Nehroe „geschokt" over kernproeven Doden in Griekenland Minister Luns dirigeert ,,j our nalisten-sextet „Moskou goeddeels verantwoordelijk voor de spanning Joegoslaaf opgepakt in München op nazi-bevel uit '41 Ijzige winter overvalt Europa Particuliere brief kreeg het karakter van een circulaire Finse politiek onveranderd "weerbericht Engels schip geëxplodeerd 't Zebravlegels W ONDERLIJKE W IJZE VAN HANDELEN Geheimzinnige houding van Buit. Zaken ëud 9lïe teuws Opgericht 1 maart 1860 MAANDAG 6 NOVEMBER 1961 No. 30496 LEIDSCH DAGBLAD Directeur. E A. E. van Dishoeck Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f 7.50 per kwartaal; f 2.55 per maand; f 0 59 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Premier Nehroe van India is gisteren voor een bezoek van twaalf dagen in de Verenigde Staten aangekomen. Enkele uren na zijn aankomst verklaarde hij voor de televisie, dat het duidelijk was, dat de Sowjet-Unie grotendeels verantwoordelijk is voor de huidige spanningen in de wereld als gevolg van de hervatting van de kernproeven in de dampkring. Nehroe liet er overigens geen twijfel over bestaan, dat hij ook hervatting van de Amerikaanse proeven zou afkeuren. „Deze gang van zaken, waarbij de een de ander volgt, kan alleen maar schadelijke gevolgen hebben", zei hij. Zaterdag verklaarde Nehroe in Londen, waar hij besprekingen voerde met premier Macmillan, „geschokt" te zijn over de jongste Russische kernproeven. Hij was van oordeel, dat het nemen van dergelijke proeven door geen enkele provocatie was gerecht vaardigd. iW aarschuwingen over en weer Intussen heeft de Russische rege ring gisteren laten weten, dat zy het volste recht heeft „hetzelfde aantal kernproeven te nemen als Amerika, Frankrijk en Engeland samen heb ben gedaan". Thans heeft de Sowjet- Unie nog niet zoveel kernproeven ge nomen als Amerika alleen, aldus deze verklaring. Rusland blijft echter be reid om een verdrag te tekenen over algehele en algemene ontwapening waardoor er voorgoed een einde zou komen aan de kernproeven. Onze Londense correspondent tele foneerde ons hedenochtend: Watkinson, de Britse minister van Defensie, heeft Chroesjtsjow zater dag in een rede opnieuw gewaar schuwd, dat Engeland bereid is tac tische atoomwapens te gebruiken in dien de Russen mochten overgaan tot een grootscheepse aanval. Het was de derde waarschuwing door een lid van de Britse regering in twee dagen, volgende op die van Lord Home, de minister van Buitenlandse Zaken en De Finse president, Urho Kekkonen, heeft gisteravond in een toespraak voor radio en televisie aan de bezorgde natie verteld, dat de vrees voor ver lies van Finlands onafhankelijk heid „volkomen ongegrond" is. Finland zal de politiek van neu traliteit voortzetten. De gevaren van een algemene oorlog geven reden tot „diepe bezorgdheid", aldus Kekkonen. „Niemand kan uiteraard geloven, dat West- Duitsland of een met dat land verbonden staat over Fins grondgebied een afzonderlijke aanval op de Sowjet-Unie zal ondernemen, maar mocht een grote oorlog over West-Berlijn of een andere kwestie losbarsten dan kan men de mogelijkheid niet uitsluiten, dat Finse wate ren, grondgebied of luchtruim door de moderne wapens ge schonden zullen worden". Kek konen zei tegenover Westelijke staatslieden zijn bezorgdheid te hebben uitgesproken over de snelle bewapening van West- Duitsland, al wist hij zeer wel, dat het Atlantisch bondgenoot schap (NAVO) gevormd is voor defensieve doeleinden. „Mijn levenswerk," zo besloot Kek konen, „ligt in de uitvoering van Finlands politiek van neutraliteit. Om deze politiek te handhaven en te versterken zal ik tot myn laatste ademtocht blijven werken. Indien ik zou merken dat ik in deze taak gefaald heb, zal ik vrijwillig mijn plaats af staan aan degenen die menen betere kans van slagen te hebben". NEVELIG WEER De Bilt verwacht van heden- tot morgenavond: Op vele plaatsen mist of laaghangende bewolking. Overwe gend droog weer. Zwakke tot matige zuidoostelijke wind. Weinig verande ring in> temperatuur met vannacht weer plaatselijk lichte vorst. (Opgemaakt te 11.15 uur). 