f lB „verse plok" Hero Den Haag" stelt Leiden bij ouw van zwembad ten achter v Nieuwe inrichting van herv. Tehuis voor Bejaarden HERO R0ZEB0TTEUAM lm IS EJ? WEER Restauratie Archiefgebouw is zeer urgent Sfeer aangepast aan moderne bejaardenzorg Nü tijdelijk extra-voordelig f MHHBHRHHMHHHHHBHI OPGRAVINGEN BIJ XANTEN RYNBENDE'S AMBTENAREN presenteerden verlanglijstje igericht 1 maart 1860 Donderdag 16 november 1961 Zesde blad no. 30505 Fractie-leden aan het woord [adat de fractie-voorzitters gesproken hadden, heeft gistermiddag en |ond reeds een groot aantal leden het woord gevoerd. Hoewel tal van [kiemen, w.o. de bejaarden- en gezondheidszorg werden aangeroerd, [jden toch wel het uitblijven van de herstelwerkzaamheden in het gebouw |i het Gemeente Archief en het nog steeds ontbreken van een zwem- [ommodatie in zuid-west in het middelpunt van de belangstelling. Wezen ||ieren Duyverman, Van Aken en Ljjten met nadruk op de hoge urgentie Jj het aanbrengen van verbeteringen in het archiefgebouw de heer lierman sprak zelfs van een tekort aan doortasten leden van vrijwel I) fracties waren er over ontstemd, dat „Den Haag" Leiden nog steeds lp toestemming geeft voor de bouw van een zweminrichting. De heer [estroo noemde deze gang van zaken „meer dan ellendig". |e heer Duyverman (V.VJD.), die je middagvergadering de eerste tdvoerder in de rij der „specia- En" was, sprak over het subsidie- «d, waarvoor B. en W. een be- t van f 1.300.000 hebben uitge- jken. Spreker had goed nota ge- Ijïen van een uitspraak in het Col- F waarin wordt gezegd, dat B. en 'dit bedrag niet zien in het licht I een sluitende begroting. Een uit- kak, waarvoor z.i. het hoger gezag (belangstelling zal hebben. De r Duyverman schonk vervolgens tocht aan de vele verbeteringen, £e zeer dringend in het Archief- ouw moeten worden uitgevoerd, k het vervullen van een nog steeds feande vacature achtte hij ur- I Vreugde temperen Ie vreugde over de thans ingedien- en sluitende begroting zegde de (r Sannes, de financiële expert van P.v.d.A.-fractie, gaarne iets ge- lerd, dit gezien het niet reser- i van de rioolbelasting, idem de in 1962 te verwachten salaris- loging en het opnemen van af losten op begrotingsuitgaven. Het iwicht van deze begroting is z.i. of meer geforceerd, izien de financiële ontwikkeling et volgens de heer Sannes niet resloten, dat komende begrotingen (r in het teken van een jaarlijks prt zullen staan. Een beroep zal i ook moeten worden gedaan op (kei 10 van de financiële verhou- gswet. Extra inkomsten zullen bo- Idien kunnen voortvloeien uit re- tnes aan lantaarnpalen. Hoeveel (tracten zijn hiervoor reeds af ge len en hoe ligt de raming? ie heer Kortmann (K.V.P.) nam meens enkele financiële aspecten Ier de loep. Z.i. kan ook een ster ft loonsstijging dan produktie-toe- (ne het gemeentelijke huishoud- ikje in de war brengen, lok thans zijn de saldi-reserves het |d van de rekening geworden. In 2 r zijn deze reserves met praktisch fc verminderd. preker hoopt, dat de resultaten I het efficiency-onderzoek bij de |nst van Gemeentewerken, spoedig het nemen van maatregelen ge- tctueerd zullen worden. In een impasse? ie heer Den Dubbelden (P.v.d.A.) eg hoe of het staat met de acti- iten van het Industrieschap „De Jote Polder". Is deze zaak niet in impasse geraakt? Het is een lan- moeizame weg. Moet er niet ge- it worden naar andere terreinen r z.g. droge industrie? s len verlaging van de kolenprijs et z.i. niet ten goede komen aan S.L.F., dat een nutsbedrijf is. Een ander moet in het tarief verdis- Hteerd worden, ye heer Portheine (V.V.D.) acht L, bezoek aan het Pelgrims Fathers- sje veel te laag. Dit moet in nauw rleg met V.V.V. beter vooral bij erikanen gepropageerd worden, .jIngoede methode eveneens in nauw utaties aan Hof „Ipe RijksvoorLichit/inigsddemst deelt I dat de adjudanit-geoeraail tevems f van het Militaire Huis van H.M. Koningin, luitenant-generaal titu- C. F. Pahud de Morrtanges bij met ingang van 1 januari 1962 vol is ontheven uit beide hoger ge- mde functies onder bijzondere iikzeggimg voor de vele en gtewioh- t diensten door hem aan HM. de Mngin, haar huis en den J die bewezen. 