WILLEM II
WILLEM II
VAN TRISTAN DA CUNHA
NAAR KAMP IN SURREY
BINNENKORT IN AUSTRALIË
ALGEMENE VERKIEZINGEN
niemand
de deur uit
zonder een
ontbijt
Sprong van n eenzaam eiland
naar de twintigste eeuw.
Arbeiderspartij spant zich in
om de coalitie van de boeren
en de liberalen te verslaan
EXTRA SENORITAS
Aanpassing geschiedt sneller
dan men wel verwacht had
Opgfeflclit 1 maart 1860
Dbnderdaig 23 november 1961
Vijfde blad no. 30511
(Van om* correspondent In Sydney)
Op 9 december a.s. gaat Australië ter stembus voor zowel ver
kiezing van leden der Tweede Kamer als van de helft der Eerste
Kamer. De Arbeidspartij, onder, leiding van de vroegere minister
Arthur Calwell (die in 1949 Nederland bezocht, toen hij zijn
immigratieplan was begonnen) hoopt op een overwinning, die
de coalitie regering van liberalen en boeren uit het zadel zal
wippen.
In de Senaat (60 leden) bezetten de regeringspartijen (liberalen
en boeren) 32, de Arbeidspartij 26 en de Democratische Arbeids
partij twee zetels. In de Tweede Kamer (122 zetels) is de ver
houding: liberalen 58, boeren 19, Arbeidspartij 45.
Mogelijkheid van
regeringsnederlaag
is wel verminderd
De liberale minister-president Ro
bert Menzies zit sinds 1949 op het
fluwelen kussen. Of de Arbeidspar
tij veel kans heeft de leidsels van
het bestuur over te nemen, is een
vraag, die moeilijk direct valt te be
antwoorden.
Een onderzoek van de openbare
mening heeft aangetoond, dat de po
pulariteit van Menzies, ondanks zijn
in november van het vorig jaar ge
troffen straffe kredietbeperkende
maatregelen (die financieel bekeken
wellicht nodig waren, maar econo-
feiisch bezien grote werkeloosheid
ihebben veroorzaakt), aanvankelijk
isterk was gedaald, doch nu toch iets
Is toegenomen.
Dit wil niet zeggen, dat de kans
op een nieuwe overwinning van Men-
ries is vergroot, maar wel, dat de
mogelijkheid van een regeringsneder
laag is verminderd. Bjj de vorige al
gemene verkiezingen (in november
4958) kreeg de regering in de Se-
tfliaat 110.000 stemmen meer dan de
Mrbeidsparty, en in de Tweede Ka-
timer rond 175.000 stemmen meer
;(er werden ruim vijf miljoen stem-
ftnen uitgebracht). Een ommekeer is
dus een kwestie van een paar hon
derdduizend stemmen.
Achterdocht
De arbeidspartij heeft echter te
Vechten tegen achterdocht, die ver-
oorzaakifc wordit dioord&it die commu
nisten openlijke of verborgen steun
Verlenen, het zy rechtstreeks het zy
via de vakbonden. De Arbeidsparty
heeft lang niet altyd overtuigend
aangetoond dat zy die steun schuwt.
De communisten hebben de kiezers
overigens openlijk geadviseerd hun
zogenaamde secundaire voorkeurstem
UW te brengen op de Arbeidsparty
eh rechtstreeks op de Arbeidspartij
te stemmen in districten, waar geen
communistische kandidaat is. Wan
neer de Arbeidspartij aan de macht
bomt. dan heeft zy daarbij dus steun
gehad van communisten. Het kiessy
steem in Australië maakt een derge
lijke ongewenste toesband mogelijk.
