de zware
regenval van de laatste tijd is op
vele plaatsen grote wateroverlast
ontstaan, onder meer in de Gel
derse Vallei. Een boer uit Ach
terveld kijkt somber naar zijn
ondergelopen landerijen.
geen gelijke tred gehouden met de
enorme cultivering van het Drentse
land. In 1900 bestond Drente nog voor
slechts 30% uit cultuurland, thans is
dit percentage 95%. Het gebruik van
kunstmest en het enorme arbeids-
overschot in de crisisjaren heeft
Drente doen veranderen. Grote stuk
ken werden in cultuur gebracht en de
waterschappen namen de detailaf
watering in de polders intensief ter
hand. Evenals in Twente, waar men
voor hetzelfde probleem zit, heeft men
het vraagstuk van de talrijke water
schappen fors aangepakt. Van de
ruim 140 waterschappen in 1945 in
Drente zijn er nu nog slechts 14 grote
waterschappen over.
Een drastische sanering, die het
provinciaal beutuur van Drente heeft
toegepast om efficiënter te kunnen
werken. De sanering in Drente van de
waterschappen heeft zijn eindstadium
bereikt. Men heeft orde op zaken ge
steld en men heeft een duidelijk beeld
van de problemen. Problemen, die
slechts kunnen worden opgelost, in
dien het Rijk ettelijke miljoenen
steeds in een gigantisch plan, dat een
radicale verbetering brengt in het
ouderwetse afwateringssysteem.
terie van Buitenlandse Zaken
herinnerde er naar aanleiding
van deze verklaring aan dat de
V.S. hun program van proef
nemingen zullen uitvoeren tij
dens de onderhandelingen over
een verbod der proeven.
Men denkt in Washington dat de
ontploffing in Nevada een kracht
van ongeveer twintig kiloton had,
ongeveer die van de bom van Hirso-
Jima.
Pierre Messmer, de Franse minister
voor de strijdkrachten, heeft ver
klaard dat zijn land voornemens is
kernproeven te nemen met het oog
op de ontwikkeling van een H-bom.
„Ons doel is eerst een strijdmacht op
te bouwen, gebaseerd op vliegtuigen
die atoombommen vervoeren, en later
een strijdmacht met raketten die van
H-bommen zijn voorzien".
De minister zei dit op een perscon
ferentie in Omaha (V.S.), waar hij
het hoofdkwartier van de strategische
luchtmacht had bezocht.
Hij wilde niet zeggen of Frankrijk
in de Sahara de atoomproeven in de
atmosfeer zou hervatten. Wel ver
klaarde hij: „Wij gaan voort met
ondergrondse proeven".
Radio-actieve vogels
De Indiase Commissie voor Atoom
energie is bezorgd over de grote mate
van radioactiviteit, die in trekkende
watervogels is geconstateerd. Van
officiële zijde te Lucknow werd ver
nomen dat de commissie deze vogels
gevaarlijk acht voor de consumptie.
Deze trekvogels komen in de winter
bij duizenden uit Siberië en andere
delen van de Sowjet-Unie.
Aan de zeven grensovergangen in
Berlijn zijn gisteravond eenheden
van de Oostduitse volkspolitie be
gonnen loopgraven te graven en
tankversperringen op te richten. Bjj
schijnwerperlicht waren de hele
nacht honderden Oostduitsers onder
strenge bewaking bezig de grens
overgangen nog nauwer te maken.
Bij Checkpoint Charly, de post aan
de Friedrichtstrasse waar buitenlan
ders Oost-Berlijn binnen kunnen
gaan, verwijderden Oostduitsers de
halve meter hoge muurtjes, die elke
auto dwongen via een soort slalom
de volksdemocratie binnen- of uit te
rijden. Inplaats van de stalom-
muurtjes werd nu de twee meter ho
ge muur, die de hele stad doorsnijdt
doorgetrokken tot op een smalle
gleuf na, waardoor heen zich nog
juist een vrachtauto kan wringen.
De bevelhebber van de Amerikaan
se sector van Berlijn heeft bij de
Russische commandant van Oost-
Berlijn geprotesteerd tegen „de on
wettige, klaarblijkelijk op belache
lijke zogenaamde rechtvaardigingen"
gebaseerde werkzaamheden, die zon
dagavond aan de Oostduitse zijde
van de sectorgrens werden uit
gevoerd.
Na „moord" op Colombo
De 25-jarige Italiaanse horlogemaker Sergio Squazzardi, die
verdacht wordt van medeplichtigheid aan de op 12 november in
Amsterdam op de Italiaan Bruno Colombo gepleegde moord, is
zaterdag op last van de Parijse rechtbank (parket van de Seine)
aangehouden. Hij woonde in een hotel in de Rue Cujas.
Squazzardi is, hangende een beslissing omtrent zijn uitwijziging,
in de Santé-gevangenis opgesloten.
Mr. Hartsuiker, die als officier van
Justitie de zaak Colomo behandelt,
heeft aangekondigd dat hij een ver
zoek tot uitlevering van de Italiaan
zal doen. Mr. Hartsuiker zal daartoe
Niet ze erg
Heel anders liggen de zaken in de
Gelderse Vallei. Daar maakt men
zich niet zo druk over wat water
overlast, welke nooit tot een ramp
aanwast. Men krijgt er geen slapeloze
nachten van en de buitenstaander,
die opmerkt, dat zelfs een paar deci
meter water meer is het daar bij-
meter water meer is het daar bij
na nooit een flinke schadepost be
tekent, krijgt te horen, dat de ver
betering van een beek of riviertje
evenmin goedkoop is
Bovendien kost het kostelijk boe
renland. „En vergeet niet, de water
schapslasten zijn toch al zo hoog.
