[Cekkonen legt Fins lot
n handen van het volk
NOODSITUATIE PTT
VOORAL IN WESTEN
FLN-leider Ben Bella
zet hongerstaking voort
LOEMOEMBA door
BELGEN GEDOOD?
Siemve verkiezingen
op 4 en 5 februari
Marokko probeert
te bemiddelen
urika vrij van
kernwapens
Orkaan Tara:
al 220 doden
in Mexico
Moord volgens
plan gepleegd
^gericht 1 maart 1860
WOENSDAG 15 NOVEMBER 1961
No. 30504
Pe Finse premier, Miettunen, heeft gisteravond nieuwe verkie-
tgen aangekondigd om krachtiger steun te verkrijgen voor de
utrale buitenlandse politiek. President Kekkonen had eerder op
avond bekendgemaakt, dat het parlement was ontbonden. De
{uwe verkiezingen zullen gehouden worden op 4 en 5 februari
L Ook de oppositiepartijen hebben hun goedkeuring gehecht aan
besluit nieuwe verkiezingen te houden. Gisteren werd een
licieel communiqué uitgegeven over de besprekingen van minis-
f van Buitenlandse Zaken Karjalainen met zijn Russische
ibtgenoot Gromiko. Daarin werd gezegd, dat de Sowjet-Unie
huidige politieke situatie in Finland wankel acht. Gromiko had
I zo spoedig mogelijke verzekeringen verzocht, dat Finlands
jitrale politiek zal worden voortgezet.
Gromiko vroeg
garanties
i parlementaire kringen in Hel-
i werd opgemerkt, dat de inhoud
Gromiko's opmerkingen neer-
op een ultimatum en een ver
dreigement, dat, indien de
politieke verzekeringen snel
komen, „militaire onderhan-
wellicht vermeden kunnen
Het huidige Finse parle-
bestaat uit de volgende frac-
communisten (50 zetels), agra-
(47), sociaal-democraten (37),
atieven (29), onafhankelijke
-democraten (14), Zweedse
ty (14), Finse volkspartij (8)
J der kleine boeren (1). De
regering is een minderheids-
fcring van louter agrariërs,
ten woordvoerder van het Finse
iüsterie van Buitenlandse Zaken
dat de president door het parle-
Politieke Commissie:
(et 57 stemmen voor en geen te
il bij 42 onthoudingen heeft de
Itieke Commissie van de VN gis-
tn een resolutie aanvaard van
irtien Afrikaanse landen die voor-
taelijk ten doel heeft Afrika vrij
houden van kernwapens.
Weliswaar stemden Amerika en
rnkrijk tegen twee van drie arti-
'11.en, die het verzoek inhouden „af
Jfeien van het houden of het voort
ien van kernproeven in welke
In dan ook in Afrika" en „het
pdgebied, de territoriale wateren
[het luchtruim van Afrika niet
„gebruiken voor het beproeven op-
f|£n of vervoeren van kernwapens".
Wj het derde artikel, waarin de
•staten wordt gevraagd Afrika
«schouwen en te eerbiedigen als
kernwapenvrije zone, waren geen
instemmers, evenals bij de stem-
ig over de resolutie als geheel,
'ooraanstaande persoonlijkheden
acht landen hebben president
inedy verzocht geen kernproeven
e atmosfeer te nemen. De betrok -
verklaring die onder meer is on-
lljtekend door dr. Albert Schweit-
Bertrand Russel, Pablo Casals,
®Qois Mauriac en Max Born, wijst
de „ernstige en langdurige geva-
die door de onlangs genomen
iische kernproeven ontstaan zijn.