Voor diegenen onder de kiezers, die
de Arbeidspartij schuwen omdat zy
naar hun smaak te links gericht is,
bestaat een derde partij, de Demo
cratische Arbeidsparty (Democratie
Labour Party, D.L.P.), die zich en-
kele jaren geleden op grond van
beweerde communistische invloed in
de Arbeidspartij, van deze laatste
heeft afgescheiden. De toekomst van
de D.L.P. was destijds problematiek,
maar sindsdien heeft zij in de Se
naat twee van de 60 zetels bezet. In
de Tweede Kamer heeft zij echter
nog geen zetel kunnen veroveren, hoe
wel zy by de verkiezingen in 1958
390.000 stemmen op zich verenigde.
De D.L.P., achter welker vanen
zich vele rooms-katholieken en ande
ren, die sterk gekant zijn tegen com
munistische invloed in de Arbeids
party en vakbeweging hebben ge
schaard, is geen grote partij. Haar
betekenis reikt echter uit boven het
aantal harer volgelingen. Die be-
tekenis mag in positieve in rela
tief gering zijn, in negatieve zin
verzwakking van de Arbeidsparty
is zy zo belangrijk, dat zy het heft
in handen houdt of de Arbeidspar
ty al dan niet aan de macht komt.
Immigranten-invloed
De vraag of de grote groep van im
migranten (1.685.000), na de oorlog in
Australië aangekomen, enige invloed
van betekenis op de uitkomst dier ver
kiezingen kan uitoefenen, houdt zo
wel de Australiër als de immigrant
zelf bezag.. Van genoemd! aantal zijn
er, globaal genomen, een half mil
joen stemgerechtigd. Zij wonen ver
spreid, en alleen in een district waar
de bevolking voor een belangrijk deel
uit immigranten bestaat, kunnen zij
in een verkiezing een invloedryke
groep vormen. Vermoedelijk is dit in
een tiental districten het geval. De
Arbeidsparty zou op z'n minst zeven
zetels moeten winnen om de libera
len te verslaan en men kan be
zwaarlijk aannemen, dat ln zeven
van de tien districten zo'n overwin
ning wordt behaald. Bij de vorige
verkiezingen heeft de Arbeidsparty
twee zetels verloren. Wanneer zij ze
ditmaal terugwint, mag ze blij zyn,
maar dan is ze nog altyd in de min
derheid.
Twee kansen
Heeft een immigrant kans in het
parlement te worden gekozen? Er
zyn twee kansen. De liberalen heb
ben voor de Tweede Kamer een 32-
jarige Joegoslaaf kandidaat gesteld
en de Democratische Arbeidsparty
wenst de 36-jarige heer Jan van der
Rijt afkomstig uit Uden (Noord-
Brabant), in de Senaat.
De heer Van der Rijt die in Hol-
brook, Nieuw Zuid Wales, woont en
daar als gemeente-arbeider werk
zaam is werd in 1958 voor het eerst
kandidaat gesteld, zonder succes.
Ook ditmaal geeft men hem weinig
kans, maar het is niet onmogelijk, dait
hy een groot aantal voorkeurstem
men van Nederlandse immigrantkie
zers krijgt (er zyn rond dertigdui
zend oud-Nederlanders, die stemge
rechtigd zyn). Mocht de heer Van
der Rijt succes oogsten, dan zal er
natuurlijk geen Nederlandse immi
grant in Australië zyn, van welke re
ligie of politieke kleur ook, die niet
een beetje trots zal zyn op zo'n pres
tatie. Vooralsnog is de wens echter
slechts de vader der gedachte.
GALVAO NOG IN
RIO DE JANEIRO
Luchtreizigers die uit Rio de Ja
neiro in Buenos Aires zyn aange
komen, hebben medegedeeld, dat ka
pitein Galvao geweigerd had aan
boord te gaan van een vliegtuig naar
Santiago, in Chili, en nog door de
Braziliaanse politie wordt vastgehou
den.
Een woordvoerder van de Argen-
tijnse luchtvaartmaatschappij, die
eerst had medegedeeld dat Galvao
opweg was naar Buenos Aires, ver
klaarde later dat Galvao en zyn zes
metgezellen zich niet aan boord be
vonden van het vliegtuig uit Rio de
Janeiro, dat opweg naar Santiago in
Buenos Aires een tussenlanding
maakte.