De zondagsrust bleek ondanks het
natte ongerief ook gisteren in de Gel
derse Vallei onaangetast. Slechts een
enkele auto veroorzaakte een namaak
bandjir in de watervlakte, waaron
der de wegen en weggetjes schuil
gingen, en voor belhamels en haan
tjes-de-voorsten was het met fietsen
en brommers leuk „spelen" op de
overspoelde wegen. Maar het is nu
bijna gedaan. Dan zijn de plotseling
opgekomen vennen en vijvers, waar
in op de windstille, egaalgrijze win
termiddag gisteren de stammen en
takken van dc knotwilligen en ber
ken een roerloos spiegelbeeld vorm
den, weer even plotseling verdwenen.
Tenminste, als het niet gaat rege
nen M«
de stukken bij de rechtbank te Am
sterdam indienen, waarbij hij de in
bewaringstelling van de Italiaan zal
vorderen ter fino van uitlevering.
Squazzardi is inmiddels in Parijs
door hoofdinspecteur T. C. J. Sanders
en inspecteur A. C. H. Hoegee van de
Amsterdamse recherche gehoord.
Voor deze politiefunctionarissen naar
Parijs vertrokken waren zij in het be
zit gesteld van de vertaalde proces
sen-verbaal van de verhoren door de
recherche van de Romeinse politie
van de twee studenten Calapso en
Prisco, die ook in contact zijn ge
weest met de verdwenen Bruno Co
lombo.
De beide Amsterdamse politiefunc
tionarissen hebben gisteren in Parijs
een gesprek gehad met een kapitein
van de Romeinse politie, die in ver
band met de zaak Colombo naar de
Franse hoofdstad was gekomen. Ook
de broer van de vermiste Italiaan was
met de politieofficier meegekomen
naar Parijs. Hij is aanwezig geweest
bij het gesprek tussen de Italiaanse
en Amsterdamse politiefunctionaris
sen. In hoofdzaak ging dit gesprek
om uitwisseling van gegevens. De ka
pitein van de Romeinse politie was
geheel op de hoogte van het verhoor
en wat daarmee samenhing van de
beide Italiaanse studenten, die op
verzoek van de Amsterdamse recher
che door de politie in Rome in ver
band met de zaak Colombo werden
verhoord. De beide Amsterdamse po
litiefunctionarissen die speciaal in
verband met de komst van hun Ita
liaanse collega in Parijs waren ge
bleven, zullen nu naar Amsterdam
terugkeren.
De chimpansee Enos, die da
vorige week een rulmtevlucht
maakte en tweemaal om da
aarde cirkelde, wordt medisch
onderzocht in het centrum van
het Mercury Project, waar men
onder meer aan de hand van ge
gevens over deze laatste vlucht
zal beslissen, of dit jaar nog een
Amerikaanse bemande kunst-
maanvlucht gal plaats vinden.
Jhr. dr. Röell (67)
overleden
Gisteravond Is op 67-jariga
leeftijd te Amsterdam overleden
jhr. dr. D. C. Röell, oud-hoofd
directeur van het Rijksmuseum.
David Comelis Roell, die op 23 no
vember 1894 te Utrecnt werd gebo
ren, studeerde aan de Rijksuniversi
teit aldaar en voltooide zijn studie
aan de Sorbonne en aan de Ecole du
Louvre te Parijs.
Jhr. Roell werd in 1922 benoemd
tot wetenschappelijk assistent en la
ter tot conservator van de afdeling
schilderijen aan het Rijksmuseum te
Amsterdam. Op 1 februari 1936 werd
hij benoemd tot directeur der ge
meentelijke musea te Amsterdam.
In juli 1945 volgde zijn benoeming
tot hoofddirecteur van het Rijksmu
seum te Amsterdam. De regering er
kende zijn verdiensten door zijn be
noeming tot officier in de orde van
Oranje Nassau. Voorts is hij officier
in de orde van het Britse Impe
rium, officier in de Kroonorde van
België.officier in de Ster van Roe
menië en ridder in het Legioen van
Eer van Frankrijk.
Jhr. Röell publiceerde een groot
aantal artikelen in binnen- en bui
tenlandse tijdschriften en verschei
dene catalogi zijn door hem verzorgd.
In 1945 werd hij benoemd tot lid en
secretaris van de commissie van bij
stand voor het Rijksmuseum Kröller-
Müller.
In 1959 verkreeg h(j eervol ont
slag als directeur van het Rijksmu
seum, maar bleef aan het museum
verbonden als adviseur voor de ver
bouwingen. Hij werd by zijn afscheid
benoemd tot Grootofficier in de Huis
orde van Oranje en de stad Amster
dam bood hem de zilveren medaille
aan.
Uit het Leidsch Dagblad van
I 5 Dec. 1861;
Bij de opening der stem
briefjes ter verkiezing van
een lid van den Gemeente
raad is gebleken dat Mr. J. E.
Goudsmit 246 en Mr. G. G. v.
f Buttingha Wichers 222 heb-
ben verkregen. Mitsdien is
verkozen Prof. Mr. J. E.
Goudsmit.