7 NOVEMBER Zon op: 7.45 uur; onder: 17.02 uur. Maan op: 6.14 uur; onder: 17.08 uur. Hoogwater te Katwijk te 2.36 en 14.49 uur; laagwater te 10.40 en 22.53 uur. Dit nummer bestaat uit 12 pagina's Amery, de minister van Oorlog, dat Engelands nucleaire aanvalsmacht, de rest van het Westen buiten be schouwing gelaten, in staat zou zijn Rusland een vernietigende slag toe te brengen. De bedoeling van al deze waarschuwingen is, de Russen te be hoeden voor foutieve berekeningen in hun politiek. In antwoord op een verzoek van de burgemeester van de Italiaanse stad Florence, Giorgio la Pira, om een einde te maken aan de proeven met kernwapens in de Sowjet-Unie, heeft premier Chroesjtsjow geschreven, dat indien het Westen volhardt in zijn huidige politiek, gevaar bestaat voor een atoomconflict. De Russische pre mier schrijft dat, indien zulk een conflict zou uitbreken, een land als Engeland groter risico's zou lopen dan de Sowjet-Unie of de Verenigde Staten. Chroesjtsjow schreef in zijn ant woord aan La Pira (een christen democraat), dat de proeven in de Sowjet-Unie nodig zijn voor de natio nale veiligheid. De enige mogelijkheid om ze te beëindigen, ligt in een ak koord over de algemene ontwapening. De 31ste De Amerikaanse Commissie voor Atoomenergie heeft meegedeeld, dat de Sowjet-Unie zaterdag een kern explosie van verscheidene megatons tot stand heeft gebracht. De ontplof fing had plaats in de dampkring, in het proefgebied Nova Zembla. Dit was de eenendertigste ontploffing in de huidige serie. De wolk met radio-actieve afval stoffen van de Russische superbom bevond zich gistermiddag boven de Atlantische Oceaan en zou vandaag West-Europa bereiken, aldus heeft het Canadese weerkundig bureau meegedeeld. De wolk, die vrijdag voor het eerst boven Canada werd waar genomen, verplaatst zich met een snelheid van 95 a 110 km per uur. Intussen is het grootste deel van de afvalstoffen in de stratosfeer ver dwenen, waardoor het gevaar sterk is verminderd. Volgens een door een Amerikaans schip opgevangen radiobericht van een andere, onbekend gebleven, boot zou het Britse stoomschip „Clan Keith" (7.129 ton) zondag ter hoogte van de Tunesische kust in de lucht z(jn gevlogen. Het onbekende schip zou een reddingsboot met vijf over levenden hebben opgepikt. De gehele bemanning van de „Clan Keith" be stond uit meer dan zestig koppen. De „Clan Keith" was van Middles brough op weg naar Colombo. Het onbekende schip had gemeld het zoeken naar verdere overleven den te zullen voortzetten. De „Clan Keith" zou gisteravond om half acht Nederlandse tijd ter hoogte van de Tunesische kustplaats Ecueil des Sorelles zijn geëxplodeerd. Het schip was geregistreerd in Glas gow en eigendom van de Clan Line Steamers Company. Geen moordenaar maar verzetsstrijder (Van onze correspondent in Bonn) De 44-jarige Joegoslaaf Lazar Vracaric, leider van een staats- firma in Zangrek, is in München gearresteerd op de beschuldiging tijdens de Tweede Wereldoor log Duitse soldaten te hebben vermoord. Vracaric werd aan gehouden op grond van een bevel tot inhechtenisneming van de nazi-autoriteiten uit 1941. Het is de eerste maal dat in de Bondsrepubliek een buitenlander is gearresteerd