<djoorótraeit vult
Mogelijkheden
zijn er
Cultureel straatarm
fit
et is er zo
gezellig
veler vrUetud
Katwijk
Twee meningen over
Katwijk Zondagsrust zoek
(LEIDSCH
DAGBLAD
WAT ZIJ MISSEN
IN KATWIJK
TAT AT mis je in Katwijk?
V V Deze vraag hebben we de
afgelopen twee weken gesteld
aan enkele tientallen jongeren
in Katwijk aan Zee (dat met
ruim 22.300 inwoners drie
kwart van de bevolking van de
gemeente Katwijk voor zijn
rekening neemt).
Ruim vijftig procent mist
node een dancing of althans
een „gezellige gelegenheid met
muziek". Andere wensen: over
dekt zwembad (33%), sporthal
(20%) en ijsbaan (10%). Vijf
tien procent van de onder
vraagden heeft geen speciale
nauwelijks één procent
van de nog geen tien procent".
In de Voorstraat flaneren nu
op dinsdag-, zaterdag- en zon
dagavond tientallen jongeren,
straks - als de haringen met
rust worden gelaten - zijn het
er honderden
ATWIJK AAN ZEE, no-
vember „Ik voel er niks
voor!" roept de man bij wie wc
hebben aangebeld. Met een
royaal armgebaar omvat hij de
Voorstraat voor zover hij die
vanaf zijn balkonnetje op de
tweede verdieping kan over
zien: „Dit is geen reclame voor
Katwijk! U kunt het beter uit
roeien!" Als we ons tenslotte
op een ander strategisch gele
gen balkonnetje hebben mogen
installeren, komen er protesten
van een andere kant, van be
neden, van schreeuwende en
joelende jongelui. „Waag het
niet een foto te nemen!" De
aanwezigheid van de twee
politiemannen aan de overkant
ontneemt aan hun dreigemen
ten echter alle kracht.
„U treft het niet", vertellen
de beide agenten ons later. „Nu
is er nog geen tien procent van
wat hier anders loopt". Straks
als de vissers thuis zijn. Straks
als regen en wind de flaneurs
van de boulevard de Voor
straat in jagen. Dan pas is het
hier druk. Maar nu
Nu flaneren in het begin van de
Voorstraat en op het stuk Boule
vard er tegenover enkele honderden
jongens en meisjes. Het is zaterdag
avond, weliswaar de drukste avond,
maar het is november. Straks, in
december, in de wintermaanden, als
de vissers aan wal zyn, dan! Ja,
hoe druk moet het dan 's avonds
wel niet zijn in de Voorstraat? Mid
zomers druk, zonder dat er een en
kele badgast aan te pas komt.
In de Voorstraat verdoeit en
om het maar heel voorzichtig te
stellen een groot deel van Kat-
wyks jeugd zijn vrije tijd. Niet al
leen Katwijkers trouwens, 's avonds
komen ook vele overbelaste brom
mers uit Rijnsburg en Wassenaar
de boulevard opstuiven. De Voor
straat is gezellig, zeggen ze. Gezel
lig? Waardoor eigenlyk?
Bioscoop taboe
Er zijn twee bioscopen ln de
buurt, maar de meeste jongens en
meisjes mogen van hun ouders niet
naar de bioscoop, zeker niet op zon
dag, en ze gaan doorgaans dan ook
niet. Het bioscoopbezoek is volgens
de directeur van de beide theaters,
de heer B. M. P. Kornet, „ontstel
lend laag", verhoudingsgewijs een
vijfde van het Leidse bioscoopbe
zoek.
Er is een Hervormd Jeugdhuis In
de Voorstraat, maar de instuiven op
vjjf avonden in de week worden
nauwelijks bezocht. Volgens concier
ge K. de Jong hebben studie en te
levisie het bezoek doen afnemen.
Maar is daarmee verklaard, dat in
het Jeugdhuis acht jongens aan het
tafeltennissen en biljarten zjjn,
terwijl er buiten, bij wijze van spre
ken vlak voor de deur, vele tien
tallen lopen niets te doen? Of komt
het misschien, doordat die instui
ven uitsluitend voor jongens zijn
bestemd? Biljarten en tafeltennis
sen, alles goed en wel, maar de
jeugd danst liever men kan dit
verheugend of bedroevend vinden,
maar er moeilijk de ogen voor slui
ten.