)>fij dringen er speciaal op aan niet
K Sowjetrussische voorbeeld te vol-
Hk, maar af te zien van proeven
tJde atmosfeer en de ondergrondse
yjeven stop te zetten".
iD3
'tussen hebben nu
430 onderzeeërs
- 'olgens „Jane's Fighting Ships",
Britse handboek over de zee-
Uijdkrachten overal ter wereld, be-
likt de Sowjet-Unie nu over een
derne onderzeebootvloot van naar
latting 430 stuks. Het aantal Rus-
che onderzeeërs dat van kern-
'0 irtstuwing is voorzien, schat „Ja-
adf's op 6 tot 12 (gereed of in aan-
jkHiw)Hieromtrent bestaat echter
p. in zekerheid. De Amerikanen heb-
e1n er 23 met kernvoortstuwing ge-
n ed. De Russen zeggen zelf er meer
hebben.
3e Sowjet-Unie gaat in toenemen-
mate oorlogsschepen uitrusten met
.peide projectielen, evenals de Ame-
I0 anen trouwens. Grote schepen als
Users schijnen de Russen niet
ler te bouwen. Het accent is meer
de kwaliteit dan op de kwantiteit
®en te liggen.
^WEERBERICHT
meest zwakke wind
i Bilt verwacht van heden- tot
jenavond: Droog weer met plaat
se opklaringen. Vannacht hier en
lichte vorst met kans op mist-
üng. Morgen overdag ongeveer
lfde temperaturen als vandaag.
A zwakke wind.
Opgemaakt te 11.15 uur,
16 NOVEMBER
nop: 8.01 uur; onder: 16.48 uur.
ian op: 14.31 uur; onder: -.-2 uur.
•ogwater te Katwijk 9.06 en 21.49
r; laagwater te 4.23 en 17.00 uur.
N nummer bestaat uit 12 pagina's
ment te ontbinden, de hele kwestie
aan de kiezers heeft overgedragen.
Het antwoord van de president aan
de Russen was: wacht tot de verkie
zingen, aldus de woordvoerder. Pre
mier Miettunen zei in een rede, dat
de verantwoordelijkheid voor het lot
van de natie thans rust op de Finse
kiezers.
In het Finse communiqué (zie
boven) werd nog gezegd, heeft Gro
miko zijn Finse collega laten weten,
dat de Sowjet-Unie niet voornemens
is zich met de binnenlandse politiek
van Finland te bemoeien. Ook had
Gromiko gezegd, dat de Sowjetrussi
sche regering volledig vertrouwen
heeft in de huidige buitenlandse
politiek van Helsinki. In Moskou was
men evenwel van mening dat de
politieke toestand in Finland wankel
is en dat politieke groepen trachten
de buitenlandse politiek te wijzigen.
Minister Cals
nog zeer vermoeid
In antwoord op daarover gestelde
vragen heeft het ministerie van O.
K. en W. meegedeeld dat de artsen
van minister Cals op het ogenblik
over diens toestand tevreden zijn. de
toestand van de bewindsman gaat
langzaam vooruit, maar de minister
voelt zich nog wel erg vermoeid. Van
daar dat hij nog steeds slechts be
zoek van zijn naaste familieleden
mag ontvangen.
Karjalainen had daarop verklaard,
dat er weliswaar verschillende
politieke groeperingen in Finland
zijn, maar dat deze alle de „koers
van Paasikivi" voorstaan. Onder deze
koers, genoemd naar oud-president
Paasikivi, wordt de traditionele neu
trale politiek van Finland verstaan.
Volgens de jongste berichten zou de
orkaan „Tara", die de kust van
Mexico heeft geteisterd, aan 220
personen het leven hebben gekost.
Honderden Mexicanen zijn nog van
de buitenwereld afgesneden.
Officiële instanties hebben verklaard,
dat in de stad Nuxco 167 en in
andere delen van het getroffen ge
bied 53 doden zyn geborgen.
Men vreest dat het dodencijfer zal
stijgen, omdat men van verschei
dene steden in het rampgebied per
radio verzoeken om hulp heeft ont
vangen.
Het grote tekort aan personeel
heeft bij de P.T.T. een nood
situatie geschapen. Vooral in
het westen van ons land.