Kapitein Galvao en zijn zes met
gezellen is door Chili asiel verleend.
Het is nog niet bekend of kapitein
Galvao, die thans in Brazilië is ge
detineerd, naar Santiago zal gaan.
Extra Senoritas van Willem II, het fijne sigaartje dat
zo lekker licht in de mond ligt. In de nieuwe fleurige
blikverpakking van 50 stuks die Uw sigaartjes in
topconditie houdt (14 ct. per stuk). Een altijd ge
waardeerd geschenk. Extra Senoritas, op elk moment
van de dag even prettig; daarom roken heel wat jonge
en oudere mannen nooit iets anders. En nóg meer
rokers vinden het zeker een prettige afwisseling
sigaren, klein of groot; in elke prijs-1
klasse beter. Door betere tabakken
en zorgvuldige fabricage.
1»*.'VhS'
Extra Senoritas. Ware grootte
voor de kust. Een aantal mannen
en jongens stevende er in goed ver
trouwen met een sloep op af. Maar
ze zyn nooit teruggekeerd.Het
was een slavenschip". Er klinkt af
schuw in haar stem.Behalve de
aardschokken van de vulkaan was
dat de grootste schok, welke Tristan
ooit heeft gekend!
Slechts zeven namen
De Tristanners kennen slechts ze
ven familienamen: Grass, Green
(oorspronkelijk Groen), Lavarelllo,
Repetto, Swain, Hagan en Rogers.
De laatsten zijn herkenbaar aan een
enigszins donkere huidskleur. Het
zijn voor het merendeel de namen
van soldaten, zeelieden en steenhou
wers, die achterbleven op het eiland,
toen het Britse garnizoen in 1817
werd teruggetrokken. Wanneer t.wee
mannen dezelfde voor en achter
naam bezitten, bijv. John Green,
wordt de oudste „big John" en de
jongste „little John" genoemd, ook
al is de laatste een reuzenknaap en
de eerste een klein ventje!
Wat het meeste treft-, is de inner
lijke en uiterlijke rust van deze
PF5
(Speciale reportage van onze corespondent in Londen,
Arnold D. Lissauer)
(i)
Merstham, Surrey, november Toen wij
dezer dagen de recreatiezaal betraden van het
door militairen ontruimde en door de bevolking
van het eenzame oceaaneilandje Tristan da
Cunha tijdelijk bewoonde legerkamp Pendell bij
het dorpje Merstham in Surrey, zaten de vrou
wen en meisjes in een halve kring heel stil te
kijken hoe twee hunner, de 17-jarige Margaret
Swain en de 18-jarige Hetty Lavarello, een
moderne haarbehandeling ondergingen. Zij
laten onder de altijd al onwijs aandoende enor-
Het is wonderlyk zo gauw alles went. De twee meisjes stapten met een
prachtige golf in het glanzende, waarschijnlijk voor het eerst elegant zit
tende haar, onder de bizarre kap vandaan, alsof het voor haar de ge
woonste zaak ter wereld was! Margaret vertelde mij, dat zij al lang dames
kapster had willen worden, een wens, welke thans onder wel heel byzon-
dere omstandigheden in vervulling gaat. De kapper hield voor de vrouwen
zelfs een praatje over haarverven, waaraan overigens niemand de minste
behoefte had, want er was geen enkele gryze haar te bekennen. Ze be
grepen het niet helemaal, zodat de man een betreffende vergelijking vond
door haar te herinneren aan het verven van wol, waarvan ze terdege op
de hoogte waren. Het denkbeeld dat haar kon worden bijgekleurd vonden
zy hoogst amusant
een verschijnsel dat overigens niet
onbekend isMaar ze staren naar
beelden en horen woorden, welke ze
vaak niet begrijpen: Euromarkt,
Berlijn, de bom! De vraagstukken,
welke tot ons dagelijkse kranten- en
ethermenu behoren, zijn hun volko
men vreemd. Stakingen, revoluties,
inflatie, verkeersongelukkenhet
gaat boven hun pet un wij benijden
hen erom! Wat dit betreft lijken zy
me haardrogers, welke voor de toeschouwsters
dubbel grotesk schenen. Het was een demon
stratie van een kapperszaak uit de omgeving,
welke had aangeboden de vrouwelijke leden
van het gezelschap in de komende weken
kosteloos te verzorgen. Allen, drie uitgezonderd,
gaven zich als gegadigden op. Ziedaar de entree
van deze eens volkomen afgezonderden in de
twintigste eeuw! Margaret Swain, een knap
blond meisje, maakte bovendien dankbaar ge
bruik van het aanbod van de firma om koste
loos tot kapster te worden opgeleid. Op Tristan
bestond geen dameskapper. Daar verzorgden,
als het zo uitkwam, de vrouwen elkanders haar,
zonder zich om stijl te bekommeren.