Wat is nog meer in de Voor
straat? Geen dancing. Geen gezel
lige gelegenheden. Wel een lunch
room, maar daar zit bijna nooit
iemand („omdat we de gordijnen
openhouden"). Café's zijn er wel en
die worden druk bezocht, vooral door
opgeschoten jongens, die overigens
niet te lang achtereen op een bar
kruk blijven plakken: ter afwisse
ling lopen zij dan de Voorstraat en
de boulevard een paar keer op en
neer.
Er is dus in de Voorstraat
geen greintje meer openbare
vermakelijkheid te vinden
dan in de meeste andere Kat-
wijkse straten. Maar daar
voor komen de jongeren ook
niet. Ze komen er voor el
kaar.
Regels
Volgens de beide politiemannen
bestaan er speciale Voorstraat-
regels: in de Voorstraat, althans het
stukje tussen boulevard en politie
bureau, lopen de jongens en meis
jes van 13 tot 16 jaar, op de boule
vard de ouderen. Is het winderig
weer, dan vervalt die overigens zeer
betrekkelijke scheidingslijn en fla
neert iedereen in de Voorstraat en,
let wel, aan één kant van de straai,
waarschijnlijk om de „ontmoetings
dichtheid" te vergroten.
De speciale Voorstraat-avonden
vallen op dinsdag (catechisatie
avond), zaterdag en zondag.
Op donderdagavond is het ook nog
tamelijk druk, maar op maandag-,
woensdag- en vrijdagavond hebben
de bewoners van de Voorstraat rust.
Maar in hoeveel gezinnen komt
daar iets van? De meeste ouders -
en dat geldt heus niet alleen voor
Katwijk - nemen niet eens de
moeite hun kinderen bezig te hou
den. En zodra de jongelui in deze
gevaarlijke leeftijd thuis geen ge
zelligheid meer vinden, is de deur
naar de straat (lees: Voorstraat
red.) geopend".
De ouders schieten tekort. De
heer Parlevliet beaamt dit, maar
voegt er aan toe: niet alleen de
ouders. De gemeente dan? „Nee. Je
kunt als overheid doen voor de jon
geren wat je wilt, maar als ze het
van huis uit niet mee krijgen, dan
is alles wat je gaat ondernemen tot
nutteloosheid gedoemd."
Kerken
„Mogelijkheden om vrije tijd
te besteden zijn er in Katwijk
wel degelijk. Of ze benut wor
den is een tweede. Er zijn wei
eens mensen die zeggen: „er
wordt niet genoeg gedaan",
maar die zijn doorgaans slecht
op de hoogte", zegt een aller
minst pessimistische burge
meester H. Duiker.
„Cultureel is Katwijk straat
arm", aldus een allerminst op
timistische bioscoopdirecteur
B. M. P. Kornet, die al zo'n
dertig jaar in de badplaats
woont.
„Van 14 tot 25 jaar is de aange
wezen leeftijd om zich te bekwamen
door middel van studie", vervolgt de
burgemeester. Hy vertelt dat de di
verse avondcursussen van l.t.s.,
U.1.0. en Visserij school goed wor
den bezocht. „Vorig jaar december
hebben we een nieuwe leeszaal ge
kregen en ik hoorde onlangs dat
juist door de jeugd veel wordt ge
lezen. De plaatselijk schaakver
eniging heeft vorig jaar het initia
tief genomen om de jeugd tot scha
ken te brengen, waarbij de scholen
werden ingeschakeld, en dat is aar
dig aangeslagen."
„Er is hier nog niet veel ver
anderd sinds Op hoop van ze
gen", meent de heer Kornet. „De
narigheid op cultureel gebied is
in de eerste plaats een gevolg
van de zeetraditie. De meeste
jongens moeten vroeg naar zee
om geld te verdienen en dat is
oen hard leven op die trawlers,
meneer, de vis wordt duur be
taald.
bovendien trouwen de meeste
Katwijkers al heel vroeg en dan
komt er van culturele uitstapjes
on studie niets meer."
Er zijn in Katwijk ook mogelijk
heden tot, zoals de burgemeester
het uitdrukt, „tijdvulling". En de
heer Duiker „ik doe hier en daar
maar een greep" somt op: een
wandelsportvereniging met drum
band, de plaatselijke muziekvereni
ging die binnenkort ook een jeugd-
waar men altijd terecht kan
voor gezelschapsspelen"En de
burgemeester concludeert: „Als
men wil en men heeft een hob
by, kan men altijd onder dak
worden gebracht."