wegens „oorlogsmisda den", begaan tegen Duitse soldaten. Joego-Slavië, dat geen diplomatieke betrekkingen met Bonn onderhoudt, heeft via de Zweedse ambassade al geprotesteerd tegen Vracaric's ar restatie. De Joegoslavische courant „Politi- ka", wijst erop dat Vracaric, die hoge onderscheidingen voor zijn dapper heid in de oorlog draagt, in 1941 met zijn eenheid een basis van de Duitse luchtmacht heeft aangevallen, waar bij twee Duitse soldaten gedood wer den. „Als men in de Bondsrepubliek voor dergelijke daden verzetslieden wil arresteren kan men het hele Slavi sche volk wel vastzetten", zo schrijft het blad, dat er de nadruk oplegt, dat het volk als één man tegen het nazisme heeft gestreden. Het personeel van het bedrijf, waar van Vracaric directeur is, is in sta king gegaan om te protesteren tegen de arrestatie. Ook in andere fabrie ken is het tot protestdemonstraties gekomen. Ook uit Nederland is al een protest gehoord. Verzetslieden zonden een telegram aan Adenauer, waarin de vrijlating van Vracaric wordt ge- eist. Kenjatta (Kenia) met delegatie in Londen Een delegatie van, de Afrikaanse Nationale Unie, Kanoe, is gisteravond naar Londen vertrokken, waar zij een onmiddellijke conferentie zal eisen ter vaststelling van de datum waarop Kenia onafhankelijkheid zal verkrij gen. De delegatie staat onder lei ding van Jomo Kenjatta. De Kanoe partij de grootste in Kenia, is in de wetgevende raad in de oppositie. Vo rige week vrijdag brak zij bespre kingen met de Keniase Democra tische Unie, Kadoe, over de toekomst van Kenia, af, uit protest tegen een besluit van de Britse minister van KoloniënMaudling, een volledige conferentie over Kenia's grondwet uit te stellen tot begin volgend jaar. De Kadoe zal géén delegatie naar Londen zenden omdat zij van me ning is dat de toekomst van Kenia een binnenlandse aangelegenheid is. Een functionaris van de Kadoe ver klaarde dat zijn partij Kenjatta niet als leider zal aanvaarden, zelfs niet wanneer hij gesteund wordt door de Britse regering. Kapitein Edelenbosch en eerste stuurman Meijer van de zee sleper Noord-Hollandzijn za terdag op Schiphol in Nederland teruggekeerd na in Indonesië een korte gevangenisstraf te hebben uitgezeten. Links de kapitein, in het midden de eerste stuurman en rechts de heer Wijsmiiller tijdens de persconferentie direct na de terugkeer De winter heeft Europa over vallen. Verschillende lan den worden geteisterd door sneeuwstormen, wolkbreuken en overstromingen. Het ergst is Griekenland er aan toe, waar vannacht volgens voorlopige cijfers 28 personen om het leven zijn gekomen en driehonderd werden gewond als gevolg van noodweer in Athene en omgeving. De meeste slachtoffers verdronken in hun kelderwoningen of werden be dolven onder hun ingestorte huis. Militairen en politie werken met man en macht om het puin, waar onder vermoedelijk nog meer slachtoffers liggen, op te ruimen. ïn verschillende delen van Grieken land z(jn de verbindingen verbro ken. Het binnenlandse luchtverkeer is gestaakt. Uit de haven van Athe ne, Piraeus, mogen geen schepen vertrekken in verband met storm op zee. Ook Italië is voortijdig verrast door winterse sneeuwstormen. Van de bergtoppen in de Alpen tot aan Si cilië is sneeuw gevallen. In de Ape- njjnen is een aantal dorpen van de buitenwereld afgesloten. In één etmaal daalden overal de tempera turen met soms zelfs twaalf gra den. De vulkaan de Etna op Sicilië is bijna geheel bedekt met sneeuw. ?n het weekeinde is ook veel sneeuw gevallen in het zuiden van Polen en Hongarije, in Frankrijk en een groot deel van België. In de Arden nen ligt een sneeuwtapijt, dat op sommige plaatsen 