Daar is volgens minister
drs. H. A. Korthals in zijn
memorie van antwoord op de
P.T.T.-begroting voor volgend
jaar het tekort aan uitvoe
rend personeel, hogere leiding
gevende medewerkers en weten
schappelijk gevormde specialis
ten veel hoger dan bij het ge
middelde bedrijfsleven.
Indien de situatie zich nog ver
der (toespitst zal aan verdere inkrim
ping van het dienstbetoon niet te
voorkomen zijn. Daarvoor zouden in
de eerste plaats de diensten in aan
merking komen, waarvoor het P.T.T.
geen monopolie heeft,zoals bijvoor
beeld de pakketpost. Men zal daar
echter alleen in de uiterste nood toe
overgaan.
Een verdere inkrimping op zater
dag ligt niet in het voornemen. De
zaterdagse beperkingen zijn trouwens
niet uit nood geboren, maar vormen
een uitvloeisel van de verkorte of ver
schoven werkweek.
Tekorten
De minister geeft enkele cyfers
om het tekort te illustreren. Het ge
hele P.T.T.-personeel werkt thans
gemiddeld anderhalf tot twee uur per
week over. In d© grote steden ligt
dat gemiddelde nog hoger, namelijk
drie uur per week. In Amsterdam
bedraagt 't tekort aan bestellers der
tig procent, hetgeen vanzelfsprekend
tot heel wat meer overwerk aanlei
ding geeft dan het genoemde gemid
delde. Bovendien bestaan er geen
uitwijkmogelijkheden meer voor pie
ken in de verkeersstroom.
Natuurlijk wordt er alle mogelijke
aandacht gegeven aan doelmatigheid
van werkmethoden, mechanisering en
automatisering. Maar het heeft het
tekort toch niet kunnen opheffen.
Vrijwillige detachering uit andere de
len van het land naar P.T.T.-bedry-
ven, waar direct van een noodsituatie
gesproken kan worden, heeft enig
soulaas gegeven.
Afkapping van dienstbetoon kon
daardoor althans voorlopig wor
den voorkomen.
Minister kan niet zeggen, of een
andere status van het bedrijf betere
weerstand zou betekenen tegen de
zuigkracht; van het bedrijfsleven
op PTT-personeel en arbeidspoten-
■taëeL Het pensaneelsbeleidi bij dit
Gisteren werd vóór de mid
dagvergadering van de Tweede
Kamer haar voorzitter, dr. L. G.
Kortenhorst gehuldigd in ver
band met het feitdat hij zondag
j.l. 75 jaar werd. Het jongste
vrouwelijk Kamerlid, mej. mr.
Th. F. Lemaire bood dr. Kor
tenhorst een bloemstuk aan.
overheidsbedirijf zal altijd! moeten
aansluiten op het beleid, dat ten
aanzien van het gehele rijkspersoneel
wordt gevoerd.
O Slot op pag. 2
Dolgelukkig terug
uit Oost-Berlijn
In zijn woning aan de Bosjes
straat 93 te Koog a/d Zaan arriveer
de gisteravond de 27-jarige J. Lan-
tinga dolgelukkig omdat hij na drie
vergeefse vliegreizen naar Berlijn
ditmaal zyn 26-jarige echtgenote
die hij op 27 mei jl. getrouwd had
naar ons land kon meenemen. Om
kwart over vijf arriveerde het echt
paar op Schiphol. Een trieste „ijze
ren-gordijn-kwestie" behoort hier
mede weer tot het verleden.