„Het vermaak wordt ln het alge
meen hier tegengewerkt", meent de
heer Kornet. „Je hebt hier geen ge
zelligheidsleven. Het best bezocht
worden de café's. Er wordt hier erg
veel gedronken".
„Een deel van de Jeugd", vervolgt
de burgemeester, „is er op uit zich
te ontwikkelen. Maar er zijn ook
De zondagsrust wordt in Katwijk
streng gerespecteerd op zondag
kun je zelfs geen pakje sigaretten
draaien, omdat de automaten leeg
zijn of er een lap karton voor is
geplakt. Maar op zondagavond is
in de Voorstraat alle rust zoek. Dan
schreeuwt, lacht, joelt, rent en
stoeit de Jeugd even hard als op
dinsdag- en zaterdagavond.
Vele bewoners van de Voorstraat
ontvluchten in het weekeinde het
lawaai door by kennissen en vrien
den elders in het dorp op visite te
gaan. „Ik zou zelfs voor niks hier
niet willen wonen", verklaart een
politie-agent heel beslist. Agenten
vind je 's avonds in het kleine stuk-
Je Voorstraat altyd: doordeweeks
twee en in het weekeinde zelfs vier.
Zy moeten voorkomen, dat teveel
ruiten worden gebroken en teveel
vechtersbazen elkaar en anderen
bezeren.
Het Voorstraat-probleem is min
der algemeen dan het hjkt. De
Voorstraat is voor Katwyk niet het
zelfde als de Steenstraat voor Lei
den, de Lynbaan voor Rotterdam,
de Stadsgravenstraat voor Ensche
de, het Rembrandtplein voor Am
sterdam en noem maar op. De
Voorstraat is een traditie, een in
stelling.
B. M. P. KORNET
geen gezelligheidsleven
orkest in het leven zal roepen, de
CJV „die hier erg veel doet" en de
padvindery „waaraan veel gedaan
wordt".
„Behalve bijbelkringetjes en ker-
keiyke verenigingen heb je hier
geen tot uitvoeringen komend ver
enigingsleven", zegt daarentegen de
heer Kornet. Er is hier geen enkele
toneelvereniging. Het Nutsdeparte-
ment staat stop. Musica (een van
de beide bioscopen red.) kan voor
allerlei doeleinden worden gebruikt,
maar dit gebeurt veel te weinig".
Katwijk is een sportieve ge
meente, vertelt de burgemeester
verder. Voetbal is er erg popu-
la (Quick Boys en Katwijk
hebben tezamen Legen de veer
tig elftallen). Er is een volley
balclub en een gymnastiekver
eniging.- En uitgaande van de
Hervormde Kerk is er het
Jeugdhuis in de Voorstraat
jongelui die niets beter weten dan
langs de weg te slenteren, en daar
kan van alles uit voort komen. Ik
zeg weieens by openingen en zo:
Word lid van een vereniging, daar
heb je meer aan voor jezelf en Je
toekomst dan aan de Voorstraat."
De Voorstraat, daar weet de bio
scoopdirecteur ook van mee te pra
ten. „Op zondagavond zitten er
twintig mensen in de bioscoop, maar
in de Voorstraat ziet het dan zwart
van de mensen en zitten de café's
stampvol."
En dit is dan een van de wei
nige punten waarover beide
mannen het eens zijn: de jeugd
kan beter ergens anders haar
vrije tijd doorbrengen dan in de
Voorstraat. Maar waar dan?
Volgens de burgemeester is dat
niet het probleem: de mogelijk
heden zijn er immers. Volgens
de heer Kornet is dat juist wel
het probleem: de jeugd kan (of
mag) zich toch niet elders ver
maken?
„Het is allemaal kerkelijke
jeugd waar het om gaat",
zegt de AR-fractievoorzitter.
„De constellatie van de Kat-
wijkse bevolking in aanmer
king genomen, hebben de
kerken hier een enorme ver
antwoordelijkheid en die ver
staan zij onvoldoende".
Volgens de heer Parlevliet zjjn
er drie partyen die door samen
werking moeten trachten het pro
bleem van de vrijetijdsbesteding
van de jeugd (15-25 jaar) op te los
sen: de ouders, de kerk en de plaat-
seiyke overheid.