'evens is aan hem op het daartoe M ir.hem gedaan verzoek ter zake langdurige dienst met ingang 1 januari 1962 eervol ontslag ver- ei uit de militaire dienst Iet ingang van gelijke datum is de enant-generaal titulair Pahud de rtagmes benoemd' tot oppereere- niemeester van H.M. de Koningin tot adjudant-generaal in buiten- 'one dienst. De Grootmeester van huis van H.M. die Koningin, adju. it-generaal in buitengewone dienst e-admiraai titulair buiten dienst A. Rost van Tonningen, is met in- ig van dezelf de datum op de meest volle wijze ontheven van die tijde- ie waarneming van dje functie van lereceremoniemeester van H.M. de gin. Met ingang van dezelfde i is benoemd tot eerste adju st tevens chef van het Militaire lis van H.M. de Koningin, ihaar ad- laait tevens souschef van het Mdili- re Huis luitenant-generaal der «n. Luchtmacht H Schaper. Installatie bij K.M.A. Vrjjdag 24 november zullen tijdens a plechtige bijeenkomst in de M.A. te Breda het curatorium en raad van gouverneur en assesso- der academie worden geinstal- rd. Prins Bernhard zal te 11.15 r een erewacht uit het cadetten- laljon inspecteren. Hierna zullen de gouverneurswoning de leden i het curatorium en de raad aan worden voorgesteld. De prins de staatssecretaris van tfensie voor Land- en Luchtmacht Hen de cortège openen, waarin en zich van de gouverneurswoning ir de aula zal begeven. 5e staatssecretaris zal de installa- ^verrichten van het curatorium en rvolgens zal de Prins als president- rator de Raad van gouverneur en sessoren installeren. Hierna doet de gouverneur der Miemie twee nieuwe hoogleraren vijf nieuwe docenten intreden in t docentenkorps. contact met V.V.V. - t.a.v. het plaat sen van wegwijzers, komt spreker zeer gewenst voor. Nogmaals het archief De heer Van Aken (P.v.d.A.) onder schreef de opmerkingen welke door de heer Duyverman waren gemaakt t.a.v. de gebrekkige huisvesting van het Archief. Deze zaal evenals een woning voor de concierge-binder is zeer urgent. Met klem verzocht ook spreker in een bestaande, reeds langdurige, vacature spoedig te voor zien. Beurs en oog dienen geopend te zijn als het de aankoop van ex clusieve stukken betreft. Dat er in de laatste jaren geen gelden voor congressen zijn aange vraagd, oordeelt spreker een vaag teken. Het verlenen van faculteiten zij het geringe aan congressen acht spreker met het oog op het aan trekken van vreemdelingen gewenst. Nadat de heer Wiertz (K.V.P.) uit voerig was ingegaan op het subsidie beleid, sneed zijn fractiegenoot, de heer Lij ten voor de derde maal in de avondzitting het noodzakelijke herstel van het Archiefgebouw aan. Zeehaven Katwijk De heer Woudstra (Prot. Chr.) had bezwaren tegen de huidige (hoofd- stuksgewijze) behandeling van de be groting, welke z.i. minder interessant is dan in voorgaande jaren. Men ver liest zich tegenwoordig na een uit voerige aanloop in details, hetgeen de behandeling niet ten goede komt. Mede met het oog op de moeilijke scheepvaartroute door Leiden hield spreker een pleidooi voor de Kat- wijkse havenplannen, van belang ook voor de Leidse industrie. Lei- den moet z.i. aan deze plannen zijn steun