15 cm dik is. In een stijlvolle plechtigheid werd zaterdag in Amsterdam herdacht, dat vijf jaar geleden Ongeveer tweehonderd Haarlemse jongelui hebben gisteren 's middags en 's avonds in de Grote Houtstraat te Haarlem misbruik gemaakt van de macht, die de voetgangers op de zebrapaden hebben gekregen. Ze ble ven midden op de rijweg staan, waar door het verkeer enige malen vast liep. De politie voerde verschillende charges uit. Een jongen van 16 jaar en een 17-jarig meisje, die zich niet wilden laten verwijderen, zijn naar het politie-bureau overgebracht. Te gen drie jongens is, wegens het hin deren van het verkeer, proces-verbaal opgemaakt. ontelbare Hongaren sneuvelden in de vergeefse strijd om zelf standigheid en vrijheid. De voor zitter van het Hongaars-Neder landse herdenkingscomité, de heer I. Tarnoczy legt op de foto een krans bij het Nationale Mo nument. Koningin en Prinses in ons lantl terug Zaterdagavond omstreeks kwart over zes zyn Koningin Juliana en rinses Marijke met het regerings vliegtuig uit Engeland in «ns land teruggekeerd. Het toestel is geland op Soesterberg. De Koningin en de Prinses hebben naar bekend een particulier bezoek aan Engeland gebracht. GIZENGA moet Tr\ op matje komen De Kongolese centrale regering heeft besloten „zekere maatregelen" tegen vice-president Gizenga te tref fen, als deze zondag niet in Leopold- stad zou zyn teruggekeerd om zijn functie in de regering op zich te ne men. Dit is zaterdag in welingelichte kringen in de Kongolese hoofdstad vernomen. Een van de voorgenomen maatregelen zou zijn, Gizenga ten slotte te ontslaan. De vice-premier verblijft al bijna een maand in Stanleystad, waar hy indertijd na de dood van Loemoem- ba een tegenregering vormde. Na langdurige onderhandelingen had hy zich bereid verklaard in de regering- Adoela zitting te nemen. Na een kort verblijf in Leopoldstad, vertrok hy weer naar Stanleystad, waar hy met hulp van zyn gendarmerie poogt zijn politieke invloed op de provinciale regering te versterken. Een gestadige vermindering van zyn invloed in de centrale regering zou hem ertoe ge bracht hebben, naar zijn oude bol werk terug te keren. Discover XXXIV in baan om aarde De Amerikaanse luchtmacht heeft gisteren van de basis Vandenberg in Californië een kunstmaan, de Disco verer XXXIV gelanceerd die later in een baan om de aarde kwam. Het is de bedoeling dat een ruimte- cabine zich losmaakt en bi-nen vier dagen door vliegtuigen in de omge ving van Hawaii wordt opgevangen. Er werd niet meegedeeld welke in strumenten zich in de cabine bevin den. CUBA BEPERKT ASIELRECHT De Cubaanse regering heeft beslo ten het asielrecht, zoals vastgesteld in de inter-Amerikaanse conventies, te beperken. Voortaan zal dit recht slechts erkend worden voor personen die hun toevlucht hebben gezocht in de woning van een ambassadeur of het hoofd van een diplomatieke mis sie. Volgens genoemde conventies zyn politieke vluchtelingen in elk diplomatiek gebouw veilig. Voorts heeft de Cubaanse regering beschikt, dat het vervoer van vluch telingen over zee of door de lucht voortaan in dollars moet worden be taald. Ook mogen de betrokkenen niet meer dan tien kg bagage mee nemen, die 24 uur voor hun vertrek by de douane moet worden gebracht. De maatregelen hebben opwinding veroorzaakt by de betrokken ambas sades, die al van gedachten hebben gewisseld over de nieuwe toestand. PRIJS VAN f35.000 In de derdeklasse van de 553ste Staatslotery is een prys van 35.000 gulden gevallen op lotnummer 3122. (Van onze Haagse correspondent) Prof. dr. F. J. F. M. Duynstee is hevig verontwaardigd. Hij voelt het feit, dat een door hem aan de