bezoekers van een andere planeet,
aangenomen dat onze narigheden ty
pisch aards zijn. Tijdens de oorlog
zagen zij weliswaar vaker dan anders
oorlogsschepen, maar de tamelijk be
spraakte Leslie Swain vertelde my,
dat de gebeurtenissen ook toen eigen
lijk buit-en iedereen om waren ge
gaan.
Toch zijn deze eenvoudige, bemin
nelijke mensen verre van primitief.
Ze zijn tenslotte geen echte inboor
lingen, maar vry recente afstamme
lingen van voorouders uit de Wester
se wereld.
Rondtasten in
moderne wereld
De Tristanners worden wel heel
inel geconfronteerd met de zegenin
gen van onze moderne beschaving!
Er staan twee t.v.-toestellen in het
kamp en sommigen van hot bonte
gezelschap ïyken eraan vastgekleefd,
Leslie's 84-jarige moeder, die, even
als de meeste Tristanners snipver
kouden is, maar er overigens gezond
en welgedaan uitziet, vertelde mij,
dat haar grootvader de Nederlandse
zeeman Pieter Groen uit K a t w y k
was. Daar stammen alle Greens
op het eiland van af. Maar over Pie
ter zelf kon niemand mij verder in
lichten. „Zijn portret hangt in de hal
van het kerkgebouw", zegt de vrouw
en omdat zij toch met het grijze ver
leden bezig is, dwalen haar redach-
ten af naar een overgeleverde ver
schrikkelijke gebeurtenis, welke zich
voor haa> als de dag van gisteren
heeft afgespeeld. „Op een dag", ver
telt zy, „kwam er een groot zeilschip
In de speelkamer: deze kin
deren uit Tristan da Cunha
hebben zulk speelgoed nooit
eerder gezien. Zij waren gewend
hun eigen poppen te maken van
stro en touw.
vriendelijke mensen, die altyd ge
spaard zyn geworden voor een opge
jaagd en zenuwslopend bestaan. De
stilte van het eenzame eialnd zweeft
nog steeds om hen heen. Ze zyn na
tuurlijk overweldigd door de natuur
ramp en de daarop volgende zeereis,
waardoor ze nog wat stiller zyn dan
gewoonlijk en een onwezenlijke in
druk maken. Ze zitten onbeweeglijk
op hun stoelen, de mannen in de
ene zaal, de vrouwen in de aangren
zende. Deze scheiding, zo horen wy,
voltrekt zich altyd automatisch,
wanneer ze als groep bijeen zyn. Ook
in Tristan plachten zij in zo'n geval
nauwelijks te praten. De enige ac
tiviteit. welke men waarneemt, is het
verwoede breien van de vrouwen.
Het is haar natuurlijke bezigheid. Ze
dragen zonder uitzondering sterke,
dikke witte wollen kousen en de
mannen dito sokken.- Emoties kan
men van de gezichten ternauwernood
aflezen. Het is dan ook moeilijk te
zeggen hoe zy op al dat nieuwe rea
geren. Glimlacht men tegen hen, dan
breekt meteen de zon op hun gelaat
door als teken van verstandhouding
en vertrouwen.