verlenen. Cultureel centrum De heer Zunderman (P.v.d.A.) vroeg of het niet mogelijk is reeds nu een plan voor een cultureel centrum uit te werken. Doen wij dit dan geven wij inhoud aan de bestemming van het Burgerij fonds. Beantwoordt, zo wilde hij verder weten, de propagan da van de dienst van Kasbeheer en Kredietwezen wel aan de gestelde verwachtingen? Wordt daarin wel een juiste voorstelling van zaken ge geven? Teneinde B. en W. gelegenheid te geven op deze vragen van repliek te dienen, schorste de voorzitter de be handeling van deze groep. (Algemeen Beheer). Teleurstelling De heer Zitman (V.V.D.) was gis teravond de eerste spreker, die vra gen stelde over groep II (Maatschap pelijke Zorg, Volksgezondheid en Per soneelszaken). Gelijk enkele fractie voorzitters sprak ook de heer Zitman zijn teleurstelling uit over het uit blijven van een zweminrichting in Zuid-west. Indien men in Den Haag ongevoelig is voor gegronde argumen tatie dan kan misschien steun ge vonden worden bij een hem gedane mededeling dat in een kleine aan grenzende gemeente wel een goede nieuwe zweminrichting aanwezig is, welke in de zwemperiode meer dan overbevolkt is, doordat bij het totaal aantal abonnees bijna 70% inwoners van Leiden staat ingeschreven. Veemarktplannen Nu de realisering van de plannen voor een veemarkthal op zich laat wachten, deed spreker de suggestie om alvast maar pogingen te onder nemen voor de aanleg van een vee marktterrein. De heer Questroo (Prot. Chr.) zag gaarne een betere regeling voor het openen en sluiten der bruggen, dit mede in verband met de vijfdaagse werkweek. „Meer dan ellendig" „Meer dan ellendig" noemde spre ker de gang van zaken met de zwem inrichting. Een eerste lustrum van plannen maken voor een overdekte zweminrichting annex open zwem inrichting zijn wij reeds voorbij. De heer Lijten (K.V.P.) was van mening, dat reeds een terzakekundige directrice van het Bejaardencentrum aan de Churchilllaan had moeten worden benoemd. De heer Zunderman (P.v.d.A.), die over deze groep van gemeentelijke bemoeiing eveneens het woord voer de, kwam het onbegrijpelijk voor dat Den Haag nog steeds geen toe stemming heeft gegeven voor de bouw van een open bad. Rijswijk ontving deze, toestemming wel. Wij hebben het geld, de grond en een goedgekeurd plan. Belangrijke restauratie Dienstverlening In Kaarseninakersstraat is het voor velen gezellig wonen De woorden .liefderijk" en „liefde" hebben voor iedereen een bijzonder gunstige klank. Waarom zou het woord „minnehuis" dan zo in discrediet geraakt zijn? Komt het doordat vroeger alleen de minder gesitueerde bejaarden in dergelijke inrichtingen opge nomen werden? Hoe het komt weet men niet, maar het bestuur en de directie van het bejaardentehuis aan de Kaarsenmakers- straat vermijdt de naam Minnenhuis en noemt het Tehuis voor Bejaarden. De exploitatie van het tehuis is in handen van het College van diakenen van de Ned. Herv. Gemeente. Het tehuis werd opgericht in 1827. Toen heette het „Gereformeerd Min nehuis voor Bejaarden". De bejaar den kwamen en gingen. Het werd ouder en ouder. Vijf jaar geleden is men aarzelend begonnen met de res tauratie. De enorme slaapzalen wer den ingedeeld in „boxen", de recrea tiezaal werd omgetoverd in een mo derne ruimte, waar de bejaarden hun avonden zoek kunnen brengen. Al deze verbeteringen en verbouwin gen kostte het bestuur f 23.000 per jaar, een bedrag dat met eigen mid delen betaald werd. Zouden al deze kosten gemaakt zijn, wanneer men het nieuwe bejaardencentrum „Haagwijk", dat in Leiden Zuid-West zal verrijzen, als een vervanging van het tehuis aan de Kaarsenmakers- straat- zou beschouwen? „Neen", zegt