Enkele jaren geleden leerde Jan
Lantinga via een correspondentieru
briek in een Duits blad de Oost-
Duitse Martha Schubert kennen. Het
meisje, een apothekersassistente
woonde in Gross-Beren, een woon
wijk in Oost-Berlijn. Nadere kennis
making leidde ertoe dat Lantinga op
27 mei van dit jaar in de Evange
lische kerk te Gross-Beren in het
huwelijk trad met de 26-jarige Mar
tha. Toen Lantinga naar Nederland
wilde terugkeren kreeg zyn jonge
vrouw geen toestemming hem te vol
gen. Verschillende malen ging Lan
tinga terug naar Berlijn maar iede
re poging om zijn vrouw te krijgen
mislukte Vrijdag jl. ging hij opnieuw
en maandagavond kreeg zijn zuster
in Amsterdam een telefoontje uit
Berlijn dat de vereiste papieren nu
in orde waren gekomen. Dit bleek
juist te zijn, want dinsdag is het
echtpaar, van een vliegveld in de
Franse sector vertrokken. Over de
wijze waarop de papieren nu plot
seling in orde waren gekomen wilde
Lantinga zich verder niet uitlaten.
Prins Bernhard, die in New
York een bijeenkomst zal bij
wonen van het adviserend comi
té van de Bilderbergconferenties
is gisteren van Schiphol naar
Amerika vertrokken. Koningin
Juliana deed de Prins uitgeleide.
Ned. memorandum
over Nieuw-Guinea
Geen gewapend conflict
In een aide memoire, opge
steld door de Nederlands®
delegatie bij de V.N. ten be
hoeve van de andere delegaties,
verklaarde de Nederlandse V.N,
vertegenwoordiging gisteren dat
het aannemen van het Neder
landse voorstel inzake Ned,
Nieuw-Guinea niet betekent,
dat hieruit een „gewapend con
flict" zal voortvloeien.
Het dreigen met een gewapend
conflict door de Indonesische minis
ter van Buitenlandse Zaken, Soeban-
drio, had bij enige delegaties onge
rustheid gewekt en de Nederlandse
delegatie heeft het daarom nuttig ge
oordeeld haar visie daarop te geven.
De Nederlandse voorstellen bieden
een uitweg uit het territoriaal ge
schil tussen Nederland en Indonesië,
omdat een der partijen, Nederland,
bereid is zich uit dit gebied terug te
trekken en de zaak in de onpartijdi
ge handen van de V.N. te laten
om de Papoea-bevolking in staat te
stellen vrij van elke inmenging te
beslissing, aldus de aide memoire.
Voorts wordt in het bijzonder de
aandacht op het kardinale punt van
het zelfbeschikkingsrecht gevestigd.
De Nederlandse delegatie stelt dit
uit 8 punten bestaande memoran
dum, met als eerste de kwestie van
het zelfbeschikkingsrecht, ter be
schikking van de leden van alle
V.N.-delegaties uit overweging, dat
de leden van de meer dan honderd
delegaties als gevolg van de
overladen agenda van deze zitting
der algemene vergadering, zich door
een berg van documenten moeten
heanwerken en dat het voor hen
byna ondoenlijk is zich diep in te
werken in problemen, die voor en
kele landen van voornaam belang
zijn, doch voor andere geen hoogste
prioriteit hebben.
PRINSES BEATRIX BIJ
„LEVEND ERFDEEL"
Gistermiddag heeft Prinses Beatrix
te Rotterdam een bezoek gebracht
aan de tentoonstelling „Levend erf
deel". De Prinses bestuurde zelf haar
auto en was vergezeld van haar se
cretaresse, mej. M. Wijnen.
Zij werd ontvangen door de direc
teur van het instituut, ir. J. van Et-
tinger, en generaal b.d. mr. H. J.
Kruis, voorzitter van de „Stichting
Levend Erfdeel". Ir. R. Meischke, di
recteur van de Rijksdienst voor Mo
numentenzorg, leidde de Prinses rond.