Een gesprek met hen voeren is
moeilijk. Op elke vraag antwoorden
ze met „ja" of „neen" of met een kort
stereotiep zinnetje, meestal in dialect
en binnensmonds uitgesproken. Een
vloeiende conversatie is niet moge-
I lijk. Men moet de woorden eruit
trekken en dan heel aandachtig luis
teren om het verband op te vangen,
want de grammatica Hopt meestal
ook niet. Daarbij komt dat het nog
wel even zal duren voordat degenen
j die hen benaderen zoals het geest-
I driftige team van de Women Volun
tary Service (de Vrouwelijke vrijwil
lige hulpdienst), dat de leiding van
het kamp op zich nam het ver
trouwen van de Tristanners winnen.
Enkele tientallen togen
al aan het werk
Tijdens ons bezoek bleken de twee
J ambtenaren van de arbeidsbeurs, die
I enorm veel schik in de hun toege
wezen taak in het kamp hebben,
|na een paar dagen de barrière van
terughoudendheid le hebben door
broken.
Het is inderdaad bemoedigend, dat
reeds na de eerste week de meesten
schoon genoeg hadden van het rond
hangen in het kamp en zich aan
meldden voor een betrekking in dï
buurt. De eerste 22 Tristanners, on
der wie zeven vrouwen, waren al
naar hun nieuwe baan vertrokken.
Zij kregen o.a. aanstellingen als keu-
kenpersoneel van een groot restau
rant, als sorteerders by een zaad-
handel en als halfgeschoolden in een
fabriek van zetmachines en bij een
farmaceutische firma. Een hunner
werd tewerk gesteld op een golfbaan.
Een gezin werd in zijn geheel by een
familie opgenomen, de vrouw als
huishoudelijke hulp, de man als tuin
man en manusje van alles. Vele
Reehls comité in Frankrijk
ontbonden
De Franse regering heeft het zo
genaamde „comité van Vincennes",
een groepering van politici, die voor
standers zyn van een Frans Algerije,
ontbonden.
Dit comité heeft de vorige week
in Parijs een bijeenkomst belegd,
waarop 4.000 mensen zich achter de
buiten de wet gestelde organisatie
van het geheime leger (O-A.S.) zou
den hebben geplaatst. Op deze bij
eenkomst werd o.m. het woord ge
voerd door ex-premier Georges Bi-
dault en Jean Didès, die lid van de
Nationale Vergadering is geweest
Didès werd zaterdag gearresteerd.
Hij zou op de bijeenkomst aange
zet hebben tot staatsvyandige activi
teit en president De Gaulle hebben
beledigd.
SOEKARNO KRIJGT AUTO
VAN CHROESJTSJOW
President Soekarno van Indonesië
heeft van premier Chroesjtsjow een
luxueuze limousine ten geschenke ge
kregen. Toen in juni van dit jaar
Soekarno een bezoek bracht aan Rus
land, werd hü 60 Jaar. De auto is
een verlaat verjaardagscadeau.
Advertentie
werkgevers proberen, ook als er geen
vacatures zijn, baantjes voor de
Trstanners te scheppen! Een hou
ding, welke door de autoriteiten ho
gelijk wordt geprezen.
Deze mensen, die nog nooit een
auto hadden gezien, gaan nu elke
dag met het wereldwonder van een
dubbeldeks bus naar hun werk, alsof
ze het al jaren doen!
Ongevaarlijk is het niet, want van
verkeersproblemen hebben ze geen
weet. Er was geen fiets en zelfs geen
paard op het eiland! Maar de ver-
keerslessen zyn al begonnen en ze
lijken intelligent genoeg om op dit
gebied snel vorderingen te maken.
Toch houden de leiders hun hart
vast en zijn ze bly wanneer 's avonds
iedereen weer aan de maaltijd zit!