minister-president, prof. dr. J. E. de Quay, gezonden fotokopie van zijn brief aan Soekarno, in een krant kan worden afgedrukt zonder dat hem tevoren mededeling is gedaan, laat staan toestemming is verzocht als een zeer ernstige indiscretie. Temeer, daar hem na onderzoek gebleken is, dat een afschrift van de fotokopie werd verstrekt bij de papieren, die zes door Buitenlandse Zaken gekozen journalisten in ontvangst mochten nemen één uur voor een „persconferentie", waarop alleen dit sextet mocht kennisnemen van enkele politieke opvattingen van minister Luns. Nu was prof. dr. Duynstee wel ge waarschuwd. Hij was er toevallig door opmer kingen in „Vrij Nederland" van 28 oktober j.l. al achter gekomen, dat men van het bestaan van de brief wist. De „on?>arlementaire medewer ker" van dat blad koketteerde in zyn beschouwing nogal met die weten schap. Anders was de verrassing nog onaangenamer geweest, toen hy zaterdag j.l. de letterlijke tekst van zyn op 15 juni aan president Soe karno geschreven brief in „De Volks krant" zag af - -1rukt. Hetgeen overigens niet wil zeggen, dat de Nymeegse hoogleraar nu maar vrede zal hebben met dit gebeuren. Hij heeft reeds in een brief aan prof. De Ouay geprotesteerd over de won derlijke gang van zaken. Boek Men moet zich even de situatie in denken. Prof. Duynstee is een van de Nederlanders, die menen, dat het vcor ons land onmogelyk is te voor komen, dat Nieuw Guinea op eniger lei wyze onder de soevereiniteit van Indonesië komt. Hy meent ook, dat de wyze, waarop de Nederlandse re- ger.iig probeert de verantwoordelyk- heid van eigen schouders op die van de Verenigde Naties te leggen door het voorstel, dat minister Luns in de Verenigde Naties heeft gedaan voor Nederland, slechts nadeel brengt, zelfs indien dit voorstel zou worden aangenomen. Hy ziet ook al is hy niet blind voor de fouten en ernstige vergrijpen aan Indonesische kant be gaan slechts heil in een toenade ring van Nederlandse zyde om te ko men tot een gesprek met Indonesië. Hij heeft dit zelfs in een snel geschre ven, maar goed gedocumenteerd boek vastgelegd. Met deze instelling schryft hy op 15 juni zijn brief aan presi dent Soekarno. Hy vertrekt een week later naar Parijs om daar op vry- dagochtend 23 juni van acht tot negen uur in Hotel Crillon een gesprek te hebben met generaal Nasoetion. Geen geheim Van de brief zendt hy een foto kopie aan prof. De Quay. Van zyn bespreking met Nasoetion maakt hy geen geheim. Onze redacteur, die van zyn bezoek aan Nasoetion op de hoogte was gekomen, bezoekt hem onmiddellyk na zyn terugkomst uit Parys en in een zeer uitvoerig inter view vertelt hy, wat hy met deze Indonesische autoriteit besproken heeft. (Voor de historie is het mis schien goed vast te laggen, dat die zelfde dag, vrijdag 23 juni de Neder landse regering zich onder andere zou bezighouden met de vraag of het goed of verkeerd is als Nederlandse particulieren contact onderhouden met Indonesische autoriteiten). Zoals gezegd: in „Vrij Nederland" van 28 oktober wordt terloops op het bestaan van de brief van prof. Duyn stee aan president Soekarno gezin speeld en op zaterdag 4 november wordt de tekst in een krant afge drukt. Hoe wist de medewerker van „Vry Nederland" van het bestaan van de brief en hoe kwam „De Volkskrant" aan de tekst, die daarin op 4 novem ber wordt afgedrukt. Slot pag. 2 Uit het Leidsch Dagblad van 1 7 Nov. 1861: Dinsdag avond is alhier overleden in den ouderdom van 49 jaren de heer Willem Wolters, directeur der Kon. Ned. GrofsmederijRidder in de orde van den Ned. Leeuw en van St. Stanislaus van Rusland.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1961 | | pagina 1