„De ouders zyn in de eerste plaats
verantwoordeiyk. Maar ook al om
dat in vele gezinnen de vader uit
hoofde van zyn beroep meestal af
wezig is, ligt het hier niet zo een
voudig. Naar myn mening heeft de
kerk hier dan ook een byzonder
grote taak."
„Ik heb alle waardering voor het
Jeugdwerk van de hervormde en
gereformeerde kerk", aldus de heer
Parlevliet, „maar hoe kryg je de
jeugd er naar toe? Waar ik per
soonlek voor zou zyn, is: dansen in
die kerkelijke jeugdhuizen. Er is nu
eenmaal vraag naar. Houden de
kerken geen rekening met de wen
sen van de jongeren, dan vervreem
den zy de jeugd van zich". De ker
ken doen wel het een en ander
voor de jongeren, maar „door sa
menwerking zou nog veel meer kun
nen gebeuren".
Cultureel centrum
Een belangrijk punt vindt de heer
Parlevliet de recreatieruimte. „Er
zijn hier een paar jeugdhuizen,
maar deze bieden onvoldoende
ruimte. In samenwerking met de
plaatseiyke overheid zou men een
soort cultureel centrum moeten
stichten".
Verder zouden de drie partyen
ouders, kerken en gemeente
voorstellen en ideeën naar voren
moeten brengen en daarby in het
oog moeten houden wat in Katwyk
zou kunnen gebeuren en wat gezien
de plaatselyke omstandigheden en
de geesteiyke instelling uitvoerbaar
is. „Hier kan men ook rustig de
vryetydsbesteding op zondag by be
trekken".
Een traditie? „Het volgend-
de verhaal is mij, alweer
enige tijd geleden, ter ore ge
komen", vertelt burgemeester
H. Duiker. „Een meisje zit
rustig thuis, een boek te lezen
of zo. En dan zegt haar moe
der: Kind, wat doe je toch
thuis? Waarom ga je niet
naar de Voorstraat? Waar
had ik je vader anders moe
ten leren kennen?"
De heer N. Parlevliet jr, fractie
voorzitter van de AR. in de ge
meenteraad, bevestigt het verhaal:
„Als jongeren in de leeftyd van 15
tot 25 jaar thuis zitten, worden ze
voor niet normaal versleten, dan
moeten ze de straat op."
De ouders van tegenwoordig
schieten tekort. Dat is de mening
van de burgemeester, ,,'s Avonds en
vooral in de weekeinden moeten
jonge .-en in die leeftijd de schutse
en warmte van een thuis voelen.
Comité
De heer Parlevliet vertelt ook
hoe het zou kunnen. In het bui
tenland heeft men by voorbeeld
overdekte rolschaatsbanen e.d. waar
muziek en sfeer is. In Engeland
wordt in lokalen waar de Jeugd wel
kom is, alleen maar alcoholvrije
dranken geserveerd; toch komt de
jeugd er in groten getale. In Ierland
is er zelfs in het kleinste dorpje al
tyd wel een eenvoudig lokaal, waar
de tyd wordt doorgebracht met al
lerlei soorten amusement, o.m. dan
sen, onder leiding van de kerkeiyke
overheid.
„Het zou m.i. aanbeveling
verdienen", aldus de heer Par
levliet, „een comité op te rich
ten met vertegenwoordigers
van de ouders, de kerken en de
gemeente erin om deze proble
men in Katwijk aan te pakken"
F ia en Kniertje zien er alle
bei uit als zestien, maar ze
ze zyn pas veertien en der
tien jaar. Zij vinden Katwyk
gezellig, erg gezellig zelfs. Vooral
de Voorstraat is zo gezellig. „We
gaan er weieens stiekem naar
toe", vertellen zij. Stiekem, want
van hun ouders mag het niet.
Daarom zitten ze 's avonds
meestal noodgedwongen bjj el
kaar thuis naar de televisie te
kyken. „Maar we zouden lie
ver naar de Voorstraat gaan om
er heen en weer te lopen".