directeur J. Kooy beslist, „we ver wachten dat het oude gebouw nog zeker vijftig jaar meedraait". In het bejaardenhuis heerst nu na de restauratie een sfeer, die aangepast is aan de eisen, die de moderne bejaardenzorg stelt. Zo heeft men bij het bouwen van de nieuwe badkamer ruimte uitgespaard voor een spreekkame. van de aan het be jaardentehuis verbonden arts. Ook is er een complete apotheek in onder gebracht. Het is niet onmogelijk dat dit gebouw aan de Kaarsenmakers straat vooral bij de van oudsher in Leiden wonende bejaarden do voor keur zal genieten boven het nieuwe bejaardencentrum, omdat het hele maal in de sfeer van net- oude Lei den past en dus een zeker verbon denheid heeft met de Leidse historie. De belangstelling st'jgt elk jaar. Men heeft zelfs een wachtlijst moe ten opstellen. Het huis wordt thans bewoond door ongeveer honderd be jaarden, van wie de oudste, mevr. Duindam-Haasnoot, 97 jaar is. Het is begrijpelijk, dar- iedereen op zijn zelfstandigheid gesteld is. Maar het komt tegenwoordig al te vaak voor, dat gepensioneerden te lang wachten om in ieder geval contact op te nemen met de directie van een bejaardentehuis. In Leiden is er ge legenheid genoeg voor een dergelijk contact. De directeur van het bejaar denhuis aan de Kaarsenmakersstraat doet niets liever dan bejaarden die inlichtingen wensen over het systeem en de manier van werken in „zijn" tehuis, wegwijs te maken. Hoewel de heropening na de res tauratie niet officieel gevierd wordt, toch zal er enige aandacht aan ge schonken worden. Zo zal de bejaar den vanavond een feestavond aan geboden worden. Gisteravond heeft het College van diakenen een rondgang door de ge bouwen gemaakt. Men toonde zich evenals wij enthousiast over de nieuwe inrichting van het oude be jaardentehuis. ,w De modern gerestaureerde eet- en recreatiezaal. In deze zaal wordt de bejaarden maandelijks een ontspanningsavond aange boden, waarnaar zij steeds weer reikhalzend uitkijken. Welke programma's het meest in de smaak vallen? Die, waarbij gezongen kan worden. De heer Lamers (Prot. Chr.) hoop te, dat de gemeente haar zelfstandig heid zal weten te bewaren t.o.v. het collectebeleid. Welk advies heeft de Sociale Raad uitgebracht t.a.v. de collecte voor Zonnegloren en Sonne- vanck? Spreker, die ook nog enkele aspecten van de bejaardenzorg be sprak, deed de suggestie van dienst verlening door gehuwde vrouwen aan thuis verpleegd wordende bejaarden. De heer Van Weizen (C.P.N.) zag gaarne, dat aan bejaarden in één of andere vorm reductie wordt verleend bij gebruikmaking van openbare ver voermiddelen. Ongerust is ook de heer Van Weizen over het zo lang uitblijven van de bouw van een zweminrichting Leiden wordt z.i. bij andere gemeenten achtergesteld. Bepaalde spanningen tussen be woners van woonschuiten en -wagens kan volgens spreker worden wegge nomen door de aanleg van een ha ven voor woonschuiten. Kruisgebouw in Noord Een vraag, welke reeds eerder bij de behandeling van een begroting aan de orde kwam, stelde de heer Kortmann (K.V.P.) ook nu weer: wanneer komt er een kruisgebouw in Leiden-Noord? De schooltandverzorging achtte spr. een tak van kinderhygiene, welke nieuw leven moet worden ingeblazen. De deelname vrijwillig is z.i. te gering. Tenslotte nam spreker nog verschillende punten van de open bare gezondheidszorg onder de loep. De stadsvervuiling achtte hij een ont stellend tekort aan eigen verantwoor delijkheid. Zorg voor zieke bejaarden Mej. Van Nienes (P.v.d.A.), die haar teleurstelling uitsprak over het nog steeds ontbreken van een mo dern geoutilleerd gebouw van de G.G. en G.D. moet in voormalig Isr. Weeshuis