Galvao c.s. moeten
Marokko verlaten
Kapitein Henrique Galvao, diie we
reldbekendheid verwierf door zijn
overmeestering van het Portugese
passagiersschip„Santa Maria", en 6
van zijn aanhangers die de vorige
week een Portugees passagiersvlieg
tuig dwongen boven Lissabon rond
te cirkelen waar zij tegen de Portu
gese regering gerichte pamfletten
uitwierpen en vervolgens de vlieg
tuigbemanning gelastten hen naar
Marokko te brengen, hebben gisteren
van de Marokkaanse autoriteiten op
dracht gekregen het land te verla
ten.
zy zullen waarschynlijk nog deze
week het land worden uitgezet en
van Casablanca per vliegtuig naar
Brazilië vertrekken. Op het ogenblik
verblijven Galvao en zyn zes aan
hangers, onder wie een vrouw, in
Tanger, waar zy onder politiebewa
king staan.
De verblijfsvergunning voor Gal
vao werd ingetrokken cmdat hy als
de aanstichter van net vliegtuiginci
dent wordt beschouwd. De Marok
kaanse autoriteiten achten dit op
treden in strijd niöt de wet.
Rapport VN-commissie van ondersoek
Een commissie van de V.N.
die een onderzoek naar de
moord op Loemoemba heeft in
gesteld, heeft in een gisteren
gepubliceerd rapport verklaard,
dat „veel verdenking" bestaat
dat een Belgische huurling, een
zekere kolonel Huyghe, de
dader is, met medeplichtigheid
van een landgenoot, een zekere
kapitein Gat.
Volgens de commissie pleiten de
bewyzen tegen de officiële lezing van
de Katangese regering, dat Loe
moemba en twee van zyn medewer
kers, Okito en Mpolo, op 12 februari
j.l. door .zekere stamleden" werden
vermoord, nadat zy uit een gevange
nis in Zuid-Katanga waren ontsnapt.
De commissie is tot de conclusie
gekomen dat de moord volgens een
tevoren opgesteld plan is uitgevoerd.
Zij nam als „hoofdzakelijk waar"
aan verklaringen, volgens welke de
drie gevangenen op 17 januari wer-
(Van onze Paryse correspondent)
Nu de Algerijnse vice-premier
Ben Bella heeft aangekondigd
dat hij in zijn nieuwe verblijf
plaats, een kliniek in de Parijse
voorstad Garches, zijn honger
staking zal voortzetten, blijft
zijn persoon en zijn actie de
politieke verhoudingen tussen
Frankrijk en Algerije en zelfs
Noord-Afrika in het algemeen
beheersen.
Terwyl in Marokko nieuwe massale
solidariteitsbetogingen werden voor
bereid, maakten drie M rokkaanse
ministers hun opwachting op het
Elysée, waar ze onmiddellijk door het
staatshoofd, generaal Charles de
Gaulle werden ontvangen. Het feit
dat ook de Franse minister van Bui
tenlandse Zaken, Couve de Murville,
en de Marokkaanse ambassadeur in
Parijs aanwezig waren by het onder
houd, dat byna een uur duurde, wyst
wel op het grote gewicht dat door
beide landen aan Ben Bella's honger
staking wordt gehecht.
De vier Marokkanen die op per-
soonlyk initiatief van de jonge ko
ning een audiëntie by het Franse
staatshoofd hadden aangevraagd,
moeten De Gaulle nogmaals hebben
gewezen op de weerklank, die de actie
van de Algerijnse gevangenen in de
Arabische wereld vindt.
De president herhaalde, dat Ben
Bella en zyn gevangen collega-minis
ters onmiddeliyk aan het Marok
kaanse hof waarheen ze zich wil
den begeven toen in 1956 hun vlieg
tuig boven Algerye werd onderschept
zouden worden overgedragen zodra
de fln zyn terroristische activiteiten
staakte.
De Maro'ekaanse boodschappers
zouden het Franse staatshoofd toen
hebben beloofd er by Ben Bella op
aan te dringen zyn hongerstaking op
te geven, een démarché die echter
niet met succes mocht worden bé-
kroond.
Ben Bella en zyn vier lotgenoten
liggen nu in een kliniek, die van de
modernste installaties is voorzien. By
de twee Franse hartspecialisten, pro
fessoren van de Paryse universiteit,
aan wier medische zorgen de Algerij
nen zyn toevertrouwd, hebben zich
gisteren Zwitserse geneesheren van
het Internationale Rode Kruis ge
voegd.