Waarom die Voorstraat hen
zo lokt? „Het is er druk", zegt
Fia, „en je kunt er van alles
doen". En „van alles" betekent
dan in dit geval: „Met de jon
gens praten en zo". En waar
kan dat beter dan in de Voor
straat waar op bepaalde avon
den in de week tientallen, soms
honderden jongens zyn om mee
te praten en zo? Katwyk steekt
andere gemeenten hiermee wel
de loef af
De Katwykse jeugd oordeelt
in het algemeen toch opvallend
mild over haar woonplaats, ook
de jongeren die ander vertier
prefereren boven de Voorstraat-
„geneugten". Elly van der Plas
(„byna 19") bij voorbeeld zegt:
„In het weekeinde is hier niet
zoveel te doen, maar niet zoveel
minder dan in de stad". Elly
werkt op een kantoor. De avon
den brengt zy meestal door met
volleybal, televisie en Engelse
handelscorrespondentie.
Ook de kweekschoolleerling
Piet van Duyvenbode (21) drukt
zich voorzichtig uit: „Wat sport
betreft is hier genoeg te doen,
maar op ander gebied wordt het
vertier wel wat afgeremd". Piet
volleybalt eveneens in zyn vrye
tyd.
Gewoon niks
Minder mild in hun oordeel
zyn de haringpaksters Marrie
Guyt (15) en Dikkie van de
Mey (16) en de kantinejuffrouw
Corrie van Duyn (15). „Er is
niks te doen hier. Je kunt hier
niet dansen. Avondjes voor jon
geren zjjn er niet. Gezellige ge
legenheden zjjn er niet". Wat ze
dan 's avonds doen? „Gewoon
niks. In de Voorstraat lopen.
Maar dat is ook niet leuk als
het koud Is".
„My bevalt het hier prima, al
kan ik begrijpen dat het 'swin^
ters hier voor sommigen te stil
is", aldus de 21-jarige kwekeling
Rien Buys. „Ik heb er zelf geen
behoefte aan, maar ik weet wel
dat vele jongeren hier graag een
dancing zouden willen hebben".
Op zaterdagavond pleegt hij met
een stel vrienden over de boule
vard te lopen, want „daar is al
tyd wel gezelligheid".
Gerda Paap (17), kapster, en
Cobie van der Plas (18), in de
huishouding, brengen hun door
deweekse avonden degelijk door:
Gerda met lezen en tv kyken en
Cobie met lezen en tekenen. Op
zaterdagavond gaan ze meestal
dansen in Noordwyk. Maar
's zondags is Noordwyk voor
hen, op ouderlyk gezag, taboe
evenals de bioscoop. Eens in de
week gaan ze naar judoles. Bei
der wens: een gezellige gelegen
heid met muziek en to^h niet
duur.
GERDA PAAP
en
COBIE v. d. PLAS
idansen in Noordwijk
In het café
Jan Zuiderduin (22) heeft als
visser heel weinig vry© avon
den. Na twee weken varen is
hy twee dagen thuis. „Als Je
een meisje hebt, dan ga je die
dagen naar je meisje, dat is lo
gisch. Maar als je er geen hebt,
dan is hier niks te doen. Er zyn
hier bioscopen en café's maar
voor de rest: wat valt er hier
te doen? Je kunt als visser moei
lijk lid worden van een vereni
ging". Hy vertelt dat zijn meeste
collega's hun twee vrye dagen
dan ook in een café uitzitten
om dan weer twee weken naar
zee te gaan.
„Te weinig te doen in Kat
wyk". Dat is ook de mening
van de kwekeling Dick Verloop
(19). „Er moet veel meer wor
den gedaan. Maar", zo voegt
hy er aan toe, „by de jeugd be
staat ook weinig belangstelling
voor het jeugdwerk. Er is hier
van alles geprobeerd, maar het
slaat niet aan. De jongelui van
tegenwoordig hebben overal kri
tiek op, ik ben ook zo, maar zelf
doen ze niks". Een oplossing? De
gemeente moet er geld tegenaan
gooien en bevoegde krachten
aanstellen.
Pieter van Duyn (20), van be
roep timmerman, zit nu al byna
twintig maanden in dienst. In
de weekeinden die hy in Kat
wyk doorbrengt, gaat hy naar
de bioscoop of naar een café
aan de boulevard of dansen,
maar dan in Noordwyk of Lei
den, want in Katwyk kan dat
niet. „Er moet hier toch min
stens een dancing zijn. Schan
dalig is het. Zet dat maar ge
rust in de krant".
]AN ZUIDERDUIN
voor vissers
niets te doen
Zaterdag 25 november
1961