komen belichtte even eens verschillende aspecten van de bejaardenzorg. De financiële zorg voor zieke be jaarden, die voortdurend verpleging nodig hebben, zou ook in onze stad enige verlichting kunnen onder vinden als er voldoende verpleeg- ruimte zou zijn, welke aan de voor waarden van de ziekenfondsen vol doet. Aangezien de woningnood ook de volksgezondheid aantast, vroeg zij of er voor het College geen aanleiding bestaat het departement voor Volks gezondheid en Sociale Zaken te acti veren voor het verkrijgen van een verhoogd bouwvolume. Kuddedieren De heer De Kier (Prot. Chr.) acht te het theehuis achter het Weide- paviljoen op het terrein van Ende geest waar de patiënten bezoek ontvangen veel te klein. „Als kuddedieren wordt men, met een kopje thee in de hand, in een hoek gedreven". Met eenvoudige midde len is hier z.i. verandering in te brengen. Een 1 op 4 verhouding (één ver plegende op 4 verplegenden), onder wie ook ongeschoolde verplegers- (sters) vallen, is volgens spreker niet juist. Intern zal men ook maatrege len moeten treffen om de rust onder het personeel te bevorderen. Boven dien beschikt het personeel over te weinig recreatie-ruimte. Groot probleem De heer Portheine (V.V.D.), die deze avond de rij der sprekers sloot, schonk eveneens aandacht aan en kele facetten van de bejaardenzorg. Het grote probleem vormen de chro nisch zieke bejaarden, waarvoor ver pleeghuizen moeten komen. Verheugd is spreker over de voortgang, welke wordt gemaakt met het bejaarden centrum aan de Churchilllaan. Is reeds zo wenste spreker te weten voorzien in de vacature van voor zitter van de Stichting Bejaarden centrum?. Het in de toekomst op woensdag ophalen van grote stukken huisvuil achtte hij een goede maatregel. Advertentie Advertentie Verfrissend, verkwikkend, ver rukkelijk. Met volop vitamine-C voor méér gezondheid in herfst en winter. Tijdelijk Hero Rozebotteljam (huishoudkwaliteit lesoort)van 98 ct voor 93 ct. Profiteer veel... neem 'n voorraadje in huis! Hero Jams zijn jams voor de fijnproevers! Voor hetzelfde geld méér smaak. Onderzoekingen nog niet geëindigd Dr. H. Hinz uit Bonn hieldi dinsdag avond in het Rijksmuseum van Oud heden een lezing over de nieuwe op gravingen bij Xanten in de Colonia Traiana. Spreker behandelde op deze avond de nieuwe opgravingen in deze burgerlijke nederzetting. Vele der re sultaten kunnen vooralsnog alleen maar als voorlopig beschouwd wor den omdat de onderzoekingen nog niet beëindigd of bewerkt zijn. Ten tijde van de eerste legerkam pen op de Furstenberg, lag in het begin van onze jaartelling de oever van een bevaarbare Rijnarm een vrij grote nederzetting (het oorspron kelijke centrum) waarvan de naam niet bekend is; deze kreeg in de eer ste eeuw nog een 'naven. De huizen waren van het type vakwerkbouw. Meestal een smal rechthoekig huis met meerdere vertrekken, die achter elkaar lagen; er werden ook bijge bouwen gevonden: vermoedelijk voorraadkamers, schuren en onlangs ook een ruimte waarin koren gema len werd. De juiste omvang van deze nederzetting is nog niet bekend. Bij de opgraving van 1961 werden de oudste graven van de vroege (laat- Augusteïsche) tijd gevonden, waar over later huizen gebouwd werden. Ook de brandlaag, die in verband gebracht kan worden met de opstand der Bataven (omstreeks 70 na Chr.), werd aangetroffen. In de afgebrande huizen lag veel huisraad, bronzen vaatwerk en koren. Op bevel van Trajanus werd hier omstreeks 100 na Chr. een Romeinse stad gesticht, zonder dat er rekening werd gehouden met de oude neder zetting. Door recente onderzoekingen met behulp van luchtfoto's en elek trische metingen konden muren