In onmiddeliyk levensgevaar ver
keren de patiënten niet. Ze zyn uiter
aard na twee weken niets gegeten te
hebben wel zeer vermagerd en ver
zwakt. De Algerynse ministers heb
ben op eigen kracht de trappen van
het ziekenhuis kunnen bestygen en ze
droegen zelf hun handbagage.
Volgens hun medici zou een acuut
gevaar voor hun leven pas na 26 tot
27 dagen hongeriyden zyn te duch
ten. Dan treedt gewoonlyk een toe
stand van bewusteloosheid in en op
dat moment zou de hongerstakers ook
pas langs kunstmatige weg vloeibaar
voedsel kunnen worden toegediend.
Zowel in medische als vooral in
officiële kringen in Parys hoopt men
intussen vurig dat Ben Bella en de
zijnen voordien tot andere gedachten
zullen komen. Men hoopt dat voor
hun eigen gezondheid en minstens
evenzeer voor de ernstige politieke
gevolgen, die verder nog uit hun ac
tie zouden kunnen voortvloeien.
den gedood, kort nadat zij in een vil*
la niet ver van Elisabethstad waren
aangekomen.
Naar alle waarschynhjkheid ge
schiedde de drievoudige moord in
tegenwoordigheid van hoge Katan
gese regeringsfunctionarissen, n.l.
president Tsjombe en twee van diens
ministers, Moenongo en Kibwe. Daar
na was het verhaal van de ontsnap
ping van Loemoemba en zyn mede
werkers in elkaar gezet.
In de commissie van onderzoek
hadden vertegenwoordigers van Bir
ma, Ethiopië, Mexico en Togoland
zitting.
In het rapoprt wordt nog gezegd,
dat het niet duidelyk is wie Okito en
Mpolo heeft vermoord. Er waren ech
ter aanwyzingen dat zy ongeveer te-
zelfder tyd als Loemoemba om het
leven werden cebracht.
De commissie geeft als haar me
ning te kermen, dat zowel president
Kasavoeboe van Kongo en zyn mede
werkers als de regering van Katan
ga zich niet aan verantwoordelijk
heid voor de dood van Loemoemba,
Okito en Mpolo kunnen onttrekken.
Deens schip zinkt
bimien 2 minutem
twaalf doden
Het 789 ton metende Deense vracht
schip „Teddy" is maandagavond ten
oosten van het Deense eiland Mön
in de Oostzee gezonken. Het Deense
schip „Gniben" redde gisteravond vier
van de zestien opvarenden van de
„Teddy". De twaalf anderen worden
vermist.
Het vrachtschip Is binnen twee mi
nuten gezonken. Het heeft geen sloep
uitgezet. Op de plaats van het onge
luk dreef alleen een rubberbootje met
vier opvarenden dat door de „Gni
ben" werd gevonden.
In Kopenhagen wordt aangenomen
dat er geen kans bestaat dat men
thans nog, zo lang na het vergaan
van de „Teddy", meer overlevenden
zal vinden.
(9ur/ ^lïeu ws
Uit het Leidsch Dagblad van
16 Nov. 1861:
Wij vernemen, dat onze r
voormalige stadgenooten, Dr.
J. G. van Oordt en N. N. J. f
Wetzens, muziekonderwijzer, f
sedert enigen tijd in de Kaap- J
stad gevestigd, eerlang weder J
naar Nederland zullen terug-
keeren.
Gedurende de winter
maanden zal de stoomboot
Volharding des Zaterdags
buiten dienst zijn.
De directie.
lecteur: e. a. e. van Dishoeck DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN wltte stagel Lclden - Glro 57055
jofdredacteur: J. Brouwer f 7.50 per kwartaalf 2.55 per maand; f0 59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
LEIDSCH
DAGBLAD