wor den vastgesteld en hier en daar ook uitgegraven. Het amfitheater in de zuid-oost-hoek van de stad werd in de jaren 19331937 in zijn geheel onderzocht; in het centrum moet het Forum met de kapitolynse tempel ge legen hebben. Aan de westkant van het stadscentrum werd een groot badhuis van 106 x 107 m opgegra ven. Op een bouwterrein werd een wijk voor ambachtslieden van de Co lonia, die op de oudste nederzetting lag, onderzocht; daar werden ver scheidene bakkersovens gevonden alsmede een pottenbakkersoven. Een der pottenbakkers heette Victor. De straten in de Colonia hadden een maximale breedte van 22 m. De hui zenblokken waren r.iet alle even groot, wel, voor zover gevonden rechthoekig; straatplaveisel werd niet meer aangetroffen; wel riole ring en waterleiding, waarvan da buizen van terracotta en lood gevon den werden. Een stadsmuur werd ongeveer 100 na Chr. gebouwd rondom een „Colo nia", naar zuidelijk voorbeeld. Ia deze stad stonden de gebruikelijke openbare gebouwen: een paleis, een badhuis, het amphitheater en ver moedelijk de kapitolijnse tempel, zijn reeds bekend. Bovendien was er vrij veel kleine industrie. Aan het eind van de vierde eeuw werd de stad ge plunderd en niet meer herbouwd. Het middeleeuwse Xanten ontstond rondom een martelaarsgraf op de laat-antieke begraafplaats, welke ten zuiden van de Colonia Ulpia Trajana lag. een pittige 'jonge* jonge White Label dubbele klare f 8.55 per literfles exclusief glu (Van onze correspondent) De ontspanningszaal voor de bejaarde dames»-Het gehele meu- I bilair is nieuw, de bejaarden, die I Maar ze passen wonderwel bij I de kamer bewonen, zijn oud. elkaar De ambtenarenorganisaties in het georganiseerd overleg hebben in een vergadering, die van twee uur tot on geveer vyf uur gistermiddag duurde, rustig hun verlanglijstje kunnen voordragen. Zy kwamen niet met af geronde eisen of verlangens. Ze we ten maar al te goed, dat er nu geen kans bestond om op enigerlei on derdeel spijkers met koppen te slaan. De regering zo heeft minister Toxopeus herhaaldelijk gezegd mag slechts volgen als het op ver betering van de arbeidsvoorwaarden aankomt. Het was dus voor iedereen duidelijk, dat de regering zal wach ten tot er eerst vrijdagavond a.s. naar men hoopt overeenstemming met de Stichting van de Arbeid is bereikt t.a.v. het loonbeleid in de ko mende tijd. Minister Toxopeus, die de vergade ring bijwoonde, heeft evenals de voorzitter van het College van Rijks bemiddelaars, de heer Erdbrink, die de vergadering enige tijd meemaakte kunnen vernemen, dat men ver wacht, dat er met 1 januari een alge mene salarisverhoging zal komen (er werd over de bekende wens van zes procent echter niet gesproken) en dat er voor bepaalde groepen meer voorzieningen getroffen zullen moe ten worden. Ook over een uitkering ineens als een compensatie van de win-tuitkeringen in het vrije bedrijf is even gesproken, zy het ook, dat er geen percentage is genoemd. Tekorten bij het korps Rijkspolitie Volgens de memorie van antwoord op de begroting 1962 van Justitie bedraagt het tekort aan manschap- j pen by de Rijkspolitie thans 850 man Aan de opleidingsschool in Arnhem worden thans 72 adspiranten ge oefend, van wie 43 op 1 januari en 29 op 1 juli gereed zullen zijn. In januari volgt een jaarcusus met on- geveer 35 adspiranten. Overleg met 1 de minister van Defensie over vrij stelling van dienstplicht voor adspi ranten van de Rijkspolitie heeft nog geen resultaat gehad. De minister van Justitie acht een bezetting van 300 man voor de opleidingsschool in de eerste jaren noodzakelijk.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1961 | | pagina 17